(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)میان وعده قبل از ورزش
ورزشی که سبب لاغر شدن می شود
ورزش پیلاتس جدا از تمرینات آرامی که دارد موجب کالری سوزی بدن می شود. اگر به صورت منظم و با شدت کافی این تمرینات را انجام دهید ،می توانید به طور قابل توجهی موزن خود را کاهش دهید.
بسته به شدت ، توان و درجه مفید بودن کلاسهای پیلاتس ،این ورزش علاوه بر کالری سوزی، موجب تناسب و خوش فرم شدن اندام،کاهش دردهای پشت ،افزایش قدرت بدنی واستقامت آن خواهد شد.
ویلسن ،کارشناس ورزش پیلاتس،مزایای این فعالیت ورزشی و ورزشهای مشابه آن را برای کاهش وزن وتناسب بدن به صورت زیر بیان می کند:
پیلاتس و تمرینات هوازی موجب بهبود عملکرد عضلانی بدن می شود.
این فعالیت ورزشی ،در بهبود تکنیک های تنفسی عمیق و موثرتر بسیارمفید خواهد بود .
به علاوه این ورزش با ایجاد تعادل و هماهنگی کل بدن وشکل گیری توده عضلانی بدون چربی ، ازبهترین روش ها برای کاهش وزن و سوزاندن کالری محسوب می شود.
این فعالیت فیزیکی موجب تقویت و انعطاف پذیری هر چه بیشتر عضلات خواهد شد
فعالیت فیزیکی مثل پیلاتس ، طی انجام تمرینات ،موجب بهبود گردش خون و چرخش اکسیژن در عضلات ،دفع سموم و نهایتا عمر بیشتر و مفیدتر عضلات خواهد شد
مطالب پیشنهادی:
نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی چه نقشی دارد؟
شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان چه تاثیری دارد؟
چه ورزش هایی سلامت کودکان را تامین می کند؟
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
کاهش وزن با ورزش یا بدون ورزش
ورزش، متابولیسم یا سوخت‌وساز بدن را بالا می‌برد پس می‌تواند یکی از بهترین روش‌های کاهش وزن به حساب‌آید. بنابراین رژیم غذایی توأم با ورزش خیلی بهتر است چون ورزش نه‌تنها مصرف انرژی دارد بلکه سوخت‌وساز بدن را تا چند ساعت بالا نگه‌می‌دارد و یک اثر مضاعف دارد. اما این بدان معنا نیست که افرادی که به دلایل واقعی نمی‌توانند ورزش کنند نمی‌توانند لاغر شوند.
این افراد برای لاغری مدت بیشتری باید تلاش کنند. ورزش 25- 20درصد در برنامه کاهش وزن نقش دارد.خیلی‌ها فکر می‌کنند که ورزش کار بسیار دشواری است درحالی‌که پیاده‌روی معمولی نیز ورزش تلقی میشود. این پیاده‌روی باید کمی تند‌تر از حد معمول باشد به‌طوری که به‌اصطلاح نه آنقدر آهسته باشد که بتوانید آواز بخوانید و نه آنقدر تند که نتوانید با بغل‌دستی‌تان حرف بزنید. اگر بیرون از خانه هم نمی‌توانید پیاده‌روی کنید می‌توانید در منزل به شکل 8 (انگلیسی) مسیری را تعیین کنید و در خانه به همین سرعت که گفته شد راه بروید. وقتی مثل 8 (انگلیسی)راه می‌روید سرتان گیج نمی‌رود و مسیر بیشتری را طی میکنید.
کسی که بد، تند و بیش از اندازه لاغر شود عوارض زیادی را متحمل میشود. سرعت مناسب برای لاغری بسته به بدن افراد 3تا 4کیلو در‌ماه است. کسانی که سرعت بیشتر را دنبال می‌کنند به‌خود آسیب می‌رسانند. لاغر شدن راه میانبر ندارد و افراد باید شکیبایی داشته باشند. راه لاغری از داروخانه و عطاری و ماهواره نمی‌گذرد!!
لاغر‌شدن مستلزم منفی شدن تعادل کالری در بدن است. راه‌حل اول برای این کار، محدودیت دریافت کالری از رژیم غذایی اصولی است، راه‌حل دوم ورزش است راه‌حل سوم ترکیبی از این دو راه است. نسبت ترکیب این دو راه‌حل بسته به جنسیت و میزان چربی دارد. هیچ روشی نمی‌تواند به اندازه روش سوم اثرگذار؛ سالم و مفید باشد.
اگر رژیم با ورزش همراه شود، متابولیسم پایه بالاتر می‌رود و باعث لاغری میشود. به‌طور کلی رژیم غذایی یا ورزش صرف کارایی چندانی ندارند.
افرادی که به‌دلیل اضافه وزن زیاد ، زانو و یا کمر درد نمی‌توانند برخی ورزشها مثل دویدن یا پیاده روی را انجام دهند توصیه میکنم از فعالیت هوازی دیگر مانند شنا و دوچرخه‌سواری استفاده کنند
مطالب پیشنهادی:
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا
ظروف یک بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
دسترسی به تمامی این مطالب در سایت
کرانچ با وزنه (Weighted Crunch)
کرانچ با وزنه (Weighted Crunch)
مطالب پیشنهادی
تناسب اندام بعد از زایمان
*** با هم ببینیم ***
یکی از عمده نگرانی‌های تازه‌مادران پس از دوره طولانی بارداری، رسیدن به وزن قبلی و حتی تناسب اندام است. خیلی از خانمها تصور می‌کنند بارداری فرم طبیعی بدنشان را تغییر خواهد داد و گریزی از آن نیست. به همین دلیل هم با ناامیدی به زندگی ادامه داده و در صدد راهی برای رسیدن به وزن قبلی نیستند. حال آن که تا رسیدن به تناسب اندام راهی نیست. البته رژیم گرفتن را در این دوران هرگز توصیه نمی‌شود. آنچه شما را در رسیدن به تناسب اندام کمک میکند، فقط تحرک و فعالیت جسمانی در محدوده طبیعی است.
1. انجام فعالیتهای سبک ورزشی پس از گذشت شش هفته از زایمان اشکالی ندارد. یک هفته پس از زایمان در صورتی که شما زایمان طبیعی داشته‌اید، می‌توانید 30 دقیقه و سه بار در هفته پیاده‌روی کنید و ورزشهای سبک انجام دهید. به تدریج و با افزایش قدرت بدنی می‌توان طول مدت و دفعات پیاده‌روی را افزایش داد.
2. اگر زایمان شما به طریق سزارین بوده است شش تا هشت هفته صبر کنید. می‌توانید در خانه قدم بزنید زیرا این قدم‌زدن به بهبود زخم عمل جراحی شما کمک میکند. اما ورزش در بیرون از منزل را تا شش هفته به تاخیر بیندازید.
3. به یاد داشته باشید که مفاصل و رباطهای شما به مدت سه تا پنج ماه زمان می‌برد تا قدرت گذشته را پیدا کند. بنابراین از انجام ورزشهای سنگین بپرهیزید.
4. اگر می‌خواهید در کلاسهای ورزشی شرکت کنید، حتی‌المقدور در کلاس‌هایی ثبت‌نام کنید که مربی ورزش با ورزشهای پس از زایمان آشنا باشد.
5. ورزش برای زنانی که تازه مادر شده‌اند بسیار خوب است حتی از بروز افسردگیهای پس از زایمان جلوگیری میکند اما این ورزشها چند ماه پس از زایمان نباید موجب خستگی و فشار زیاد شوند.
6. انجام ورزشهای سبک لگن و شکم بسیار مناسب است. بازگشت به شکل اولیه پس از زایمان طی چند روز هرگز اتفاق نمی‌افتد و تدریجی است و اغلب پس از سه ماه انجام بعضی ورزشهای خاص، بدن مادر به وضعیت اولیه برمی‌گردد. با شروع ورزشهای سبک و با پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت، عضلات کف لگن کم‌کم قدرت قبلی‌شان را به دست می‌آورند.
7. شما می‌توانید پس از مراجعه به پزشک پس از شش هفته و اطمینان از سلامت خود، ورزشهای کششی را شروع کنید. خوابیدن به پشت و انقباض عضلات شکم و لگن، چرخش کمر، خم‌شدن، بلندکردن پاها زمانی که به پهلو دراز کشیده‌اید و ورزشهایی از این قبیل موجب تقویت عضلات و بازگشت وضعیت بدنی به شکل اولیه میشود. این اتفاقات تدریجی است و زمانی شما به شکل اولیه خود بازمی‌گردید که هر روز این ورزشها را انجام دهید.
8. وزنی که شما در طول بارداری به دست آورده‌اید، به یک باره از دست نمی‌دهید. چربی که در طول بارداری در بدن شما ذخیره شده است، با شیردهی از بین می‌رود. بنابراین سعی نکنید رژیم بگیرید. شیردهی به از دست دادن وزن‌تان کمک میکند.
منبع : سلامت سیمرغ
مطالب پیشنهادی
آمادگی سازمانهای غیر دولتی در حوادث و بلایا
آمادگی ملی و سازمانی در مقابله با زلزله و مدیریت بحران
آمادگی ملی در مقابله با زلزله
راهکارهای پیشگیری از پیامد های سیل
سلامت روان کودکان در بلایا طبیعی
ورزش در دوران حاملگی و مزایای آن
*** با هم ببینیم ***
آیا ورزش در دوران حاملگی به من کمک می کند؟
از آنجا که ورزش می تواند موجب افزایش کشیدگی طبیعی عضلات، قدرت و استقامت آنها شود، در نتیجه می تواند به تحمل اضافه وزن دوران بارداری کمک کند، مادر را برای فشار زایمان آماده سازد و پس از زایمان بازگشت بدن مادر را به حالت طبیعی آسانتر کند. همچنین فعالیت دوران حاملگی می تواند مشکلات فیزیکی ناشی از درد پشت و کمر، یبوست، خستگی و کوفتگی بدن، و تورمهای موضعی را کاهش دهد؛ خلق و خوی شما را بهتر کند؛ و حتی می تواند به شما کمک کند تا خواب بهتری داشته باشید.
ورزش کردن در دوران حاملگی چه سودی دارد؟
اگر احساس نفخ یا تهوع صبحگاهی داشته باشید، احتمالا لباس پوشیدن روزانه هم برای شما به اندازه کافی سخت خواهد بود! اما باید بدانید که کمی ورزش و فعالیت، می تواند انرژی بیشتری به شما ببخشد و احتمالا موجب شود که احساسی همانند دوران پیش از حاملگی خود داشته باشید. از آنجا که ورزش موجب بهبود کشیدگی طبیعی عضلات، قدرت و استقامت آنها می شود، به شما در تحمل اضافه وزن دوران حاملگی کمک می کند. شما را برای فشار زایمان آماده کرده و بازگشت بدن شما را پس از زایمان به حالت طبیعی بسیار آسانتر خواهد کرد. قبل از آغاز هرگونه برنامه ورزشی، اطمینان حاصل کنید که دستورالعملهای مربوط به سلامتی و ایمنی را رعایت کرده اید، خصوصا حالا که حامله هستید!
ورزش کردن در این دوره، مزایای زیر را به ارمغان خواهد آورد:
به شما انرژی بیشتری خواهد داد.
حاملگی موجب از دست دادن انرژی بدن شما می شود، اما تمرینهای منظم ورزشی، مانند پیاده روی سریع، شما را قادر خواهد ساخت که فعالیتهای روزانه خود را انجام دهید. ورزش، سیستم قلبی- عروقی شما را تقویت خواهد کرد، در نتیجه شما به سادگی خسته نخواهید شد. با عضلات قوی و کشیده، شما به تلاش کمتری برای انجام فعالیتهای روزمره خود از قبیل خرید یا ملاقاتهای کاری نیاز خواهید داشت.
به شما کمک می کند تا برای مرحله دشوار زایمان آماده شوید.
این نتیجه را به خوبی خواهید دید، هر چه وضعیت بدنی بهتری داشته باشید، قویتر خواهید بود و بهتر از عهده زایمان برخواهید آمد. زایمان مشابه با دویدن در دوی ماراتن است؛ به استقامت، اراده و توجه نیاز دارد. فعالیت فیزیکی در دوران حاملگی، آمادگی خوبی برای مرحله سخت زایمان است. بعلاوه، برخی محققان نشان داده اند که جنین خانمهایی که در دوران حاملگی ورزش می کرده اند، مراحل دشوار زایمان را بهتر از سایر خانمها تحمل می کنند.
ناراحتیهای حاملگی را کاهش می دهد.
ورزش و تمرین موجب تقویت و کشیده شدن عضلات شما می شود، که به شما کمک خواهد کرد تا بهتر از عهده دردها و ناراحتیهای دوران حاملگی برآیید. حرکتهای کششی دردهای پشت و کمر را کاهش می دهد، پیاده روی موجب بهبود گردش خون و شنا موجب تقویت عضلات شکمی می شوند.
افسردگیهای دوران حاملگی را از بین می برد.
حاملگی را می توان یک تمرین ۹ ماهه برای یک واقعه بزرگ (زایمان و تولد کودک) دانست؛ پس از آنکه هیجان اولیه اطلاع دادن حاملگی به اطرافیان از بین برود، شما می مانید و انتظار! در ماههای ششم یا هفتم، بارداری می تواند ملالت آور یا حتی کسل کننده شود و افزایش وزن و خستگی (که فعالیتهای اجتماعی شما را محدود می کند) ممکن است موجب بی حوصلگی مضاعف گردد. پیدا کردن یک فعالیت سازگار وضعیت بارداری، می تواند راه حلی برای این مشکلات باشد.
به شما کمک می کند تا خواب بهتری داشته باشید.
وقتی در تما روز وزنه ای را در جلوی شکم خود حمل می کنید، پیدا کردن وضعیت مناسبی که بتوانید در شب، خواب راحتی داشته باشید، یک مشکل اساسی خواهد بود. ورزش به شما کمک می کند تا تمام انرژی اضافی خود را بسوزانید، و آنقدر شما را خسته خواهد کرد تا بتوانید به یک خواب آرام و راحت بروید.
استرس را کاهش داده و توان روحی شما را افزایش می دهد.
بارداری و به دنیا آوردن یک کودک، واقعه مهمی است که زندگی شما را تغییر خواهد داد و می تواند موجب هیجان و در عین حال دستپاچگی شما شود. یک مطالعه نشان داده است که ورزش می تواند میزان هورمون سرتونین را افزایش دهد. این هورمون، یک ماده شیمیایی است که در مغز ترشح می شود و به خلق و خو و اخلاق ربط دارد. در نتیجه ورزش می تواند روح تازه ای به شما ببخشد. هنگامی که احساس افسردگی می کنید، موسیقی مورد علاقه خود را بگذارید و یک رقص آرام را در اطاق نشیمن آغاز کنید یا در یک کلاس رقص آرام ثبت نام کنید. همچنان به تمرینهای سبک آیروبیک ادامه دهید و به مربی خود اطلاع دهید که حامله هستید.
تصورتان را از خودتان و شخصیتتان بهبود می بخشد.
تصور کنید اندام شما به ظریفی و نازکی گذشته نیست و هرچند که می دانید این اتفاق دلیلی کاملا دلچسب و شیرین دارد، اما مشاهده اینکه سایز اندامهای بدن شما مرتبا افزایش می یابد و به اندازه ای می رسد که قبلا هرگز نبوده است، می تواند شما را دلسرد یا افسرده کند! ورزش و فعالیت به شما کمک می کند که کمتر احساس افسردگی کنید. همچنین، ورزش به بدن شما کمک خواهد کرد تا پس از زایمان، به سرعت به وزن و شکل طبیعی خود بازگردد.
به شما کمک خواهد کرد تا پس از زایمان، اندام خود را سریعتر به حالت طبیعی برگردانید.
همین انگیزه می تواند برای بسیاری از خانمها کافی باشد تا برنامه ورزشی منظمی را در طول دوران حاملگی خود پیگیری کنند. اگر به گونه ای برنامه ریزی کرده باشید که ماهیچه های بدنتان در تمام دوران حاملگی، قدرت و کشیدگی مناسبی داشته باشند، پس از زایمان، بدن شما راحت تر می تواند به حالت طبیعی خود باز گردد.
آیا ممکن است ورزش بنا به دلایلی برای من مضر و نامناسب باشد؟
برخی از خانمهای باردار باید در زمان ورزش، مراقبت بیشتری از خود به عمل آورند. بهتر است پیش از شروع هر نوع برنامه ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید اگر شما:
- سابقه سقط جنین داشته اید؛
- قبلا یک زایمان زودرس داشته اید؛
- می دانید که این بار در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارید؛
- می دانید که دچار عارضه پایین قرار گرفتن جفت هستید؛
- خونریزی واضح داشته اید؛
- در کمر یا مفاصل ران خود مشکل دارید؛
- از قبل، دچار یک مشکل پزشکی یا عارضه خاص هستید؛
- فشار خون بسیار بالا دارید؛
- احتمال دارد که چند قلو باردار باشید.
من یک برنامه ورزشی نسبتا سنگین دارم. آیا ادامه آن در دوران حاملگی ایمن و مناسب است؟
اگر شرایط عمومی بدنی شما مناسب باشد می توانید به برنامه خود ادامه دهید. بر اساس یک مطالعه، خانمهای باردار سالمی که در شرایط مناسب بدنی به سر می برند و پیش از حاملگی نیز ورزش می کرده اند، می توانند به برنامه ورزشی خود در دوران حاملگی نیز ادامه دهند و مشکلی برای سلامتی یا رشد کودک آنها پیش نخواهد آمد. پژوهشگران تعداد زیادی خانم حامله را که ۶ بار در هفته به ورزش سنگین یا متوسط می پرداختند، مورد مطالعه قرار دادند. هنگامی که محققان مدت زمان زایمان، اضافه وزن دوران حاملگی و وزن نوزاد را مقایسه کردند، هیچ تفاوتی بین ورزشکاران و گروه کنترل نیافتند. به هر حال، حتما پزشک یا مامای خود را در جریان ادامه برنامه ورزشی خود قرار دهید.
کدام ورزشها بهترین انتخاب برای دوران حاملگی هستند؟
پیاده روی، آهسته دویدن، شنا، استفاده از دوچرخه های ثابت (خانگی) و ورزشهای آبی سبک مخصوص دوران حاملگی، تا زمانی که بیش از حد به آنها نپردازید مناسب و ایمن هستند. در صورتی که یک مربی رسمی را که در زمینه ورزش خانمهای حامله تجربه داشته باشد پیدا کنید، یوگا و پیلاتس نیز انتخابهای مناسبی خواهند بود.
اگر تا کنون هرگز ورزش نکرده باشم، باید مراقب چه مواردی باشم؟
تا زمانی که پزشک یا ماما ممنوعیتی برای ورزش در نظر گرفته باشد، می توانید برنامه های ورزشی سبک یا متوسط را ادامه دهید. ورزشهای کم فشار و سبک همچون پیاده روی یا شنا را انتخاب کنید و مدت زمان جلسات تمرین خود را کوتاه در نظر بگیرید. همچنین می توانید در کلاسهای ویژه دوران حاملگی شرکت نمایید تا اطمینان حاصل کنید که ورزشها و تمرینهای کلاس برای شما کاملا ایمن و مناسب هستند.
آیا باید برنامه ورزشی خود را در دورانهای مختلف حاملگی، تغییر دهم؟
بله. حتی اگر شما قبل از بارداری نیز ورزش می کردید، طبیعتا تمایل خواهید داشت تا حجم و شدت برنامه ورزشی خود را کاهش دهید تا با رحم در حال رشد شما سازگار باشد. بعلاوه باید دستورالعملهای کلی ورزش برای خانمهای حامله را نیز رعایت کنید. بویژه در سه ماهه اول حاملگی، لازم است که از گرم شدن بیش از حد بدن جلوگیری کنید. پس از سه ماهه اول نیز باید از تمرینها یا ورزشهایی که لازم است برای مدت طولانی بر روی پشت خود دراز بکشید یا در یک مکان ثابت بایستید، صرف نظر نمایید، زیرا موجب خواهند شد که خون رسانی به رحم و جنین کاهش یابد.
کدام یک از ورزشها برای دوران حاملگی توصیه نمی شوند؟
ورزشهایی که احتمال زمین خوردن شدید در آنها زیاد باشد، یا حتی احتمال از دست دادن تعادل در آنها وجود داشته باشد، گزینه های مناسبی برای خانمهای حامله نخواهند بود. این ورزشها شامل اسب سواری، ژیمناستیک و انواع اسکی هستند. بعلاوه اکثر پزشکان و ماماها توصیه می کنند که پس از سه ماهه دوم، حتی اگر یک دوچرخه سوار حرفه ای هستید، دوچرخه سواری را کنار بگذارید؛ زیرا احتمال زمین خوردن در آن وجود دارد. با این حال می توانید از دوچرخه های ثابت تا زمانی که مایل باشید استفاده کنید.
چگونه می توانم بفهمم که آیا برنامه ورزشی من بیش از حد سنگین است یا نه؟
بطور کلی برنامه ورزشی نباید موجب خستگی شدید در شما شود. به وضعیت بدنی خود توجه کنید و در صورتی که احساس خستگی کردید، تمرین را متوقف کنید. از آنجایی که اکسیژن کمتری برای تمرینهای آیروبیک (هوازی) در اختیار اندامهای شما قرار می گیرد، در دوران حاملگی، ضربان قلب شما باید حداکثر ۶۰% بیشتر از حالت عادی شود. برخی از خانمها مایلند که ضربان قلب خود را در حین ورزش کنترل کنند، اما شما هرگز نباید صرفا بر ضربان قلب خود (به عنوان معیاری برای تعیین شدت مناسب ورزش) تکیه کنید، زیرا میزان ضربان قلب در طول دوران حاملگی تغییرات وسیعی دارد. یک قانون کلی این است که: اگر نمی توانید در طول تمرین، یک مکالمه عادی را به راحتی انجام دهید، سرعت تمرین خود را کم کنید.
در صورتی که یکی از این موارد را مشاهده کردید، بلافاصله ورزش را متوقف کنید: سرگیجه، تنگی نفس، احساس ضعف یا غش، خونریزی از واژن، احساس سختی در راه رفتن، انقباضات شکمی یا توقف غیر معمول حرکات جنین. توجه داشته باشید که اغلب کودک شما در طول تمرین شما، بسیار ساکت و آرام خواهد بود.
بعد از زایمان، کدام ورزشها را می توانم انجام دهم؟
اکثر مادران دوست دارند بدانند که چه زمانی می توانند انجام تمرینات ورزشی را برای کاهش وزن و بازیابی تناسب اندام خود شروع کنند. شاید بازگرداندن بدن به حالت طبیعی مهمترین خواسته شما پس از زایمان باشد، اما شما باید این فرآیند را به آرامی آغاز کنید. اولا، باید اطمینان حاصل کنید که از لحاظ فیزیکی بدن شما آماده آغاز فعالیت می باشد. آنگاه می توانید فرآیند بازیابی اندام قبلی خود را با انجام یک سری از تمرینهای کششی و استقامتی آغاز کنید. همینکه آمادگی کافی در شما ایجاد شد، می توانید مجموعه دوم تمرینهای ورزشی را نیز آغاز کنید. اگر زایمان شما از طریق سزارین بوده است، می توانید به محض احساس آمادگی، تمرینهای آرام و سبک شکم و کف لگنی را آغاز نمایید که این امر موجب افزایش سرعت بهبود شما خواهد شد.
اگر خونریزی تازه از واژن را مشاهده کردید، احتمالا فعالیت بدنی بیش از حد انجام داده اید و باید استراحت بیشتری بکنید.
پس از تولد کودکم، به خاطر کارهای زیادی که دارم، نمی توانم ورزش کنم. چه پیشنهادی برای من دارید؟
صرفنظر از بحث توان بدنی، پیدا کردن وقت کافی برای ورزش کردن نیز برای یک مادر که تازه زایمان کرده است، سخت خواهد بود. اما راههایی وجود دارد که کودک خود را هم در فعالیت ورزشی به همراه خود ببرید، و یا اینکه زمانی را برای انجام حرکتهای ورزشی در حین انجام کارهای روزمره کودک خود پیدا کنید. حتی یک پیاده روی سریع روزانه به طرف پارک نزدیک محل سکونت تان، با همراه بردن کالسکه کودک، می تواند به شما کمک کند تا وضعیت بدنی بهتری پیدا کنید. یا انجام تمرینات لگنی هنگامی که با کودک خود بازی می کنید. هر کس بسته به شیوه زندگی خود می تواند یک یا چند تمرین ورزشی ساده را بطور روزانه یا هفتگی در برنامه خود بگنجاند.
انجام ورزش شنا در هنگام بارداری :
شنا کردن جریان خون را بهبود می بخشد، کشیدگی طبیعی و توان ماهیچه ها را افزایش می دهد، و استقامت عضلات را به ارمغان می آورد. اما دلیل اصلی پیشنهاد شنا به عنوان ورزش برای دوران حاملگی آن است که در حین شنا، شما که افزایش وزن دوران بارداری را تحمل می کنید در هنگام ورزش احساس بی وزنی می کنید و از طرف دیگر می توان گفت که تقریبا احتمال صدمه و جراحت در این ورزش وجود ندارد. وقتی که در حالت شناور در آب قرار دارید، احساس می کنید که هیچ اضافه وزنی ندارید. بعلاوه، شنا موجب می شد که عضلات نیز قدرت و وضعیت بهتری پیدا کنند.
قبل از شروع این ورزش، ابتدا با پزشک یا مامای خود مشورت نمایید. اگر پیش از دوران حاملگی، یک شناگر دائمی بوده اید، احتمالا مشکلی برای ادامه برنامه ورزشی خود نخواهید داشت. حتی اگر شنا برای شما ورزشی جدید است، باز هم در صورت مراقبتهای لازم می توانید به آن بپردازید.
ورزش را به آرامی آغاز کنید، گرم کردن (پیش از ورزش) و خنک کردن (بعد از آن) را فراموش نکنید، و بیش از حد به خود فشار نیاورید. فقط به یاد داشته باشید: شما تنها می خواهید سالم و سرحال بمانید، پس فعالیتهای شدید ورزشی را کنار بگذارید و چند دور شنا در طول یا عرض استخر به طور مداوم را برای بعد از زایمان بگذارید، زیرا شما را بیش از حد خسته خواهد کرد.
نوعی از شنا را انتخاب کنید که برایتان راحت تر باشد. ترکیب متناوبی از شنای پروانه با شناور شدن بر سطح آب به روی پشت در حالی که با پا ضربات آرامی به آب می زنید، می تواند یک تمرین مناسب باشد. دقت کنید که اگر در ناحیه مفصل شرمگاهی خود (در جلوی لگن) احساس درد می کنید، از شنای پروانه خودداری کنید.
سه ماهه اول: در صورتی که توان بدنی شما اجازه می دهد، به صورت یک روز در میان به مدت ۲۰ دقیقه شنا کنید تا بهترین بهره را از این ورزش ببرید. در صورتی که شنا، اولین فعالیت صبحگاهی شما باشد، می تواند حالت تهوع صبحگاهی (ویار) را از بین ببرد و انرژی کافی برای طول روز به شما بدهد.
سه ماهه دوم: با افزایش دوران حاملگی، نیازی به متوقف کردن شنا نیست، زیرا این فعالیت ورزشی برای شما آسان است. آب در حین تمرین از مفاصل و رباطهای شما محافظت می کند و از بروز آسیب دیدگی یا گرم شدن بیش از حد بدن شما جلوگیری خواهد کرد.
سه ماهه سوم: احتمالا شما نیازی به تغییر برنامه ورزشی خود نخواهید داشت، اما استفاده از مایو مخصوص یا لباس شنای دوران حاملگی می تواند وضعیت بهتری را برای شما ایجاد کند. به دنبال کلاسهای ورزشهای سبک آبی بگردید که در اطراف محل سکونت شما برگزار شده و مربی لایقی داشته باشد. از دستورالعملهای کلی برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن، استفاده کنید.
آیا در هنگام بارداری می توانم به دویدن بپردازم ؟
این تمرینها را برای سه دوره بررسی می کنیم: سه ماهه اول، سه ماهه دوم و سه ماهه سوم.
دویدن آرام می تواند سریعترین و موثرترین راه برای به فعالیت درآوردن قلب و بدن باشد. همچنین، می توانید این فعالیت را در هر بخش از برنامه روزانه که وقت کافی دارید انجام دهید: یک روز که وقت کافی ندارید ۱۵ دقیقه بدوید، و روز دیگر که وقت کافی دارید حدودا نیم ساعت را به دویدن اختصاص دهید. با این حال، اگر پیش از حامله شدن تجربه این ورزش را نداشته اید، این فعالیت احتمالا نمی تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. در دوران حاملگی، بدن شما میزان بیشتری از هورمون ریلکسین را ترشح می کند، که مفاصل شما را شل کرده و احتمال مصدومیت را در شما افزایش می دهد. پس اگر یک دونده حرفه ای نیستید، بهتر است حداقل تا زمان زایمان، از این کار صرف نظر کنید. بارداری دوران مناسبی برای شروع این فعالیت نیست و بهتر است به پیاده روی یا فعالیتهای دیگری که برای خانمهای حامله ایمن و بی خطر است بپردازید. دویدن فشار زیادی بر لگن شما وارد می کند، پس انجام تمرینهای لگنی را در حین دویدن فراموش نکنید: انجام این تمرینها تنها چند دقیقه قبل و بعد از دویدن، کافی نخواهد بود.
سه ماهه اول: موارد احتیاطی و پیشگیری معمول را (از قبیل زیر نظر گرفتن ضربان قلب، و نوشیدن مقادیر زیاد آب قبل، بعد و در حین دویدن) مراعات نمایید. در غیر این صورت، ممکن است بدن شما مقادیر زیادی آب را از دست بدهد، که در نتیجه ممکن است خونرسانی به رحم کاهش یافته و حتی موجب بروز انقباضات زودرس زایمانی نیز شود. از دویدن در هوای گرم و مرطوب خودداری کنید. گرم شدن بیش از حد بدن، خصوصا در سه ماهه اول، ممکن است خطرات بالقوه ای برای کودک شما داشته باشد؛ شما باید از گرم شدن بیش از حد بدن خود جلوگیری نمایید. بعلاوه، کفشهای مناسبی را انتخاب کنید که پاهایتان را به میزان کافی حمایت کنند.
سه ماهه دوم: محل مرکز ثقل بدن شما در حال تغییر است و شکم شما در حال بزرگ شدن می باشد؛ در نتیجه احتمال لیز خوردن و افتادن برای شما زیاد شده است. برای ایمنی بیشتر تنها در مسیر پیاده روهای صاف و مسطح به دویدن بپردازید. اگر تعادل خود را از دست دادید، سعی کنید که در جهت مناسبی بر روی زمین بیفتید: به پهلو، یا روی دستها و زانوها؛ از افتادن بر روی شکم به شدت جلوگیری کنید.
سه ماهه سوم: همانند سه ماهه اول و دوم، مراقب خود باشید. به یاد داشته باشید که اگر خیلی خسته هستید، به سراغ این فعالیت نروید. هرچند عدم تحرک برای شما نامناسب است، تحرک بیش از حد نیز می تواند خطرناک باشد. خانمهایی که پیش از بارداری نیز دویدن یا آهسته دویدن را انجام می دادند، می توانند با لذت به این کار ادامه دهند. اگر چه با افزایش سن حاملگی بهتر است مسافت، زمان و شدت فعالیت خود را کاهش دهید. به بدن خود فشار نیاورید و مراقب علائم خطر احتمالی باشید.
تمرینهای آیروبیک:
تمرینهای آیروبیک، قلب و ریه های شما را تقویت می کند و کشیدگی طبیعی مناسبی را برای عضلات به ارمغان می آورد. شما می توانید در دوران حاملگی به طور منظم به تمرینهایی بپردازید که فشار شدید نداشته باشند (یعنی لگد یا پرش نداشته و همواره یکی از پاها بر روی زمین قرار داشته باشد تا از شدت فشار بر روی مفاصل کاسته شود)؛ و با نزدیک شدن به پایان دوران حاملگی به تدریج از میزان تمرین خود بکاهید.
هرچند شما می توانید با استفاده از یک نوار ویدئویی تمرینها، در خانه نیز به تمرین بپردازید و وضعیت بدنی خود را در حالت مناسبی نگه دارید، اما انتخاب یک کلاس که ویژه خانمهای حامله طراحی شده باشد، بهترین گزینه ممکن است. در اینصورت از همراهی با خانمهایی که وضعیتی مشابه با شما دارند لذت خواهید برد و می توانید اطمینان یابید که مربی کلاس از تمرینهایی استفاده می کند که با وضعیت خانمهای حامله بهترین سازگاری را دارد. اگر در یک کلاس معمولی آیروبیک ثبت نام کرده اید، به مربی خود اطلاع دهید که باردار هستید، به این ترتیب او می تواند تمرینهایی را که برای شما سنگین است تا حدی تغییر دهد.
هرچند تمرینهای سبک آیروبیک، تمرینهای مناسبی برای دوران حاملگی هستند اما اگر عضلات کف لگن شما ضعیف باشند، حتی این تمرینهای سبک نیز ممکن است موجب خروج یا نشت ادرار شوند. انجام تمرینهای آیروبیک بیشتر از چند بار در هفته نیز ممکن است موجب بروز این عارضه در دوران بارداری شود. در طول تمرین ماهیچه های کف لگنی خود را در حالت فشرده و منقبض نگه دارید تا از خروج غیر ارادی ادرار جلوگیری کنید. انجام چند تمرین مخصوص برای تقویت عضلات کف لگن (قبل و بعد از جلسه اصلی) می تواند تا حد زیادی بروز این مساله را کاهش دهد.
همچنین با رعایت نکات زیر در تمرینات، می توانید از وارد آمدن فشار بیش از حد به مفاصل خود جلوگیری نمایید:
از تغییر جهت در هنگامی که به سرعت حرکت می کنید، خودداری کنید.
در هنگام انجام حرکات اسکوپ (حرکاتی که همراه با جلو آوردن پا دستها نیز به طور چرخشی به سمت راست و چپ حرکت می کنند) ، لگن خود را در وضعیت پایدار و در میانه بدن قرار دهید.
هنگام انجام حرکات بالا بردن زانو، سطح و وضع باسن خود را حفظ کرده و شکم خود را حرکت ندهید.
از انجام حرکاتی که از ترکیب بالا بردن زانو و بالا بردن دستهاست خودداری کنید؛ زیرا فشار بیش از حد بر کمر و مفاصل لگن شما وارد می کند.
سه ماهه اول: پیش از شروع یا ادامه برنامه منظم ورزشی خود، همواره احتیاطهای عمومی را به عمل آورید. از لباسهای چند تکه و خنک استفاده نمایید تا علاوه بر جریان مناسب هوا روی پوست، بتوانید هنگام انجام حرکات ورزشی شدیدتر بخشی از لباس خود را درآورید. برخی خانمها مایلند که ضربان قلب خود را در طول تمرین کنترل کنند؛ اما صرفا تکیه بر ضربان قلب (به عنوان معیاری برای تعیین شدت مناسب ورزش) کافی نیست، زیرا میزان ضربان قلب در طول دوران حاملگی تغییرات وسیعی دارد. یک قانون کلی آن است که: اگر نمی توانید در طول تمرین براحتی صحبت کنید، باید سرعت و شدت فعالیت خود را کاهش دهید. قبل از آغاز تمرینات، نکات ایمنی و راهنمای سلامت در ورزش حین بارداری را مد نظر قرار دهید.
سه ماهه دوم: پیش از تمرینات، در حین ورزش و پس از آن، مقادیر زیادی آب بنوشید. در غیر این صورت ممکن است بدن شما مقادیر زیادی آب از دست بدهد که در نتیجه ممکن است دچار گرفتگی عضلانی یا حتی انقباضات زودرس زایمانی شوید.
سه ماهه سوم: شکم حامله شما ممکن است مانع از انجام برخی حرکات شود. در صورتی که خم شدن به جلو (دولا شدن) یا انجام برخی حرکتهای دیگر برای شما خیلی دشوار است، به قدم زدن در جا (Marching) اکتفا کنید. این کار موجب می شود که ضربان قلب شما در این مرحله پایین نیاید.
پیاده روی در دوران بارداری:
پیاده روی یکی از بهترین ورزشها برای خانمهای حامله است که بدون وارد آوردن فشار بیش از حد بر زانو و قوزک پا، وضعیت بدنی آنها را در حالت مناسبی نگه می دارد. این فعالیت برای تمام ۹ ماه حاملگی، سالم و ایمن ارزیابی می شود و در صورتی که شما قبلا به طور منظم ورزش نمی کردید، یکی از آسانترین راههای آغاز ورزش کردن است.
در صورتی که قبلا هم پیاده روی می کردید، برنامه خود را ادامه دهید. اگر پیش از حاملگی، برای مدتی طولانی فعالیت چندانی نداشته اید، از پیاده روی آرام آغاز کنید و به تدریج میزان آن را به ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی تند برسانید. می توانید هر چند دقیقه یکبار، پیاده روی خود را از حالت آرام به سریع و بالعکس تغییر دهید. بهتر است این تمرین را حداقل سه بار در هفته انجام دهید. در صورتی که به طور منظم و مداوم به ورزش نپردازید، خطر بروز آسیب دیدگی در شما افزایش می یابد؛ بعلاوه در صورتی که گهگاهی به ورزش بپردازید، از مزایا و منافع ورزش بهره نخواهید برد. انجام تمرینهای مربوط به ماهیچه های کف لگن خود را در حین پیاده روی فراموش نکنید.
هنگامی که عازم پیاده روی هستید، مقداری آب با خود ببرید تا بدن شما مقادیر زیادی آب از دست ندهد، زیرا این امر ممکن است موجب بروز برخی انقباضات عضلانی و همچنین افزایش دمای بدن شود، که این دو عارضه ممکن است به حدی برسند که برای شما و کودکتان خطرناک باشند.
سه ماهه اول: برای شما لازم نیست که عادتهای پیاده روی معمولی خود را خیلی تغییر دهید، فقط اطمینان حاصل کنید که کفشهای شما برای پیاده روی مناسب باشند و حمایت کافی را از پاهای شما به عمل می آورند. اگر هوای بیرون گرم و مرطوب است، از پیاده روی صرف نظر کنید. این وضعیت آب و هوایی، احتمال گرمازدگی شما را افزایش می دهد. هر چند مطالعه ای که خطرات گرم شدن بیش از حد بدن برای بارداری انسان را اثبات کند وجود ندارد، اما برخی مطالعات بر روی حیوانات نشان داده اند که این عامل می تواند منجر به بروز اختلالاتی شود. قبل از آغاز هر گونه برنامه ورزشی در دوران حاملگی، راهنمای مربوط به سلامتی و امنیت را مطالعه و رعایت کنید.
سه ماهه دوم: وضعیت بدنی شما ممکن است در این دوره تغییرات زیادی کرده و از حالت طبیعی خارج شده باشد، پس با توجه به وضعیت راه رفتن خود، از وارد آوردن فشار بیش از حد بر پشتتان جلوگیری کنید. سرتان را صاف بگیرید، چانه خود را به صورت افقی نگه دارید، باسن خود را دقیقا زیر شانه نگه دارید تا از خم شدن پشت خود جلوگیری کنید و مستقیم به مسیر روبروی خود نگاه کنید. دستهای خود را به طور هماهنگ با بدن و با ریتم پیاده روی خود، حرکت دهید تا هم تعادل بدن را حفظ کنید و هم سرعت پیاده روی را افزایش دهید.
سه ماهه سوم: برنامه ورزشی خود را در همان مدت زمان قدیمی که به آن عادت کرده اید، ادامه دهید. با توجه به اینکه به علت بزرگ شدن شکم، نمی توانید پاهای خود را ببینید، از پیاده روی دسته جمعی (پشت سر افراد دیگر) و یا پیاده روی در زمینهای نامسطح که می تواند شما را در خطر از دست دادن تعادل و زمین خوردن قرار دهد، خودداری کنید.
در دوران حاملگی، در چه شرایطی نباید ورزش کنم؟
در برخی شرایط، ورزش کردن در دوران حاملگی ممنوع می شود تا از سلامتی مادر، کودک یا هر دوی آنها محافظت شود. قبل از آغاز، ادامه یا تغییر برنامه ورزشی خود نظر پزشک یا ماما را جویا شوید. در صورتی که یکی از موارد زیر در مورد شما صدق می کند، باید مراقبت بیشتری به عمل آورید و ممکن است به شما توصیه شود که در دوران حاملگی ورزش نکنید:
- در صورتی که دچار فشار خون بسیار بالا هستید.
- در صورتی که کیسه آب شما خیلی زود پاره شده است (که این عارضه تحت عنوان PROM شناخته می شود).
- اگر قبلا، سابقه زایمان زودرس داشته اید، یا می دانید که این بار در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارید.
- اگر به عارضه نارسایی دهانه رحم دچار شده اید.
- اگر خونریزی واژینال مداوم در سه ماهه دوم و سوم دارید.
- اگر جنین درون شکم شما نسبت به سن حاملگی ، خیلی کوچک است یا محدودیت رشد داخل رحمی دارد. در این حالت، جنین خیلی آهسته رشد می کند و احتمالا منجر به کم بودن وزن نوزاد در هنگام تولد خواهد شد.
- اگر دجار عارضه عارضه جفت سرراهی (پلاسنتا پرویا) هستید، که به معنای پایین بودن محل جفت (پس از هفته بیستم) می باشد.
- اگر دچار بیماریهای قلبی هستید.
اگر نگرانیهایی پیرامون حاملگی شما وجود دارد، با پزشک خود مشورت کنید تا دقیقا به شما بگوید که کدام تمرینها یا ورزشها برای شما ممنوع است. با این حال، ممکن است شما باز هم مجاز به انجام برخی ورزشهای محدود باشید، مانند برنامه های تمرینی برای تقویت عضلات بازو یا پیاده روی.
آیا علائم خطری وجود دارند که با مشاهده آنها، باید ورزش را متوقف کنم؟
اگر در حین تمرین، هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید، سرعت تمرین خود را به آرامی کم کرده و سپس فعالیت خود را به کلی متوقف کنید و با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید:
- درد
- سرگیجه
- تنگی نفسی
- غش یا ضعف
- خونریزی از واژن
- سختی در راه رفتن
- درد در ناحیه پشت و کمر یا لگن
- انقباضات عضلانی
- توقف غیرمعمول حرکات جنین (البته در نظر داشته باشید که معمولا در حین ورزش کردن شما، جنین بسیار آرام و ساکت خواهد بود).
همچنین در صورتی که ضربان قلب شما در هنگام استراحت بسیار بالا باشد، باید برنامه ورزشی خود را متوقف کرده و با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.
اگر هنگام بالا رفتن از پله یا ایستادن بر روی یک پا، در ناحیه استخوان شرمگاهی (در جلوی لگن) احساس درد کردید، ممکن است دچار عارضه ای به نام نقص عملکرد مفصل لگنی (یا SPD) شده باشید. با پزشک یا مامای خود صحبت کنید، زیرا باید از وارد آوردن فشار بر مفصل خود در هنگام ورزش و حتی زایمان، خودداری کنید. از پزشک خود بخواهید تا شما را به یک فیزیوتراپ (که در زمینه زنان تخصص داشته باشد) معرفی کند و او به شما خواهد گفت که چگونه در دوران حاملگی با این عوارض کنار بیایید.
تمرینهای مخصوص تقویت عضلات کف لگن
کدام ماهیچه ها را ” ماهیچه های کف لگنی” می نامند؟
“ماهیچه های کف لگن” گروهی از عضلات بین پاها هستند که از مقابل استخوان شرمگاهی (در جلوی بدن) تا انتهای ستون فقرات (در پشت) کشیده شده اند و به نگه داشته شدن مثانه، رحم و روده ها در جای خود و نیز به ماهیچه هایی که مقعد، مجاری ادراری و واژن را می بندند، کمک می کنند. ضعیف شدن یا آسیب دیدن این ماهیچه ها، مثلا در نتیجه زایمان، موجب می شود که دیگر نتوانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند. این امر ممکن است منجر به بی اختیاری ادرار ، کاهش میزان لذت جنسی هنگام آمیزش و همچنین بروز عارضه پایین افتادگی رحم شود. بی اختیاری ادرار بدین معناست که ممکن است در زمان سرفه، عطسه، خنده یا حرکات ورزشی، مقدار کمی از ادرار فرد خارج شود. تخمین زده می شود که حدودا ۲۵% خانمهای حامله به این عارضه دچار می شوند.
این تمرینها چه کمکی به من می کنند؟
این تمرینها به تقویت عضلات کف لگن کمک می کنند و نهایتا منجر به بهبود فعالیت آنها می شود. مانند هر عضو عضلانی دیگر، این ماهیچه ها نیز هر چه بیشتر به کار گرفته شوند، قویتر خواهند شد.
اگر این عضلات به اندازه کافی قوی باشند، می توانند به تحمل اضافه وزن دوران حاملگی کمک کنند، در مرحله دوم زایمان سودمند باشند و با افزایش گردش خون، موجب بهبود سریعتر پرینه (ناحیه بین مقعد و واژن) پس از زایمان شوند. با انجام منظم این تمرینات از بروز بی اختیاری ادرار و افتادگی رحم پس از زایمان، به میزان زیادی جلوگیری می شود. یکی دیگر از مزایای این تمرینها آن است که قویتر بودن ماهیچه های کف لگن در خانمها موجب ارگاسمهای بهتر و زندگی جنسی رضایت بخش تر خواهد شد!
چگونه می توانم ماهیچه های کف لگنی خود را پیدا کنم؟
تصور کنید که می خواهید از خروج باد شکم خودداری کرده و همزمان، از خروج جریان معمولی ادرار نیز خودداری نمایید. در این حالت، احساسی مشابه با “فشردن و بالا کشیدن” به شما دست می دهد که حس خواهید کرد مقعد و محل خروج ادرار در حال بسته شدن و بالا کشیده شدن هستند. اگر برای مدتی این تمرین را تکرار کرده باشید، می توانید در زمان مقتضی همین عمل را برای واژن هم بکار برید!
مسلما این کار، ساده به نظر می رسد. اما نکته این است که شما باید حرکات “فشردن و بالا کشیدن” را بدون:
- فرو دادن شکم به سمت داخل
- فشار دادن شدید پاها به یکدیگر
- منقبض کردن کفلها
- نگه داشتن نفس
انجام دهید. به بیان دیگر، فقط باید ماهیچه های کف لگنی شما کار کنند و نه عضلات شکم، رانها یا باسن.
دقیقا همانطور که کودکان در ابتدا یاد می گیرند با حرکت دادن ماهیچه های صورت خود چشمک بزنند، استفاده از عضلات کف لگنی به صورت جداگانه از سایر ماهیچه های بدن نیز ممکن است در ابتدا کمی دشوار باشد، اما با تمرین و تکرار ساده تر می شود. ممکن است به این نتیجه برسید که قرار دادن یک دست بر روی شکم خود در هنگام تمرین (به منظور اطمینان از راحتی و آرام بودن وضعیت شکم)، برایتان مفید است.
اگر می خواهید مطمئن شوید که تمرین را به نحو صحیح انجام می دهید، این کار را امتحان کنید: در صورتی که نشانه ای مبنی بر مشکل در این زمینه وجود نداشته باشد، و با فرض اینکه شما دوران نقاهت پس از زایمان را گذرانده اید، یک یا دو انگشت خود را در حمام در واژن خود فرو کرده و همین تمرین را انجام دهید. در این صورت باید مختصری فشار (شبیه نشگون گرفتن) حس کنید.
چه زمانی باید این تمرینها را انجام دهم؟
شما می توانید این تمرین را هنگامی که نشسته، ایستاده یا دراز کشیده اید و یا هنگامی که مشغول فعالیتهای روزمره از قبیل جوشاندن آب در کتری، صحبت با تلفن و یا مشاهده تلویزیون می باشید، انجام دهید. این تمرینها را می توانید به این صورت انجام دهید:
- ماهیچه های مقعد و ماهیچه های اطراف واژن را در حالت فشرده نگاه دارید، به نحوی که گویا می خواهید از رفتن به توالت خودداری کنید.
- این ماهیچه ها را یک بار، دوبار و سه بار منقبض کنید.
- آنها را در همین حالت نگه دارید، اما به تنفس خود ادامه دهید.
- آنها را رها کنید.
- هنگامی که بدن شما به حالت طبیعی بازگشت، ماهیچه ها را به سمت بیرون فشار دهید (این آخرین حرکتی است که می تواند به شما در بیرون راندن کودک از مجرای واژن – در هنگام زایمان- کمک کند و از پاره شدن این قسمت جلوگیری نماید). آنگاه مجددا این عضلات را فشرده و منقبض کنید.
- این تمرین را هر روز چند مرتبه، هنگام انجام کارهای روزمره، تکرار کنید.
اکنون وقت آن است که تمرین “فشردن و بالا کشیدن” را به دو صورت “آرام” و “سریع” انجام دهید. می توانید در هر یک از حالات دراز کشیده، نشسته و ایستاده باشید فقط باید پاهای خود را کمی از هم جدا نمایید. آنگاه بصورت زیر عمل کنید:
- “فشردن و بالا کشیدن آرام” : ماهیچه های کف لگنی را به آرامی، تا جایی که می توانید، منقبض و فشرده کنید. سپس آنها را تا زمانی که می توانید در همین حالت نگه داشته و سپس به آرامی آنها را شل و رها کنید. برای درک بهتر کف لگن خود را مانند آسانسوری در نظر بگیرید که با بالا کشیدن باید ۵ طبقه را طی کند. به آرامی از یک تا ۵ بشمارید و آسانسور را در طبقه پنجم تا جایی که می توانید نگه دارید. سپس عضلات کف لگن را به آرامی شل کنید، گو اینکه آسانسور با هر شماره یک طبقه پایین می رود تا به شماره ۱ برسید.
- “فشردن و بالا کشیدن سریع” : مراحل کشش و رهاسازی را مانند حالت قبل ولی به سرعت انجام دهید. می توانید با شماره ۱ بالا بکشید و با شماره ۲ رها کنید. این عمل را مکررا و با سرعت انجام دهید.
هر دو تمرین فوق را ۵ بار یا تا زمانی که خسته شوید، انجام دهید.
با قویتر شدن عضلات، می توانید این تمرین را در دفعات بیشتر انجام داده و هر بار، عضلات را به مدت زمان بیشتری در حالت فشرده نگه دارید. پس از چند هفته، باید پیشرفت قابل توجهی داشته باشید؛ اما باید این تمرینها را به مدت چند ماه انجام دهید تا آنها به میزان حداکثر قدرت خود برسند.
چه تعداد دفعاتی باید تمرینهای مربوط به ماهیچه های کف لگن را انجام بدهم؟
بسته به میزان ضعیف بودن این ماهیچه ها در هنگام آغاز تمرینات، متفاوت است؛ اما تلاش کنید تا این تمرینها را با ۵۰ مرتبه در روز آغاز کرده و ظرف چند هفته به میزان ۱۲۰ بار در روز برسانید. اگر با مشکل ترشح ادرار مواجه هستید، این تمرینها را آنقدر انجام دهید تا مطمئن شوید که این عارضه مجددا بروز نمی کند.
گاهی قدرت ماهیچه های کف لگن خود را با جلوگیری از خروج ادرار و منقطع کردن جریان ادرار چک کنید؛ البته این کار را نباید در ابتدای صبح یا بعد از نزدیکی انجام دهید، چون احتمال ابتلا به عفونت مثانه را افزایش می دهد.
هنگامی که در آزمایش فوق کنترل مناسب را به دست آوردید، آنگاه می توانید ماهیچه های خود را به این ترتیب امتحان کنید:
- اول اطمینان حاصل کنید که مثانه شما تقریبا پر شده است،
- بعد چند بار روی یک خط در جا بپرید،
اگر ادرار از شما خارج نشد، تمرینها را برای حداقل یک ماه دیگر نیز ادامه دهید. هنگامی که ماهیچه های کف لگن شما به اندازه کافی تقویت شدند، باید این قدرت را در آنها تثبیت کنید؛ پس تمرینها را روزانه ۲ یا ۳ بار برای تمام عمر ادامه دهید.
چند نکته سودمند دیگر
- از این تمرینها در زمانی که نگران ترشح ادرار هستید (مثلا قبل از عطسه یا بلند کردن اشیاء سنگین)، استفاده کنید. به تدریج کنترل ترشح ادرار در شما بهتر خواهد شد.
- از انجام حرکت دراز و نشست با پاهای کاملا کشیده و همچنین از بالا آوردن و بالا نگه داشتن دو پا خودداری کنید، زیرا فشار شدیدی بر کف لگن و پشت شما وارد خواهد کرد.
- به مقدار معمول آب بنوشید، و به طور مرتب و دائم به توالت نروید؛ تنها هنگامی به توالت بروید که احساس می کنید مثانه شما کاملا پر شده است.
- وزن خود را تحت نظر داشته باشید: اضافه وزن، فشار اضافی بر ماهیچه های کف لگن شما وارد می کند.
اگر ظرف چند هفته پس از زایمان، وضعیت کف لگن شما به حالت طبیعی برنگشت، بهتر است آن را با پزشک خود در میان بگذارید. تمرینها را به مدت طولانی رها نکنید. هر چه مدت زمانی که شما این تمرینها را رها می کنید طولانی تر باشد، بازگشت کف لگن به حالت طبیعی نیز سخت تر خواهد شد. البته به یاد داشته باشید که اولین سوالی که پزشک از شما می پرسد، این خواهد بود که: آیا تمرینهای خود را انجام می دهید؟
اگر شما یکی از معدود مادرانی باشید که هنوز پس از گذشت ۳ ماه از زایمان نیز از عارضه بی اختیاری ادرار رنج می برید، از پزشک خود بخواهید تا شما را به یک فیزیوتراپیست که در زمینه عوارض پس از زایمان تخصص دارد، معرفی کند.
تمرینهای قدرتی با وزنه
این تمرینها با افزایش قدرت و کشش عضلات موجب افزایش استقامت و توان ماهیچه های شما می شود که در نتیجه قادر خواهید بود راحت تر از مراحل زایمان عبور کنید. برای اینکه وضعیت بدنی خود را در حالت مناسب نگه دارید، باید مجموعه ای از تمرینها را با استفاده از وزنه یا دستگاههای استقامتی (مشابه آنهایی که در باشگاههای بدنسازی می یابید) انجام دهید.
از آنجا که حامله هستید، باید از برخی تمرینها و همچنین از قرار گرفتن در برخی وضعیتهای بدنی مانند مانور والسالوا (وضعیتی مانند زور زدن هنگام اجابت مزاج که در آن با نگه داشتن نفس، فشار شدیدی به وزنه یا دستگاه وارد می کنید) خودداری کنید؛ زیرا این تمرینها موجب افزایش فشار شکمی شده و ممکن است بر فشار خون نیز تأثیر بگذارند. شما باید از وزنه های سبکتر (حداکثر ۲٫۵ کیلوگرم)استفاده کنید و برای جبران آن تعداد تکرار تمرینهای خود را افزایش دهید.
بهتر است ابتدا در مورد برنامه ورزشی خود با پزشک یا مامایتان مشورت کنید، با از یک فیزیوتراپ (با تجربه کاری در مورد خانمها و بویژه در دوران بارداری) کمک بخواهید تا اطمینان حاصل کنید که برنامه ورزشی مورد نظر شما برای دوران حاملگی ایمن و سالم است. قبل از آغاز هر گونه برنامه ورزشی در دوران حاملگی، راهنمای مربوط به سلامتی و امنیت را مطالعه و رعایت کنید.
سه ماهه اول: احتمالا شما می توانید به برنامه منظم ورزشی خود را ادامه دهید، اما دقت کنید که از چه تمرینهایی استفاده می کنید. به جای اینکه با شتاب زیاد سعی در بلند کردن وزنه داشته باشید، از حرکات آرام و کنترل شده برای بلند کردن آنها استفاده کنید. این کار مفاصل شما را (که در اثر ترشح هورمون ریلکسین در دوران حاملگی، سست و شل شده اند) از صدمه و جراحت حفظ می کند.
سه ماهه دوم: با آغاز سه ماهه دوم، شما باید از بلند کردن وزنه ها در حالت ایستاده خودداری کنید و این حرکات را به صورت نشسته انجام دهید، زیرا حجم خون شما افزایش یافته است. هورمونهای دوران حاملگی بر دیواره رگها تأثیر گذاشته اند و احتمال ابتلای شما به واریس و جمع شدن خون در اندامهای تحتانی افزایش می یابد. این عارضه ممکن است منجر به بروز سرگیجه شود.
سه ماهه سوم: مراقبتهایی را که در سه ماهه اول و دوم انجام می دادید، ادامه دهید.
تمرینات پیشنهادی
پرس نظامی: بر روی لبه یک صندلی بزرگ بنشینید، زانوها را خم کرده و پاها را روی زمین قرار داده و آنها را به اندازه کمر خود از یکدیگر باز کنید. در هر دست خود یک دمبل (با وزنی بین ۰٫۵ تا ۲٫۵ کیلوگرم) بگیرید. در حالی که کف دست شما به طرف بدنتان قرار گرفته است، وزنه ها را تا بالای بازوها بالا آورده و سپس به حالت عادی بازگردانید. پس از چند بار تکرار این عمل، کمی استراحت کرده و مجددا تمرین را آغاز کنید. ماهیچه های شکمی خود را در حین تمرین منقبض کرده و کتفهای خود را به یکدیگر نزدیک کرده و در همان حالت نگه دارید. در حین تمرین، به طور منظم تنفس کنید.
نکته: اگر به حمایت بیشتری نیاز دارید، پشت خود را به صندلی تکیه دهید.
ردیف نشستن: با استفاده از یک طناب یا کش مقاوم، صاف بر روی زمین بنشینید، پاهایتان را در مقابل خود به صورت کشیده قرار دهید و زانوها را کمی خم کنید. طناب را دور هر دو پای خود بپیچید و هر یک از دو انتهای آن را در یکی از دستان خود نگه دارید. آرنجهای خود را به صورت خمیده در دو طرف خود نگه دارید به نحوی که کف دستها در مقابل یکدیگر قرار گرفته باشند. با استفاده از ماهیچه های میانی پشت خود، طناب را به طرف کمر خود بکشید تا جایی که آرنجها پشت بدن شما قرار بگیرند. ماهیچه های شکمی خود را در حین تمرین منقبض کرده و کتفهای خود را به یکدیگر نزدیک کرده و در همان حالت نگه دارید. در حین تمرین، به طور منظم تنفس کنید.
نکته: بدن خود را به طرف جلو خم نکنید. اگر لازم است که میزان مقاومت را افزایش دهید، این کار را با گره زدن بخشی از طناب و کوتاه کردن آن انجام دهید. در صورت نیاز به حمایت بیشتر، از یک صندلی استفاده کنید.
نکاتی درمورد برنامه ورزشی سالم و کم خطر
واقعیت این است که شاید در جامعه ما به اندازه کافی در مورد مزایای ورزش در دوران حاملگی (به شرطی که متعادل بوده و شما را در خطر لیز خوردن یا افتادن قرار ندهد) صحبت نشده است. در حالیکه فعالیتهایی همچون شنا، پیاده روی و آیروبیک سبک، انتخابهای مناسبی در بارداری هستند.
حتی اگر بدن شما به طور طبیعی نیز به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد، هورمون ریلکسین (که مفاصل لگن را برای آمادگی جهت زایمان، شل و نرم می کند و در نتیجه بر همه مفاصل و رباطهای بدن تأثیر می گذارد)، بدن شما را مستعد پیچ خوردگی، رگ به رگ شدن و یا سایر آسیب دیدگی ها می کند. به همین دلیل است که انتخاب فعالیت و ورزش مناسب، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
اگر شما باید در شرایط بدنی مناسب باقی بمانید، بهتر است که فعالیتهای خود را بر پایه یک برنامه منظم انجام دهید. بهترین راه آن است که حداقل سه بار در هفته ورزش کنید. ورزش به صورت نامنظم و پراکنده شما را در معرض جراحت و آسیب دیدگی قرار می دهد. بعلاوه، در صورتی که هر از چند گاهی یکبار ورزش کنید، از مزایا و محاسن ورزش در دوران حاملگی بهره نخواهید برد.
نکات دیگری که باید رعایت کنید عبارتند از:
پیش از آغاز برنامه ورزشی، نظر پزشک یا مامای خود را جویا شوید.
اگر قبلا هم به طور منظم ورزش می کردید، در صورتی که حاملگی شما “پر خطر” ارزیابی نشود، احتمالا می توانید برنامه ورزشی خود را در طول دوران حاملگی نیز ادامه دهید. مشورت با پزشک یا ماما در مورد اطمینان از انتخاب مناسب فعالیت ورزشی، بسیار خوب است. بعلاوه اگر شما هرگز یک ورزشکار حرفه ای نبوده اید، آنها می توانند برای چگونگی شروع برنامه ورزشی، راهنماییهایی برای شما داشته باشند.
لباسهای چند تکه و خنک بپوشید، به نحوی که هوا به پوست شما برسد و از کفشهای سبک و در عین حال محکم ورزشی استفاده کنید.
برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن در حین ورزش، چند لایه لباس بپوشید تا بتوانید به راحتی بخشی از آنها را از بدن درآورید؛ یا اینکه از لباسهای ورزشی مخصوص استفاده کنید. هر چند مطالعه ای که خطرات گرم شدن بیش از حد بدن برای بارداری انسان را اثبات کند وجود ندارد، اما برخی مطالعات بر روی حیوانات نشان داده اند که این عامل می تواند منجر به بروز اختلالاتی شود. بنا به نظر متخصصین، دمای بدن شما (یعنی دمای زیر بازوی شما) باید پس از ورزش، کمتر از ۳۸٫۲ درجه سانتیگراد باشد. همچنین اطمینان حاصل کنید که سوتین دوران حاملگی شما به اندازه کافی محکم است تا از پستانهای شما مراقبت کافی به عمل آورد.
شما به کفشهای ورزشی نیز نیاز خواهید داشت تا رباطها و تاندونهای عضلات پای شما را حمایت کنند. در صورتی که اندازه کفش شما در اثر تورم خفیف پاها تغییر کرده است، یک جفت کفش نو و راحت بخرید.
قبل از تمرین، بدن خود را گرم کنید.
گرم کردن بدن قبل از تمرین، ماهیچه ها و مفاصل را برای تمرین و ورزش آماده می کند، و کمک می کند تا ضربان قلب شما به تدریج افزایش یابد. اگر شما از این مرحله صرف نظر کنید و بلافاصله به سراغ فعالیت شدید بدنی بروید (پیش از آنکه بدن شما آماده شده باشد)، ممکن است فشار شدیدی بر رباطهای عضلات خود بیاورید که موجب در رفتگی یا ضرب دیدگی آنها و آسیب دیدن شما شود.
دائما به حرکت ادامه داده و متوقف نشوید.
مطالب پیشنهادی
ظروف یک بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان
آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست
پیامدها و راهکارهای جلوگیری از تخلفات موتورسواران
مراقبت بعد از زایمان
*** با هم ببینیم ***
یک فوق تخصص جراحی ترمیمی و میکروسکوپی دست و پا مهمترین راه پیشگیری از بروز گودی کمر در زنان را کاهش وزن دانست و تاکید کرد: «پیشنهاد ما به افراد خصوصا افرادی که در سن بارداری هستند کاهش وزن بخصوص بعد از زایمان است به اضافه انجام ورزش های کمک کننده برای نگهداری و سفت شدن عضلات پشت و کمر است.»
دکتر سید محسن سعادت جو در گفتگو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:«افزایش قوس فیزیولوژیکی کمر که در اصطلاح عامیانه به آن گودی کمر می گویند عموما در گروه های مختلف سنی و در هر دو جنس زن و مرد دیده میشود که میزان گودی کمر در زنان به علت بارداری، چاقی مفرط و افزایش وزن ممکن است افزایش پیدا کند.»
وی ادامه داد:«عموما دلیل اصلی گودی کمر بیشتر مربوط به تغییرات مهره های کمر است و ممکن است چاقی و بارداری عامل کمک کننده به افزایش آن باشد بنابراین ممکن است گودی کمر در همه گروه های سنی دیده شود که عموما زمان شروع آن در طفولیت بوده که ممکن است بنا به علل اولیه و یا ناشی از افزایش تغییرات ناحیه قوز پشتی باشد و ممکن است یک علت عامل بروز این مشکل نباشد.»
این عضوانجمن جامعه جراحان دست و ارتوپدی ایران افزود:«آنچه در این میان حائز اهمیت است بررسی دقیق بیماران است که با رادیوگرافی و عکس برداری بررسی می شود و قوس های ناحیه گردن، پشت و کمر و ناحیه خارجی و گاهی به دلیل تغییرات مهره های لگن یا یا بالاتنه موجب گودی کمر در افراد می شود.»
وی تصریح کرد:«مهمترین راه پیشگیری از بروز گودی کمر خصوصا در زنان کاهش وزن و تناسب اندام است که بایستی پس از بارداری و زایمان حتما ورزش های نگهدارنده عضلات شکم، پشت و کمر را آموزش ببینند و با انجام این ورزش ها حالت کمر به صورت نرمال باقی می ماند.»
دکتر سعادت جو خاطر نشان کرد:«در صورتی که قوس کمر ناشی از قوس در ناحیه مهره های پشتی باشد استفاده از کمربندهای ویژه و یا وسایل کمکی نگهدارنده و فیزیوتراپی های مخصوص اقدام به درمان این افراد می شود و در صورتی عدم پاسخ به این درمان ممکن است نیاز به جراحی باشد.»
وی تاکید کرد:«پیشنهاد ما به افراد خصوصا افرادی که در سن بارداری هستند کاهش وزن بخصوص بعد از زایمان است به اضافه انجام ورزش های کمک کننده برای نگهداری و سفت شدن عضلات پشت و کمر است گرچه صحیح نشستن در هنگام رانندگی و در محل کار و تماشای تلویزیون و استفاده از تشک های سفت که قابلیت ارتجاعی نداشته باشند در نرمال نگه داشتن حالت کمر نقش مهمی دارد.»
به نقل از سلامت نیوز
مطالب پیشنهادی
ظروف یک بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان
آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست
پیامدها و راهکارهای جلوگیری از تخلفات موتورسواران
بارداری و ورزش
*** با هم ببینیم ***
بسیارى از زنانى که پیش از حاملگى فعال بوده‌اند، تمایل دارند این روند را در سراسر حاملگى هم حفظ کنند. لذا بیشتر به پزشکان مربوطه مراجعه مى‌کنند تا در مورد ورزش در حین حاملگى و پس از زایمان توصیه‌هائى دریافت کنند. متأسفانه براى توصیه به ورزش در حین حاملگى استانداردهاى مشخصى وجود ندارد و تجویز ورزش بیشتر براساس احساس و ادراک فردى صورت مى‌پذیرد. به‌علاوه، تحقیقات کمى در مورد اثرات ورزش در جریان حاملگى و پس از زایمان انجام شده است. زنان مجبور مى‌شوند براى این مهم به افراد غیر حرفه‌اى مثل یک مربى شخصى متوسل شوند. در نتیجه اطلاعات طبى براى تجویز ورزش در حین حاملگى نامناسب، غیر دقیق و ناکامل هستند.
زنان فعال از لحاظ فیزیکى که حامله مى‌شوند، میل زیادى براى ادامهٔ فعالیت‌هاى خود دارند، اما از این مى‌ترسند که این فعالیت‌ها در سیر و نتیجهٔ حاملگى اثر سوئى داشته باشند. هیچ یافتهٔ قطعى در تأیید این نظریه که زن حامله باید به‌منظور پیشگیرى از بروز عوارض سوء احتمالی، از شدت فعالیت خود کاسته و یا ضربان قلب هدف را پائین آورد، وجود ندارد. به‌علاوه، مدرکى در دست نیست که ثابت کند ورزش منظم در سیر حاملگى اثر مثبتى به همراه دارد. در حقیقت بعضى مطالعات اثر ورزش‌هاى سخت را بر روى آمادگى جسمانى نشان داده‌اند که منجر به کاهش طول مدت حاملگى و افزایش وزن مادر و نوزاد شده است.
به‌هر حال این تغییرات، اثر منفى بر روى سیر حاملگی، جریان زایمان یا نوزاد تازه متولد شده ندارند. نهایتاً از سایر مطالعات معلوم شده زنانى که به‌صورت منظم ورزش مى‌کنند، زودتر از دیگران به وزن، قدرت و قابلیت انعطاف پیش از حاملگى مى‌رسند. در اینجا فهرستى از فوائد ورزش در حین حاملگى ذکر مى‌شود:
ـ کاهش شدت و تناوب درد کمر
ـ کاهش استرس، اضطراب و افسردگى
ـ کنترل شدن افزایش وزن
ـ بهبود هضم غذا و مشکل یبوست
ـ انرژى بیشتر براى فعالیت‌هاى روزانه
ـ کاهش سریعتر اندازهٔ شکم پس از زایمان
در حال حاضر، حدود ۵۰% زنان در سنین بارورى به‌طور منظم ورزش مى‌کنند و بالاى ۹۰% آنها در حین و بعد از حاملگى فعال باقى مى‌مانند.
نکاتى در مورد ورزشکاران حرفه‌اى باردار
به‌عنوان یک قانون کلی، به‌طور معمول توصیه به انجام تست ورزش در زن باردار نمى‌کنیم. این کار ارزش بالینى ناچیزى دارد، مگر آنکه واقعاً نیازى خاص وجود داشته باشد (مثلاً تعیین سطح تحمل فعالیت، بیمارى قلبی، عملکرد ریوى یا اثربخش دارو). اما به‌هر حال، گروه خاصى از بیماران احتمالاً از انجام تست ورزش در حین حاملگى سود خواهند برد.
تست‌هاى مکرر ورزشى باید جزئى مداوم از مراقبت‌هاى مربوط به زنان ورزشکارى باشد که قصد دارند در طى حاملگى به برنامهٔ ورزشى شدید خود ادامه دهند. یک بررسى اولیهٔ پیش از حاملگى براى رسیدن به نتایج دقیق به‌عنوان مرجع انجام مى‌شود و سپس هر ۳ ماه یکبار در جریان حاملگى تکرار خواهد شد. نوع تست ورزش باید با تمرین‌هاى جارى ورزشکار سازگار باشد. متغیرهائى که باید ارزیابى شوند، شامل موارد زیر هستند:
ـ مصرف اکسیژن
ـ فشار خون شریانى
ـ لاکتات
ـ سطح کاته‌کولامین‌ها و گلوکز
ـ دماى مقعدى بدن
ـ ارزیابى میزان چربى بدن (چین‌هاى پوستی)، با حداقل ۵/۲ کیلوگرم افزایش وزن در طى ۱۶ هفتهٔ اول و ادامهٔ آن
ـ بررسى واکنش جنین به فعالیت بدنى مادر (باید تقریباً بدون تغییر بماند)
ـ معاینهٔ سونوگرافى براى رد حاملگى‌هاى چندقلوئى و نیز اثبات سلامت جنین
این اطلاعات براى برنامه‌ریزى و حفظ یک برنامهٔ ورزشى بى‌خطر ایده‌آل است. مسائل متعددى وجود دارند که باید در حین تست ورزش به آنها توجه داشت:
۱. به‌دلیل کاهش تونوستیهٔ وریدى ناشى از حاملگی، ممکن است تجمع خون در وریدها ایجاد شود و به افت فشار خون وضعیتى و سنکوپ منجر گردد. لذا باید مراقب این وضعیت بود و از قطع ناگهانى فعالیت اجتناب کرد.
۲. محیط آزمون باید با رطوبت کمتر از ۵۰% و دماى ۲۲-۱۹ درجهٔ سانتى‌گراد تنظیم شود.
۳. براى جلوگیرى از آسیب‌هاى پا از کفش‌هاى مناسب استفاده شود.
اصول راهنمائى تمرین با وزنه در حین باردارى
اصولاً خستگى عمومى مانع از انجام مداوم تمرین با وزنه در زن باردار مى‌شود. موارد منع مطلق همان مسائلى هستند که قبلاً ذکر شده‌اند. توجه داشته باشید که ورزش در حالت طاق‌باز بعد از ۳ ماه اول حاملگى توصیه نمى‌شود.
در هنگام تمرین با وزنه، باید از وزنه‌هاى متوسطو تکرار زیاد استفاده شود. تمرینات چرخشى به‌صورت پرداختن از یک فعالیت ورزشى به فعالیت دیگر با سرعت و روند ثابت انجام مى‌پذیرند و استقامت و قدرت عضلانى را بهبود مى‌بخشند. براى کنترل فشار خون و ممانعت از افزایش پس‌بار، باید اجزاءِ ایزومتریک یا ایستاى فعالیت به حداقل برسند که با تنفس صحیح در حین ورزش و استفاده از وزنه‌اى که بتوان آن را بدون وقفه در میانهٔ راه بلند کرد، این هدف تأمین مى‌شود.
نوع وسیلهٔ مورد استفاده به ترجیح فرد و توان او بستگى دارد. وزنه‌هاى آزاد و دستگاه‌هاى وزنه در باشگاه‌ها مورد استفاده قرار مى‌گیرند. در منزل هم مى‌توان تمریناتى را انجام داد.
در هنگام انتخاب شدن فعالیت مهم آن است که حد وزنه براساس توانائى هر بیمار، و نه یک میزان قراردادى تنظیم شود. تمرین با وزنه در زنان باردارى که پیش از حاملگى کار با وزنه انجام نداده‌اند، توصیه نمى‌گردد.
براى مثال: وزنه‌اى انتخاب کنید که فرد بتواند به‌راحتى آن را ۱۰ تا ۱۵ بار بلند کند. وقتى فرد قادر است بدون مشکل وزنه را ۱۵ بار جابه‌جا نماید، باید به‌قدرى بر میزان وزنه افزوده شود که حداقل ۱۰ بار قبل بلند کردن باشد.
این روش حساب کردن شدت براى هر وسیله‌اى به‌کار مى‌رود؛ وزنه‌هاى آزاد مثل دمبل و یا هالتر، دستگاه‌هاى وزنه، وزنه‌هاى دستى و باندهاى الاستیک. در حین وزنه‌برداری، نباید از RPE معادل ۱۵ براى ورزش هوازى تجاوز شود.
نسخهٔ ورزشى در باردارى
ـ تناوب : حداقل ۳ بار در هفته. اما اگر بیمار احساس خستگى شدیدى دارد، بر انجام ورزش پافشارى نکنید.
ـ نوع : براى شروع و براساس سوابق ورزشی، پیاده‌روى یا دویدن مناسب هستند. در صورتى‌که ورزش‌هاى متحمل وزن (Weight bearing) دیگر براى فرد قابل تحمل نباشند، با توصیه به ورزش‌هاى بدون تحمل وزن مثل دوچرخه‌سوارى ثابت و شنا، شخص را به ادامهٔ ورزش تشویق کنید. در هر جلسه تمرین، انواع مختلف ورزشها را بگنجانید. به‌هر حال، اگر فرد تا کنون با وزنه تمرین نکرده، توصیه به انجام یک برنامهٔ شدید تمرین با وزنه خطرناک است.
ـ مدت : نباید مدت زمان انجام ورزش در حدى باشد که فرد احساس ناراحتى نماید. سعى کنید به زمان ۶۰-۲۰ دقیقه ورزش هوازی، در صورت لزوم همراه با استراحت، دست یابید. زمان فعالیت را با بالا رفتن سن حاملگى کمتر کنید تا خستگى زیاد عارض نشود.
ـ شدت : شدت ورزش با استفاده از مقیاس RPE تعیین مى‌شود. RPE بالاتر از ۱۵ (یا همان درجهٔ سنگین) توصیه نمى‌گردد. اگر بیمار در حین ورزش نبض خود را مى‌شمارد، نباید ضربان از ۱۵۰-۱۴۰ در دقیقه فراتر رود.
تغییرات متعددى در حین حاملگى رخ مى‌دهند که روى توصیه‌هاى ورزشى اثر مى‌گذارند. نخست تغییرات بافت هم‌بند است که تحت تأثیر هورمون‌هائى چون پروژسترون، استروژن و الاستین، شل‌تر و با قابلیت کشیدگى آسانتر مى‌شود. این موضوع سبب حساس‌تر شدن، مفاصل به آسیب مى‌شود. به‌علت تغییر مرکز ثقل در اثر بزرگ شدن پستان‌ها و رحم ممکن است اختلالاتى در تعادل به‌وجود بیاید. این مسئله فشار بیشترى بر مفاصل ساکروایلیاک و لگن وارد کرده و باعث بروز اشکالات تعادلى و افزایش خطر زمین‌خوردن مى‌شود.
مسئلهٔ بعد تغییرات قلبى عروقى است که در اثر افزایش ۳۰ درصدى میزان حجم خون مادر عارض مى‌شوند. به‌علاوه ضربان قلب و برون‌ده قلبى در حین استراحت بالا مى‌رود. سطح هماتوکریت در حین حاملگى کاهش مى‌یابد، اما در حین فعالیت، افزایش غلظت هموگلوبین رخ مى‌دهد. اهمیت این تغییرات در هنگام تجویز برنامهٔ ورزشى در ذیل خواهد آمد. تغییر سوم در تغذیه است. افراد باردار باید در هر روز ۳۰۰ کیلوکالرى بیشتر مصرف کنند تا نیازهاى زمان حاملگى برطرف شود. استفاده از ورزش براى کاستن از وزن در حین حاملگى توصیه نمى‌شود. اکثر زنانى که شیر نمى‌دهند، پس از زایمان و تثبت وزن حدود ۳ کیلوگرم اضافه وزن پیدا مى‌کنند.
حاملگى‌هاى متعدد و متوالى مى‌توانند به حدى افزایش وزن ایجاد کنند که از نظر طبى خطرساز باشد. خطر کم‌آبى (Dehydration) در حین حاملگى بالا است و جهت اجتناب از این مشکل، زنان باردار باید قبل و بعد از ورزش به مقدار زیاد مایعات بنوشند. پاسخ‌هاى تنفسى و تغییرات مربوطه چهارمین مسئله است. با نزدیک شدن به انتهاى حاملگی، رحم بزرگ شده و سبب فشار به دیافراگم و بالا رفتن آن مى‌شود.
در نتیجه على‌رغم طبیعى ماندن تست‌هاى عملکرد ریوى در زمان استراحت، از حجم ریه‌ها کاسته شده و در عده‌اى ایجاد تنگى نفس مى‌کند. افزایش در حجم جارى و تهویهٔ ریوى سبب مى‌شود که فزونى نیاز به اکسیژن در حین حاملگى تأمین مى‌شود. در ورزش‌هاى ملایم، هیپرونتیلاسیون رخ مى‌دهد. بالاخره به تغییرات آندوکرین مى‌رسیم. افت قند خون همیشه باید مدنظر باشد، چرا که زنان باردار در حین فعالیت کربوهیدرات بیشترى مصرف مى‌کنند. افزایش مقاومت به انسولین سبب ایجاد دیابت حاملگى مى‌شود.
اپى‌نفرین و نوراپى در جریان فعالیت به طرز چشمگیرى افزایش مى‌یابند. افزایش این هورمون‌ها فعالیت عضلانى رحم و انقباضات آن را تشدید کرده و بر احتمال زایمان زودرس مى‌افزاید. پس زنانى که در خطر حاملگى زودرس هستند، باید از ورزش‌هاى سنگین اجتناب کنند.
اگرچه در جزئیات تجویز ورزش در دوران حاملگى اتفاق نظر علمى وجود ندارد، اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که اطلاعات موجود هیچ ورزشى را براى مادر یا جنین مضر تشخیص نداده‌اند. در قسمت‌هاى بعدى این مبحث در مورد اینکه چه چیزهائى در حین ورزش زمان باردارى خطرناک محسوب مى‌شوند، صحبت خواهیم کرد. برنامهٔ ما براى انجام فعالیت در حین حاملگى براى تمام زنانى طراحى شده که جز مسئلهٔ بارداری، دچار هیچ ممنوعیت مطلقى براى انجام فعالیت ورزشى نباشند.
به‌علاوه ما انجام ورزش‌هاى سخت و سنگین را در مواردى که فرد از آمادگى جسمانى مناسب برخوردار نبوده و یا به قصد کاهش وزن در صدد ورزش است، توصیه نمى‌کنیم. فعالیت‌هاى غیر سنگین مثل شنا یا دوچرخه‌سوارى ثابت براى کسانى توصیه مى‌شود که تا به حال ورزش نکرده‌اند و اینک در حین حاملگى تمایل به انجام آن دارند.
ایده‌آل آن است که یک برنامهٔ ورزشى شامل انواع مختلفى از ورزشها باشد. راه رفتن، شنا، دوچرخه‌سوارى ثابت و گاه ورزش‌هاى سوئدى توصیه مى‌شوند. تمرین‌هاى مقاومتى را هم مى‌توان به‌نوان جزئى از برنامهٔ ورزشى در نظر گرفت. مهم این است که پزشک توانائى هر فرد را در نظر بگیرد و بهترین نوع یا انواع ورزش را به او پیشنهاد کند.
موارد منع مطلق ورزش در دوران حاملگى عبارتند از:
ـ فشار خون حاملگى
ـ پارگى زودرس غشاءها
ـ زایمان زودرس در حاملگى قبلى
ـ خونریزى مداوم
ـ تأخیر رشد داخل رحمى
وقتى‌که فرد براى وزرش مناسب تشخیص داده شد، باید در تماس مستمر با پزشک خود باشد و در صورت ایجاد هر یک از علائم زیر در حین ورزش، باید پیش از ادامهٔ ورزش به پزشک مراجعه نماید:
۱. دفع ترشح خونى یا مایع زیاد از راه واژن
۲. تورم ناگهانى در قوزک پا، دستها یا صورت
۳. سردرد مداوم، اشکالات بینائى و یا حملات سرگیجه
۴. بالا رفتن فشار خون که پس از ورزش هم به‌جا ماند
۵. تپش قلب یا آریتمى
۶. درد شکم
۷. افزایش وزن ناکافى یعنى کمتر از یک کیلوگرم در جریان ۱۶ ماه آخر حاملگى
در تجویز شدت ورزش براساس ضربان قلب، باید سقف ۱۴۰ ضربان در دقیقه را براى مادر در نظر داشت. با این وجود به‌علت افزایش ۱۵ تا ۲۰ ضربه در تعداد ضربان قلب مادر در حین استراحت، تعیین شدت براساس ضربان مناسب به‌نظر نمى‌رسد. ما استفاده از مقیاس RPE را توصیه مى‌کنیم، بدین صورت که شدت ورزش از RPE معادل ۱۵ تجاوز نکند. مطالعات نشان داده که زنان با پیشرفت سن حاملگى به‌طور طبیعى از شدت و مدت ورزش مى‌کاهند. تناوب انجام آن حداقل ۳ بار در هفته است که کمک شایانى به سلامت فرد مى‌کند. مدت ورزش باید حداقل ۲۰ دقیقه باشد. فعالیت مداوم به فرم منقطع ترجیح داده مى‌شود.
در هنگام ورزش نکاتى را باید مدنظر داشت. در جریان سه ماههٔ نخست حاملگی، بسته شدن لولهٔ عصبى جنین رخ مى‌دهد. ورزش شدید در هواى گرم‌تر از ۲۲-۱۹ درجهٔ سانتى‌گراد با رطوبت بالاى ۵۰%، سبب ایجاد پاسخ هیپرترمیک مى‌شود که مى‌تواند در بسته شدن لوله‌هاى عصبى اختلال ایجاد کند. البته این موضوع در انسان به اثبات نرسیده است. بعد از ۳ ماه اول، زنان باید از انجام ورزش در حالت طاق‌باز خوددارى کنند. رحم متسع با فشار روى ورید اجوف تحتانى از بازگشت وریدى جلوگیرى کرده و سندرم کاهش فشار خون در حالت طاق‌باز (Supine hpotensive syndrome) را ایجاد مى‌کند. لذا در اثر کاهش برون‌ده قلب و جریان خون رحمی، خطر جدا شدن زودرس جفت افزایش خواهد یافت.
بسیارى از تغییرات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در حاملگى ۶-۴ هفته پس از زایمان باقى مى‌مانند. پس از انجام فعالیت‌هاى پیش از حاملگى باید به آهستگى از سر گرفته شود.
دکتر علیرضا مقتدری [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]
مطالب پیشنهادی
ظروف یک بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان
آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست
پیامدها و راهکارهای جلوگیری از تخلفات موتورسواران