دارو و مواد مخدر: چه چیزی را بایستی بدانید؟

● مقدار مواد:

مطابق با تحقیقات دارویی و پزشکی، هزاران دارو وجود دارد که به افراد کمک می‌کنئد. آنتی بیوتیکها و واکسنها انقلابی را در معالجة امراض ایجاد کرده است. علم طب برای کاهش فشار خون، درمان دیابتها و کاهش مشکلات بدن در پذیرش اندام جدید وجود دارد. علم پزشکی می‌تواند از بیماریها جلوگیری، کند و یا معالجه کند و کمک می‌کند تا زندگی سالم و خوشی داشته باشیم. ولی تعداد زیادی داروهای مضر و غیرمجاز وجود دارد که مردم آنها را برای احساس خوبی، لذت یا داشتن اوقات خوب مصرف می‌کنند.

داروها چگونه کار می‌کنند؟ داروها مواد شیمیایی هستند که روش کار بدن را تغییر می‌دهند. زمانیکه آنها را در بدنتان وارد می‌کنید (اغلب از طریق بلعیدن، استنشاق و یا تزریق) داروها از طریق خون به اجزاء بدن منتقل می‌شوند مثل مغز. در مغز داروها ممکن است حس شما را تحریک و یا آن را کند، حسهای شمار را تغییر و گاهی اوقات درد فیزیکی را کاهش دهد. یک دارو ممکن است مضر و یا مفید باشد. اثرات دارو می‌تواند بسته به نوع داروی مصرفی، مقدار مصرف، تعداد مصرف، سرعت ورود به مغز و مصرف داروها، غذا و مواد دیگر بطور همزمان متفاوت باشد. همچنین اثرات آن در بدنهای مختلف اندازه، شکل و شیمی مختلف متفاوت است. 

اگرچه مواد در ابتدا ممکن است احساس خوبی دهد، در نهایت می‌تواند صدمات زیادی را به بدن و مغز وارد سازد. نوشیدن الکل، مصروف تنباکو، مصرف داروهای غیرمجاز و استنشاق چسب می‌تواند صدمات جدی را به بدن انسان وارد سازد. بعضی از داروها شدیدا به توانایی فرد در جهت تصمیمگیری و انتخاب سالم آسیب می‌زند. برای مثال نوجوانانی که الکل مصرف می‌کنند به احتمال زیاد در موقعیتهای خطرناکی قرار می‌گیرند.

و تنها تعدادی از داروها در دسترس هستند. چند دلیل برای مصرف مداوم دارو وجود دارد . افراد دارو را فقط برای احساس لذت مصرف می‌کنند. آنها اعتقاد دارند که داروها می‌توانند چنین شرایطی را ایجاد کنند. اغلب به خاطر این است که کسی سعی در توجیه این موضوع باشد که داروها به آنها احساس خوبی داده و یا با مصرف دارو اوقات خوبی خواهند داشت.

بعضی از جوانان اعتقاد دارند که داروها کمک می‌کند که بهتر فکر کنند، اجتماعی باشند، فعالیت بیشتری داشته باشند، و یا اینکه ورزشکار خوبی شوند. بعضی دیگر به سادگی کنجکاو شده و تصور می‌کنند مصرف یکبار آسیبی به آنها نمی‌زند. و بعضی دیگر آن را لایق خود می‌دانند. تعدادی از جوانان دارو را بخاطر اینکه افسرده هستند یا در تصور رهایی از مشکلات مصرف می‌کنند. واقعیت این است که دارو(مواد مخدر) هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. مواد مخدر به سادگی احساسات و مشکلات را پنهان می‌کند. 

● داروها و مواد مخدر معمول کدامند؟

▪ الکل

مواد مخدر بسیار قدیمی و معمول و مورد استفاده وسیع در دنیا است. الکل عامل پریشانی است که احساسات، هیجانات و خصوصیات را تغییر می‌دهد.

ـ روش استفاده: 

مایعی است که آن را می‌نوشند.

ـ خطرات و اثرات:

۱) ابتدا بعنوان محرک عمل کرده سپس به افراد احساس آرامش و اندکی خواب آلودگی را می‌دهد.

۲) مقدار زیاد از آن اثرات جدی را در تصمیمگیری و قدرت تطابق افراد وارد می‌کند. مصرف کنندگان دارای گفتار مبهم، پریشانی، افت حافظه کوتاه مدت و کندی زمان واکنش هستند.

۳) مصرف الکل با حجم بالا در دروره‌های کوتاه زمانی ممکن است باعث مسمومیت الکلی گردد

ـ اعتیاد آور: 

افرادی که الکل مصرف می‌کنند ممکن است دچار وابستگی روانی به احساس خوبی، تنشهای ناشی از استعمال گردند. بعلاوه بدن آنها تقاضای بیشتر و بیشتر برای رسیدن به حالتی بالاتر و مشابه از تجربه اولیه آن داشته باشد. دست کشیدن از الکل می‌تواند دردناک و حتی برای زندگی تهدید آمیز باشد. علائم آن شامل ارتعاش، عرق کردن، تهوع، اضطراب و افسردگی، تب و تشنج است.

▪ آمفتامین ها

آمفتامین ها محرکهایی هستند که عواملی را در مغز و بدن تشدید می‌کنند. آنها بصورت قرص و یا دانه‌ای ایجاد می‌شوند. 

نامهای کوچه بازاری: سرعت، ماورا و ...

ـ نحوة استفاده: 

بصورت بلعیدن، استنشاق و تزریق استفاده می شود.

ـ اثرات، خطرات:

۱) این داروها در مصرف کنندگان باعث ایجاد خرخر نفس، احساس قدرت و انرژی می‌کند.

۲) میزان ضربان قلب، تنفس و فشار خون را بالا برده و همچنین باعث عرق، لرزش، سردرد، بی خوابی و تار دیدن می‌کند.

۳) استفاده طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد توهم و هذیان گویی شدید گردد.

ـ اعتیاد آور:

آمفتامینها باعث ایجاد اعتیاد روانی می‌گردند. استفاده کنندگانی که مصرف آن را متوقف کرده اند اعلام داشته اند که تجربیاتی در مورد مشکلات روانی متعددی مثل پرخاشگری، اضطراب و هوس زیاد به داروها را داشته‌اند. 

▪ کوکائین و کراک

کوکائین پودر کریستالی سفید رنگی است که از برگهای خشک شده گیاه کوکا ساخته می‌شود. کراک (در فارسی و در لغت به معنی شکستن و ترق و تروق) بدلیل ایجاد صدای ترق و تروق هنگام گرم شدن نامگذاری شده است. و از مشتقات کوکائین است. شبیه رنگ سفید و یا قرص قهوه‌ای مایل به زرد دیده می‌شود. 

نامهای کوچه بازاری کوکائین: ذغال، برف، آب نبات دهنی، سفید و ...

نامهای کوچه بازاری کراک: سنگ، ...

ـ نحوة استعمال: 

کوکائین از طریق دماغ استنشاق می‌شود و یا بصورت تزریقی مصرف می‌شود. کراک بصورت دودی استعمال می‌شود.

ـ اثرات، خطرات: 

۱) کوکائین محرک کننده ایست که تکانهایی را در سیستم عصبی مرکزی وارد می‌کند. به مصرف کنندگان سریعا احساس قدرت و انرژی زیاد ایجاد می‌کند. ایجاد خرناس در بین ۱۵ الی ۳۰ دقیقه پس از مصرف و در مصارف بالا بین ۵ الی ۱۰ دقیقه.

۲) همچنین کوکائین میزان ضربان قلب، میزان تنفس، فشارخون و درجه حرارت بدن را بالا می‌برد.

۳) تزریق کوکائین ممکن است در صورت استفاده مشترک از آمپول با دیگر مصرف کنندگان باعث ایجاد هپاتیت و ایدز گردد. 

۴) استفاده کنندگانی که برای اولین بار هر دو ماده را مصرف می‌کنند حتی نوجوانان ممکن است باعث توقف تنفس و یا حملات قلبی مهلک گردد. استفاده حتی یکبار از آنها ممکن است شما را بکشد.

ـ اعتیاد آور:

این مواد اعتیاد آور شدیدی هستند و در نتیجه ماده نه مصرف کننده گلوله نامیده می‌شود. حتی بعد از یکبار مصرف کوکائین و کراک می‌تواند هوس هم فیزیکی و هم روانی را ایجاد کند که برای استعمال کننده خیلی خیلی مشکل است که آن را ترک کند.

▪ داروهای سرماخوردگی و سرفه

داروهای سرماخوردگی و سرفه به مقدار زیادی حاوی ترکیب دکسترومتورفان (که دی ایکس ام نیز نامیده می‌شود) هستند. درصورتیکه به مقدار زیادی مصرف شوند می‌تواند باعث توهم، کاهش قدرت ادراک و کنترل تحرک گردد. 

ـ نحوة استعمال: 

داروهای سرماخوردگی و سرفه، بصورت قرص، کپسولها، چاشنی‌های ژله‌ای و شربت مصرف می‌شوند. دی ایکس ام ها غالبا از داروهای سرماخوردگی تولید شده و بشک پودر می‌باشد.

ـ اثرات، خطرات: 

۱) مقدار کم آن باعث متوقف کردن سرفه می‌گردد ولی استفاده به میزان زیاد ممکن است باعث ایجاد تب، گیجی، تشخیص نادرست، دید تار، سرگیجه، سوء ظن، عرق زیاد، گفتار مبهم، تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، تپش نامنظم قلب، فشار خون بالا، سردرد، بیحالی، انگشتان کرخ و بیحس، رنگ پریدگی، پوست خشک و خارش دار، کاهش هوشیاری، صدمات مغزی و حتی مرگ گردد.

۲) گاهی اوقات مصرف کنندگان به اشتباه شربت سرفه‌ای را که حاوی ترکیبات دیگری بعلاوة دکسترومتورفان می‌گیرند. مقدار زیاد مصرف این داروها ممکن است اسیبهای جدی و یا مرگ را بدنبال داشته باشد.

ـ اعتیاد آور:

کسانی که داروهای سرماخوردگی و سرفه و دی ایکس ام ها را بطور مرتب استفاده می‌کنند وابستگی روانی و روحی به آنها پیدا می‌کنند.( بدین معنی که آنها این احساس را پیدا می‌کنند که نمی‌توانند مصرف آن را متوقف کنند، ولو اینکه آنها بصورت فیزیکی وابسته نباشند.)

▪ هروئین

هروئین از شیرة خشکیده خشخاش تریاک تولید می‌شود همچنین شیرة خشکیده تریاک برای تولید یکسری از مسکن‌ها که مواد مخدر نامیده می‌شوند شامل کدئین و مرفین نیز استفاده می‌شود. هروئین در محدوده‌ای از پودر سفید تا قهو‌های تیره و مواد قیرمانند چسبناک یافت می‌شود.

ـ نحوة استعمال: 

تزریق، استعمال دودی، استنشاق(درصورت خلوص بالا).

ـ اثرات، خطرات: 

۱) هروئین یک احساس خوشی(بالا) را دست می‌دهد مخصوصا در صورت تزریق، و اغلب همراه با کسالت، تهوع، گرفتگی معده و استفراغ می‌باشد.

۲) استفاده کنندگان نیاز زیادی را به هروئین پس از مصرف آن جهت داشتن خوشی و لذت دوباره پیدا می‌کنند.

۳) استعمال طولانی مدت هروئین بدن را غارت می‌کند. و مرتبط با یبوست مزمن، پوست خشک، رگ های زخمی و مشکلات تنفسی است.

۴) مصرف کنندگانی که تزریق می‌کنند اغلب دارای رگهای از هم متلاشی شده‌ای هستند که خطر آلودگیهای مرگباری را مثل ایدز و هپاتیت ب و سی را به جان می‌خرند. این موضوع در صورت استفاده از آمپولهای مشترک تشدید می‌گردد.

ـ اعتیاد آور:

هروئین بی‌نهایت اعتیاد آور بوده و براحتی به مقدار زیاد مصرف می‌شود (که ممکن است مرگ را در پی داشته باشد). توقف آن نیز عوارضی شامل بیخوابی، استفراغ و دردهای عضلانی را بدنبال دارد.

▪ نیکوتین

نیکوتین محرک با اعتیاد آور بالایی است که در تنباکو یافت می‌شود. این دارو در زمان استعمال به سرعت به رگهای خونی جذب می‌گردد. 

نحوة استعمال: نیکوتین معمولا از طریق کشیدن سیگار مصرف می‌شود. بعضی افراد نوع جویدن تنباکو یا تنباکو بدون دود را در داخل دهان قرار داده و نیکوتین را از طریق دهان جذب می‌کنند. 

ـ اثرات، خطرات: 

۱) اثرات فیزیکی شامل ضربان قلب سریع، افزایش فشار خون، کوتاهی تنفس، و یک احتمال بالاتر از سرماخوردگی و آنفلوانزا.

۲) استعمال کنندگان نیکوتین دارای خطر بالقوه ای جهت ابتلا به بیماریهای ریوی و قلبی و حملات قلبی هستند. همچنین سیگاریها دارای تنفس بد و دندانهای زرد هستند. استعمال کنندگانی که بصورت جویدن تنباکو مصرف می کنند، ممکن است از سرطان گردن و دهان رنج ببرند.

۳) توقف آن دارای علائمی مثل اضطراب، عصبانیت، بیقراری و بیخوابی است.

ـ اعتیاد آور:

نیکوتین همانند هروئین و کوکائین اعتیاد آور است که ترک آن بسیار مشکل است. کسانی که قبل از سن ۲۱ سالگی سیگار می‌کشند بسیار دشوار خواهد بود که مصرف آن را متوقف کنند.

محمد فرامرز

منبع: 

http://www.kidshealth.com

مطالب پیشنهادی:

راهکارهای قانونی و فرهنگی در مدیریت مصرف انرژی در سازمانها و مراکز پزشکی

اصلاح ساختار نظام جامع مدیریتی اقتصادی بیمارستان

سلامت روان کودکان در بلایا طبیعی

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی چیست؟

http://maktoobshop.com

تاثیر الکل و مواد مخدر بر قسمت های مختلف بدن

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

1- چگونه الکل و مواد مخدر به بدن آسیب می رسانند

در اینجا توضیح مختصری از تأثیر الکل و مواد مخدر بر قسمت های مختلف بدن را به همراه توصیه های غذایی برای از بین بردن این اثرات مضر در هر قسمت را برای شما بیان می کنیم :

* پوست و مو:

 بدن فاقد مواد مغذی لازم برای سلامت پوست و مو می شود.

توصیه ها: مصرف غذاهای مغذی به خصوص غذاهای غنی از ویتامین هایA وC، پروتئین و روی.

* قلب و گردش خون:

دریافت کم پروتئین ، باعث تحلیل و لاغری عضلات می شود. اغلب، التهاب به همراه افزایش ذخایر چربی در بدن و افزایش فشار خون به وجود می آید.

توصیه ها: مصرف رژیم غذایی کم چربی، پروتئین کافی و انجام ورزش منظم و مرتب.

* کبد:

ذخایر ویتامین ها و املاح کاهش می یابد. تورم بیش از حد کبد، از تولید صفرا و عمل فیلتراسیون (تصفیه کبدی) جلوگیری کرده و باعث کاهش اشتها می شود.

توصیه ها: مصرف غذاهای پر کالری و غنی از مواد مغذی، پروتئین غنی و مرغوب ، میانه روی در مصرف چربی، مصرف مکمل های ویتامین و املاح .

* لوزالمعده:

تحریک کبد و تورم حاصل از آن، جریان آنزیم ها را به معده مسدود کرده و منجر به بروز اختلالاتی درهضم و دیابت می شود.

توصیه ها: مصر ف غذاهای مغذی به مقدار کم و متناوب در وعده های غذایی .

* کلیه ها:التهاب- عفونت های پی در پی – افزایش دفع آب از بدن و در نتیجه افزایش کمبود مواد مغذی.

توصیه ها: مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی ، غذاهای حاوی پتاسیم فراوان( سبزیجات برگی شکل و خام، موز، میوه های خشک، سیب زمینی، مرکبات و میوه ها) ، کاهش مصرف کافئین.

* سیستم عصبی مرکزی و هیپوتالاموس:

الکل و مواد مخدر ، باعث به وجود آمدن اختلال و آشفتگی در سیستم عصبی می شوند. روی حافظه، توانایی یادگیری، فکر کردن و هماهنگی بدن اثرات بدی دارند. الکل سلول های عصبی را که قادر به تولیدمثل مجدد نیستند، از بین می برد. با مصرف الکل و مواد مخدر ، مرکز کنترل اشتها در هیپوتالاموس، پیام های اشتباهی درباره گرسنگی وتشنگی به بدن می فرستد.

توصیه ها: استراحت، مصرف غذاهای مغذی شامل غذاهای حاوی مقادیر زیاد اسید آمینه های تریپتوفان و تیروزین ، فعالیت بدنی( ورزش)، مصرف مولتی ویتامین و املاح به همراه مکمل های ویتامینی گروهB (B کمپلکس) .

*غشای موکوسی سلول ها:

باعث اختلال در عمل غشاهای مری، معده و مقعد می شود. تغذیه متعادل و مناسب باعث ساخت مجدد این بافت های از بین رفته  خواهد بود .

توصیه ها: غذاهای مغذی حاوی ویتامینA( سبزیجات نارنجی رنگ) و ویتامینC فراوان ، کاهش دریافت کافئین.

* معده:

تحریک معده، افزایش خطر زخم معده و اختلالات مربوط به معده .

توصیه ها: مصرف وعده های غذایی سبک به مقدار کم و پی در پی ، مصرف میان وعده ها، کاهش مصرف کافئین درطی اختلالات معده  .

* روده ها:

کاهش زمان عبور غذا از روده ها، افزایش خطر جذب ناقص مواد غذایی و بروز انواع سرطان.

توصیه ها: افزایش دریافت فیبر، مصرف آب فراوان، ورزش، کاهش مصرف کافئین در طی اختلالات.

* مقعد:

به دلیل هموروئید( خونریزی) در این ناحیه، دفع مواد زاید کاهش می یابد( یبوست ) یا اینکه منجر به بروز اسهال می شود .

توصیه ها: مصرف غذاهای حاوی فیبر فراوان، ورزش کردن، نوشیدن آب.

* مقادیر خونی:

مصرف الکل و مواد مخدر  روی مقادیر خونی در بسیاری از مواد مغذی اثر دارد. اگر مقدار دریافت کلسترول ( چربی مصرفی) به طور دقیق اندازه گیری نشود، ممکن است سطح کلسترول خون نرمال به نظر آید.

توصیه ها: آزمایش خون توصیه نمی شود تا اینکه 6 تا 12 هفته از ترک اعتیاد بگذرد و ما از مقادیر خونی خوانده شده ، مطمئن شویم.

2- تهیه میان وعده های جالب و خوشایند برای افراد در ترک اعتیاد

تغذیه خوب و مناسب، نقش مهمی در بهبود وساخت بدن درمراحل ترک اعتیاد ایفا می کند. غذا، مواد مغذی لازم را برای رفع نیازها فراهم می کند. خوردن 3 وعده غذایی اصلی درروز کافی نیست. 

خوردن میان وعده ها ، کمک زیادی به فرد در مراحل ترک اعتیاد می کند ، نیازهای تغذیه ای او را تأمین کرده و اختلالات رفتاری را کاهش می دهند.  میان وعده باید در بین وعده های اصلی غذایی و قبل از خواب خورده شود. خوردن میان وعده اهمیت زیادی دارد، چرا که علاوه بر تأمین مواد مغذی، باعث به وجود آمدن طراوات و شادابی در فرد می شود.

در میان وعده ها :

این مواد غذایی را بیشتر بخورید:	این مواد غذایی را کمتر بخورید:
- میوه تازه - میوه کمپوت شده با آب خودش - سبزیجات خام - ذرت بو داده( بدون نمک) - چوب شور( توک) - پنیر و بیسکوئیت کراکر( خشک) -دسرهای کم چرب - پنیر محلی و میوه  - ماست کم چربی - کشمش و سایر میوه های خشک  - آب میوه صد درصد طبیعی - ماست فریزشده کم چرب	- میوه های کمپوت شده با شکر زیاد - چیپس سیب زمینی - چیپس ذرت - بستنی -  کلوچه و شیرینی - آب نبات - نوشابه های گازدار - کیک و پیراشکی  - آب میوه های مصنوعی( ساندیس) - نان های شیرینی میوه دار، کماج و کلوچه

3- فواید ورزش در ترک اعتیاد

ورزش هم مثل سایر موارد، باید به صورت مناسب و متعادل انجام شود. اجرای یک برنامه ورزشی باید منظم، همیشگی و پیوسته باشد. حداقل 4 بار در هفته و هر بار یک ساعت، ورزش کنید .

اثرات ورزش:

* سرعت متابولیسم بدن را افزایش می دهد، در نتیجه نسبت به وقت استراحت، انرژی در بدن با کارآیی بیشتری می سوزد و مصرف می شود.

* ذخایر چربی بدن را سوزانده و بافت های ماهیچه ای را می سازد. سلول های ماهیچه ای از نظر متابولیکی فعال هستند ولی سلول های چربی غیر فعال اند.

* اسیدهای چرب آزاد را افزایش می دهد و بدن چربی های غذایی را بهترفرآیند و مصرف می کند.

* کلسترول تام( کل کسترول) سرم را کاهش داده و مقدارHDL ( یک نوع چربی مفید و خوب دربدن) سرم را افزایش می دهد که باعث کاهش خطر بیماری های قلبی می شود.

* فشار خون را کاهش می دهد.

* مقدار مواد شیمیایی عصبی مثل " اِندورفین" را افزایش می دهد که باعث آرامش و بهبود اعصاب و رفتار می شود. در نتیجه فرد از لحاظ روحی و فکری به همان اندازه سلامت جسمی، احساس شادابی و سلامتی می کند.

ورزش های آئروبیک( هوازی):

در این دسته از ورزش ها، بدن با مصرف مقادیر زیاد اکسیژن، انرژی را می سوزاند و فعالیت قلب و ضربان نبض را ازحالت معمولی و ثابت همیشگی ، افزایش می دهد . ورزش هوازی ، قسمت های عضلانی زیادی را از بدن فعال می کند ، مثل عضلات ساق پاها و عضلات بازوها.

ورزش های هوازی شامل موارد زیر است:

پیاده روی- آهسته دویدن- دوچرخه سواری- شنا- قایق سواری- ورزش های مرحله ای – اسکی – بالا و پایین رفتن از پله و سایروزشهای فعال مثل تنیس و والیبال.

ورزش های غیر هوازی :

این دسته از ورزش ها، توان و قابلیت انعطاف عضلات را افزایش داده ولی ضربان نبض و فعالیت قلب را افزایش نمی دهند. این ورزش ها شامل: ورزشهای سنگین و ورزشهای سبک بدون وسیله است.

برای انجام یک برنامه ورزشی:

1- ورزشی را که دوست دارید، انتخاب کنید.

2- محل انجام آن را انتخاب کنید.

3- به آرامی آن را شروع کنید.

4- یک لباس ورزشی مناسب تهیه کنید.

5- به نوع سیستم بدنی خود و پاسخگویی آن به ورزش توجه کنید.

6- همیشه آن ورزش را انجام دهید.

نیره ولدخانی-کارشناس تغذیه تبیان

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

اعتیاد چیست؟معتاد کیست؟

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

گسترش کشت وتجارت مواد مخدراثرات خوبی بر توسعه اقتصادی کشورهای تولید کننده داشته است براساس یافته های یک موسسه تحقبقات اقتصادی درکلمبیا بیشس از 80 درصد سود تجارعمده مواد مخدراین کشوردرخارج سرمایه گذاری می شود ودولت سالناه معادل یک میلیارد دلارصرف مبارزه با گروههای مسلح تولید کننده این مواد وحفاظت ازجان مقامات این کشورمی کنددرآمد حاصله ازتجارت غیر قانونی آن ازصادرات نفت بیشتر است وتنها ازدرآمد حاصل ازصادرات اسلحه درجهان کمتر است.

اعتیاد چیست؟

اعتیادرا به عادت کردن،خوگرفتن،خوگرشدن،وخودرا وقف عادتی نکوهیده کردن معنی کرده اند به عبارت دیگر ابتلای اسارت آمیز به ماده مخدر که ازنظر جسمی یا اجتماعی زیان آورشمرده شود اعتیاد نام دارد.

اصطلاح اعتیاد به سهولت قابل تعریف نیست اما عواقب آن بصورتهای مختلف نظیر کم شدن تحمل ووابستگی بدنی هویدا می شود درطب جدید به جای کلمه اعتیاد،وابستگی به دارو بکار می رود که دارای همان مفهومی دقیقتر وصحیح تراست مفهوم این کلمه آن است که انسان براثرکاربرد نوعی ماده شیمیایی ازنظرجسمی وروانی به آن وابستگی پیدا می کند بطوری که بر اثردستیابی ومصرف دارو احساس آرامش ولذت به اودست می دهد درحالی که نرسیدن دارو به خماری،دردهای جسمانی واحساس ناراحتی وعدم تامین دچارمی شود.

سازمان بهداشت جهانی ماده مخدر را اینگونه تعریف می کند ((هرماده ای که پس ازوارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بریک یا چند عملکرد ازعملکردها تاثیربگذارد ماده مخدر است؟این طریق مصرف کنندگان را افرادی منحرف می دانند وبراساس آن مخدرهایی نظیر توتون ومشروبات الکلی غیرقانونی مانندهروئین وال.اس.دی را دربرمی گیرد.

درسال 1950 سازمان ملل متحد تعریف زیر را برای اعتیاد به مواد مخدرارائه کرد((اعتیاد به مواد مخدرعبارت است ازمسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو واعم ازطبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود وبه حال شخص واجتماع زیان آور باشد)).

معتاد کیست؟

معتاد کسی است که دراثرمصرف مکررومداوم متکی به مواد مخدر یا دارو شده باشد یا به عبارت دیگر قربانی هرنوع وابستگی دارویی یا روانی به مواد مخدرمعتاد شناخته می شود ازنظر آسیب شناسی هردارویی که پس ازمصرف چنان تغییراتی را درانسان به وجود آورد که ازنظراجتماعی قابل قبول وپذیرش نباشد واجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد آن دارومخدراست وکسی که چنین موادی را مصرف می کند معتاد شناخته می شود بنابراین معتاد به کسی می گویند که درنتیجه استعمال متمادی دارو دربدن وی حالت مقاومت اکتسابی ایجاد شده به شیوه ای که استعمال مکررآن موجب کاسته شدن تدریجی اثرات آن می گردد ازاین رو پس ازمدتی شخص مقادیر بیشتری ازدارورا می تواند بدون بروز ناراحتی تحمل کند ودر صورتی که دارو به وی نرسد اختلات روانی وفیزیکی موسوم به سندرم محرومیت (عوارض وتظاهرات جسمانی وروانی درموقع نرسیدن مواد مخدربه بدن)دراوایجاد می شود.

انواع اعتیاد

با توجه به تعریف اعتیاد که دربالا به آن اشاره شد انواع اعتیاد را می توان به دوگروه تقسیم کرد.

اعتیاد مجاز: به وابستگی وتداوم موادی که به عنوان دارو شناخته شده وبطورطبیعی یا مصنوعی بدست وی آید اعتیاد مجازمی گویند ومعمولا شامل بسیاری ازمواد دارویی به ویژه آرام بخشها وخواب آورها می شود این مواد با تجویز پزشک یا اغلب خودسرانه مصرف می شود اعتیاد های مجاز به نوبه خود به دو گروه تقسیم می شوند:

الف)اعتیاد به مواد مخدرطبیعی ومصنوعی که به عنوان دارو شناخته می شوند.

ب) اعتاد به موادی مانند تنباکو،سیگارونظایر آن که تنها ازدیدگاه روانی عادت آور است وتداوم مصرف را ایجاد می کند.

2- اعتیاد غیر مجاز: به وابستگی فرد به مصرف همیشگی به مواد مخدر وبهره گیری از عواملی که بنا برقوانین کشوری یا بین المللی (شرعی ومدنی)غیرمجاز شناخته می شود اعتیادغیر مجازمی گویند این امر درنتیجه ناپسند بودن مظاهراعتیاد ازدیگاه پزشکی،بهداشتی،روانی وجتماعی غیرمجاز تلقی می شود.

فرایند اعتیاد

اعتیادبه هرشکلی که باشد معمولا طی یک فرایند سه مرحله ای انجام می گیرد این مراحل عبارتند از:

مرحله آشنایی:دراین مرحله شخص دراثر مسامحه یا تشویق دیگران یا میل به انجام کارتفریحی یا کنجکاوی یا علل دیگر مانند کسب لذت به مصرف مواد مخدر آشنا می شود.

مرحله میل به افزایش مواد: دراین مرحله بدن هرروز به مواد بیشتری نیاز پیدا می کند بعد ازمدتها استفاده نامرتب ازمواد مخدرشخص دچار شک وتردید شده برای رهایی ازآن با امیال خود دست به مبارزه می زند.

مرحله اعتیادد(بیماری): دراین مرحله بعد ازشک وتردید وشاید مدتی ترک اعتیاد شخص درانجام به مرحله اعتیاد واقعی می رسد که اگر مواد مخدر کم یا بدون رعایت ترتیبات لازم ناگهان قطع شود نشانه های سندرم محرومیت بروزمی کند .

شخصیت معتاد

شخصیت فرد به ساختار روانی او وابسته است شخصیت با توجه به برخی عوامل ساختاری ثابت که با پایان بحران بلوغ برای همیشه شکل می گیرد تعریف می شود وفردخواه بیمار باشد خواه سالم ساختاربنیادی شخصیتی اش هرگز تغییرنمی کند.

بین شخصیت واعتیاد رابطه ای متقابل وجود دارد یعنی فرد به علت وضع خاص شخصیتی ونیازها وشکستها ناتوانی رد برخورد با مسایل وناکامی درزندگی ،عدم ثبات عاطفی وناملایمات دیگر به اعتیاد روی می آورد واعتیاد نیز به نوبه خود موجب ازبین رفتن انسجام روانی وهیجانی شخص می شود.بدین ترتیب بین اعتیاد وشخصیت دور باطلی ایجاد می گردد که مبارزه با ان مستلزم تغییر شرایط بیرونی ودرونی یعنی ایجاد اراده  وروحیه قوی وآسیب ناپذیراست وبالاخره به دلیل فساد بافتهای مغزی که ازمصرف مواد مخدربه وجود می آید شخص کنترل حرکات خود را ازدست داده آمادگی آسیب رسانی بخود ودیگران را پیدا می کند ازاین رو به موازات افزایش معتادان ،سرقتها وانحرافات اجتماعی واخلاقی نیزروزافزون می شود بسیاری ازمحققان مسایل مربوط به اعتیاد وحتی برخی ازافراد عادی براین باورند که ساختار شخصیت برخی افراد برای پذیرش اعتیاد مساعدترازدیگران است اینان می پندارند که زمینه مساعد ذهنی افراد مزبور شرط اولیه برای ابتلاست وبدین ترتیب مسئله را بیش ازحد ساده می کنند تنها مزیت این کار آن است که به قضیه ظاهری روشن وآشکار می دهد.

شناخت شخصیت وویژگی های رفتاری معتادان به منظور مبارزه با اعتیاد ونیز پیشگیری ودرمان آن ازاهمیت ویژه ای برخوردار است اعتیاد دگرگونی های درخلق وخوی معتاد به وجود می آورد که ازاحوال ظاهری ا ش می توان بدانها پی برد.

تشخیص معتاد

معمولا خود معتاد اعتراف می کند که معتاد است ونیاز به ماده مخدر دارد با این حال برخی تغییرات روانی واجتماعی وخلق وخوی اومی تواند ما را درشناخت معتاد یاری دهد درزیر به چند مورد از این تغییرات اشاره می شود:

- معتاد دارای ظاهری ضعیف ،فرتوت وپژمرده رنگ ،چهره ای تیره وکدر،دندانهایی پوسیده زرد رنگ است.

- تنگ بودن مردمک چشم احتمال اعتیاد را می رساند ولی نشانه قطعی نیست.

- وجود دوره های بی قراری،تحریک پذیر وعصبانیت واضطراب که تقریبا بطور ناگهانی جای خود را به سرخوشی ورضایت آشکار وآرامش
می دهد.

- تمایل به کناره گیری ازبستگان به ویژه والدین،برادروخواهرواشتیاق به افزایش معاشرت با دوستان مشکوک وجدید.

- تغییر ساعات خواب،دیر خوابیدن درشب ودیر بیدار شدن درصبح.

- بالا رفتن هزینه های شخصی ودرخواست مکررپول ازوالدین ودیگران.

- بستن درب اتاق به روی خود برای مدتی طولانی تا آنکه تغییراحوالش بردیگران معلوم نشود.

- بی توجهی به ظاهر خود وداشتن موهای ژولیده ولباسهای کثیف وافزایش رفت وآمدهای ظاهرا بی مقصد ومشکوک.

- خواب آلوده وافسرده بودن همراه با شادابی بسیارزودگذر.

 - درتوالت ماندن بیش ازحد معمول.

-  پرگو ویاوه گوشدن،دروغ گویی ودادن وعده های بی اساس.

- استعمال داروهای ویژه اعصاب یا نیرو بخش وخواب آور وپیدا شدن وسایل مشکوک استعمال مواد مخدر درمحیط زندگی.

- بی توجه،بی علاقگی وبی تفاوتی نسبت بکاروگریزان بودن ازانجام کارهای بدنی به ویژه ورزش.

عوارض اعتیاد

ویژگیهای شخصیتی معتادان را که درواقع ازعوارض اعتیاد ناشی می شود می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد:

عوارض جسمی

اگر مصرف روزانه معتاد متوقف گردد 10 تا 12 ساعت تجاوز کند به عوارض جسمی وناراحتی عصبی ،اضطراب ،بی قراری،عطسه،ریزش مکررآب ازبینی وچشم،ناراحتی عضلانی،فشارشدید درستون فقرات،دل درد ودل پیچه،بی اشتهایی،استفراق مکرر،لاغرشدن وکم وزن مبتلا
 می گردد اگربه چنین فردی بین دویا سه روز مواد مخدر نرسد اعتیادش ازبین می رود زیرا نرسیدن مواد به بدن عارضه دارد ولی مرگ ومیر ندارد مشروط برآنکه پس ازترک اعتیاد به مواد مخدر دسترسی نداشته باشد.

دربین باورهای مردم دراستفاده ازمواد مخدر به ویژه تریاک ومشتقات آن به باورهایی چون تریاک ازسن 50 به بالا نه تنها ضروری ندارد بلکه مفید هم هست تریاک برای کاهش فشار خون لازم است وبهترین داروبرای نوزدان است شایع شده که نگاهی به آثارزیان آورتریاک ومواد مخدر بطلان این باورها را اثبات می کند:

تریاک ومشتقات آن دندانها را کثیف وآسیب پذیر کرده مخاط دهان را ملتهب می سازد وموجب نقصان ترشحات غدد بزاق می گردد.

ورود مرفین یا هروئین به بدن کاردستگاه عصبی را درسطوح مختلف تغییر می دهد ودرصورت تداوم ان را به بدکاری مزمن ودایمی سوق
می دهد.

مواد افیونی موجب تنبل شدن کبد گردیده راه ریختن صفرا به روده را منقبض وتنگ می کند وچون ترشحات پانکراس بخوبی درروده ها
 نمی ریزد یرقان ایجاد می شود واثرات ناگواری بر دستگاه گوارش دارد.

کلیه ها دراثرمصرف مواد مخدر دچار ورم یا نفریت می گردد واین اثرات منجربه تکرار اداراازیک سوواشکال دردفع ادارا یا ادرارتوام با درد ازسوی دیگر می شود.

استعمال مواد مخدر سبب کم یا متوقف شدن میل جنسی می شود زنان معتاد خیلی زود نازا می شوند ودرزمان بارداری با احتمال سقط جنین مواجه خواهند بود.

مواد مخدر تارهای صوتی هنجره را تحریک کرده ه التهاب مزمن می انجامد ودرنتیجه آهنگ صوتی معتاد غیر طبیعی می شود بعلاوه گاه بیماری برونشیت مزمن وآسم را درپی داشته ریه ها به محیط سازگاری برای بروزسل تبدیل می شود.

چنانچه دود تریاک ریه را پرکرده باعث می شود که اکسیژن به خون نرسد تپش قلب،تنگی نفس ودوران سر ایجاد می شودازعوارض دیگر
 می توان خشکی پوست،قزمز شدن،بالا رفتن حرارت پوست درنقاط مختلف بدن وشکننده شدن ناخنها وبطور کلی ضعف عمومی را نام برد.

عوارض روانی

معتاد فاقد تعادل روانی است ولا ابالیگری،عدم توجه به اصول ومقررات جامعه،تسلیم شدن دربرابر پیشامدها،ضعف ارداه،بی توجهی به مسئولیتهای فردی واجتماعی ازخصوصیات رفتاری معتاد است.

معتادان ازلحاظ عاطفی نابالغ،عصیانگر،بی قرارودارای احساسات خصومت زا هستند همچنین اینان افرادی مضطربند که احساس بی کفایتی وتنهایی می کنند با توجه به این واکنشها است که می توان تمایلات روان نژندی وروان رنجوری را درآنها تشخیص داد.اصل اتکای روانی مقدم برتاثیراعتیاد برجسم است زیرا شخص معتاد پیش ازآنکه تعادل جسمانی خود را ازدست بدهد تعادل روانی خود را تا رسیدن به دارو ازدست می دهد غالب معتادان به ویژه آنهایی که به مصرف موادی چون حشیش ،ال.اس.دی وکوکائین والکل مبتلا هستند به بیماریهای روانی نیزدچارمی شوند.

عوارض اجتماعی

معتادان نه تنها مولد وسازنده نیستند بلکه مصرف کنندگانی هستند که غیراز ضرر اجتماعی هنری ندارندفرد معتاد نسبت به اعضای خانواده خود احساس مسئولیت نمی کند موقعیت اجتماعی او متزلزل است به دیگران اعتماد ندارد وبرآوردن نیازهای خود را مقدم بردیگران می داند روابط اجتماعی معتاد بسیار سطحی وتصنعی بوده به ندرت می تواند پیوندهای عاطفی ووفاداری وتعهد داشته باشد چنین فردی فقط برای کسی که بتواند برای او مواد مخدرتهیه کند اهمیت قائل است .

ارتکاب جرایم معتادان به علت ضعف روابط انسانی هرروز بیشتر می شود وبه همین دلیل اعتماد عمومی واهمیت اجتماعی به خطرمی افتد زیر اکثر معتادان ناگزیربرای تامین مواد مخدربه راههای نادرست نظیر تجاوزبه دیگران وآدم کشی روی می آورند.

نتیجه گیری:

سالهاست که اعتیاد به مواد مخدر بصورت تهدیدی جدی جامعه بشری وبه ویژه نسل جوان را درمعرض خطر قرارداده است بازرگانی پرسود مواد افیونی با پدید آوردن کهکشانی ازتباهی ومرگ که ازکشت گاههای تریاک تایلند تا هزارتوی مافیا درنیویورک دامن کشیده است هرسال برشمارقربانیان خود می افزاید به دام افتادگان بیشتر جوانان هستند که درگردنه بلوغ وگذرازهفتخوان پررمزورازشباب به صحرای افسونگر
پرمی کشند وذره ذره جان خود می کاهند تا به مرگی خاموش تن دردهند وقتی نظارت گروههای نخستین چون خانواده کاهش می یابد وبستگیهای اجتماعی سست می گردد فرهنگ حزن وانده به جای آن حاکم می شود باید دانست تا زمانی که مصرف کنندگان مواد مخدرداشته باشیم مواد مخدر از راههای مختلف به داخل کشور راه می یابد بنابراین همراه با اقدامات موثردربرخورد با قاچاقچیان مواد مخدر درداخل کشوردرمناطق مرزی باید زمینه برای تحقیقات وسیع علمی به منظورشناسایی دقیق علل روی آوری افراد به ویژه جوانان به اعتیاد مراکز پژوهشی فراهم شود تا زمینه رشد این بلای خانانسوزازمیان برود ودیوار نامرئی نیز دربرابراعتیادبه وجود آید دربسیاری ازکشورهای جهان کارشناسان پس ازسالها تجربه به این نتیجه رسیده اند که اصلی ترین راه مبارزه با مواد مخدر وخشکاندن ریشه اعتیاد برچیدن زمینه وانگیزه اعتیاد درنسل جوان است وقتی جامعه ای آگاهانه ازمصرف مواد مخدر واعتیاد رویگردان شود ویا برخورد هوشیارانه علیه شبکه های فروش وتوزیع مواد مخدردست به مبارزه وافشاگری بزند بازارمواد مخدر،مشتریان خود را ازدست می دهد وپدیده اعتیاد به عنوان یک ضد ارزش ازجامعه رخت بر می بنددآموزش عمومی وپیشگیری ازاعتیاد باید به عنوان یک فرهنگ درجامعه همگانی شود ومقدم برهمه با شناخت دقیق نیازهای جوانان که متاسفانه بیشترین شمارمعتادان را تشکیل می دهد به علل وریشه های اعتیاد پی بردوسایل ارتباط جمعی بخصوص صدا وسیما می تواند دراین زمینه نقش موثری داشته باشد زیرا برنامه های تلویزیونی جذاب وآموزنده زمینه ساز گرایش جوانان به زندگی سالم وبه دورازاعتیاد خواهد بود درتمام جهان بهداشت مقدم بر درمان است دراعتیاد نیزپیشگیری ازطریق آموزش وتشویق مردم بخصوص نسل جوان باید درصدر فعالیتهای ستاد مبارزه با مواد مخدر قراربگیرد وبا مبارزه قاطع وپی گیری با سودگران مرگ همراه شود.

پرواضح است که برای دورنگهداشتن جوانان ازاین بلای خانانسوز نهادهایی چون مدرسه ،موسسه های فرهنگی وورزشی،نیروهای انتظامی ،موسسه های مذهبی و... می توانند بسیار مفید وثمر بخش باشند اما اهمیت هیچ کدام ازآنها به پای خانواده نخواهد رسید خانواده به عنوان اساسی ترین واحد جامعه نقش بسزایی دردور نگه داشتن فرزندان ازمواد مخدررا دارد.  

منابع:

جامعه شناسی انحراف ومسائل جامعه تالیف دکتر داور شیخاوندی

آسیب شناسی اجتماعی تالیف هدایت الله ستوده

تهیه وتنظیم:

علی رحیمی نسب(مزرجی)

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی