تغذیه تکمیلی کودکان

http://maktoobshop.com/

تغذیه کودک ۱۲-۶ ماهه

شیر مادر تا پایان شش ماهگی به تنهایی و بدون اضافه کردن هر نوع غذای کمکی برای رشد طبیعیشیرخوار کافی است. بعد از شش ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار فقط با شیر برآورده نمی شود وباید علاوه بر شیر، غذاهای نیمه جامد را نیز برای او شروع کرد. مناسب ترین غذاها برای تغذیهتکمیلی، غذاهایی هستند که:

- مقوی و مغذی باشند.

- متناسب با سن کودک تغییر کند.

- تازه و بدون آلودگی باشند و پاکیزه و بهداشتی تهیه شوند.

- مواد اولیه آن در دسترس بوده و امکان تهیه آن برای خانواده وجود داشته باشد.

بهترین سن برای شروع غذاهای کمکی

هفته اول ماه هفتم تولد کودک، سن شروع تغذیه تکمیلی است، ولی چنانچه بین ۴ تا ۶ ماهگی باوجود تلاش والدین و کارکنان بهداشتی منحنی رشد کودک نشان دهنده رشد نامناسب کودک باشد،می توان غذای کمکی را شروع کرد.

توصیه های کلی

- مواد غذایی را چه از نظر مقدار و چه از نظر نوع، تدریجا" به رژیم غذایی شیرخوار اضافه کنید.

- از یک نوع غذای ساده شروع شود وکم کم مخلوطی از چند نوع غذا به کودک داده شود.

- از مقدار کم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود.

- بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف حدود ۵ تا ۷ روز فاصله در نظر گرفته شود.

- اولین غذایی که به کودک داده می شود، بایدکمی غلیظ تر از شیر تهیه شود و سپس به تدریجغذاهای نیمه جامد و جامد داده شود.

- غذاها با قاشق و مایعات با لیوان به شیرخوار داده شود.

- هنگام دادن غذاهای نیمه جامد و جامد، شیرخوار در وضعیت نشسته قرار گیرد.

- غذای شیرخوار به مقدار کم و برای یک وعده تهیه گردد.

- در صورت باقی ماندن غذا، می توان آن را به مدت ۲۴ ساعت در یخچال نگه داری نمود. در غیر اینصورت آن را بایددر فریزر گذاشت.

- غذای نگه داری شده فقط به مقدار مصرف یک وعده کاملا" داغ گردد و پس از خنک کردن به کودک دادهشود

- تا یک سالگی به غذای کودک نمک اضافه نگردد ولی پس از یک سالگی کمی نمک (نمک یددار تصفیهشده) به غذای شیر خوار می توان اضافه نمود.

- سبزی ها قبل از مصرف کاملا" شسته و بلافاصله پس از خرد کردن به غذا اضافه گردد.

- مصرف حتی مقدار کمی گوشت در سوپ کودک، ارزش غذایی را افزایش می دهد، بدین منظور هرنوعگوشت مانند گوسفند، گوساله، مرغ و ماهی که در دسترس خانواده است مصرف گردد.

- در دستور تهیه بعضی از غذاها مقداری کره یا روغن به هنگام طبخ و مقداری دیگر به هنگام غذا دادنبه کودک اضافه شود. (مصرف روغن مایع بهتر از روغن جامد است).

- در مورد کودکانی که روند رشدشان خیلی بیشتر از طبیعی است، مقدار مصرف روغن یا کره را درغذای کودک کمتر گردیده و برعکس اگر کودک تاخیر رشد دارد کمی بیشتر روغن یا کره به غذای اواضافه گردد.

ترتیب دادن غذاهای کمکی به شیرخوار بسیار مهم است و باید از هفته اول ماه هفتم تولدمرحله به مرحله غذاهای خاصی را به شیرخوار داد .

خطرات دیر شروع کردن غذای کمکی

- کندی یا توقف رشد کودک

- مشکل پذیرش غذا توسط کودک (در صورت تاخیر در شروع غذای کمکی، شیرخوار معمولا از ۹ ماهگیبه بعد تمایل خود را به خوردن غذاهای دیگر و امتحان کردن مزه و طعم های جدید از دست می دهد)

- به تعویق افتادن عمل جویدن در کودک

ویژگی های غذای کمکی

غذای کمکی مناسب دارای ویژگی های زیر است:

- تمیز و بهداشتی تهیه شود.

- قوام آن متناسب با سن کودک تغییر کند.

- مقوی و مغذی باشد.

- تازه تهیه شود.

- مواد اولیه آن در دسترس بوده و امکان تهیه آن برای خانواده وجود داشته باشد.

نحوه شروع و ادامه غذای کمکی

• • غلات مانند برنج بهترین ماده غذایی برای شروع تغذیه تکمیلی است. چون هضم آن آسان است.فرنی یکی از بهترین غذاهایی است که می توان از یک بار در روز به اندازه یک تا سه قاشقمرباخوری شروع کرد و به تدریج بر مقدار آن، متناسب با اشتهای کودک افزود. از هفته دوم شروعغذای کمکی می توان علاوه بر فرنی، شیر برنج (کاملا" پخته و له شده) و حریره بادام نیز به کودکداد. تغذیه شیرخوار با فرنی، شیر برنج و حریره بادام را می توان تا دو هفته ادامه داد (بسته به علاقهکودک به این نوع غذاها می توان حتی تا یک سالگی و یا بیشتر از این غذاها به عنوان یک وعدهغذای کمکی به کودک داد).
  • در هفته سوم مصرف انواع سبزی ها مثل سیب زمینی، هویج، جعفری، گشنیز، کدو، لوبیا سبز و... برای تغذیه کودک شروع می شود. در این هفته علاوه بر فرنی می توان با گوشت، سبزی ها وبرنج سوپ تهیه کرد. بهتر است سبزی ها را تک تک و به مرور به سوپ اضافه نمود.

از هفته چهارم باید حتما" گوشت به سوپ کودک اضافه شود. گوشت را باید به قطعات کوچک تقسیمکرد و یا از گوشت چرخ کرده استفاده نمود که باید کاملا" پخته و له شوند. پوره سبزی ها مانند سیبزمینی، هویج، کدو حلوایی و نخود سبز به صورت پخته شده و نرم شده همراه با کمی روغن یا کرهغذای مناسبی برای شیرخوار است.

در ماه بعد (ماه هشتم زندگی) علاوه بر سوپ می توان زرده تخم مرغ را شروع کرد، زرده باید کاملا" آبپز و سفت باشد. ابتدا باید به اندازه یک قاشق چایخوری از زرده پخته شده را در آب یا شیر له کرد و بهشیرخوار داد و مقدار آن را به تدریج افزایش داد تا در ظرف یک هفته به یک زرده کامل تخم مرغ برسد. آنگاه می توان یک روز در میان یک زرده کامل یا هر روز نصف زرده تخم مرغ به شیرخوار داد. استفاده ازسفیده تخم مرغ تا یک سالگی توصیه نمی شود.

با افزایش سن و پذیرش بیشتر شیرخوار، سوپ و غذاهای نرم باید تبدیل به غذاهای سفت تر شوندیعنی باید با اضافه کردن غذاهای سفت تر و کمی قابل جویدن، عمل تکامل جویدن در شیرخوار تقویتشود. اگر تدریجا" مواد غذایی سفت اضافه نشود و شیرخوار به عمل جویدن تشویق نگردد و برای مدتها از غذاهای له شده استفاده کند، علاوه برابتلا به تاخیر رشد بعدا" در جویدن غذاهای سفت دچارمشکل خواهد شد. برای این کار می توان از حدود ۸ ماهگی تکه های نان و بیسکویت هم به دستشیرخوار داد. از ۸ ماهگی می توان به غذای شیرخوار ماستی که ترش نباشد نیز اضافه نمود.

شروع استفاده از حبوبات ۹ ماهگی است که به سوپ شیرخوار اضافه می شود. می توان از انواعحبوبات خیس شده و پوست کنده که کاملا پخته و نرم باشد، مانند عدس، ماش، لوبیا و یا حبوباتجوانه زده استفاده کرد. حبوبات منبع خوبی برای تامین پروتئین و املاح هستند و همراه با غلات وشیرمادر غذای کاملی را تشکیل می دهند.

آب میوه آخرین ماده غذایی است که به برنامه غذایی کودک در سال اول اضافه می شود و حاویویتامین و املاح معدنی است. آب میوه را باید در ابتدا به صورت رقیق شده و از یک قاشق مرباخوری درروز شروع و تدریجا" به مقدار آن افزود. بهتر است مدت ۷-۵ روز فقط از یک نوع آب میوه استفاده شود تااگر ناسازگاری وجود داشت شناخته شود.

مصرف توت فرنگی، گیلاس و آلبالو، کیوی، خربزه و اسفناج، سفیده تخم مرغ و شیر گاو بهدلیل ایجاد حساسیت و همچنین مصرف عسل در سال اول زندگی به دلیل احتمال آلودگی باکلستریدیوم بوتولینوم توصیه نمی شود.

مقوی و مغذی سازی غذای کودک

مقوی کردن غذا یعنی موادی را به غذا اضافه کنیم که انرژی آن را بیشتر کند. مغذی کردن غذا یعنیموادی را به غذا اضافه کنیم که پروتئین، ویتامین و املاح آن را بیشتر کند.

موادی که انرژی غذا را بیشتر می کنند؛

روغن ها دارای انرژی هستند و افزودن مقدار کمی روغن به غذای کودک به خصوص کودکی که آهستهرشد می کند توصیه می شود

چون:

- انرژی روغن نسبت به مواد غذایی دیگر بیشتر است (هر گرم روغن حدود ۹ کالری و هر گرم قند وشکر ۴ کالری دارد).

- چربی ها مثل کره، روغن زیتون، روغن نباتی (ترجیحا روغن مایع) بدون اضافه کردن حجم غذا، انرژیغذا را بیشتر می کنند.

- روغن باعث بهبود طعم و نیز نرم شدن غذا می شود و خوردن آن را برای شیرخوار راحت تر می کند.

- قند و شکر انرژی زا هستند ولی مصرف آن برای شیرخوار زیر یک سال توصیه نمی شود چون ذائقه اوبه طعم شیرین عادت میکند و زمینه برای بروز مشکلاتی مثل چاقی در بزرگسالی فراهم می شود.

موادی که علاوه بر انرژی، پروتئین غذا را بیشتر می کند؛

- در صورت امکان کمی گوشت به غذای شیرخوار اضافه شود.

- انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس که کاملا" پخته شده را بعد از ماه هشتم به غذای شیرخواراضافه نمائید.

- به غذای شیرخوار تخم مرغ اضافه شود، مثلا" تخم مرغ آب پز را می توان داخل سوپ و یا ماکارونیپس از طبخ رنده کرد و یا میتوان آن را با کمی شیر مخلوط و نرم کرده و به شیرخوار داد (تا قبل از یکسالگی از دادن سفیده تخم مرغ خودداری شود)

موادی که ویتامین ها (مانند ویتامین A و C ) و املاح ) مانند آهن، روی و کلسیم(   غذا رابیشتر می کنند

-انواع سبزی های با برگ سبز مانند جعفری، شوید، گشنیز که دارای ویتامین A و C و آهن هستند بهغذای شیرخوار اضافه شود

-از انواع سبزی های زرد و نارنجی رنگ مانند کدو حلوایی و هویج که دارای ویتامینA هستند در غذایشیرخوار استفاده شود

- غلات و حبوبات جوانه زده دارای انرژی، پروتئین، ویتامین و املاح هستند. می توان ابتدا گندم، ماش یاعدس جوانه زده را تهیه و پودر نمود و در انتهای طبخ داخل غذا ریخت. همچنین می توان جوانه تازه را لهکرده و یا پس از خشک کردن جوانه آن را پودر نموده و به غذای شیرخوار اضافه کرد.

یادآوری های لازم

در ادامه غذاهای کمکی برای شیرخواران و کودکان خردسال توجه به نکات زیر ضروری است:

- بعد از شروع غذای کمکی، به کودک آب جوشیده سرد شده بدهید.

- قبل از یک سالگی، شکر، نمک و ادویه به غذای کودک اضافه نکنید.

-از روز پانزدهم تولد باید قطره ویتامین A+D مولتی ویتامین (۲۵ قطره در روز( و هم زمان با شروع تغذیهتکمیلی قطره آهن (۱۵ قطره در روز) و یا شربت آهن به اندازه ۵/۱قطره به کودک بدهید.

- برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان ها، توصیه می شود قطره آهن را در عقب دهان شیرخوار بچکانید ویا بعد از مصرف، مقداری آب به او بدهید.

- قبل از یک سالگی از دادن اسفناج، عسل و سفیده تخم مرغ، شیر گاو، توت فرنگی، گیلاس، آلبالو،کیوی، خربزه به کودک خودداری کنید.

- هرگز به زور به کودک غذا ندهید.

- به ساعت های خواب و استراحت کودکان توجه کنید.

- به کودک مبتلا به اسهال و یا هر نوع بیماری عفونی دیگر، غذا را در دفعات بیشتر و حجم کمتر بدهید.

نکات اساسی که هنگام تهیه غذای کودک باید رعایت شود:

با توجه به این که منابع آلودگی مواد غذایی زیاد هستند، لذا توجه به نکات زیر در تهیه غذای سالم برایشیرخواران و کودکان خردسال اهمیت زیادی دارد. این نکات عبارتند از:

- پختن کامل غذا در حرارت زیاد (حدود ۷۰ درجه سانتی گراد)

- تازه تهیه کردن هر وعده غذا

- نگه داری غذا در یخچال و یا فریزر

- شستن میوه ها و سبزی ها

- استفاده از آب سالم

- شستن دست ها به دفعات زیاد

- خودداری از تغذیه شیرخوار با استفاده از بطری

- محافظت غذاها از حشرات و جوندگان

- نگه داری مواد غذایی فاسد نشدنی در محل مطمئن

- تمیز نگه داشتن وسایل لازم برای تهیه غذا

شروع غذای کمکی نوزاد

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

 هیچ غذایی قبل از شش ماهگی به نوزاد داده نشود . صحبتهایی مانند نیاز شیرخوار به آب در فصل گرما، زیبا شدن کودک با آب میوه، قوی شدن و با هوش شدن با شیر گاو و ... صحیح نیست .
مطالعات دقیق نشان می دهد که دادن غذا قبل از شش ماهگی به نوزاد اثرات بدی دارد . البته حساسیتها و سایر اثرات نا مطلوب در همه ی شیر خواران مشاهده نمی شود، ولی از آنجایی که مشخص نیست که آیا نوزاد حساس است یا خیر؟ احتیاط آن است که از کار دوری کنیم زیرا دادن غذا هیچ اثر مطلوبی ندارد و احتمال اثرات نامطلوب نیز دارد . همچنین دادن بعضی غذاها به نوزاد مانند آب قند باعث می شود که سلولهای چربی بدن افزایش یافته و در آینده احتمال چاق شدن او وجود دارد .
در صورتی که نوزادان اضافه وزن خوبی نداشته باشد و طبق منحنی رشد خود پیش نرود، وزن ثابت و یا کاهش وزن داشته باشد . ابتدا به فصل سوم مراجعه کنید و تغذیه ی خود را کنترل نمایید . پیشنهادات جهت افزایش شیر و افزایش ترشح شیر را نیز رعایت کنید . اگر با این حال باز هم وضعیت رشد نوزاد شما مطلوب نشد می توانید غذای کمکی را از چهار ماهگی شروع کنید .

مطالعات دقیق نشان می دهد که دادن غذا قبل از شش ماهگی به نوزاد اثرات بدی دارد . البته حساسیتها و سایر اثرات نا مطلوب در همه ی شیر خواران مشاهده نمی شود، ولی از آنجایی که مشخص نیست که آیا نوزاد حساس است یا خیر؟ احتیاط آن است که از کار دوری کنیم زیرا دادن غذا هیچ اثر مطلوبی ندارد و احتمال اثرات نامطلوب نیز دارد . همچنین دادن بعضی غذاها به نوزاد مانند آب قند باعث می شود که سلولهای چربی بدن افزایش یافته و در آینده احتمال چاق شدن او وجود دارد .
در صورتی که نوزادان اضافه وزن خوبی نداشته باشد و طبق منحنی رشد خود پیش نرود، وزن ثابت و یا کاهش وزن داشته باشد . ابتدا به فصل سوم مراجعه کنید و تغذیه ی خود را کنترل نمایید . پیشنهادات جهت افزایش شیر و افزایش ترشح شیر را نیز رعایت کنید . اگر با این حال باز هم وضعیت رشد نوزاد شما مطلوب نشد می توانید غذای کمکی را از چهار ماهگی شروع کنید .مطالعات دقیق نشان می دهد که دادن غذا قبل از شش ماهگی به نوزاد اثرات بدی دارد . البته حساسیتها و سایر اثرات نا مطلوب در همه ی شیر خواران مشاهده نمی شود، ولی از آنجایی که مشخص نیست که آیا نوزاد حساس است یا خیر؟ احتیاط آن است که از کار دوری کنیم زیرا دادن غذا هیچ اثر مطلوبی ندارد و احتمال اثرات نامطلوب نیز دارد . همچنین دادن بعضی غذاها به نوزاد مانند آب قند باعث می شود که سلولهای چربی بدن افزایش یافته و در آینده احتمال چاق شدن او وجود دارد .
در صورتی که نوزادان اضافه وزن خوبی نداشته باشد و طبق منحنی رشد خود پیش نرود، وزن ثابت و یا کاهش وزن داشته باشد . ابتدا به فصل سوم مراجعه کنید و تغذیه ی خود را کنترل نمایید . پیشنهادات جهت افزایش شیر و افزایش ترشح شیر را نیز رعایت کنید . اگر با این حال باز هم وضعیت رشد نوزاد شما مطلوب نشد می توانید غذای کمکی را از چهار ماهگی شروع کنید .

تغذیه ی شیرخوار از 6 ماهگی تا 2 سالگی 
در این مدت شیر مادر ادامه می یابد و غذای کمکی هم شروع می شود و این تا دو سالگی ادامه پیدا می کند . وقتی شیرخوار دو ساله شد، شیر مادر قطع می شود .

شروع غذای کمکی :
شروع غذای کمکی در شش ماهگی لازم است و نباید دیر شود .
همانطور که زود شروع کردن غذای کمکی نتایج نا مطلوبی دارد، دیر شروع کردن غذای کمکی هم نتایج بدی را ایجاد می کند . شروع نکردن غذای کمکی در شش ماهگی باعث می شود که نوزاد به شیر عادت کند و بعد از شروع غذاهای کمکی به خوبی غذا نخورد . همچنین باعث کند شدن عمل جویدن می شود . از همه مهمتر شیر مادر نمی تواند همه ی نیازهای او را بر طرف سازد و باعث کاهش رشد نوزاد می گردد .
غذای کمکی را فرنی شروع کنید . فرنی را از آرد برنج تهیه نمایید . غذای کمکی می باید از مقدار بسیار کمی مثلا نصف قاشق مربا خوری شروع شود . کم کم تعداد وعده های غذای کمکی را بالا ببرید تا جایی که روزانه 7-5 وعده به او غذا بدهید .
مقدار غذای هر وعده را نیز کم کم زیاد کنید .
از زمانی که غذای کمکی را شروع می کنید تا یک سالگی، ابتدا به نوزاد شیر دهید و سپس به او غذا دهید . در این ودت غذاها را یکی یکی شروع کنید .م یک غذا را به مدت 7-5 روز به نوزاد بدهید سپس غذای دیگر را شروع کنید و آن را 7-5 روز ادامه دهید و همین طور ادامه دهید . در صورتی که با شروع یک غذا در نوزاد حساسیت ایجاد شد، آن را قطع کنید و دیگر از آن غذا به نوزاد ندهید .

ترتیب غذاهای کمکی :
ابتدا از غلات استفاده کنید . استفاده از برنج بهتر از سایر غلات است . سعی کنید از گندم استفاده نکنید زیرا در بعضی نوزادان باعث ایجاد حساسیت می شود . شروع غذای کمکی بهتر است که فرنی تهیه شده از آرد برنج باشد . توجه کنید که از فرنی تهیه شده با نشاسته استفاده نکنید .سپس حریره بادام را شروع کنید . بعد از آن پوره ی سیب زمینی را شروع کنید . بعد از آن سوپ استفاده کنید، سبزیجات را تک تک به سوپ اضافه کنید . کم کم می توانید گوشت هم به سوپ اضافه کنید و آن را کاملا نرم کرده و به نوزاد بدهید .از هشت ماهگی می توانید زرده ی تخم مرغ کاملا پخته را به نوزاد بدهید . ابتدا مقدار کم شروع کنید و به اندازه ی یک نخود زرده ی تخم مرغ را در آب حل کرده و به نوزاد بدهید . این مقدار را کم کم زیاد کنید تا جایی که هر روز نصف زرده ی تخم مرغ به نوزاد بدهید .
بعد از آن از حبوبات استفاده کنید.حبوبات رابایدشب تا صبح درآب خیسانده و آب را دور ریخته پس ازان کاملا آنهارا پخته پوست انها راکنده و آنها را له کرده و به نوزاد دهیدویا در سوپ نوزاد بریزید.سپس اب میوه را شروع کنید.ابتدا روزی 3قاشق مربا خوری آب میوه بدهید وسپس به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.بعدها می توان از میوه له شده هم استفاده نمایید.تا زمان یک سالگی به غذا کمکی نوزاد شکرونمک وادویه اضافه نکنید.البته می توانید مقدار کمی شکربه فرنی اضافه نمایید.
تهیه و گردآوری :: گروه تحریریه پرداد

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

شروع غذای کمکی

دوستان عزیز توجه کنید مطالبی که اینجا ذکر میشود جنبه آگاهی بخشیدن عمومی داشته و کودک شما را از مشورت با پزشک جهت آغاز تغذیه تکمیلی بی نیاز نخواهد کرد. بدیهی است الگوهای رفتاری در کودکان مختلف با یکدیگر فرق میکنند.

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

نیاز کودک به تغذیه در ماههای اول زندگیش به طور کامل فقط با شیر تامین میشود خواه از طریق شیر مادر یا شیرخشک. ذخیره آهن موجود در بدن کودک از هنگام تولد تا سن چهار تا شش ماهگی شروع به کاهش میکند. در عین حال در این فاصله زمانی فراهم شدن انرژی - پروتئین و ویتامینها از طریق شیر متناسب با نیاز کودک نخواهد بود. با وجود اینکه آهن موجود در شیر مادر بیشتر از آهن موجود در شیر گاو یا شیرخشک جذب میشود پس از شش ماهگی میزان آهن بدست آمده از آن نیز برای رفع نیاز کودک کافی نیست. همچنین روی و مس بیشتری مورد نیاز است.

نیاز کودک شیرخوار شما به منابع مختلف غذایی همزمان با رشد علایق به دنیای خارج می باشد. کودک ممکن است به ظاهر علاقه کمتری به تغذیه از سینه یا شیشه نشان دهد و پس از چند دقیقه شیرخوردن مکیدن را متوقف کرده سعی میکند بنشیند و اطراف را نگاه کند یا به جای نوشیدن شیر از شیشه سرشیشه را مک زده یا شروع به گاز کرفتن آن کند.

اگر کودک شما ناگهان درخواست غذای بیشتری کند درحالیکه ۵بار تغذیه در روز او را کاملا راضی کرده و هنوز بعد از نوشیدن شیر به نظر گرسنه می آید یا شروع به بیدار شدنهای متوالی برای شیر در طول شب میکند درصورتیکه قبلا به طور کامل می خوابید شما متوجه میشوید که زمان شروع جامدات است.

اگر با کودکتان سر میز نشسته اید ممکن است او به چیزی که می خورید علاقه نشان دهد و درحالیکه قاشق غذا را به سمت دهانتان می برید آن را دنبال می کند و یا حتی سعی می کند مقداری از ظرف شما بردارد.

تمام بچه ها دوره های جهش رشد دارند و این زمانی است که آنها به مواد مغذی اضافی برای رشدنیاز دارند. تغذیه با شیر مادر مانند یک سیستم عرضه و تقاضا عمل میکند بنابراین وقتی شیرخوار در حال عبور از یک مرحله جهش رشدی است برای چند روز به دفعات شیر بیشتر نیاز دارد. زمان مناسب برای فکر کردن در خصوص شروع جامدات می تواند هر زمانی پس از چهار ماهگی باشد زمانیکه کودک یک مرحله جهش رشدی داشته و شروع به تقاضای شیر بیشتر میکند.تمام بچه ها این دوره حساسیت زمانی را برای یادگیری یک فعالیت جدید مثل غذاخوردن هم دارا هستند. اگر این فرصت از دست برود کودک ممکن است برای فراگیری این مهارت جدید بعدا دچار مشکل شود.

عوامل متعددی چهار تا شش ماهگی را مناسب این فرایند کرده که البته در کودکان مختلف زمان دقیق آن متفاوت است. در این سن معمولا وزن کودک دو برابر وزن زمان تولدش شده است و نیازهای او هم به مراتب بیشتر از نوزادی. دستگاه گوارش و کلیه های او به حد کافی رشد کرده تا با غذایی غیر از شیر نیز دچار مشکل نشود. در حدود سن چهار ماهگی در سیستم عصبی و ماهیچه ای کودک هماهنگی به وجود می آید و او می تواند بنشیند. همچنین واکنش غیر ارادی و ذاتی کودک برای بیرون انداختن اجسام جامد با استفاده از زبان که واکنشی است برای جلوگیری از خفگی کودک در ماههای اول شروع به ناپدید شدن می کند. علاوه بر این کودک می تواند سر خود را بالا نگه داشته و این یعنی غذای جامد در دهان کودک می تواند از جلو به عقب حرکت کرده و بلعیده شود.

بنابر این... درباره جامدات فکر کنید اگر کودک شما:

۱- حداقل چهارماه دارد و وزنش دو برابر هنگام تولدش شده است.

۲- ظاهرا تنها با تغذیه از شیر سیر نمی شود و شروع به تقاضای شیر بیشتری میکند.

۳- شروع به بیدار شدن در شب میکند درحالیکه قبلا خوب می خوابید.

۴- شروع به ابراز علاقه به آنچه شما میخورید میکند.

۵- چیزهایی مانند جغجغه را در دهانش میکند و می جود.

۶- میتواند پوره رقیق را در دهانش نگه دارد.

خطرات شروع زودهنگام تغذیه با جامدات:

سیستم گوارشی کودک آنزیمهای لازم برای هضم غذاهای جامد را ندارد. تغذیه کودکان زیر چهار ماه با جامدات ممکن است خطر ایجاد حساسیتهایی مثل آسم - اگزما و تب یونجه را در آینده افزایش دهد. این موضوع به این دلیل است که روده ها قادر نیستند مولکولهای پروتئین های بزرگی را که ایجاد حساسیت میکنند هضم کنند.

 سرفه های مزمن در کودکانی که قبل از ۱۲ هفتگی به آنها جامدات داده شده بیشتر است.

اسهال مزمن به علت عدم تحمل گلوتن که نوعی پروتئین موجود در گندم است در این کودکان شایع است.

تغذیه زودهنگام جامدات کلیه های کودک را ضعیف نموده و سبب افزایش خطر کم آبی بدن میشود.

این کودکان ممکن است افزایش وزن زیادی پیدا کنند و این یک خطر برای سلامتی او محسوب میشود. کودکان چاق به بزرگسالان چاقی تبذیل خواهند شد که در معرض خطر ابتلا به مشکلاتی مثل دیابت - امراض قلبی و سایر مشکلات جسمی جدی قرار دارند.

در عین حال دو عامل وجود دارد که تغذیه با جامدات قبل از چهارماهگی توصیه می شود:

۱- اگر کودک خیلی درشت و گرسنه است و در سه ماهگی هر دو ساعت احساس گرسنگی میکند. توجه کنید نق زدنهای کودکان وابسته به سینه که با خوردن چند مک شیر آرام میشوند احساس گرسنگی نیست.

۲- اگر کودک شما نارس است به طور معمول جامدات نباید قبل از ۱۶ هفته پس از زمان صحیح تولد به او داده شود. در عین حال این کودکان اغلب گرسنه اند و شروع زودهنگام جامدات ممکن است توصیه شود. در حقیقت آنها نیز از همان چهارتا شش ماهگی بعد از تولد غذاخور میشوند اما چهارتا شش ماهگی آنها چهار تا شش ماهگی واقعی نیست.

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

نحوه شروع غذای کمکی در نوزادان

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

                                           http://maktoobshop.com             

آیا می دانید از چه زمانی باید کمک غذایی را برای نوزادتان آغاز کنید؟ در ابتدا با چه مواد غذایی باید شروع کرد؟

تغذیه کمکی در پایان 6 ماهگی (180 روزگی) شروع می شود، همزمان با شروع غذای کمکی تغذیه با شیر مادر باید همچنان مکرر و بر حسب میل و تقاضای شیرخوار ادامه داشته و حتی دفعات تغذیه با شیر مادر افزایش می یابد. همچنین در این زمان باید بر اساس نیاز کودک به او آب جوشیده سرد شده داد.

نحوه تغذیه تکمیلی در هفته اول ماه هفتم:

شروع غذای کمکی با فزنی آرد برنج است که روز اول از یک قاشق مرباخوری یک بار در روز (مثلا" ظهر) شروع شده و کم کم به مقدار و دفعات آن متناسب با اشتهای کودک اضافه می شود تا نهایتا" در پایان یک هفته مقدار آن به حدود 12 قاشق مرباخوری برسد. بخاطر بسپارید همچنان شیر مادر غذای اصلی شیرخوار شما است.

نحوه تغذیه تکمیلی در هفته دوم ماه هفتم:

در این هفته می توان حریره بادام را به رژیم غذایی کودک اضافه نمود. شروع آن نیز مانند فرنی از یک قاشق مرباخوری یک بار در روز است تا روز ششم و هفتم به 12 قاشق مرباخوری در روز برسد. فراموش نشود که در این هفته بتدریج که مقدار و دفعات تغذیه با حریره بادام افزایش می یابد مقدار و دفعات تغذیه با فرنی کم می شود بنابراین در هر وعده و یا در تمام دفعات می توان حریره بادام را جایگزین فرنی نمود، یا یک وعده فرنی و وعده بعد حریره بادام به شیرخوار داد.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته آخر ماه هفتم:

ضمن ادامه تغذیه با شیر مادر در این دو هفته شیرخوار با غذای جدیدی آشنا شده و سوپ به رژیم غذایی او اضافه می شود. بــــدین ترتیب که روز اول، صبح و عصر وشب از فرنی یا حریره بادام استفاده می کند و ظهر علاوه بر فرنی یا حریره بادام، یک قاشق مرباخوری سوپ هم می خورد. به این ترتیب، هر روز بر مقدار سوپ افزوده شده و از مقدار حریره بادام یا فرنی کم می شود تا بر حسب اشتهای کودک مقدار سوپ به 3 تا 6 قاشق مرباخوری در هر وعده برسد.

چند نکته مهم در تهیه سوپ برای کودک:

1-     در ابتدای شروع سوپ برای کودک آن را از گوشت بدون چربی (گوشت گوسفند، مرغ یا گوساله) به اندازه یک تکه خورشی، برنج و هویج تهیه کنید.

2-     هر سه روز یک بار یک نوع سبزی به سوپ اضافه کنید مانند جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، کدو سبز، کرفس، گوجه فرنگی، کدو حلوایی.

3-     به سوپ کودک نباید نمک، شکر یا چاشنی اضافه کرد.

4-     بهتر است کدو، کرفس، لوبیا سبز را اول پخته و بعد به سوپ کودک اضافه نمود.

5-     سبزی ها باید در آخــــرین لحظات پخت سوپ اضافه شود. در ظرف نیز باید بسته باشد تا ویتامین های آن از بین نرود.

6-     استفاده از اسفناج تا پایان یکسالگی مجاز نبوده و نباید به سوپ شیرخوار اضافه شود.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته اول ماه هشتم:

در این دو هفته ضمن دادن سوپ، فرنی یا حریره بادام، زرده تخم مرغ هم به رژیم غذایی شیرخوار اضافه می شود. بنابراین در این سن باید به کودک 5 وعده غذا داده شود. بدین ترتیب که صبح زرده تخم مرغ، ساعت 10 صبح (بین صبحانه و ناهار) فرنی یا حریره بادام، ظهر سوپ، عصر مجددا" فرنی یا حریره بادام و در شب دوباره سوپ به کودک داده می شود. در این زمان می توانید کم کم از سبزیهای نشاسته ای مثل سیب زمینی، کدو حلوایی و نخود فرنگی (نخود سبز) به فاصله هر 3 روز به سوپ اضافه کنید. ضمنا" غلظت سوپ باید مانند حلیم باشد.

برای اضافه کردن سیب زمینی به سوپ ابتدا آن را بشویید و با پوست بپزید. سپس پوست آن را جدا کرده و سیب زمینی پخته شده را به سوپ کودک اضافه کنید دقت کنید اگر بعد از پوست کندن سیب زمینی، بخشی از آن سبز رنگ بود باید آنرا جدا کرده و دور بریزید.

در این زمان همراه با سوپ می توانید به کودک ماست بدهید. بهتر است ماست با سوپ مخلوط نشود تا کودک با طعم ماست آشنا شود. ولی اگر کودک مخلوط ماست با سوپ را دوست دارد این کار بلامانع است.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته دوم ماه هشتم:

برای تنوع بخشیدن به غذای کودک باید هر چند روز یک بار مواد تشکیل دهنده سوپ را تغییر داد. هر سه روز یکبار می توان جو، بلغور گندم، رشته فرنگی را که قبلا" پخته و نرم شده است به اندازه یک قاشق مرباخوری به سوپ اضافه کرد. بعد از اضافه کردن جو، گندم و ............ بهتر است به اندازه یک قاشق مرباخوری کره یا روغن مایع به سوپ اضافه نمود. افزودن کره یا روغن مایع به غذای شیرخوار به ویژه شیرخوارانی که رشد کافی ندارند به رشد آنان کمک می کند.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته اول ماه نهم:

از 9 ماهگی می توان حبوبات را نیز به سوپ کودک اضافه کرد. معمولا" از عدس و ماش که هضم آسانتری دارند شروع کنید. در صورت امکان می توان از جوانه عدس یا ماش در تهیه سوپ استفاده کرد. در مورد سایر حبوبات مثل لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و ..... بهتر است قبلا" آنها را خیس کرده و پوستشان را جدا نموده و بعد از پختن به سوپ کودک اضافه کرد. اگر از آرد حبوبات استفاده می شود یک قاشق مرباخوری سر صاف کافی است.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته دوم ماه نهم:

در این سن با استفاده از میوه های فصل آب میوه تازه تهیه کنید و به کودک بدهید. ابتدا از یک قاشق مرباخوری در روز همراه با یک قاشق مرباخوری آب جوشیده سرد شده شروع کنید تا کم کم به 6 قاشق مرباخوری آب میوه خالص برسد. آب میوه را می توان بعد از فرنی یا حریره ساعت 10 صبح داد.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته اول ماه دهم:

از ماه دهم می توان به جای آب میوه، خود میوه را به کودک داد. برای این کار باید از یک قاشق مرباخوری میوه های فصل (هلو، سیب، موز، گلابی، ........) شروع نمود ومقدار آن را به سه قاشق مرباخوری رساند.

میوه مورد نظر باید کاملا" رسیده و شسته شده باشد و بعد از جدا کردن پوست و هسته آن، میوه را با پشت قاشق کاملا" نرم کرده و سپس به کودک بدهید. مقدار میوه را بتدریج زیاد کرده و به 5 تا 6 قاشق مرباخوری در روز برسانید. در این زمان کم کم بر حسب اشتهای کودک بر مقدار سوپ او به میزان حــداکثر 10-6 قاشق مرباخوری در ظهر و شب بیافزایید. همچنین کودک را با غذاهایی که خود می تواند به دهان ببرد مانند نان، بیسکوئیت ساده، ماکارونی پخته، تکه های سیب زمینی پخته، کوفته قلقلی و ................ آشنا کنید.

بخاطر داشته باشید نیاز کودک به میوه در این سن کم است اگرچه دادن میوه و آبمیوه لازم است ولی بیش از حد دادن آن سبب پرشدن معده کودک می شود در نتیجه وعده های اصلی غذایی را که برای رشد وی لازم است نمی خورد و این سبب کندی رشد کودک می شود.

نحوه تغذیه تکمیلی در دو هفته دوم ماه دهم:

در این زمان علاوه بر تنوع بخشیدن بر سوپ کودک می توان از کته نرم که در آب گوشت یا آب مرغ پخته می شود همراه با خود گوشت استفاده کرد. همچنین از گوشت ماهی که تیغ های آن کاملا" گرفته شده باشد و همراه با کته نرم و سبزی پخته شده باشد می توان به کودک داد.

نحوه تغذیه تکمیلی در ماه یازدهم ودوازدهم:

تنوع غذای کودک را رعایت کنید با توجه به اشتهای کودک بر مقدار غذای هر وعده او اضافه نمایید همچنان برای کودک غذای جداگانه تهیه کنید و از دادن غذای سفره خانواده به کودک بدلیل داشتن نمک و چاشنی اجتناب نمایید.

یک نکته مهم در تغذیه کودک زیر یکسال:

از پایان 6 ماهگی و همزمان با شروع غذای کمکی تا پایان 12 ماهگی غذای اصلی شیرخوار هنوز شیرمادر است لذا به تغذیه با شیر مادر بطور مکرر و بر حسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز باید توجه شود. معده کوچک کودک را با غذاها پر نکنید. چه این امر سبب می شود که کودک برای مـــدت طولانی تر سیر بماند و در نتیجه کمتر پستان مادر را بمکد. در نتیجه هم شیر کمتر به او می رسد و هم حجم کلی شیری که مادر تولید می کند کاهش خواهد یافت.

در تغذیه کودکان زیر یکسال همواره به این نکات توجه کنید:

1- همزمان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز کودک به آب افزایش می یابد و این نیاز با خوردن شیر مادر به تنهایی تامین نمی شود و باید بر حسب نیاز و تمایل کودک آب جوشیده سرد شده به او داده شود.

2- دادن آب میوه به مقدار زیاد و یا شیرینی قبل از غذا، سبب کم شدن اشتها می شود و رشد کودک را به خطر می اندازد. بنابراین آب میوه و یا میوه رسیده و نرم را که با پشت قاشق له کرده اید، دوبار در روز بعد از غذای وسط روز و با حجم کم به کودک بدهید، ویتامین های مورد نیاز کودک به ویژه ویتامین C از راه شیر مادر تامین می شوند.

3- از اضافه کردن نمک، شکر و ادویه به غذای کودک زیر یکسال جدا" خودداری کنید. زیرا ذائقه کودک در این زمان شکل می گیرد. در صورتی که کودک زیر یکسال دچار ایست یا افت وزنی است و غذای کاملا" بی نمک خود را نمی خورد هنگام طبخ غذا از مقدار بسیار کمی نمک یددار استفاده کنید.

4- برای بهتر کردن طعم غذای کودک به سوپ او آب لیموی تازه یا آب نارنج تازه اضافه نمائید.

5- همزمان با شروع تغذیه کمکی (از پایان ماه ششم زندگی) قطره آهن به میزان 10 تا 15 قطره بــرای کـــودک شـــروع کــنــید قطره آهن تا پایان 2 سالگی باید به کودک داده شود.

6- قطره مولتی ویتامین یا A+D را که از 15 روزگی برای کودک خود شروع کرده اید تا پایان یکسالگی ادامه دهید در صورت صلاحدید پزشک این قطره را نیز تا پایان 2 سالگی ادامه دهید.

به خاطر داشته باشید:

7- غذا خوردن کودک در سنین 12-6 ماهگی فقط به منظور تامین نیازهای غذایی او نیست بلکه برقراری یک ارتباط اجتماعی بین والدین و کودک است. کودک همیشه از این که چیز جدیدی را از فردی که دوستش دارد می گیرد، بسیار خوشحال می شود.

8- غذای کمکی علاوه بر اینکه بخشی از انرژی مورد نیاز کودک را تامین می کند راهی برای آشنایی او با مزه و قوام غذاها و فراگیری و تکامل او برای استفاده از غذاهای سفره خانواده است.

منبع :aftab.ir

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا