چگونه فرزندان بلند قد می شوند؟

آرزوی همه والدین داشتن فرزندان بلند قداست واین موضوع به عنوان یک ارزش تلقی می گردد در آثار بجای مانده از تاریخ تمدن بشری نیز بلند قدی و کشیدگی قامت به عنوان یک سنبل بوده است.

راستی آیا بلند قد ترین مردم دنیا را می شناسید . بلند قد ترین مردم در کشور هلند برای مردان و زنان به ترتیب با ۱۸۲.۵ و ۱۷۰.۵ سانتیمتر، دانمارک با ۱۸۱.۵و ۱۶۹ سانتیمتر ، سوئیس با ۱۸۰.۵ و ۱۶۷.۲سانتیمتر ، آلمان با ۱۸۰.۲و ۱۶۸.۲ سانتیمتر ، نروژبا ۱۸۰و ۱۶۷.۶ سانتیمتر ، و کوتاهترین مردم به ترتیب مرد و زن در کشور فلیپین با ۱۶۵و ۱۵۴.۱سانتیمتر ، ژاپن با ۱۶۵.۶و ۱۵۳ سانتیمتر،هند با ۱۶۷.۶و ۱۵۵سانتیمتر و چین با ۱۶۹.۷ و ۱۵۸.۶ سانتیمتر قد می باشند . 

ایرانیان نیز به ترتیب با ۱۷۸.۷و ۱۶۵.۹ سانتیمتر قد رتبه نسبتا خوبی را در میان ملل دارند .

.جثه بدن هر شخصی در نتیجه تعامل و تداخل عوامل داخلی و محیطی در طول دوران رشد وی شکل خواهد گرفت . 

عوامل داخلی شامل فاکتورهای ژنتیکی است که فرد از والدین خود دریافت می کند وتقریبا قابل دستکاری نیستند . عوامل محیطی نیز موثراند که می توان به آب و هوا ، موقعیت جغرافیائی ، تغذیه ، بیماریها ، ویتامنها و املاح و.... اشاره نمود که می توان با کنترل آنها شرایط را به نفع رشد قد فراهم کرد . 

در خصوص عوامل داخلی در صورتیکه نقص گیرندهای پیام های عصبی قابل ترمیم باشند این امکان وجود دارد که با تحریک و تجویز هورمونها و اصلاح گیرندها عوامل ژنتیکی را تغییر داد . 

هرگاه عوامل محیطی مد نظر هستند باید شرایط یا بهتر بگویم مصالح ساختمانی را فراهم کنیم تا رشد قدی امکان یابد. این مصالح عبارتنداز ویتامین D و املاحی مثل کلسیم ، فسفر ، منیزیم ، روی و فلوئور همچنین آهن ویتامین C و دیگر ریز مغذی ها و مواد پروتئینی .

در تحقیقات بعمل آمده مشخص شده که مرمان شرقی کوتاه قد که به دلایلی آمریکا و جزایر هاوائی را برای سکونت انتخاب کرده اند دارای شرایط قدی بهتری نسبت به هموطنان شرقی خود دارند که در موطن خودهستد و این نتیجه حاصل شده که آب و هوا و تغییرات رفتاری در غذا خوردن آنها نیز موثر بوده است چرا که در این مناطق مردمان از پروتئین بیشتری در سبد غذائی خود بهره می برند . در یک دیدگاه جامع به نقش هورمونها و جایگاه ترشح آنها خواهیم پرداخت و درخاتمه راهکارهای مناسب را بری هرچه بهتر شدن شرایط بیان خواهیم کرد . 

● ابتدا طرح چند سوال :

▪ رشد استخوانی در نتیجه چه عواملی است: 

رشد استخوانی در سنین رشد در استخوانهای دراز بدن مثل استخوان ران و ساق پا در مناطقی بنام اپی فیز که هنوز استخوانی نشده واز جنس غضروف است ادامه پیدا می کند این بخش مولد با تکثیر سلولی موجب افزایش قد استخوانها می شود ، هورمون رشد تکثیر سلولی در مناطق غضروفی را تحریک و موجب افزایش استخوان سازی دراین مناطق خواهد شد که عموما تا سن ۲۰ سالگی هنوز امکان افزایش قد وجود دارد . اما دانشمندان معتقد هستند بهترین شرایط رشد برای دختران تا حدود ۱۴ سالگی و برای پسران تا سن ۱۶ سالگی ادامه دارد . و پس از آن صفحات رشد بسته خواهند شد و این بخش غضروفی کاملا شکل استخوانی به خود می گیرند . با برسی تصاویر رادیوگرافی مچ دست توسط پزشکان متخصص می توان بسته شدن صفحات استخوانی را کنترل کرد.

▪ آیا می توان ترشح هورمون رشد را افزایش داد:

عواملی اعم از خواب بخصوص ساعات اولیه خواب ، ورزش ، شوکهای عصبی، درد، سرما، عمل جراحی ، گرسنگی ، هیپوگلیسمی ، خوردن غذاهای پر پروتئین ، اسید آمینه آرژینین و هورمونهای جنسی ترشح هورمون رشد را تحت تاثیر خود دارند که درادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

▪ هورمون رشد چیست : 

هورمون رشد که از هیپوفیز قدامی ترشح می شود با عملکردهای متفاوتی سبب رشد استخوانها خواهد شد . غلظت هورمون رشد یا سوماتوتروپین در بافت هیپوفیزی ۵ تا ۱۵ میلیگرم بر گرم یعنی بیشتر از غلظت سایر هورمونهای هیپوفیزی است . وزن ملوکولی این هورمون ۲۲ هزار دالتون است و همانند بیشتر هورمونهای هیپوفیزی ترشح هورمون رشد حالت یک جریان دائمی و یکنواخت را ندارد ، بلکه به صورت جریانات ضربانی انجام می پذیرد . میزان ترشح این هورمون تحت تاثیر تحریکات عصبی و خواب و بیداری می باشد . بطوریکه غلظت پلاسمائی این هورمون ممکن است در ظرف چند دقیقه ۱۰ برابر شود. 

بیشترین افزایش هورمون در پلاسما مدت کوتاهی پس از به خواب رفتن رخ می دهد . عوامل موثر در ترشح هورمون رشد از طریق تاثیر کوتاکولامینها بر روی هیپو تا لاموس موجب ترشح هورمون می گردند . اثرات کلیه عوامل با توجه به خاصیت فیزیولوژیک بسیار مهم هورمون رشد که همواره از مصرف گلوکز در بدن جلوگیری می کند .قابل توجیه است. 

زیرا به هنگام وقوع شوک عصبی ، هیپوگلیسمی ،گرسنگی و خواب ، هورمون رشد از یک سو با بکار انداختن واکنشهای لیپولیز مقدار بیشتری اسید های چرب آزاد را به سلول می رساند واز سوی دیگر ورود اسیدهای آمینه به داخل سلول را آ زاد می کند ، تا به این ترتیب از مصرف گلوکز جلوگیری نموده وآن را برای نیازهای سلولهای مغزی حفظ کند . 

غلظت گلوکز در سلولهای ترشح کننده هورمون آزاد کننده هورمون رشد در هسته هیپوتالاموس ، عامل اصلی در تنظیم هورمون رشد می باشد. تجربه نشان می دهد که ترکیبات مشابه گلوکز ( ۲- دزاکسی گلوکز ) که از عوامل مهار کننده واکنشهای گلیکولیز بوده و باعث افزایش غلظت گلوکز خون می شوند . ترشح هورمون رشد را نیز زیاد می کنند . در صورتی که قرار بود افزایش گلوکز در پلاسما موجب قطع ترشح هورمون شود . می توان نتیجه گرفت که عامل اصلی تنظیم ترشح هورمون ، سرعت و میزان متابولیسم گلوکز در داخل سلولهای ترشح کننده هورمون آزاد کننده رشد است و نه غلظت گلوکز در پلاسما ی خون . 

اثرمحرک آرژینین و یا غذاهای غنی از پروتوئین در ترشح هورمون رشد نیز خود مکانیسم تنظیم کننده ای است تا به این تریب ، اسیدهای آمینه در پلاسما به داخل سلولها انتقال یافته و در ساختمان پروتئینهاشرکت جویند و یا به اشکال دیگر ذخیره انرژی تبدیل شود . یکی از کارهای هورمون رشد ، شرکت در پروتئین سازی است. 

هورمون رشد در متابولیسم پروتئین ها باعث افزایش انتقال اسیدهای آمینه به داخل سلولهای عضلانی شده و مستقیما نیز دارای اثر فعال کننده سنتز پروتئینها است. اینگونه اثرات هورمون رشد با انسولین مشابهت دارد.

در متابولیسم کربوهیدارتها ، هورمون رشد اثری مخالف انسولین دارد ، افزایش گلوکز خون پس از تزریق هورمون رشد ، نتیجه دو نوع اثر است . یکی صرفه جویی در مصرف ان در بافتهای محیطی دیگری افزایش فعالیت واکنشهای نوسازی گلوکز در کبد. هورمون رشد در کبد با فعال کردن واکنشهای نوسازی از منشا اسید های آمینه ذخیره گلیکوژن را نیز افزایش می دهد.

در خصوص متابولیسم چربی ها هورمون رشد ظرف مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه باعث افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون و افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب در کبد می گردد. 

همچنین هورمون رشد و فاکتور IGF-۱ باعث افزایش جذب ونگهداری یونهای کلسیم ، منیزیم و فسفاتها در بدن می گردند و این عمل آنها احتمالا در ارتباط با اثری است که در رشد استخوانهای طویل دارا هستند.

هورمون رشد افزایش رسوب پروتئین ها را تقریبا در تمام بافتهای بدن تحریک می کند . اما آشکارترین اثر آن افزایش رشد اسکلتی است. این تاثیر هورمون رشد از طریق افزایش رسوب پروتئین توسط سلولهای کندروسیتی واستئوژنیک است که موجب رشد استخوان می شود ، از طرفی دیگر این هورمون افزایش سرعت تکثیر سلولی این سلولها و تبدیل کندروسیت ها به سلول های مولد استخوان شرایط لازم برای رسوب اختصاصی استخوان جدید را فراهم می آورد. 

این هورمون بیشتر از طرق غیر مستقیم تاثیرات خود را برجای می گذارد . به طور خلاصه مشخص شده است که هورمون رشد باعث می شود کبد و تا حدودی بسیار کمتری سایر بافتها چندین پروتئین کوچک بنام سوماتومدینها را سنتز کنند که این ترکیبات به نوبه خود دارای اثر فوق العاده پر قدرت افزایش دادن تمام جنبه های رشد استخوان هستند با توجه به این که بسیاری از اثرات سوماتو مدینها بر رشد نظیر اثرات انسولین بر رشد هستند به آنها فاکتورهای رشد شبه انسولینی می گویند تاکنون در حدود چهار نوع سوماتومدین شناخته شده است که مهمترین آنها سوماتومدین C است غلظت این فاکتور از هورمون رشد تبعیت می کند با توجه به این که هورمون رشد از نیمه عمری کمتر از۲۰ دقیقه برخوردار است عملکرد سوماتومدین C که دارای نیمه عمری در حدود ۲۰ ساعت است ، برای دستیابی به رشدی مناسب بسیار حیاتی است . این طول عمر بیشتر ،از اتصال این ترکیب با پروتوئین خاصی در پلاسما حاصل می آید که این پروتئین نیز به نوبه خود تحت تاثیر هورمون رشد سنتز می شود. از دیگر عملکردهای هورمون رشد تسریع کپی برداری از DNA است که باعث سنتز پروتیئن های جدید خواهد شد . 

به همان اندازه که هورمون رشد ضروری است هورمون انسولین هم برای سنتز پروتئین ها لازم است وبهتر بگوییم که در تعامل این دو هورمون رشد صورت خواهد گرفت. که بنظرمی رسد این امر به خاطر عملکرد موازی این دو هورمون در انتقال اسید های امینه به داخل سلول باشد و با توجه به اینکه الزاما اسید های آمینه ای که توسط هورمون رشد و انسولین به داخل سلول انتقال می یابند با یکدیگر یکسان نیستند ، لزوم فراهمی این دو هورمون در کنار هم برای ورود طیفهای مختلف اسید آمینه به داخل سلول ضروری است. 

به همین دلیل به نظر می رسد مصرف همزمان اسید های آمینه و کربوهیدراتهای پیچیده بهترین شرایط را ایجاد خواهند کرد چرا که سطح هورمون انسولین در خون نوسان چندانی نداشته باشد و نسبتا ثابت باقی بماند تا تحریک ترشح هورمون رشد نیز بهتر انجام شود.

همچنین تحقیقات نشان داده اثر تحریکی اسید آمینه آرژینین در ترشح هورمون رشد مفید است . این اسید آمینه به عنوان یکی از پیش سازهای سنتز هورمون رشد در غده هیپوفیز به شمارمی رود و علاوه بر این ، این اسید آمینه در غده پانکراس نیز آزاد شدن هورمون انسولین را به دنبال دارد.نکته مورد توجه این است که مصرف بیش از حد منابع حاوی اسید آمینه لیزین با تاثیر گذاری بر متابولیسم پروتئین هائی که از طریق منابع غذائی وارد بدن می شوند ، از انتقال آرژنین جلوگیری بعمل می آورد ولی با این وجود تعادل این دو اسد آمینه در رژیم غذائی برای تحریک ترشح هورمون رشد ضروری است. 

● اما راه حل مناسب برای فراهم کردن شرایط محیطی کدامند :

▪ خواب کافی و منظم جهت افزایش ترشح هورمون رشد .

▪ بیشتر کردن دفعات غذائی از سه با ر در روز به پنج تا شش بار در روز تا در هر وعده مقدار کمتری غذا دریافت کنیم و از ترشح انسولین بیش از اندازه جلوگیری کنیم .

▪ مصرف غذاهای کربوهیراتی پیچیده بجای غذاهای کربوهیدراتی ساده که از ترشح سریع انسولین جلوگیری کنیم.

▪ انجام ورزش با برنامه ریزی در حدی که بدن به فعالیت واداشته شود و همان شرایط شک که لازمه ترشح هورمون رشداست در بدن ایجاد شود .

▪ برنامه ریزی برای مصرف غذا قبل از فعالیت های ورزشی حداقل یکی دوساعت و بلافاصله بعد از انجام تمرینات ورزشی . لازم به ذکر است فعالیت های ورزشی باید در حدی باشد تا ماهیچه ها به فعالیت واداشته شوند تا هیپوفیز شروع به ارسال پیام برای ترشح هورمون رشد نماید .

▪ دریافت مواد غذائی حاوی پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا همچنین دریافت متعادل املاح کلسیم ، فسفر، روی، منیزیم، فلئور و دیگر ریز مغذی ها که باید از طریق خورد غذاهای سرشار از این منابع بدست آید.

▪ از آنجائیکه بیشترین مقدار هورمون رشد در دو ساعت اولیه خواب ترشح می شود هرگز قبل از خواب غذای سنگین مصرف نکنیم که در این صورت ترشح انسولین هم کنترل شده باشد.

▪ مصرف منابع خوب آرژینین که می توان به شکلات تلخ اشاره کرد شکلات تلخ حاوی آرژینین و مقداری اسید آمینه لیزین است . جوی دوسر یکی از منابع غنی آرژنین به شمار می رود و در عوض شیر یکی از منابع خوب لیزین است ، ترکیب این دو ماده غذائی می تواند زمینه ساز مناسبی برای افزایش ترشح هورمون رشد باشد .مغزهای خوراکی نیز از منابع خوب آرژینین هستند از این میان بادم را می توان نام برد. همچنین بادام مقدار اسید های آمینه خوبی به بدن می رساند .

▪ از منابع خوب کلسیم می توان به شیرو ماست و فراوردهای آن سبزیجات برگ سبزشاره کرد ازمنابع خوب فسفر نیز به مواد غذائی پروتئینی ، تخم مرغ ، مغزها و ا ز منابع خوب ریز مغزی ها بطور مشخص می توان به جگر اشاره کرد که به مقدار بالا همه ریز مغذی ها را به بدن می رساند .

▪ کنترل قد و وزن کودک در سالهای اول زندگی و ترسیم نمودار رشد کودک توسط کارشناسان مجرب در مراکز بهداشت به ما کمک میکند که در صورت بروز مشکل با انجام تدابیر لازم مشکل پیگیری شود .

▪ در پایان ذکر این موضوع لازم است که در صورتی که والدین همه مراحل را رعایت می کنند نباید انتظاری فراتر از شرایط موجود داشته باشند و تنها با راهنمائی فرزند خود می توانند زندگی خوبی را برای وی به ارمغان آورند.

http://hrtoghiani.blogfa.com

حمید رضا طغیانی 

مطالب پیشنهادی:

رشد و تکامل کودک از نوزادی تا شش ماهگی 

صندلی استاندارد برای کودکان 

نقش تغذیه در رشد قد کودکان و نوجوانان 

رشد نوزاد:رشد شخصیت در دوره شیرخوارگی 

مراحل رشد نوزاد:رشد و تکامل کودک من

رشد و تکامل نوزاد از بدو تولد تا دو سالگی

دوران کودکی و نوپایی، دورانی تکرارناشدنی، اثرگذار و حساس در روند رشد و تکامل است که هرگونه کاستی و نقصانی در آن به خسارت های غیرقابل جبران منجر خواهد شد. در این مقاله رشد و تکامل نوزادان را از بدو تولد تا دو سالگی بررسی می کنیم. به یاد داشته باشید که عملکرد کودکان در سطوح مختلف، وابسته به فاکتورهایی از قبیل سلامت جسمی و عاطفی است و نباید اختلافات جزیی سبب ایجاد نگرانی شود...

در اولین سال های زندگی عملکردهای اصلی کودک مانند رفتار و عواطف به شدت تحت تاثیر محیط قرار دارد. سال های اول بعد از تولد به خصوص سه سال اول زندگی دوره ای است که مغز و سیستم عصبی مرکزی کامل می شود و اگر والدین اطلاع کافی در این خصوص داشته باشند و محیط مناسبی برای کودک فراهم کنند، نتایج مطلوبی به دست خواهند آورد.

● بدو تولد

چند روز اول زندگی نوزاد، معمولا ترکیبی از دوره های طولانی خواب همراه با دوره های کوتاه بیداری است. به تدریج مدت بیداری نوزاد طولانی تر می شود که خود شامل دوره هایی از کج خلقی، گریه کردن و آرامش است. نوزادان در هنگام تولد به نور و صدا حساسند و در مقابل صداهای ناگهانی از جا می پرند. شیرخواران تا سه ماهگی نمی توانند با چشم هایشان تطابق کنند و یک شی یا چهره باید لااقل در فاصله ۳۰ سانتی متری صورت شان قرار گیرد تا بتوانند روی آن تمرکز کنند. معمولا شیرخواران برای دنبال کردن یک چهره درحال حرکت، چشمان شان را به اندازه ۹۰ درجه به آرامی می چرخانند.

نوزاد در یک ماهگی نور را تعقیب می کند، سر را محکم تر روی بدن نگاه می دارد، شلی عضلاتش بهتر می شود؛ ولی هنگام در آغوش گرفتن، جابه جا کردن، لباس پوشیدن و حمام کردن به حمایت نیاز دارد. نوزاد در این سن به خوبی می مکد و شیر می خورد

● ۲ ماهگی

کودک در این سن لبخند می زند؛ می تواند صدا درآورد، نوع گریه اش را بسته به نیازش عوض کند و با انگشتانش چیزی را که در کف دستش می گذارید، محکم بگیرد.

 

● ۳ ماهگی

در این سن کنترل حرکات دست شروع می شود و کودک می تواند اشیا را به دهان ببرد، از خود صداهای مختلف درآورد،اجتماعی شود. در این سن کودک از تنهایی خوشش نمی آید؛ با صدای بلند می خندد و با خود زمزمه می کند. جواب لبخند را با لبخند می دهد. از نظر بینایی در این سن خیلی هوشیار است و حواسش به خصوص به طرف اشخاص نزدیک جلب می شود. چشمانش را موقع شیر خوردن بدون اینکه پلک بزند روی صورت والدین یا پرستار ثابت می کند و با نگاه خیره ای که قصدش رضایت است به آنها می نگرد.

● ۶ ماهگی

کودک در این سن سعی در نشستن دارد. اشیا را به خوبی می گیرد. وقتی به پشت خوابیده، انگشتان پاهای خود را گرفته و داخل دهان می کند. اشیا را از یک دست به دست دیگر می دهد. هنگامی که اسباب بازی در جایی خارج از نقطه دیدش می افتد با دست ها و چشمانش در اطراف به جستجو می پردازد و یا آن را فراموش می کند. نسبت به آشنا و غریبه عکس العمل دوستانه نشان می دهد. از صدای لالایی و موسیقی لذت می برد. ساعات خوابش در این سن به ۱۶ تا ۱۸ ساعت می رسد.

● ۸ ماهگی

در این سن کودک کاملا می نشیند و دوست دارد او را سرپا نگه دارند. در این سن می توانید او را روی لگن توالت مخصوصش بنشانید و سر او را گرم کنید و با او صحبت کنید تا مدفوع کند. این کار را با صبر و حوصله انجام دهید تا جزو عادات او شود و کنترل مدفوع را یاد بگیرد. از گاز گرفتن خوشش می آید. در این سن بسیار اجتماعی است. حرف ها را گوش می کند و نسبت به رفتار اطرافیان عکس العمل نشان می دهد.

● ۱۰ ماهگی

کودک ۱۰ماهه می خزد و چهار دست و پا راه می رود. روی پا می ایستد و گاهی با تکیه به اشیا و دیوار چند گامی برمی دارد. از اشخاص غریبه می ترسد و گریه می کند. شیشه شیر یا آب میوه را با دست خود گرفته و می خورد. کلمه «نه» را می فهمد. حرف های ساده مثل بابا و ماما را می تواند ادا کند. شوخی ها، خنده ها و سایر صداها مانند صدای باز کردن لب ها و صدای سرفه را تقلید می کند. وقتی به او غذا می دهیم، سعی می کند تا قاشق را بگیرد.

● ۱۲ ماهگی

در این سن کودک به راحتی روی پای خود می ایستد و حتی گام هایی برمی دارد. با غریبه ها رفتاری دوستانه دارد. از بازی کردن با دیگران لذت می برد. قاشق به دست می گیرد و می خواهد خود غذا بخورد. میزان ساعات خوابش به ۱۴ تا ۱۶ ساعت کاهش می یابد. چنانچه اسباب بازی اش را مخفی کنید، او را پیدا می کند. دستش را به منظور خداحافظی تکان می دهد.

● ۱۵ ماهگی

کودک ۱۵ماهه بدون کمک راه می رود. رفتارش آرامش سابق را ندارد چون در انجام کارهای فراگرفته عجله به خرج می دهد. اشیای ریز را از زمین برداشته و به دهان می گذارد. از جاهای تنگ مانند کالسکه بدش می آ ید و داد و بیداد راه می اندازد. معمولا بین سن ۱۶تا ۱۸ ماهگی طفل می تواند سه ساعت ادرار خود را نگه دارد. می توان با نشاندن روی لگن و یا سرپا گرفتن او را عادت داد تا زمان ادرار کردن خود را بگوید.

● ۱۸ ماهگی

کودک ۱۸ماهه می تواند با کمک و اتکا به جایی از پله بالا برود. با قاشق غذا می خورد. کلمه «نه» در او اثری ندارد. خیلی کنجکاو است. به هر کجا سر می زند و به هر چیز که جلوی دستش باشد دست می زند بنابراین باید بیشتر مراقب او باشید. در این سن شروع به صحبت می کند و چند حرف ساده و آسان را تلفظ می کند و در لباس پوشیدن با مادر همکاری می کند. از صندلی بالا رفته، سپس برمی گردد و می نشیند. دستشویی خود را با حالت بی قراری و سروصدا اعلام می کند. ممکن است شلوار خیس شده و کثیف خود را نشان دهد. خطر را احساس نمی کند.

● ۲۴ ماهگی

کودک ۲ساله می تواند جملات سه کلمه ای بسازد. اطمینان بیشتری به خود دارد. کمتر زمین می خورد. می تواند بدود و از پله ها به آسانی بالا و پایین برود. تقاضای او در این سن مانند گذشته سخت و مصرانه نیست. رفتارش عاقلانه تر و آرام تر از گذشته است. میزان ساعات خوابش به ۱۲ تا ۱۴ ساعت می رسد. بیشتر کودکان نیاز خود را به رفتن توالت بیان می کنند و دیگر خود را خیس نمی کنند. بیشتر اوقات از دست برتر استفاده می کند و مشخص می شود که چپ دست است یا راست دست. خطوط دایره ای شکل نامفهوم و بی معنا و درهم رسم می کند. رسم خط عمودی و گاهی به شکل ۷ را تقلید می کند. از دیدن کتاب های تصویردار لذت می برد و صفحات را یک به یک ورق می زند.

   دکتر زرین تاج کیهانی دوست

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

مطالب پیشنهادی:

رشد و تکامل کودک از نوزادی تا شش ماهگی

کودکانی که به تازگی، حرف زدن را آغاز کرده اند

شروع تغذیه تکمیلی شیرخوار 

مراحل رشد نوزاد:با روند تکامل کودک خود آشنا شوید ؟ 

مراحل رشد نوزاد:رشد و تکامل کودکان (‌از بدو تولد تا ۳ سالگی ) 

مراحل رشد نوزاد:سیر تکامل طبیعی کودک 

مراحل رشد نوزاد:رشد و تکامل کودک ازنوزادی تا شش ماهگی 

روش هایی برای تربیت کودک خلاق 

نقش تغذیه در رشد قد کودکان و نوجوانان 

تغذیه کودکان دبستانی 

بازی هایی برای یک سالگی نوزادان 

رشد نوزاد:اختلالات تکاملی در کودکان

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

اختلال تکامل یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای برخی از کودکان ایجاد شود.دکتر فیروزه ساجدی ، متخصص کودکان با اشاره به این نکته که ممکن است اختلالات تکاملی در ابعاد مختلف رشد کودک (حرکتی، گفتاری، رفتاری و ذهنی) منجر به بروز بیماری هایی مانند تاخیر تکلم، فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی و اوتیسم شود، در گفت وگو با «جام جم» می گوید: «به طور کلی عوامل خطرساز زیادی در این رابطه وجود دارند. در یک روش، این عوامل به دو دسته بیولوژیک و اقتصادی ـ اجتماعی تقسیم شده اند. به عنوان نمونه مواردی همچون نارس بودن نوزاد هنگام تولد، زردی شدید دوره نوزادی، تشنج های نوزادی، خونریزی مادر هنگام بارداری و بیماری های مهم او در این دوران از جمله عوامل بیولوژیک هستند.»

وی با ذکر مواردی از دسته اقتصادی ـ اجتماعی می افزاید: «عواملی مانند فقر، بی سوادی، طلاق و اعتیاد نیز از جمله موارد مربوط به دسته اقتصادی ـ اجتماعی هستند. البته روش دیگر تقسیم بندی این عوامل، بر اساس زمان تولد نوزاد است که به 3 دسته قبل از تولد، حین تولد و بعد از تولد تقسیم می شوند.»

عوامل خطرساز دوران بارداری

این دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مورد عوامل خطرساز دوران بارداری توضیح می دهد: «هرگونه مشکل، حادثه یا بیماری در این دوران می تواند در روند رشد و تکامل جنین مشکل ایجاد کرده و پس از تولد کودک عوارض خود را نشان دهد.

به گفته وی، «خونریزی های مهم واژینال در دوران بارداری، بیماری های عفونی چون سیفلیس، سرخجه، توکسوپلاسموز و هرپس، دیابت مادر و فشار خون بالا از جمله عوامل خطرساز در دوران بارداری یا قبل از تولد نوزاد هستند. البته موارد دیگری همچون مواجه شدن جنین با اشعه X، سیگاری بودن مادر یا اعتیاد او به مواد مخدر و مصرف داروهایی که باعث صدمه دیدن جنین می شود نیز از جمله عوامل مهم هستند.»

عوامل خطرساز حین زایمان

دکتر ساجدی می گوید: «از عوامل این گروه که مربوط به حین تولد هستند، می توان به وزن کم نوزاد (کمتر از 2500 گرم)، نارس بودن نوزاد به معنی تولد زودتر از 37 هفته جنینی، زایمان طولانی و مشکل مادر که با استفاده از وسایل کمک زایمانی انجام می شود و وارد شدن ضربه به سر نوزاد اشاره کرد.»این دانشیار دانشگاه می افزاید: «عواملی که قبل از تولد و حین آن موجب آسیب رسیدن به مغز در حال رشد و تکامل جنین می شوند، در ماه های بعد می توانند باعث بروز علائم اختلال یا تاخیر تکامل باشند.»

عوامل خطرساز دوران نوزادی و شیرخوارگی

وی با ذکر این نکته که علاوه بر دوران جنینی، در ماه های اول پس از تولد نیز رشد و تکامل مغز با سرعت انجام می شود، به عوامل خطرساز در این دوران اشاره کرده و می گوید: «عوامل صدمه زا در دوران نوزادی و شیرخوارگی نیز با تاثیر بر مغز در حال رشد، می توانند منجر به بروز علائم تاخیر تکامل شوند. تشنج های دوران نوزادی، خونریزی داخل جمجمه، سابقه مننژیت یا انسفالیت، زردی شدید نوزاد که در حد تعویض خون باشد و بیماری های تنفسی نوزادان از جمله عواملی هستند که می توانند منجر به بروز مشکل بشوند.»

به گفته وی، با در نظر داشتن این تقسیم بندی، باید بدانیم که خیلی از این عوامل در صورتی که به موقع نسبت به درمان آنها اقدام شود قابل درمان و پیشگیری هستند.

اهمیت شناخت عوامل خطرساز

دکتر ساجدی با اشاره به اهمیت شناخت عوامل خطرساز در تشخیص بموقع و سریع موارد تاخیر تکامل می گوید: «امروزه در کشورهای پیشرفته با غربالگری بیماری های مهم، می توانند هرچه سریع تر بیماری را در مرحله قابل درمان شناسایی کنند؛ اما در کشورهایی که این امکان وجود ندارد، حداقل باید جمعیت پرخطر را شناسایی کرده و به وضعیت آنها رسیدگی کرد.»

علاوه بر نیاز به توجه جدی پدر و مادر برای شناسایی عوامل ذکر شده، دکتر ساجدی تاکید می کند: «هنگامی که والدین کودک را برای پایش رشد یا انجام واکسیناسیون به مرکز بهداشت می برند، در صورت وجود هر یک از عوامل خطرساز در سابقه نوزاد، باید حتما کودک برای ارزیابی تکامل به پزشک متخصص ارجاع داده شود. به این صورت می توانیم هر چه سریع تر و در سنین اولیه، نسبت به موارد تاخیر تکامل پی برده و برای درمان یا توانبخشی برنامه ریزی و اقدام کنیم.»

منبع : جام جم آنلاین



مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد: متوسط وزن کودکان

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

پروفسور محمد حسین سلطان زاده 

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

وزن نوزاد از روز 10 تولد شروع به افزایش می نماید  و در 5 ماهگی به دو برابر موقع تولد و در 1 سالگی 3 برابر موقع تولد و در 2 سالگی حدود 4 برابر وزن موقع تولد می رسد

وزن متولد در موقع تولد            5/3 کیلو

در 1 سالگی                          10 کیلو

در 5 سالگی                          20 کیلو

در 10 سالگی                         30 کیلو

متوسط افزایش روزانه وزن در 5 ماه اول 20-30 گرم در روز و بقیه سال اول 15-20 گرم در روز می باشد افزایش متویط وزن از 2 سالگی تا بلوغ حدود 2 کیلوگرم در سال می باشد.

برای تعیین وزن می توان ار فرمول های زیر استفاده کرد: 

5  x (سن به سال +3)  =  وزن بر حسب پوند

یا (سن بر حسب سال      8 +  (2   x     بر حسب کیلوگرم     از سن 1-6 سالگی

وسن (بر حسب سال 7x    )

      x 7) – 5=بر حسب کیلو گرم     وزن از سن 7-12 سال

از سن 3-12 ماه=وزن بر حسب کیلوگرم=سن بر حسب ماه+9

                                                         2

متوسط قد:

موقع تولد        50 سانتی متر  (ـ45-55 سانتی متر)

1 سالگی         75 سانتی متر

3سالگی          91 سانتی متر

4 سالگی         101 سانتی متر (2 برابر موقع تولد)

از زمان 4 سالگی تا بلوغ سالانه حدود 5 تا 7 سانتی متر بر قد اضافه می شود

متوسط قد را بر حسب سال می توان از فرمول های زیر بدست آورد:

از سن 2 تا 12 سال:

(سن بر حسب سال               x 5/2)+30       =قد بر حسب اینچ)

یا (سن بر حسب سالx6)+77 بر حسب سانتی متر= قد

متوسط دور سر:

متوسط دور سر در موقع تولد 34-35 سانتی متر است و در 6 ماهگی به 44 سانتی متر و در 1 سالگی به 47 سانتی متر می رسد.

دور سر در مواقع تولد مختصری از دور سینه بزرگتر است و در آخر سال اول یکسان می شود.

       سن                       پسرها                               دخترها

در 5/1 سالگی               4/48 سانتی متر                   1/47 سانتی متر

در 2 سالگی                  2/49 سانتی متر                   1/48 سانتی متر

در 5/2 سالگی               9/49 سانتی متر                   8/48 سانتی متر

در 3 سالگی                  5/50 سانتی متر                   3/49 سانتی متر

می رسد.

متوسط دور سر در 4 سالگی 4/50 و در 5 سالگی 8/50 سانتی متر می باشد.

فونتال خدامی در 9-18 ماهگی و فونتال خلفی در 4 ماهگی بسته می شود.

افزلیش دور سر:

در سه ماهه اول    ماهی 2 سانتی متر

در سه ماهه دوم    ماهی 1 سانتی متر

در سه ماهه سوم    ماهی 5/0 سانتی متر

در سه ماهه چهارم  ماهی 25/0 سانتی متر

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد:روند رشد و تکامل نوزاد از -بدو تولد تا دو سالگی

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

از بدو تولد تا دو سالگی - دکتر زرین‌تاج کیهانی‌دوست - فوق‌تخصص مغز و اعصاب کودکان

روند رشد و تکامل نوزاد

---

دوران کودکی و نوپایی، دورانی تکرارناشدنی، اثرگذار و حساس در روند رشد و تکامل است که هرگونه کاستی و نقصانی در آن به خسارت‌های غیرقابل جبران منجر خواهد شد. در این مقاله رشد و تکامل نوزادان را از بدو تولد تا دو سالگی بررسی می‌کنیم. به یاد داشته باشید که عملکرد کودکان در سطوح مختلف، وابسته به فاکتورهایی از قبیل سلامت جسمی و عاطفی است و نباید اختلافات جزیی سبب ایجاد نگرانی شود...

در اولین سال‌های زندگی عملکردهای اصلی کودک مانند رفتار و عواطف به شدت تحت تاثیر محیط قرار دارد. سال‌های اول بعد از تولد به خصوص سه سال اول زندگی دوره‌ای است که مغز و سیستم عصبی مرکزی کامل می‌شود و اگر والدین اطلاع کافی در این خصوص داشته باشند و محیط مناسبی برای کودک فراهم کنند، نتایج مطلوبی به دست خواهند آورد.

بدو تولد

چند روز اول زندگی نوزاد، معمولا ترکیبی از دوره‌های طولانی خواب همراه با دوره‌های کوتاه بیداری است. به تدریج مدت بیداری نوزاد طولانی‌تر می‌شود که خود شامل دوره‌هایی از کج‌خلقی، گریه کردن و آرامش است. نوزادان در هنگام تولد به نور و صدا حساسند و در مقابل صداهای ناگهانی از جا می‌پرند. شیرخواران تا سه‌ماهگی نمی‌توانند با چشم‌هایشان تطابق کنند و یک شی یا چهره باید لااقل در فاصله 30 سانتی‌متری صورت‌شان قرار گیرد تا بتوانند روی آن تمرکز کنند. معمولا شیرخواران برای دنبال کردن یک چهره درحال حرکت، چشمان‌شان را به اندازه 90 درجه به آرامی می‌چرخانند.

نوزاد در یک‌ماهگی نور را تعقیب می‌کند، سر را محکم‌تر روی بدن نگاه می‌دارد، شلی عضلاتش بهتر می‌شود؛ ولی هنگام در آغوش گرفتن، جابه‌جا کردن، لباس پوشیدن و حمام کردن به حمایت نیاز دارد. نوزاد در این سن به خوبی می‌مکد و شیر می‌خورد

2 ماهگی

کودک در این سن لبخند می‌زند؛ می‌تواند صدا درآورد، نوع گریه‌اش را بسته به نیازش عوض‌کند ‌و با انگشتانش چیزی را که در کف دستش می‌گذارید، محکم بگیرد.

3 ماهگی

در این سن کنترل حرکات دست شروع می‌شود و کودک می‌تواند اشیا را به دهان ببرد، از خود صداهای مختلف درآورد،اجتماعی‌شود. در این سن کودک از تنهایی خوشش نمی‌آید؛ با صدای بلند می‌خندد و با خود زمزمه می‌کند. جواب لبخند را با لبخند می‌دهد. از نظر بینایی در این سن خیلی هوشیار است و حواسش به خصوص به طرف اشخاص نزدیک جلب می‌شود. چشمانش را موقع شیر خوردن بدون اینکه پلک بزند روی صورت والدین یا پرستار ثابت می‌کند و با نگاه خیره‌ای که قصدش رضایت است به آنها می‌نگرد.

6 ماهگی

کودک در این سن سعی در نشستن دارد. اشیا را به خوبی می‌گیرد. وقتی به پشت خوابیده، انگشتان پاهای خود را گرفته و داخل دهان می‌کند. اشیا را از یک دست به دست دیگر می‌دهد. هنگامی که اسباب‌بازی در جایی خارج از نقطه دیدش می‌افتد با دست‌ها و چشمانش در اطراف به جستجو می‌پردازد و یا آن را فراموش می‌کند. نسبت به آشنا و غریبه عکس‌العمل دوستانه نشان می‌دهد. از صدای لالایی و موسیقی لذت می‌برد. ساعات خوابش در این سن به 16 تا 18 ساعت می‌رسد.

8 ماهگی

در این سن کودک کاملا می‌نشیند و دوست دارد او را سرپا نگه دارند. در این سن می‌توانید او را روی لگن توالت مخصوصش بنشانید و سر او را گرم کنید و با او صحبت کنید تا مدفوع کند. این کار را با صبر و حوصله انجام دهید تا جزو عادات او شود و کنترل مدفوع را یاد بگیرد. از گاز گرفتن خوشش می‌آید. در این سن بسیار اجتماعی است. حرف‌ها را گوش می‌کند و نسبت به رفتار اطرافیان عکس‌العمل نشان می‌دهد.

10 ماهگی

کودک 10ماهه می‌خزد و چهار دست و پا راه می‌رود. روی پا می‌ایستد و گاهی با تکیه به اشیا و دیوار چند گامی برمی‌دارد. از اشخاص غریبه می‌ترسد و گریه می‌کند. شیشه شیر یا آب میوه را با دست خود گرفته و می‌خورد. کلمه «نه» را می‌فهمد. حرف‌های ساده مثل بابا و ماما را می‌تواند ادا کند. شوخی‌ها، خنده‌ها و سایر صداها مانند صدای باز کردن لب‌ها و صدای سرفه را تقلید می‌کند. وقتی به او غذا می‌دهیم، سعی می‌کند تا قاشق را بگیرد.

12 ماهگی

در این سن کودک به راحتی روی پای خود می‌ایستد و حتی گام‌هایی برمی‌دارد. با غریبه‌ها رفتاری دوستانه دارد. از بازی کردن با دیگران لذت می‌برد. قاشق به دست می‌گیرد و می‌خواهد خود غذا بخورد. میزان ساعات خوابش به 14 تا 16 ساعت کاهش می‌یابد. چنانچه اسباب‌بازی‌اش را مخفی کنید، او را پیدا می‌کند. دستش را به منظور خداحافظی تکان می‌دهد.

15 ماهگی

کودک 15ماهه بدون کمک راه می‌رود. رفتارش آرامش سابق را ندارد چون در انجام کارهای فراگرفته عجله به خرج می‌دهد. اشیای ریز را از زمین برداشته و به دهان می‌گذارد. از جاهای تنگ مانند کالسکه بدش می‌آ‌ید و داد و بیداد راه می‌اندازد. معمولا بین سن 16تا 18 ماهگی طفل می‌تواند سه ساعت ادرار خود را نگه دارد. می‌توان با نشاندن روی لگن و یا سرپا گرفتن او را عادت داد تا زمان ادرار کردن خود را بگوید.

18 ماهگی

کودک 18ماهه می‌تواند با کمک و اتکا به جایی از پله بالا برود. با قاشق غذا می‌خورد. کلمه «نه» در او اثری ندارد. خیلی کنجکاو است. به هر کجا سر می‌زند و به هر چیز که جلوی دستش باشد دست می‌زند بنابراین باید بیشتر مراقب او باشید. در این سن شروع به صحبت می‌کند و چند حرف ساده و آسان را تلفظ می‌کند و در لباس پوشیدن با مادر همکاری می‌کند. از صندلی بالا رفته، سپس برمی‌گردد و می‌نشیند. دستشویی خود را با حالت بی‌قراری و سروصدا اعلام می‌کند. ممکن است شلوار خیس شده و کثیف خود را نشان دهد. خطر را احساس نمی‌کند.

24 ماهگی

کودک 2ساله می‌تواند جملات سه‌کلمه‌ای بسازد. اطمینان بیشتری به خود دارد. کمتر زمین می‌خورد. می‌تواند بدود و از پله‌ها به آسانی بالا و پایین برود. تقاضای او در این سن مانند گذشته سخت و مصرانه نیست. رفتارش عاقلانه‌تر و آرام‌تر از گذشته است. میزان ساعات خوابش به 12 تا 14 ساعت می‌رسد. بیشتر کودکان نیاز خود را به رفتن توالت بیان می‌کنند و دیگر خود را خیس نمی‌کنند. بیشتر اوقات از دست برتر استفاده می‌کند و مشخص می‌شود که چپ دست است یا راست دست. خطوط دایره‌ای شکل نامفهوم و بی‌معنا و درهم رسم می‌کند. رسم خط عمودی و گاهی به شکل 7 را تقلید می‌کند. از دیدن کتاب‌های تصویردار لذت می‌برد و صفحات را یک به یک ورق می‌زند.

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد:رشد و تکامل کودک من

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

رشد و تکامل مجموعه تغییرات کمی و کیفی است که در طی زمان کودک نوزاد را به یک بزرگسال بالغ تبدیل میکند و به عنوان مهمترین معیار تندرستی کودک شناخته میشود . رشد همان تغییرات فیزیکی در اندازه های بدن است و تکامل تغییرات در کار از نظر کیفی می باشد که هرچند مستقیما قابل اندازه گیری نیست ولی روشهای کلی بررسی آنهم وجود دارد . از آنجایی که این دو عامل از مهمترین دغدغه های والدین هستند سعی میکنیم طی چند پست آینده کلیات آنها را بررسی کنیم . مطالب این پستها از کتب پزشکی طب کودکان گرفته شده که تلاش کردیم آنها را به زبان ساده و روان توضیح دهیم...

رشد و تکامل حتی در کودکان سالم و طبیعی بسیار با یکدیگر متفاوت است و شاید بتوان گفت هر کودکی برای خود رشد و تکامل ویژه ای دارد که این اختلاف صرفنظر از عوامل غیرطبیعی و بیماریزا به ژنتیک و نژاد و محیط بستگی دارد . بنابراین نکات و کلیاتی که در این مطالب گفته میشود در جزییات ،درمورد همه صدق نمیکند .

یکی از رایج ترین روشهایی که اکثرا با آن آشنایی داریم و برای سنجش تکامل و مخصوصا رشد اعمال میشود روش "صدک" یا "درصد" یا "پرسنتایل" می باشد. در این روش معیار بر 100 قرار دارد بدین معنی که فرض میشود اگر جمع کل تعداد افراد نمودار 100 نفر باشد شخص مورد نظر با کدامیک از افراد شباهت دارد و یا روی کدام منحنی است و درنتیجه چه تعدادی از افراد در رده پایین تر و چه تعداد در رده بالاتر قرار دارند . مثلا اگر نمودار وزن را در نظر بگیریم و کودک مورد نظر روی منحنی 25 پرسنتایل باشد نتیجه میشود از هر 100 کودک 24 نفر وزن کمتر و 75 نفر دارای وزن بیشتر از کودک مورد نظر دارند . کودک با رشد نرمال کودکی است که پرسنتایل خود را در طول دوره رشد حفظ کند البته تا حدودی و افت یا افزایش ناگهانی پرسنتایل نداشته باشد.

رشد

مهمترین معیارهایی که درمورد رشد بکار میروند شامل وزن ، قد و اندازه دور سر هستند.

1- وزن : وزن کودک نوزاد طبیعی بطور متوسط 4/3 کیلوگرم و حدود آن در منحنی های 5 تا 95 درصد تقریبا 5/2 تا 4 کیلوگرم می باشد . وزن پسر هنگام تولد مختصری بیشتر از دختر و فرزند اول معمولا کمتر از فرزندان بعدی می باشد . در چند روز اول پس از تولد نوزاد مختصری وزن خود را از دست میدهد و سپس شروع به افزایش وزن میکند بطوریکه در روزهای هفتم تا دهم تقریبا برابر وزن هنگام تولد میگردد . پس از آن رشد نوزاد سریع میشود بطوریکه در هفته های اول روزانه 30 گرم و در 5 ماه اول بطور متوسط روزانه 20 گرم افزایش وزن پیدا میکند و در سن حدودا 4 ماه تمام وزنش تقریبا دو برابر وزن هنگام تولد میگردد . پس از ماه پنجم تا سال اول بطور متوسط کودک حدود 15 گرم در روز افزایش وزن دارد و در یکسالگی وزن وی تقریبا 3 برابر وزن هنگام تولد میشود . در طی سالهای اول پسرها مختصری بیش از دخترها افزایش وزن پیدا میکنند.

سرعت افزایش وزن پس از سال اول به نسبت کاهش می یابد و کودک کم و بیش حالت چاقی ماههای اول عمر خود را از دست میدهد و در طی سال دوم کودک بطور متوسط 5/2 تا 3 کیلوگرم افزایش وزن داشته و در پایان دو سالگی وزن وی حدودا 4 برابر وزن هنگام تولد میگردد.

در طی سالهای سوم تا پنجم سالانه حدود 2 کیلوگرم به وزن کودک اضافه میشود و برخلاف سال اول در این سالها دخترها وزن بیشتری اضافه میکنند بطوریکه در 7 سالگی اندکی بیشتر از وزن پسرها میشود.

در سالهای دبستان کودک سالانه حدود 3 تا 5/3 کیلوگرم افزایش وزن دارد که وزنش در حدود 8 سالگی حدودا 7 برابر وزن هنگام تولد میگردد . در طی این سالها کودک در پاییز بیشتر و در بهار کمتر رشد میکند. پس از سالهای دبستان و شروع دوره بلوغ، رشد وزنی سریع میشود که این دوره در دخترها زودتر و حدود سنین 10 تا 12 سالگی و در پسرها 12 تا 14 سالگیست.

روشی که در بالا گفته شد روش سنجش وزن نسبت به وزن هنگام تولد است که امروزه بسیاری از متخصصین وزن اولیه کودک را معیار سنجش در نظر نمیگیرند. هرچند که خیلیها معتقدند برای سنجش و بررسی رشد وزنی کودک باید هر دو روش بالا و روشی که الان ذکر میکنیم را بررسی نمود.

روش بعدی روش فرمولی است که از روابط زیر پیروی میکند...

وزن به کیلوگرم در 3 تا 12 ماهگی = (سن به ماه + 9 ) / 2

وزن به کیلوگرم در 1 تا 6 سالگی = (سن به سال * 2 ) + 8  

وزن به کیلوگرم در 6 تا 12 سالگی =( (سن به سال * 7 ) – 5 ) / 2

- فرمولها از سمت راست نوشته شده اند.

علامت * همان ضربدر است.

2- قد : قد نوزاد بطور متوسط 50 سانتیمتر و در نمودار صدک 5 تا 95 تقریبا 46 تا 54 سانتیمتر است . قد پسر کمی بلندتر از دختر است.

رشد قدی در ماههای اول به نسبت زیاد بوده و قد کودک در 6 ماه اول حدود 15 سانتیمتر و در 6 ماه دوم سال اول حدود 10 سانتیمتر افزایش می یابد که باز هم در پسرها اندکی بیشتر از دخترهاست . در یک سالگی قد کودک حدود 75 سانتیمتر می باشد. در طی سال دوم افزایش قد حدود 10 تا 12 سانتیمتر و از سالهای سوم تا ششم سالیانه حدود 6 تا 8 سانتیمتر است و قد در 4 سالگی حدود 2 برابر هنگام تولد میگردد . تا حدود سن 5 تا 6 سالگی قد کودک معمولا بطور خوابیده اندازه گیری میشود و پس از آن به صورت ایستاده . قد درحالت خوابیده مختصری از ایستاده بیشتر است.

در سالهای دبستانی رشد قدی حدود 6 سانتیمتر در سال بوده و در سن 13 سالگی قد تقریبا 3 برابر هنگام تولد میشود . در دوران بلوغ قد هم سریعتر رشد میکند که در دخترها زودتر از پسرها این اتفاق می افتد.(مراجعه شود به و وزن) . پسرها معمولا در انتها قد بلندتری از دخترها دارند.

مانند وزن قد هم از فرمولهایی تبعیت میکند...

قد به سانتیمتر در 2 تا 12 سال = (سن به سال * 6 ) +77

فرمولهای بالاتر از 3 سال در دخترها و پسرها متفاوتند که ما در این نوشته قصد ارائه تمام فرمولهای رشدی نیستیم و برای جلوگیری از سخت شدن مطلب از ذکر بقیه خودداری میکنیم.

باید توجه داشت از نظر رشد طولی قسمتهای مختلف به یک نسبت رشد نمیکنند . در هنگام تولد اندامها کوتاهترند و پس از چند ماه اول اندامها رشد طولی بیشتری نسبت به تنه پیدا میکنند.

3- دور سر : سر کودک هنگام تولد نسبت به بقیه بدن بزرگتر است زیرا سر 75 درصد رشد خود را انجام داده درصورتیکه سایر قسمتها فقط حدود یک دهم رشد خود را به پایان رسانده اند. دور سر یعنی اندازه پیرامون سر که در هنگام اندازه گیری با متر در جلو از ناحیه پیشانی و در عقب از ناحیه برجستگی پشت سر میگذرد . این اندازه هنگام تولد بطور متوسط حدود 35 سانتیمتر و حدود اندازه در صدک 5 تا 95 تقریبا 32 تا 37 سانتیمتر می باشد . طول سر حدود یک چهارم قد در هنگام تولد است ولی در بزرگسالی یک هشتم طول بدن را تشکیل میدهد. در ماههای اول بعد از تولد رشد سر به نسبت زیاد است و در شش ماه اول حدود 8 تا 10 سانتیمتر افزایش می یابد و در 6 ماه دوم افزایش حدود 3 سانتیمتر بوده و دور سر در یک سالگی حدود 47 سانتیمتر میگردد . افزایش دور سر در سال دوم حدود 2 سانتیمتر و در سالهای بعد از این هم کمتر می باشد بطوریکه در 5 تا 12 سالگی جمعا 2 تا 3 سانتیمتر به اندازه دور سر اضافه میشود . فرمول زیر برای کودکان شیرخوار بکار برده میشود...

اندازه دور سر به سانتیمتر در شیرخواران = ( قد به سانتیمتر / 2 ) + 10

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی