راهنمای ایدز -بررسی بیولوژی ویروس اچ آی وی

1) معرفی

اچ آی وی ویروسی است که به بیماری مرگبار ایدز منجر می شود.

این ویروس با حملات بی امان خود سیستم دفاعی بدن را چنان تضعیف می کند که حتی کوچکترین عفونت ها جان بیمار را به خطر می اندازند.

تاکنون دست کم 28 میلیون نفر در سراسر جهان در اثر ابتلا به ایدز جان خود را از دست داده اند.

در حالی که 20 سالی است که از شناخته شدن اچ آی وی می گذرد، هنوز هیچ واکسنی برای این ویروس و معالجه ای برای ایدز کشف نشده است.

با این حال نسل تازه داروها، طول عمر افراد آلوده به اچ آی وی را به طور چشمگیری افزایش می دهد.

2) ویروس اچ آی وی

اچ آی وی (Human Immunodeficiency Virus) به سیستم دفاعی، یعنی دقیقا همان سیستمی که معمولا در مقابل عفونت ها از بدن دفاع می کند، هجوم می برد.

این ویروس به یک نوع خاص از سلول های سفید خون به نام “سی دی 4 +” حمله می کند.

اچ آی وی این سلول را ربوده، ژن های خود را وارد دی ان ای آن می کند و از آن برای تولید بیشتر ذرات ویروسی استفاده می کند.

این ذرات سپس سایر سلول های سالم سی دی 4 + را آلوده می کنند.

آن دسته از سلول های سی دی 4 + که میزبان ویروس اچ آی وی هستند در نهایت از بین می روند.

نحوه نابودی این سلول ها هنوز برای دانشمندان مجهول است.

با کاهش شمار سلول های سی دی 4 + توانایی بدن برای مبارزه با بیماری ها افت می کند و به تدریج به سطحی خطرناک می رسد.

از این مرحله به بعد بیمار به ایدز (Acquired Immune Deficiency Syndrome) مبتلا شده است.

اچ آی وی نوع خاصی از ویروس به نام “رتروویروس” (retrovirus) است.

هرچند این رتروویروسها از ویروس های معمولی ساده تر هستند، اما غلبه بر آنها دشوارتر است.

ژن های رتروویروسها در داخل دی ان ای سلول ها لانه می کنند. به این ترتیب هر سلول جدیدی که از سلول میزبان تکثیر می شود حاوی ژن های این رتروویروس خواهد بود.

رتروویروسها همچنین ژن های خود را با ضریب خطای بالا در سلول میزبان کپی می کنند.

ادغام این خصیصه با سرعت بالای تکثیر اچ آی وی، باعث می شود این ویروس با همان سرعتی که منتشر می شود، تغییر شکل نیز بدهد.

علاوه بر این “پوششی” که ذرات ویروس اچ آی وی در آن محفوظ است، جنسی مشابه سلول های بدن دارد که باعث می شود سیستم دفاعی بدن نتواند ذرات ویروس را از سلول های سالم به راحتی مجزا کند.

اچ آی وی چگونه تکثیر می شود

1) ویروس خود را می چسباند: خوشه های پروتئینی در سطح بیرونی ذرات ویروس، به دریافت کننده های پروتئینی در گلبول سفید”سی دی 4 +” در سلول مقصد “ملحق” می شوند.

2- ژن ها کپی می شوند: ویروس اچ آی وی نمونه ای از اطلاعات ژنتیکی خود را کپی می کند.

3- تکثیر: ویروس این کپی از ژن های خود را وارد دی ان ای سلول میزبان می کند. وقتی سلول میزبان شروع به تکثیر می کند، بخشهای تشکیل دهنده ویروس اچ آی وی را هم تکثیر می کند.

4- ویروس جدید آزاد می شود: بخشهای تشکیل دهنده ویروس اچ آی وی در نزدیکی جداره سلول جاسازی می شوند. آنها یک “جوانه” را تشکیل می دهند که از سلول جدا می شود و به یک ذره جدید اچ آی وی تبدل می شود.

3) آلودگی

اچ آی وی در خون، مایعات تناسلی افراد و همینطور شیر مادر آلوده حضور دارد.

این ویروس همراه با این مایعات وارد بدن دیگران می شود.

راه های سرایت اچ آی وی:

– آمیزش جنسی با فرد آلوده بدون رعایت اقدامات پیشگیرانه

– استفاده اشتراکی از سرنگ آلوده یا ابزاری که برای سوراخ کردن اعضای بدن استفاده می شود و آلوده هستند

– تزریق خون آلوده

– در معرض تماس قرار دادن زخم یا بریدگی در بدن با مایعات آلوده به اچ آی وی

– نوزادان مادران آلوده ممکن است در دوران بارداری، هنگام تولد یا از طریق تغذیه از شیر مادر آلوده شوند.

اچ آی وی در بزاق دهان شخص آلوده وجود دارد، اما میزان آن کم تر از حدی است که بتواند بیماری را منتقل کند.

زمانی که مایعات حامل ویروس خشک شده باشد، خطر انتقال ویروس نزدیک به صفر خواهد بود.

برای پیشگیری از انتقال اچ آی وی، بهترین راه خودداری کردن از برقراری رابطه جنسی با فرد آلوده به ایدز و استفاده از کاندوم های جنس “لاتکس” (نوعی پلاستیک) است.

ذرات با ابعاد اچ آی وی نمی توانند از کاندوم لاتکس عبور کنند و اگر ب ه درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملا موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب می شوند.

هرچند تنها شیوه صد در صد موثر خودداری کامل از آمیزش جنسی است.

معتادین تزریقی می کنند می توانند با خودداری از مصرف سرنگ های مشترک خطر آلودگی به اچ آی وی را کاهش دهند.

توهمات پیرامون اچ آی وی

اچ آی وی به طرق زیر غیر قابل سرایت است:

– از طریق هوا، سرفه و عطسه

– از طریق بوسیدن، تماس پوستی یا دست دادن

– از طریق استفاده مشترک از لوازم آشپزی مانند دیگ و چاقو

– از طریق تماس با صندلی توالت

– از طریق حشرات، نیش یا گاز حیوانات

– از طریق شنا در استخرهای عمومی

– از طریق خوردن غذایی که توسط فرد آلوده به اچ آی وی تهیه شده باشد

4) مراحل آغازین

حدود نیمی از افرادی که به تازه به اچ آی وی آلوده شده اند در عرض دو تا چهار هفته به علائمی شبیه آنفولانزا مبتلا می شوند.

این علائم شامل تب، خستگی، ناراحتی پوستی، درد مفصل، سردرد و تورم در غدد لنفاوی است.

نمودار سمت راست فرآیند تدریجی آلودگی به اچ آی وی را نشان می دهد.

شمارش سلول های سی دی 4 + براساس تعداد آنها در هر میلیمتر مکعب از خون حساب شده است. با پیشرفت ویروس از تعداد آن کاسته می شود.

یک سیستم دفاعی سالم دارای 600 تا 1200 سلول سی دی 4 + در هر میلیمتر مکعب است. اگر این رقم به 200 عدد کاهش یابد، فرد یک بیمار ایدز محسوب می شود.

“بار ویروسی” شمار ذرات ویروسی در میلیمتر مکعب است. در ابتدا، این رقم با تکثیر سریع ویروس در خون به اوج می رسد.

در برخی از افراد آلوده به اچ آی وی سالها طول می کشد تا بیماری ایدز ظاهر شود و در این مدت آنها احساس سلامت کرده و هیچ علائم بیرونی حضور این ویروس در آنها دیده نمی شود.

در سایر افراد آلوده به اچ آی وی ممکن است علائمی مانند کاهش وزن، تب، عرق، کهیر و برای مدتی کوتاه از دست دادن حافظه نمود کند.

آزمایش های اچ ای وی:

– در جریان عمومی ترین آزمایش برای تشخیص اچ آی وی، یک نوع خاص از پادتن ها یا همان پروتئین های ضدبیماری ردیابی می شود

– با این که پادتن ها در واکنش به حضور اچ آی وی در بدن تولید می شوند، اما این اتفاق شش تا دوازده هفته پس از آلودگی رخ می دهد

– در حالی که این پادتن ها خود در مبارزه با ویروس اچ آی وی چندان موثر نیستند، اما به عنوان نشانه وجود ویروس در بدن قابل اعتماد هستند

– در چند هفته ای که ردیابی آلودگی بی ثمر و جواب آزمایش منفی است، فرد آلوده می تواند ویروس اچ آی وی را به سایرین منتقل کند.

5) تولید ایدز در بدن

سیستم دفاعی بدن، که از حمله ویروس صدمه دیده است، قوای خود را برای مبارزه با بیماری ها از دست می دهد و هر نوع عفونتی می تواند جان بیمار را تهدید کند.

کسانی که به اچ آی وی مثبت آلوده هستند در مقابل بیماری هایی مانند سل، مالاریا و ذات الریه آسیب پذیرتر می شوند و با افت شمار گلبولهای سفید سی دی 4 +، آسیب پذیری آنها از قبل هم بیشتر می شود.

بیماران مبتلا به اچ آی وی همچنین در مقابل آنچه به “عفونت های فرصت طلب” معروف است آسیب پذیر هستند.

این نوع از عفونت ها از باکتری های شایع، قارچ ها و انگل هایی نشات می گیرند که یک بدن سالم قادر به مبارزه با آنهاست، اما می تواند در افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها آسیب دیده ایجاد بیماری کند و گاه آنها را از پا در آورد.

برخی از این عوامل بیماری زا زمانی که شمار سی دی 4 + زیاد است به بدل حمله می کنند، اما اکثر آنها زمانی که شمار این سلولها به کمتر از 200 رسیده است، یعنی نقطه آغاز ظهور ایدز، فعال می شوند.

در صورتی که مراقبتهای کامل پزشکی در دسترس باشد، آن وقت می توان به بیمار داروهای درمانگر و محافظ در برابر برخی از این عفونت ها را داد.

البته این داروها گاه گران است و می تواند عوارض جانبی داشته باشد.

 برفک و زونا

برفک (candidiasis) یک عفونت قارچی است که معمولا به دهان، گلو یا دهانه رحم حمله می کند.

ویروس زونا، “هرپیس سیمپلکس” (herpes simplex)، می تواند در دهان یا رحم ایجاد شود. هر دو عفونت شایع هستند، اما درصد وقوع آنها در میان افراد مبتلا به اچ آی وی افزایش می یابد و حتی می تواند افرادی را که شمار سلول های سی دی 4 + آنها هنوز بالاست مبتلا کند.

علائم: برفک باعث پیدایش برآمدگی های سفیدرنگ در پوست و خشکی دهان می شود و فرآیند بلعیدن غذا را دشوار می سازد. زونا باعث پیدایش تاول های دردناک در ناحیه مبتلا می شود.

 سل

متن: سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است، و بسیاری از کشورها همزمان با اپیدمی اچ آی وی و سل روبرو هستند.

سل ناشی از یک نوع باکتری است که بسیاری از مردم حامل آن هستند، اما تنها در برخی افراد باعث بیماری می شود.

اگر افرادی که این باکتری را حمل می کنند به اچ آی وی هم آلوده شوند، احتمال بروز سل در آنها 30 برابر افزایش می یابد.

سل ابتدا به ریه حمله می کند، اما می تواند به غدد لنفاوی و مغز هم سرایت کند.

علائم: سرفه شدید، درد سینه، سرفه همراه با خون، خستگی مفرط، کاهش وزن، تب و تعرق شبانه.

سرطان سیستم دفاعی بدن*

افراد آلوده به اچ آی وی بیش از دیگران در معرض ابتلا به سرطانهای سیستم دفاعی بدن، موسوم به ان اچ ال (Non-Hodgkin’s Lymphomas)، قرار دارند.

ان اچ ال می تواند به هر بخشی از بدن از جمله نخاع و مغز حمله کند و می تواند ظرف یک سال بیمار را از پا درآورد.

این بیماری می تواند، صرف نظر از شمار گلبولهای سفید سی دی 4 + در بدن بیمار اچ آی وی، بروز کند. شیمی درمانی راه مقابله با این نوع سرطانهاست.

علائم (ان اچ ال): تورم غدد لنفاوی، تب، تعرق به هنگام خواب و کاهش وزن.

می تواند در هر شمارشی از سی دی 4+ رخ دهد*

زیر 250

زخم های بدخیم (کی اس)

کی اس (Kaposi’s sarcoma) یک نوع بیماری مشابه سرطان شایع در میان مردان آلوده به اچ آی وی است.

این بیماری موجب ظهور زخم های (لیژن) قرمز یا بنفش رنگی می شود که معمولا روی پوست ظاهر می شود.

این بیماری همچنین می تواند دهان، غدد لنفاوی، دستگاه گوارش و ریه ها را تحت تاثیر قرار دهد و مرگبار باشد.

این بیماری معمولا به بیمارانی که شمار سی دی 4 + آنها کمتر از 250 است حمله می کند، اما در کسانی که شمار این سلول در آنها کمتر است وخیم تر خواهد بود.

علائم: زخم، نفس تنگی در صورتی که به ریه حمله کرده باشد، و خونریزی در صورتی که به دستگاه گوارشی حمله کرده باشد.

زیر 200

 ذات الریه (پی سی پی)

موضع: ریه

پی سی پی (Pneumocystis pneumonia) یکی از عفونت های “فرصت طلب” است که باعث ذات الریه می شود.

این عفونت معمولا به ریه حمله می کند اما همچنین می تواند غدد لنفاوی، طحال، کبد یا مغز استخوان را نیز هدف قرار دهد.

این بیماری همواره از علل عمده مرگ و میر در میان بیماران آلوده به اچ آی وی بوده است، اما اکنون به کمک دارو قابل پیشگیری و معالجه است.

این بیماری اغلب افرادی را که شمار سلول های سی دی 4 + در آنها کمتر از 200 است مبتلا می کند.

علائم: تب، سرفه خشک، حس فشردگی در قفسه سینه و دشواری در عمل تنفس.

زیر 100

عفونت های مغزی

بیماران اچ آی وی همچنین در مقابل دو نوع عفونت که عموما به مغز حمله می کند آسیب پذیر هستند.

توکسوپلاسموسیس (Toxoplasmosis)، که از یک انگل در حیوانات ناشی می شود، می تواند باعث پیدایش زخم در مغز شود.

کریپتوکوکوس (Cryptococcus) – نوعی قارچ در خاک – اغلب باعث مننژیت می شود.

این بیماری پرده نخاع و مغز را دچار عفونت می کند و می تواند به اغما و مرگ منجر شود.

این عفونت ها در بیمارانی که شمار سی دی 4 + در آنها کمتر از 100 است شایع است.

علائم: سردرد، تب، مشکلات بینایی، تهوع و استفراغ، ضعف در یک طرف بدن، دشوار شدن تکلم و راه رفتن (توکسوپلاسموسیس)، گرفتگی عضلات گردن (مننژیت).

زیر 75

 عفونت شکم (ام ای سی)

ام ای سی یا ام ای آی (Mycobacterium avium complex) عفونتی است که از باکتری های موجود در آب، گرد و غبار، خاک و مدفوع پرندگان ناشی می بشود است.

این بیماری به لایه بیرونی معده و روده حمله می کند و در نهایت می تواند در خون و سایر بخش های بدن منتشر شود.

ام ای سی اغلب کسانی را که شمار گلبولهای سفید سی دی 4 + آنها کمتر از 75 است، مبتلا می کند.

علائم: شکم درد، تهوع و استفراغ که به تب می انجامد، تعرق در خواب، بی اشتهایی، کاهش وزن، خستگی، اسهال.

زیر 50

خطر نابینایی (سی ام وی)

سی ام وی (Cytomegalovirus) یک عفونت مرتبط با ویروس زونا (هرپیس) است و در بیماران اچ آی وی اغلب باعث ابتلا به تورم شبکیه چشم (retinitis) می شود.

این بیماری با مرگ سلول های شبکیه در ناحیه عقب چشم همراه است و در صورتی که معالجه نشود به سرعت می تواند باعث نابینایی شود.

سی ام وی توسط دارو قابل مهار است.

این ویروس همچنین می تواند بر سایر بخش های بدن اثر بگذارد.

این بیماری به ندرت به افرادی که شمار سلول های سی دی 4 + آنها بیش از 100 است حمله می کند، و اغلب افراد با شمار کمتر از 50 را مبتلا می کند.

علائم: مشکل بینایی مانند دیدن لکه های سیاه متحرک، تاری در دید و پیدایش نقاط کور.

6) داروهای ضد اچ آی وی

از زمان آغاز اپیدمی اچ آی وی، مجموعه ای از داروها ساخته شده اند که از طریق مهار توانایی این ویروس به تکثیر عمر افراد مبتلا به اچ آی وی مثبت را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهند.

این داروها از سرعت نابودی گلبولهای سفید سی دی 4 + بیماران می کاهد و می تواند بروز ایدز را به تاخیر بیاندازد، اما آن را معالجه نمی کند.

در مجموع چهار دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف آلودگی و رشد اچ آی وی و ایدز عمل می کنند:

1) بازدارنده های ورودی : این داروها به پروتئین های موجود بر سطح بیرونی ویروس اچ آی وی می چسبد و از پیوستن و ورود آن به سلول های سی دی 4 + جلوگیری می کند.

تاکنون تنها یک نمونه از این دارو، به نام “فیوزیئون” (Fuzeon)، وارد بازار شده است.

2) بازدارنده های ان آر تی (Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده ها، ویروس اچ آی وی را از نسخه سازی از ژنهای خود باز می دارد.

نوکلیوسایدها مصالح ساختمانی این ژنها هستند.

این داروها فرآیند نسخ سازی را از طریق تولید نمونه های معیوبی از این مصالح ساختمانی مختل می کند.

3) بازدارنده های ان ان آر تی (Non-nucleoside reverse transcriptase): این بازدارنده ها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل می کنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل می کند نسخه سازی را مختل می کنند.

4) بازدارنده های نوع پروتیز (Protease): این داروها به آنزیم دیگری به نام پروتیز، که نقشی اساسی در جمع آوری ذرات ویروس تازه دارد، می چسبند.

داروهای ضدویروس ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند.

معمولا سه نوع داروی مختلف از حداقل دو دسته مختلف از داروها به طور همزمان به بیمار تجویز می شود.

با تغییر شکل دادن ویروس اچ آی وی، برخی نمونه ها از این ویروس در مقابل داروها مقاوم می شوند.

بنابراین شانس کنترل اچ آی وی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود.

در برخی موارد از آلودگی ها ی تازه، ویروسهایی ردیابی شده اند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان می دهند.

باکس:

عوارض جانبی

عوارض جانبی شایع:

– تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بی خوابی، بی حسی در اطراف دهان، معده درد

سایر عوارض جانبی

– التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به اعصاب، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.

مطالب پیشنهادی:

شایع‌ترین علت مشکلات جنسی در میان زنان و مردان چیست؟ 

بیماری هپاتیت ب 

درمان عفونت‌های آمیزشی در بارداری 

انتقال ویروس HIV از طریق مایع منی

مهمترین مطالبی که نوجوانان باید درمورد رابطه جنسی بدانند 

تغذیه و ایدز

بیماری کاهش ایمنی شدید (Acute Immunodeficiency Disease) یک بیماری ویروسی است که در هنگام دریافت خون آلوده و یا برقراری ارتباط بسیار نزدیک (مثل مادر باردار به نوزادش و یا از طریق رابطه جنسی) به فرد منتقل می شود. بنابراین نسبت بالایی از این افراد را ممکنست کودکان تشکیل دهند و بسیاری از این افراد کاملا بیگناه آلوده شده اند. ویروس ایجاد کننده ایدز خود را به گلبولهای سفید بدن رسانده وارد آنها می شود و پس از مدت کوتاهی آنها را نابود کرده و تعداد زیادی ویروس مشابه خود را تولید می کند. بدلیل نابود شدن گلبولهای سفید، بدن فرد در مقابل سایر عفونتها (حتی انواع بسیار ساده که بقیه انسانها براحتی با آنها مقابله می کنند)، ناتوان می شود. در روی پوست، داخل گلو و درون روده های انسان میکروبهای زیادی زندگی می کنند که در حالت عادی هیچ مشکلی را برای انسان بوجود نمی آورند؛ متاسفانه همین میکروبها در شرایطی که ایمنی بدن فرد کاهش یابد طغیان کرده و شروع به نابود کردن بدن می کنند که به همین دلیل به این میکروبها، فرصت طلب (opportunist) گفته می شود. تعداد مبتلایان به بیماری ایدز در سراسر جهان بسیار بالا بوده و همینطور هم رو به افزایش است. تاکنون درمان و یا واکسن مناسبی هم برای این بیماری تهیه نشده است. آفریقا بیشترین موارد ابتلا را داشته، به گونه ای که 80% کودکان بی سرپرستی که والدینشان بدلیل ایدز مرده اند در این قاره قرار دارند.

بیماری ایدز موجب سوء تغذیه و ابتلای به عفونتهای فرصت طلب شده و ابتلای به آنها هم  بنوبه خود علاوه بر تضعیف فرد، به تضعیف ارتباطات بین خانواده ها و فامیل ها و همچنین ضعیف شدن ملت ها منجر می شود. سوء تغذیه و بیماریها همچنین نقش مهمی در کاهش ایمنی و لطمه زدن به نمو کودکان دارند. هر دوی سوء تغذیه و بیماری ها به توان بویایی، حس چشایی، قدرت بلعیدن و همچنین به مجاری گوارشی لطمه می زنند. بعنوان مثال کریپتوسپوریدیوم پارووم از انواع اصلی میکروب های تولید کننده اسهال است که در افراد مبتلا به ایدز عموما دیده می شود؛ البته انواع دیگری از باکتریها هم در ایجاد اسهال نقش دارند. ابتلای به عفونتهای میکروبی نیز خود به کمبود برخی مواد مغذی (از جمله کمبود مس) در بدن فرد می انجامد.

بسیاری از بیماران مبتلا به ایدز درواقع بدلیل اینکه بطور جنبی به سوء تغذیه پروتئین-انرژی نیز مبتلا می شوند، می میرند. ایدز در نیجریه فراوان بوده و ماراسموس، بیماری اصلی کودکان مبتلا به سوء تغذیه ناشی از کمبود پروتئین-انرژی در نیجریه است. علاوه بر سوء تغذیه ناشی از کمبود پروتئین-انرژی، کمبود سایر مواد مغذی از جمله ویتامین ها، عناصر کمیاب، اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب چند غیر اشباعی نیز موجب افزایش حساسیت مبتلایان به ایدز به بیماریهای عفونی می گردد. گاه داروهای مصرفی مبتلایان به ایدز نیز موجب از دست رفتن برخی مواد مغذی از بدن فرد مبتلا می شوند. قبل از اینکه ویروس عامل بیماری ایدز شناخته شود، به آن بیماری لاغری می گفتند زیرا موجب ضعف و لاغری مفرط و همچنین کاهش شدید و بیمار گونه اشتها (آنورکسی) می گردد. در واقع متابولیسم مبتلایان به ایدز دچار اشکال می شود به گونه ای که انرژی بیشتری مصرف می کنند، چربی بدن آنها زودتر از بین می رود و از دست دهی پروتئین نیز در این افراد بیشتر است که به آن سندروم از رشد ماندگی (wasting) هم گفته می شود. علاوه بر این، فاکتورهای بیوشیمیایی پلاسما (از جمله مقدار کورتیزول) و خون (از جمله ترشحات غدد) نیز در این بیماری تغییراتی می کند؛ بعنوان مثال کورتیزول افزایش و برخی ترشحات کاهش می یابند که خود عامل ایجاد سوء تغذیه و یا در مواردی از علائم نشانگر سوء تغذیه در این افراد می باشند. وقتی مدتی سوء تغذیه و دارو-درمانی در مبتلایان وجود داشته باشد، تعداد سلولهای استخوانی آنها نیز کاهش می یابد.

نوتوانی تغذیه ای در مبتلایان به ایدز نقش مهمی دارد. بدین منظور می توان در منزل، به افراد بیمار از طریق لوله معدی غذا رساند که این امر موجب کاهش شدت و کاهش پیشرفت سوء تغذیه می شود. برخی مطالعات نشان داده اند که دادن مکمل های تغذیه ای از جمله کالری کافی و اسیدهای چرب امگا-سه موجب کاهش شدت سوء تغذیه و همچنین کاهش پیشرفت آن می گردند. در کل بایستی توجه داشت که تمام نیازهای غذایی افراد عادی را برای بیماران ایدزی فراهم نمود و مقداری هم به آن افزود تا جوابگوی نیاز افزایش یافته آنها باشد. اگر وضعیت تغذیه این افراد در شرایط مناسبی نگه داشته شود، احتمال بیماریها و عفونتها نیز کمتر خواهد شد.

مطالب پیشنهادی:

اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد

اقدامات اساسی در تخصیص منابع در نظام سلامت

عوارض شیرین کننده های بدون کالری چیست؟

ورزش چگونه در درمان و پیشگیری از سرطان سینه زنان کمک می کند؟

دسترسی به تمامی این مطالب در سایت

http://maktoobshop.com

16 روش شناسایی HIV /ایدز

بیماری ایدز 

در جهان امروز، آموزش کلید رشد و توسعة کشورها به شمار می‌آید.

http://maktoobshop.com/

بیماری ایدز و یا همان ویروس HIV باید در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده شود، بنابراین پیشنهاد می‌شود 16 روش شناسایی HIV /ایدز را بشناسید که در مطلب زیر به آن پرداخته شده است.

1.علائم اولیه

در برخی از مواقع بعد از یک یا دو ماه ابتلا به ویروس HIV ممکن است برخی از علائم شبیه به ابتلا به آنفولانزا در بدن مبتلا به این ویروس مشاهده شود اما در بسیاری از موارد تا چند سال یا حتی یک دهه هیچ گونه علامتی در فرد مبتلا مشاهده نشود.

2.تب

از دیگر علائم ابتلا به این ویروس می‌تواند این باشد که فرد در بدو ابتلا به این بیماری با ورود ویروس به خون او، تب کند که درجه حرارت بدن وی به 102 درجه فارنهایت می‌رسد.

3.خستگی و کوفتگی بدن

از دیگر عوامل شناسایی این ویروس خستگی زود هنگام و کاهش ایمنی بدن مبتلا است به طوری که برخی از مبتلایان گفته اند بعد از ابتلا دیگر به انجام پیاده‌روی شبیه به روزهای قبل از ابتلا نبودند به طوری که بعد از طی کردن مسافت کوتاهی به نفس نفس افتادند.

4. بدن درد، درد مفاصل، تورم غدد لنفاوی

گره‌های لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن شما هستند و تمایل به التهاب در آن‌ها زمانی که عفونت وجود دارد مشاهده می‌شود. بسیاری از آن‌ها در زیر بغل، کشاله ران، و گردن واقع شده است. از این جهت که در بیماری‌های دیگری نظیر هپاتیت نیز این عوامل کوفتگی بدن وجود دارند، این ویروس در بسیاری موارد با هپاتیت اشتباه گرفته می‌شود.

5.گلو درد و سردرد

احساس درد در نواحی گلو و سر درد در موارد ابتلا به این ویروس مشاهده شده است.

6.خارش پوست

خارش پوست می‌تواند از دیگر نشانه‌های شناسایی این ویروس باشد که ممکن است در برخی نواحی بدن با پدیدار شدن جوش و التهاب سطحی اطرف آن همراه شود و در صورتی که توضیح و دلیل قانع کننده‌ای برای توجیه آن نداشتید می‌بایست احتمال ابتلا به این بیماری را بدهید.

7. تهوع، استفراغ، اسهال

همواره 30 الی 60 درصد افراد مبتلا در مراحل بدوی ابتلا، به تهوع و یا اسهال و استفراغ دچار می‌شوند که این 3 بیماری گوارشی بعد از خوردن داروهای متداول و مرسوم باز هم مداوا نمی‌شوند و ادامه پیدا می‌کنند.

8.کاهش وزن

کاهش وزن در افراد مبتلا مشاهده می‌شود به طوری که حتی اگر میزان غذای آن‌ها کم نشود ولی این کاهش وزن در این افراد رخ می‌دهد که می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به این ویروس باشد.

9.سرفه خشک

سرفه خشک مداوم شاید به مدت یک سال یا دو سال می‌تواند از دیگر عوامل شناسایی این ویروس باشد و به‌صورت مشکوکی روز به روز بدتر شود.

10.عرق ریختن شبانه

بسیاری از مبتلایان به این ویروس در مراحل اولیه بیماری؛ شب‌ها علیرغم خنک بودن فضای اتاق احساس گرما می‌کنند و بدنشان تعریق غیر عادی انجام می‌دهد.

11.تغییرات ناخن

تغییر شکل ناخن‌ها (ضخیم تر شدن آنان و یا منحنی شدن ناخن‌ها و یا تغییرات رنگ آنان و پدیدار شدن خطوط افقی و یا عمودی سیاه و یا قهوه ای رنگ) از دیگر نشانه‌های ابتلا به این ویروس هستند.

12.عفونت و قارچ دهان و مری

پدیدار شدن برفک سفید و یا قارچ‌هایی در داخل دهان و روی زبان و داخل مری می‌تواند نشانه ابتلا به ویروس HIV به حساب آید.

13. سردرگمی و یا اشکال در تمرکز

مشکلات شناختی می‌تواند نشانه‌ای از زوال عقل مرتبط با HIV باشند که معمولاً در اواخر دوره بیماری رخ می‌دهند. همچنین علاوه بر سردرگمی و مشکل در تمرکز، زوال عقل مرتبط با ایدز نیز ممکن است باعث ایجاد مشکلات حافظه و مسائل رفتاری مانند خشم و تحریک پذیری شود حتی ممکن است باعث اختلال در رفتارهای حرکتی و یا نوشتن شود.

14.تبخال لب و دهان

در بسیاری از موارد مبتلایان بعد از مشاهده تبخال‌های مشکوک روی لب خود به پزشک مراجعه می‌کند و متوجه بیماری خود شده اند.

15. سوزن سوزن شدن و ضعف

بعد از مدتی از ابتلا به HIV می‌توانید بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها را مشاهده کنید که به آن نوروپاتی محیطی می‌گویند که همچنین در افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده نیز رخ می‌دهد. دکتر مالوستوتو می گوید: این زمانی است که اعصاب در واقع آسیب دیده است. این علائم می‌توانند با مسکن‌هایی مانند Neurontin (گاباپنتین) درمان شوند.

16.بی‌نظمی‌های عادات ماهیانه خانم‌ها

افراد مبتلا ممکن است با بی‌نظمی‌هایی در عادات ماهیانه خود روبرو شوند که این بی‌نظمی‌ها با کاهش وزن و سلامت ضعیف بدن خانم ها همراه هستند.

مطالب پیشنهادی:

آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست

ظروف یک ‌بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی

اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان

رشد خزنده ایدز جنسی در سایه فقر

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

با وجود گذشت بیش از 30 سال از آغاز شیوع بیماری ایدز در دنیا همچنان این بیماری کنترل نشده و آمار مبتلایان به آن در کشورهای جهان سوم (نظیر ایران، عراق، پاکستان، هندوستان، آفریقا و...) رو به افزایش است.

در اینجا قصد داریم علل عدم موفقیت در کنترل ویروس های نسل جدید که سیستم ایمنی انسان را هدف قرار می دهند را مورد بررسی قرار دهیم.

سیستم ایمنی انسان قوی ترین محافظ در برابر ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها و میکروب هاست. انسان همواره در تلاش بوده که سیستم ایمنی خود را تقویت نماید تا بیشتر زنده بماند.

جالب است بدانید که ویروس های نسل جدید قادرند سیستم ایمنی انسان را غیرفعال نموده و به آن آسیب برسانند. پس هرچه علم پیشرفت می کند، قدرت ویروس ها نیز افزایش می یابد. این بدین معنی است که خطرات بزرگتری جان آدمی را تحدید می کند.

در جهان، گروهی بوجود آورنده ویروس ها هستند که از طریق فروش آنتی ویروس ها در بازار دارو کسب درآمد می کنند. بازار دارو یک بازار پرسود است که مسلما عده ای از نخبگان و دانشمندان و سرمایه گذاران را به این صنف می کشاند تا در جهت منفی و مثبت ثروت اندوزی کنند. گروهی ویروس می سازند و مدتی نقش منفی و ناشناس دارند و مدتی بعد در نقش مثبت اجتماعی آنتی ویروس ها را به بازار می دهند و به شهرت جهانی می رسند.

در کشور های جهان سوم که ابزار های پیشگیری و مراقبتی مرغوب و موثر کمیاب است و سطح دانش پزشکی در عموم مردم پائینتر است، همواره آمار مبتلایان به ویروس ها بیشتر است.

بازار هدف برای گروهی که یک ویروس پیشرفته را اختراع و منتشر می کنند، مهمترین عامل است که باید توجیح اقتصادی داشته باشد. پس سوال اول، در دنیا چند نفر شرایط ابتلا به آن ویروس را دارند؟

آمار چند دهه اخیر نشان می دهد بازار ویروس هایی که سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می دهند (نظیر ویروس ایدز، ویروس ایبولا و...) بسیار گرم تر است. خصوصا اینکه روش های متعددی نیز برای انتشار این ویروس ها وجود داشته باشد.

به عنوان مثال، از ابتدای شروع بیماری ایدز، انتقال آن از طریق فرآورده‌های خونی شیوع پیدا کرد. با گذشت زمان و با بالا رفتن آمار اعتیاد در کشور، اعتیاد تزریقی به عنوان عامل اصلی انتقال بیماری ایدز در ایران شناخته شد. روند شیوع انتقال این بیماری از طریق اعتیاد تزریقی پایدار نبود به طوری که از دو سال گذشته این عامل جای خود را به انتقال از طریق تماس جنسی داده است. روندی که به سرعت شیوع پیدا کرده و آمار به شکل نگران ‌کننده‌ای مبتلایان به ویروس HIV بویژه در بین جوانان را گسترش داده است.

نکته مهم: امروزه در کشورهای صنعتی پیشرفته این بیماری تقریباً کنترل شده و علت کنترل آن سطح بالای آموزش حرفه ای دانش جنسی در مراکز آموزشی (نظیر مرکز مشاوره خانواده دکتر رادمنش و کلینیک سلامت خانواده) و همچنین استفاده از کاندوم طبی استاندارد و مرغوب (نظیر کاندوم طبی ایکس-تایت) به جای کاندوم های تجاری فانتزی چینی که در مارک ها، بسته بندی های شیک، رنگ ها و اسانس های گوناگون در داروخانه ها و سوپر مارکت ها به فروش می رسند، می باشد.

در ابتدا لازم است که زوجین فرق کاندوم طبی با کاندوم تجاری را بدانند تا از این پس با آگاهی کامل در برابر بیماری های مقاربتی مرگبار و بارداری های ناخواسته متعدد، از خود محافظت نمایند.

نکته مهم: خانم ها بدانند که هر بار که سقط جنین انجام می دهند مثل این است که یک خودرو بنز با ارزش دارید که هر بار بر اثر بی احتیاطی راننده تصادف شدیدی می کند. به نظر شما کدام خودرو کارایی بهتری دارد؟ یک خودرو بنز نو یا یک خودرو بنز تصادفی؟ پس در اینجا به بانوان هشدار می دهیم که سقط جنین بیشتر از هر چیز دیگری به شاخص کیفیت سلامتی مادر و کودکی که در آینده به دنیا خواهد آورد، صدمه وارد خواهد کرد. لذا بهترین روش پیشگیری را انتخاب کنید، حتی اگر همسر شما در راه پیشگیری با شما همکاری نمی کند. مسلما قرص های شیمیایی ضد بارداری، بهترین روش برای پیشگیری از بارداری ناخواسته نیستند. در طول زندگی هرچه بیشتر مواد شیمیایی به بدن وارد شود، احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است.

آیا می دانید بطور میانگین یک زوج در طول زندگی زناشویی چند بار نزدیکی دارند؟

بطور میانگین سه بار در هفته. دوازده بار در ماه. 144 بار در سال. پس در عرض سی سال عمر مفید ارتباط جنسی یک زوج، 4320 بار نزدیکی بین زوجین صورت می پذیرد.

سوال اینجاست اگر شما هر بار یک کاندوم طبی مرغوب به ارزش 2 دلار هزینه کنید در عرض سی سال حداکثر 10000 دلار هزینه کرده اید. به نظر شما صدمات فیزیکی و روانی و هزینه های ناشی از یک بیماری ایدز یا سرطان یا چندین سقط جنین متوالی کمتر از 10000 دلار است؟ این مبلغ آیا بیشتر از قیمت کل گوشی های موبایلی است که در عرض 30 سال خریداری خواهید کرد؟

بزرگان ما می گفتند که هیچ ارزانی بی علت نیست و هیچ گرانی بی حکمت. اگر جایی دیدید کاندوم تجاری مجانی می دهند، گمان نکنید عده ای دلشان برای شما سوخته است و نیت خیرخواهانه دارند.

اکثر داروهای شیمیایی جدید برای تست های اولیه بالینی، بر روی انسان های ساکن در کشور های جهان سوم آزمایش می شوند. داروهایی که میمون ها و موشهای آزمایشگاهی در برابر آنها دوام نمی آورند. انگار جان این انسان های بدبخت بیچاره در کشور های جهان سوم بی ارزش است. اگر روزی دیدید یک اروپایی داوطلب تست بالینی داروهای شیمیایی شد، تعجب کنید. بله، مرگ خوب است ولی برای همسایه. از خود پرسیده اید که چرا ویروس و آنتی ویروس ابولا (ایبولا) باید اول بر روی میمون ها و انسان های آفریقایی تست شوند؟

هر محصولی دارای یک فرهنگ مصرف است. به عنوان مثال زمانی که خودرو پرشتاب پژو 206 وارد بازار کشور های جهان سوم شد، فرهنگ استفاده از آن به این کشور ها منتقل نشد و هیچ راننده ای در کشور های جهان سوم توسط کمپانی پژو فرانسه آموزش کامل ندیده است. لذا هر ساله می بینید درصد بالایی از رانندگان پژو 206 جان خود را از دست می دهند، نقص عضو می شوند یا بر اثر تصادفات صدمه می بینند.

کاندوم های تجاری نیز دارای یک فرهنگ مصرف هستند و اگر بجا و درست مصرف شوند، کاربرد خوبی دارند (معاشقه و آماده سازی بانوان برای دخول). اما اگر به جا و درست مصرف نشوند، منجر به رشد آمار مبتلایان به بیماری های مقاربتی و رشد جمعیت یا سقط جنین می شود.

کاندوم تجاری چیست و چه کاربردی دارد؟

زمانی است که قصد دارید با شریک جنسی خود معاشقه کنید. معاشقه یعنی عشق بازی قبل از دخول. یکی از ابزار های معاشقه کاندوم های تجاری است. کاندوم های تجاری با هدف جلوگیری صددرصد از ایدز و بارداری ساخته نشده اند و قدرت جلوگیری این کاندوم های تجاری بسیار کمتر از کاندوم های طبی است. تولید کنندگان، این کاندوم های تجاری را در رنگ های گوناگون (نظیر قرمز، آبی، سبز شبرنگی و....) و رایحه ها یا اسانس های مختلف محرک (نظیر انار، گلابی، موزی، شکلاتی و...) و اشکال مختلف (شکل حیوانات، خاردار و...) تولید می کنند. سود این کاندوم های تجاری (نظیر لوستر و مبلمان) برای فروشنده آن صددرصد است. به همین علت است که وقتی به فروشنده می گویید یک بسته کاندوم خوب به من بدهید، فروشنده سریعا انواع کاندوم های تجاری پرسود خود را به شما توصیه می کند.

مگر اینکه خریدار از این راز با خبر باشد و صراحتا بگوید من فقط کاندوم طبی ایکس-تایت را می خواهم.

کاندوم طبی ایکس-تایت چیست؟

معروف ترین و اولین کاندوم طبی به نام ایکس-تایت (X-tight) بود که توسط کمپانی ریچر آلمان از سال 1991 ساخته شده است و توسط پخش سراسری دو کبوتر طلایی در دنیا توزیع می شود. مثل مایع ظرفشویی ریکا آمریکایی، شیشه پاکن رایت آمریکایی، مایع سفید کننده وایتکس آمریکایی، دستمال بهداشتی کلینکس آمریکایی و... همگی این محصولات در محاوره به نام مخترع آن نامگذاری شده اند.

پس در فروشگاه های معتبر بین المللی وقتی از فروشنده محصول ریکا را درخواست می کنید. فروشنده دقیقا یک مایع ظرفشویی مرغوب آمریکایی با مارک ریکا به شما می دهد. خریدار نیز قبل از پرداخت وجه کالا مبدا ساخت و مارک مالا را دقیقا بررسی می کند.

فروشنده زمانی می تواند شما را فریب دهد و یک کالای بنجول را به شما بفروشد که خریدار نسبت به آن کالا اطلاعات فنی کافی ندارد. در دارو یا وسایل پزشکی، یک کالای بنجول ممکن است جان شما را بخطر بی اندازد.

سلامتی شما در اولویت است، محصول اورجینال بخرید.

پس هر زمان که می گوئیم ایکس-تایت، منظور ما کاندوم طبی با مارک تجاری ایکس-تایت (X-tight) می باشد که ساخت کارخانه ریچر آلمان است. زیرا کارخانه ریچر آلمان کاندوم های تجاری تولید نمی کند.

آیا مایلید بدانید کاندوم طبی چگونه ساخته می شود. کاندوم طبی از ترکیب نانو مواد طبیعی ساخته می شود. وقتی مواد تحت تکنولوژی های پیشرفته در مقیاس نانو کوچک می شوند و سپس ترکیب می شوند قادرند محصولاتی با بافت غیر قابل نفوذ تولید کنند. لذا کاندوم ایکس-تایت صددرصد در برابر بیماری های مقاربتی، اسپرم و مواد دیگر مقاوم است.

به زبان ساده تر پالتو بارانی شما از الیاف معمولی ساخته شده است و ممکن است آب و سرما نیز به درون آن نفوذ کند و قیمت آن حدود 50 الی 150 دلار است. اما لباس اسکی اورجینال آمریکایی که یک لباس اسپرت و حرفه ای است تحت تکتولوژی نانو تولید می شود و غیر قابل نفوذ در برابر آب و سرماست. قیمت یک دست لباس اسکی بین 300 الی 1000 دلار است. قیمت یک کاندوم تجاری کمتر از یک دلار است (بستگی به کیفیت آن دارد). مثلا قیمت کاندوم های تجاری که بطور رایگان در مراکز آموزشی به شما داده می شوند، حدود یک دهم دلار است و بیشتر جنبه آشنایی، آموزشی و تبلیفاتی را دارند، نه جنبه جلوگیری صددرصد از ایدز و اسپرم. کاندومی که بواقع قدرت جلوگیری صددرصد در برابر ویروس ایدز و اسپرم را دارد، فقط کاندوم طبی ایکس-تایت است که قیمت جهانی آن حدود دو دلار است. سود فروشنده برای کاندوم های طبی فقط پانزده درصد است. لذا فروشنده بیشتر مایل است کاندوم های تجاری با مارک های گوناگون را بفروشد که سود صددرصد را دارند.

پس وقتی می شنوید که در کشور های جهان سوم آمار ایدز، هپاتیت و جمعیت رو به افزایش است، این بدین معنی است که اکثریت مردم از کاندوم های تجاری یا کاندوم های مجانی استفاده می کنند و به خیال این ناآگاهان این کاندوم های تجاری صددرصد در برابر بیماری های مقاربتی و بارداری مقاومند. در صورتیکه واقعیت برعکس است.

بطور خلاصه، در اینجا منظور ما این نیست کاندوم های تجاری را هرگز نخرید. بلکه منظور ما این است که کاندوم های تجاری را برای مرحله معاشقه (قبل از دخول) بکار ببرید و در زمان دخول فقط از کاندوم های طبی (نظیر ایکس-تایت) که در برابر بیماری های مقاربتی و بارداری مقاومند استفاده کنید.

مطالب پیشنهادی

اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان

آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست

پیامدها و راهکارهای جلوگیری از تخلفات موتورسواران

هشدار درباره شیوع ایدز از طریق مقعد

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

هشدار درباره شیوع ایدز از طریق مقعد

یک عضو هیات رئیسه مرکز تحقیقات ایدز ایران نسبت به شیوع بیماری خطرناک ایدز از طریق تماسهای جنسی بویژه مقعد در کشور هشدار داد.

دکتر محبوبه حاجی عبدالباقی امروز سه شنبه در گفتگو با شفا آنلاین، شمار افراد شناخته شده مبتلا به ایدز در کشور را در حال حاضر حدود 26هزار و 500 نفر بیان کرد و افزود: انتقال ایدز با برقراری رابطه جنسی از طریق مقعد خیلی بیشتر قابل انتقال است.

به گفته وی، درپی برقراری رابطه جنسی از طریق مقعد، احتمال انتقال بیماری ایدز از مرد به زن بیشتر است، حال آنکه انتقال این ویروس با برقراری رابطه جنسی از طریق دستگاه تناسلی از زن به مرد کمتر است.

دکتر حاجی عبدالباقی انتقال از راه دهانی را پائین ترین میزان انتقال ایدز دانست و در عین حال هشدار داد: در صورتی که در دهان فرد مبتلا به ویروس HIV زخم یا خراش هایی وجود داشته باشد خطر انتقال آن افزایش می یابد.

وی گفت: در صورتی که درجریان تماس جنسی، بیرون ریختن ترشحات جنسی رخ دهد از این طریق با جذب مخاط ، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.

به گفته این متخصص بیماری های عفونی، فردی که در رابطه جنسی به عنوان مفعول قرار می گیرد میزان احتمال انتقال ویروس HIV نیز به وی بیشتر می شود.

وی افزود: در شرایطی که افراد مجبور به برقراری تماس جنسی با فردی هستند استفاده از کاندوم اهمیت بسیار زیادی دارد.

وی با بیان این که نحوه استفاده صحیح از کاندوم حتمأ باید یاد گرفته شود، تاکید کرد: بهتر است تا حد امکان با افراد نا شناخته به هیچ عنوان رابطه جنسی برقرار نشود.

استاد رشته عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: در صورت برقراری تماس جنسی با فردی ناشناخته حال بدون استفاده از کاندوم یا پاره شدن آن حین رابطه فرد باید خیلی سریع به مراکز مشاور بیماری های رفتاری مراجعه کند.

وی مهم ترین مسئله برای جلوگیری از ابتلا به ویروس HIV را خویشتنداری جوانان دانست و گفت: جوانان باید بدانند در مقابل درخواست های متعددی که به آنان می شود چطور ایستادگی ومقاومت کنند.

استاد رشته عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران به والدین توصیه کرد با فرزندان خود رابطه دوستانه و صمیمی برقرار کنند تا در صورت ایجاد هر گونه مشکلی بتوانند به راحتی به آنها راهنمایی بدهند.

به عقیده این استاد دانشگاه، برای آنکه جوانان خودشان را در شرایط پرخطر و در معرض ابتلا به این بیماری مزمن و مهلک قرار ندهند باید آموزش هایی به زبان ساده را فراگیرند.

وی با بیان این که جوانان باید قدرت نه گفتن را یاد بگیرند، هشدار داد: در مهمانی یا پارتی ها استفاده از مواد روان افزا، قرص های روانگردان، مشروبات الکلی و مواد مخدر منجر به از دست دادن قوه فکر و عقلانیت جوانان می شود.

دکتر حاجی عبدالباقی گفت: والدین باید بدانند که با امر و نهی و تنبیه کردن فرزندان به نتیجه مطلوبی نخواهند رسید و با این کار ممکن است مشکلات خود وفرزندانشان بیشترشود.

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا