مراقبت پیش از بارداری

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

در این مقاله قصد داریم با مطرح کردن سوالاتی که ممکن است برای خانم ها پیش بیاید قدمی در راه کاهش عوارض قابل پیشگیری در بارداری برداریم امید است که مفید واقع گردد.

1-آیا می دانید مراقبت پیش از بارداری چیست؟ مجموعه ای از بررسی ها و آزمایشات است که قبل از بارداری انجام می شود تا عوامل خطر موثر بر بارداری شناسایی گردد. طی این مراقبت ها، سلامت جسمانی و روانی مادران آینده مورد ارزیابی قرار گرفته و آموزش های لازم به خانواده ها ارائه می گردد همچنین راهکارهایی جهت حذف یا کاهش عوامل خطر پیشنهاد می شود.

2-چرا مراقبت پیش از بارداری اهمیت دارد؟ مراقبت های قبل از بارداری یکی از عوامل مهم حفظ سلامتی مادر و جنین است. بسیاری از عوارضی که بر سرانجام حاملگی موثرند قبل از حاملگی قابل تشخیص و درمان می باشند،اکثر زنان هنگامی متوجه بارداری خود می شوند که جنین ایشان از مرحله ساخت سیستم عصبی وقلبی گذشته است، به عبارتی دوران طلایی را جهت پیشگیری از برخی ناهنجاریها از دست داده اند. عده ای از خانم ها در سنین بارداری از بیماریهای مزمن مختلف رنج می برند که خود بیماری یا دارو های مصرف شده طی بیماری می تواند اثرات نامطلوبی روی بارداری آنها داشته باشد. رفتار های پرخطر مانند کشیدن سیگار و یا قلیان موجب کمبود وزن هنگام تولد می شود.حتی ابتلا به بیماریهای مقاربتی مانند ایدز و مصرف موادمخدر نیز موجب ایجاد عوارض سوء حاملگی می گردد. تشخیص به موقع و درمان مناسب این شرایط پیش از وقوع بارداری باعث می گردد مادر دوران بارداری بی خطری تری را طی کند و شانس بیشتری برای بدنیا آوردن، نوزاد سالمی داشته باشد.

3-در چه زنانی مراقبت پیش از بارداری باید انجام شود؟ *زنانی که تمایل به باردارشدن دارند. *زنانیکه به قصد باردارشدن روش پیشگیری از بارداری خود راقطع کرده اند یا می خواهند قطع کنند. * زنانی که نتیجه تست حاملگی آنها منفی شده است*زنانی که ازهیچ روشی برای پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند* زنانی که دارای بیماریهای زمینه ای ( دیابت ، فشار خون...........)و یا شرایط خاص موثر بر بارداری هستند.

4- بیماری ها و شرایط تاثیر گذار بر بارداری که نیازمند توجه ویژه کدامند؟-بیماریهای قلبی، دیابت، فشار خون بالا، کم خونی ، تالاسمی مینور،اختلالات روانی ، صرع، سل تحت درمان، بیماری تیروئید، اضافه وزن و کمبود وزن، اختلالات شدید تغذیه ای، عفونت های علامت دار واژینال، تخمدان پلی کیستیک، مصرف کنندگان مواد مخدر،آرتریت روماتویید، لوپوس، سن زیر 18 و بالای 35 سال، فاصله بارداری تا زایمان قبلی کمتر از 3 سا،  بارداری پنجم و بالاتر،  سابقه سقط مکرر، مرده زایی ، ناهنجاری جنینی، زایمان نوزادکم وزن و نارس، زایمان زودرس یا دیررس،  اختلال ژنتیکی در یکی از والدین یا بستگان درجه یک، مشکلات دهان و دندان

5-مهم ترین اقدام پس از شناسایی بیماریها کدامند؟ . پس از شناسایی عارضه یا بیماری و تا زمانی که رفع یا کنترل نشده است باید به منظور جلوگیری از بروز حاملگی پر خطر از یک روش مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده شود. 2. در صورتی که نتیجه بررسی های پیش از بارداری غیر طبیعی است یعنی عارضه یا بیماری وجود دارد باید تا رفع و کنترل کامل آن پیگیری های لازم جهت درمان بیماریها توسط پزشک و ماما انجام گیرد.

6-زمان مناسب برای انجام مراقبت پیش از بارداری چه زمانی می باشد؟ بهتر است حداقل 3 ماه قبل از بارداری انجام شود و در صورت انجام یکبار مراقبت پیش از بارداری تا یکسال نیاز به تکرار آن نیست.

7-آیا می دانید خدماتی که در مراقبت قبل از بارداری ارائه می گردد کدامند؟ 1. مصاحبه با مادر در خصوص : سابقه بیماریها ، مشکلات ژنتیکی ، مصرف سیگار و دخانیات ، مشکلات بارداری های قبلی و رفتارهای پر خطر ( برای مادر رفتار پر خطر توضیح داده شود ) 2.   انجام معاینات ضروری شامل:معاینات دهان و دندان،تیروئید،قلب،ریه،پستان ها،شکم و اندام ها اندازه گیری فشارخون، نبض، وزن و قد 3. در خواست آزمایشات تکمیلی شامل: آزمایشات خون ، ادرار، انجام نمونه برداری پاپ اسمیر و انجام سونوگرافی .4ارایه آموزش و توصیه های لازم در زمینه های: •   بهداشت فردی•    بهداشت دهان ودندان •   بهداشت روانی •   بهداشت جنسی •   رژیم غذایی مناسب و استفاده از اسید فولیک •   زمان مناسب باردارشدن و قطع روش پیشگیری از بارداری 5.   تجویز قرص اسید فولیک به مدت 3 ماه از قبل از بارداری 6.   انجام واکیسناسیون( در صورت تزریق واکسن سرخجه باید حداقل تا یک ماه از یک روش موثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید)

8-آیا می دانید بیماریها و عوامل خطر در دوران بارداری چگونه کنترل می شوند؟ در صورتی که مادر مبتلا به برخی بیماری‌ها باشد و با همان وضعیت باردار شود ممکن است تأثیرات جبران ناپذیری بر سلامت وی و جنین‌اش بگذارد .به عنوان مثال:  زنانی که آلوده به ویروس ایدز هستند اگر دردوران پیش از بارداری به طور مناسب درمان شوند، می‌توانند احتمال انتقال ویروس به جنین خود را کاهش دهند و بالعکس اگر قبل از بارداری درمان نشوند و یا تشخیص داده نشود احتمال انتقال ویروس به جنین زیادتر است. علاوه بر این، زنانی که آسم، صرع، بیماری اتوایمیون، بیماری کلیوی، قلبی و فشارخون بالا دارند نیز باید قبل از تصمیم به بارداری تحت نظر پزشک باشند. مشاوره ژنتیک باید در خانواده‌هایی که سابقه بیماری‌های ژنتیک داشته و یا پدر و مادر نسبت فامیلی دارند صورت گیرد. سابقه سقط مکرر، مرده زایی و تولد نوزاد ناهنجار نیز جزو موارد لازم جهت مشاوره قبل از بارداری است. هم چنین در مورد زنانی که به صورت مرتب از دارو استفاده می‌نمایند مشاوره پیش از بارداری لازم است. 1- مراقبت‌ پیش از بارداری در مادران دیابتی: دیابت یا بیماری قند، به علت ناتوانی بدن در تولید یا مصرف هورمون “انسولین” پدید می‌آید. ما اکنون می‌دانیم که کلید یک بارداری سالم برای خانم‌های مبتلا به دیابت، کنترل قند خون است. کنترل قند خون باید پیش از دوران و در طول دوران بارداری انجام گیرد. از این رو لازم است قند خون بیماران مرتب بررسی شود. با کنترل قند خون و مراقبت‌های صحیح پزشکی، احتمال یک بارداری بدون مشکل و تولد نوزاد سالم همانند مادران غیر دیابتی خواهد بود. علی‌رغم پیشرفت‌های اخیر، در نوزادان متولد شده از مادران دیابتی به ویژه آنهایی که کنترل قند خون مناسبی نداشته‌اند، هنوز هم خطر پیدایش نقایص مادرزادی بیشتر است. در صورت عدم کنترل مناسب قند، قند خون و مواد زاید حاصل از اختلال سوخت قند که در خون مادر با غلظت بیش از حد طبیعی وجود دارند، از جفت می‌گذرند و وارد بدن جنین می‌شوند و احتمال تولد نوزاد با نقایص مادرزادی را افزایش می‌دهند. در طول ۶هفته اول بارداری، اندام‌های جنین شکل می‌گیرند. قند خون بالا در طول این هفته‌ها بر رشد اندام‌های جنین اثر می‌گذارد و می‌تواند سبب ایجاد نقایص مادرزادی شود. از دیگر عوارض دیابت مادر در جنین عبور قند از سد جفتی و افزایش قند خون جنین می باشدکه منجر به افزایش تولید انسولین توسط جنین می گردد.پس از تولد نوزاد، ترشح انسولین ادامه می‌یابد لذا ممکن است سطح قند خون نوزاد، کاهش یافته و دچار کاهش شدید قند خون و تشنج ‌شود. 2-    مراقبت‌ پیش از بارداری درمادران مبتلا به کم‌خونی:  اگر در بررسی آزمایشات ابتلا به کم‌خونی تشخیص داده شد لازم است قبل از اقدام به بارداری، تحت نظر پزشک جهت درمان کم خونی اقدام نماید. کم‌خونی در بارداری منجر به احساس خستگی در طول بارداری و ایجاد شرایط نامناسب هنگام زایمان و تولد نوزاد کم‌وزن و یا نارس می‌گردد. 3-مراقبت‌ پیش از بارداری درمادران دارای اضافه وزن یا چاقی: خانم‌های چاق باید قبل از حامله شدن وزن خود را کاهش دهند، زیرا چاقی خطر زایمان زودرس و عوارض زایمان را افزایش می‌دهد. طبق تحقیقات، نوزادان زنان چاق، بیشتر در معرض خطر نقایص هنگام تولد مانند بیماری‌های قلبی هستند. در ضمن چاقی می‌تواند عارضه فشارخون بالا و دیابت در حاملگی را هم افزایش دهد. بنابراین به زنان چاق توصیه می‌شود،که قبل از بارداری وزن خود را به وزن ایده آل برسانند و این‌کار حتما باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه صورت گیرد تا رژیم غذایی مناسب و حاوی پروتئین‌ و ویتامین‌ کافی برای آنها در نظر گرفته شود. برای اطمینان از سلامت حاملگی باید از یک رژیم غذایی سالم، متعادل و سرشار از انواع مواد مغذی استفاده کند. نکته: مادر باید حداقل 3 ماه پیش از باردار شدن به وزن ایده آل بدن خود برسد. در صورت بارداری سلامت کودک تا حد زیادی به متعادل بودن وزن بدن مادر بستگی دارد. 4-مراقبت‌ پیش از بارداری درمادرانی که داروهای مضر برای جنین مصرف می کنند : لازم است مادران قبل از باردار شدن در مورد داروهای مصرفی با پزشک معالج خود مشورت کنند و از مصرف خودسرانه دارو حتی مسکن‌های معمولی پرهیز نمایند .خانم‌ها باید پیش از بارداری، مصرف داروهایی را که ممکن است برای رشد و تکامل جنین مشکل ایجاد کند، قطع کنند. مثلاً داروی رآکوتان که برای درمان جوش صورت (آکنه) استفاده می‌شود، می‌تواند منجر به نقایص شدید در جنین شود و حتما باید حداقل یک‌ماه قبل از شروع بارداری قطع شود. داروهایی (مانند لووستاتین) که برای کاهش کلسترول خون به‌کار می‌روند و برخی داروهای فشار خون هم بالقوه خطرناکند. اگر دارویی را نمی‌توان کاملاً قطع کرد، لازم است آن را با انواع بی‌خطرتر (طبق توصیه پزشک) جایگزین نمود. درخانم‌هایی که به دلیل بیماری‌های اعصاب و روان، داروهای ثبات دهنده روان مصرف می‌کنند، تصمیم نهایی برای قطع یا ادامه مصرف دارو نیاز به بررسی دقیق وضع بیمار و شرایط او داشته و می‌بایست زیر نظر پزشک صورت گیرد.. حتی داروهای بدون نسخه هم ممکن است خطرآفرین باشند. بنابراین توصیه می‌شود که در زمان لقاح و قبل از آن، هیچ داروئی بدون مشورت با پزشک مصرف نشود.

تذکر1: اگر مادر روش پیشگیری از بارداری را قطع کرده و تصمیم به بارداری دارد و نیاز به گرفتن عکس رادیولوژی یا هر نوع تصویربرداری برای ایشان پیش آمد حتما به پزشک خود اطلاع دهد تا قبل از اقدام از عدم بارداری وی اطمینان حاصل گردد. استرس و نگرانی و عوامل استرس‌زا و غیرضروری می‌تواند بر روند زندگی و بارداری مادرتأثیرگذار باشد پس وی باید سعی کند از این عوامل دوری نمایدبه زوجین جوان توصیه میشود  ابتدا همدیگر را خوب بشناسند و سپس با توافق هم بچه دار شوند تا هر چه بیشتر لذت شیرین پدر و مادر شدن را درک نمایند.

تذکر2:از نظر علمی ثابت شده است که سیگار کشیدن مادر باردار، رشد جنین را کند کرده و احتمال تولد نوزاد با وزن کم را تقریبا دوبرابر می‌کند. همچنین سیگاری بودن زن باردار تاثیر زیادی درافزایش سقط خودبه‌خودی، زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده دارد. به همین علت متخصصان توصیه می‌کنند، اگر تصمیم به بارداری دارید حتما پیش از اقدام به آن، اعتیاد به سیگار و سایر مواد را ترک کنید و گرنه بهتر است تا ترک کامل، بچه‌دار نشوید.

 تذکر 3: بارداری زن در سنین پایین تر از 18 سال و بالاتر از 35 سال صلاح نیست. بنا براین در صورت امکان، بارداریمی‌بایست در گروه سنی 35-20 سال صورت گیرد.

تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که در بارداری‌های زیر 18 سال و بعد از 35 سال مشکلات و عوارض جدی برای جنین و مادر ممکن است به وجود آید. فاصله دو بارداری نیز بهتر است از 3 سال کمتر نباشد چرا که باعث کمبودهای تغذیه‌ای مادر خواهد شد. آیا نیاز است خانم هایی که قبل از بارداری ورزش نکرده اند در طول بارداری ورزش را شروع نمایند؟ ورزش و تحرک همیشه برای سلامت توصیه شده است و افرادی که قبل از حاملگی فعالیت و تحرک بیشتری داشته‌ باشند به دلیل قوی بودن عضلات دور مفصل، کمتر دچار درد و مشکلات مفصلی‌ شایع در دوران بارداری می‌شوند. البته معمولا به زنان ورزشکار توصیه نمی‌شود که هنگام بارداری ورزش را کنار بگذارند، بلکه فقط لازم است ورزش‌های سنگین را قطع کرده و به نرمش‌های سبک ادامه دهند. برعکس، زنانی که تا قبل از بارداری ورزش نمی‌کردند، لازم نیست در زمان بارداری ورزش کنند چون به این گونه فعالیت‌ها عادت ندارند و این کارمی تواند بالقوه برای آنها و جنینشان خطرناک باشد.

9-آیا  عملکرد ورفتار پدر درعوارض بارداری موثر است؟ علاوه بر تأثیر رفتار مرد در سلامت روان و جسم زن حامله، روابط شغلی ، مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر، بیماری‌های ژنتیکی، ایدز و بیماری‌های عفونی ـ مقاربتی در مرد می‌تواند در سلامت مادر و جنین نقش مهمی داشته باشد. بنابراین لازم است پدران آینده هم خود را برای بارداری و مراقبت‌های آن آماده کنند. *در حال حاضر در تمامی مراکز بهداشتی ـ درمانی امکان ارائه خدمات مراقبت پیش از بارداری توسط پزشک و ماما فراهم می‌باشد. خدمات مراقبت پیش از بارداری شامل مشاوره، آموزش، آزمایش، معاینات دندانپزشکی و سایر معاینات بالینی و... می باشد. در صورتی که مادران قصد بارداری داشته باشند می‌توانند با مراجعه به این مراکز این خدمات را دریافت و با استفاده از راهنمایی‌های کادر بهداشتی ـ درمانی بارداری سالم و مطمئنی را برنامه‌ریزی نمایند.

 http://behdasht.gov.ir/

مطالب پیشنهادی

ظروف یک ‌بار مصرف ومشکلات آن بر سلامت
اثرات امواج تلفن همراه بر سلامت افراد
کنترل آلاینده ها از طریق فن اوری نانو تکنولوژی
اثر شن‌های روان یا غبار غلیظ بر سلامت انسان

آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست