بارداری و بیماریهای لثه

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

یک متخصص بیماریهای لثه و ایمپلنت گفت:‌ بیماریهای لثه معمولا بدون علامت بوده و آزار دهنده نیست لذا اغلب بیماران متوجه حضور آن نمی‌شوند.

دکتر مهرداد لطف آذر در گفت‌وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، ‌اظهار کرد: بیماریهای لثه قابلیت برگشت دارند بنابراین پس از درمان باید مراقب عود بیماری بود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: بیماریهای لثه می‌توانند زمینه‌ساز بیماریهای قلبی،‌عروقی، سکته قلبی و مغزی، و همچنین بیماریهای روماتیسمی و تولد نوزاد نارس در زنان شوند.

این متخصص بیماریهای لثه تصریح کرد: درمان بیماریهای لثه یک درمان مداوم است نه یک درمان مقطعی لذا مراجعه منظم 3 یا 6 ماه یکبار برای بررسی وضعیت لثه دارای اهمیت ویژه‌ای است.

وی اضافه کرد: از مهمترین و ابتدایی‌ترین علائم بیماری لثه می‌توان از خونریزی موقع مسواک زدن نام برد و نیز گاهی خونریزی هنگام جویدن غذاهای سفت و صبح هنگام بیدار شدن از خواب مشاهده می‌گردد.

دکتر لطف آذر از دیگر علائم بیماریهای لثه را شامل احساس بوی نامطبوع، یا بوی عفونت از دهان و نیز مشاهده تغییر رنگ لثه از رنگ صورتی به رنگ قرمز یا کبود، ترشح چرک از لثه هنگام فشار دادن انگشت روی لثه، ایجاد آبسه در لثه، احساس سوزش یا خارش در لثه، احساس درد مبهم و خفیف در لثه، احساس ورم در لثه عنوان و اظهار کرد: بعد از هر مرحله غذا خوردن عفونت لثه بیشتر از سایر مراحل می‌شود.

این متخصص در پایان اظهار کرد: جرم‌گیری در درمان بیماریهای لثه درمان مقدماتی است که نیاز است در این نوع بیماری، بیمار اقدام به جراحی لثه کند که در این نوع درمان بافت‌های ملتهب و عفونی خارج می‌شود و جرم‌های عمیق از سطح ریشه‌ها برداشته می‌شود.

مطالب پیشنهادی

مشکلات نظام سلامت در کشور ایران

مصرف کالاهای خارجی و قاچاق و تاثیر آن بر اشتغال و تولید

نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا

نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی

پیامد های هدفمند کردن یارانه ها در حوزه سلامت

بیماری های لثه در مادران باردار و تولد نوزاد نارس

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

در این دوران سطح هورمونها (بخصوص پروژسترون) در خون به شدت افزایش پیدا میکنند. ژنژویت (بیماری لثه) در خلال 2 تا 8 ماهگی یک بیماری شایع محسوب شده که به علت پاسخ افزایش یافته بدن و لثه ها نسبت به پلاک باکتریایی میباشد. البته در غیاب عوامل موضعی مثل پلاک و جرم، هیچ تغییر قابل توجهی حین حاملگی در لثه ها ایجاد نمیشود.

در افراد مستعد (بهداشت ضعیف)،  افزایش شدت ژنژویت (gingivitis) حین بارداری از ماه دوم و سوم آغاز و تا ماه هشتم بارداری به شدت آن افزوده شده و در ماه نهم از شدت آن کم میشود. تجمع پلاک نیز در بارداری از همین الگو پیروی میکند. در قدیم بخصوص در کشور خودمان، تصور بر این بود که با تولد هر فرزند به عبارتی با هر بارداری، یکی از دندانهای مادر از دست خواهد رفت، باوری غلط که متاسفانه حتی امروزه هم بعضا با آن مواجه میشویم.

میزان شیوع ژنژویت در مادران باردار، بین 50 تا 100 درصد گزارش شده است. برجسته ترین نمای مشکل لثه در بارداری، خونریزی از لثه با حداقل تحریک بوده به طوری که با یک مسواک زدن ساده لثه ها خونریزی میکنند. ظاهر لثه ها در این دوران قرمز رنگ، ترد و آماده خونریزی بوده و حالتی صاف و براق دارد. قرمزی بیش از حد لثه به علت خونرسانی افزایش یافته در این زمان است که در بانوان باردار معمولا بدون درد است. در برخی موارد لثه ملتهب، یک مجزای توده برجسته شبیه تومور بنام تومور بارداری (pregnancy tumor) یا pyogenic granuloma (پایوژنیک گرانولوما) تشکیل میشود. این ضایعه در لمس و یا تحریک جزئی تمایل به خونریزی زیادی داشته، رنگی قرمز لاجوردی و ظاهری براق دارد. مشکل خاصی در رابطه با این ضایعه وجود نداشته و بیمار به رعایت بهداشت توصیه میشود. این ضایعه پس از اتمام بارداری خودبخود از بین میرود. (شکل پایین):

استفاده از مسواک، خمیر دندانها و دهانشویه های گیاهیی و ضدمیکروبی به صورت روزانه و مستمر بهمراه نخ دندان، میتواند تا حد زیادی از بروز بیماریهای لثه پیشگیری کند.

همه ساله تعداد زیادی کودک نارس از مادران باردار متولد میشوند. (نوزاد نارس، به نوزادی گفته میشود که قبل از هفته سی و هفتم بارداری به دنیا آمده باشد.) این نوزادان شانس کمتری برای ادامه حیات داشته و احتمال خطرات مختلف جسمی برای آنها وجود دارد. عواملی مانند مشکلات دهانه رحم، مصرف سیگار و یا وزن کم مادر طی دوران بارداری شانس تولد کودک نارس را بالا میبرند. به تازگی محققین دریافته اند که وجود بیماری های لثه در مادران باردار، میواند منجر به تولد نوزاد نارس شوند. در تحقیقی نشان داده شد که اگر مادری با بیماری های شدید لثه، در طول بارداری درمان شده و بیماری لثه اش برطرف شود، تاثیری در جلوگیری از تولد نوزاد نارس وی نخواهد داشت! این یافته بدان معنی است که درمان بیماری های لثه در زمان بارداری برای جلوگیری از تاثیرات سوء روی نوزاد بسیار دیر است.

به عبارتی، اگر مادری میخواهد نوزادی سالم و بارداری کامل داشته باشد، باید قبل از تصمیم و اقدام به بارداری، حتما برای درمان بیماری لثه خود اقدام کند.

در طی دوران بارداری، مادر تنها میتواند با رعایت مرتب بهداشت، استفاده مرتب و روزانه از مسواک و نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، برای کنترل وضعیت لثه خود اقدام کند. گاهی اوقات، بنا به تشخیص دندانپزشک، دندانپزشک لازم میبیند که در طول دوران بارداری خصوصا سه ماه دوم، اقدام به جرم گیری کرده و دهان مادر را از عوامل موضعی محرک موجود در دهان تمییز کند. زیرا همانطور که گفته شد، وجود جرم در کنار لثه ها به التهاب لثه خصوصا در دوران بارداری کمک میکند.

از توصیه های دیگر برای حفظ سلامت لثه مادر باردار، مصرف انواع میوه ها و سبزی های تازه است. این مواد غذایی که منبع غنی از ویتامین C هستند (در مورد ویتامین ها در آینده مطالبی خواهیم آموخت) کمک شایانی به حفظ سلامت لثه ها میکنند. مصرف حداقل 5 واحد میوه و سبزی تازه در روز ضروری است.

http://drlilp.blogfa.com/post-5.aspx

مطالب پیشنهادی

مشکلات نظام سلامت در کشور ایران

مصرف کالاهای خارجی و قاچاق و تاثیر آن بر اشتغال و تولید

نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا

نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی

پیامد های هدفمند کردن یارانه ها در حوزه سلامت

دوران بارداری و توصیه هایی برای سلامت دهان و دندان

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

* برای پیشگیری و کاهش مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری چه توصیه ای دارید؟

** مراجعه به دندان پزشک برای بررسی سلامت دندان ها قبل از بارداری ضروری است و استفاده از مسواک و نخ دندان با اهمیت بیشتری در این دوران توصیه می شود زیرا در این دوران به دلیل کاهش و از دست دادن املاح و مواد معدنی، درصد پوسیدگی های دندانی افزایش می یابد. مصرف شیر و لبنیات و میوه های سفت و استفاده مکرر و بیشتر نخ دندان در کاهش و پیشگیری از پوسیدگی های دندانی در این دوران تأثیر به سزایی دارد.

* با وجود درد و یا پوسیدگی دندان در دوران بارداری چه اقداماتی باید انجام داد؟

** در دوران بارداری به طور معمول به دلیل حساسیت بالا و عوارض بی حسی ها و دیگر موارد دندان پزشکی روی جنین و هم چنین استرس مادر، ترمیم و درمان دندان انجام نمی شود و به پس از زایمان موکول می شود اما در صورت شدت درد و شرایط اورژانسی، ترمیم و درمان در حد معمول انجام می شود. مصرف داروهای گیاهی و شیمیایی برای کاهش درد به طور خودسرانه در این دوران ممنوع است و مشورت با پزشک متخصص زنان و زایمان در این زمینه ضروری به نظر می رسد.

* درمان و اقدامات دندان پزشکی در چه زمانی از بارداری کمتر عوارض دارد؟

** در 3 ماهه دوم بارداری بهترین زمان انجام اقدامات درمانی دندان پزشکی برای زنان باردار است و این اقدام در 3 ماهه نخست و سوم به هیچ عنوان توصیه نمی شود. در شرایط بحرانی و ضروری هم با مشورت پزشک متخصص زنان، اقدامات سطحی درمان انجام می شود.

مطالب پیشنهادی

مشکلات نظام سلامت در کشور ایران

مصرف کالاهای خارجی و قاچاق و تاثیر آن بر اشتغال و تولید

نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا

نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی

پیامد های هدفمند کردن یارانه ها در حوزه سلامت

بارداری و دندان ها

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

اگرچه اغلب افراد از ضرورت بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری، برای حفظ سلامتی مادر و کودک آگاهند اما این باور غلط در میان اغلب مادران به وجود آمده است که به منظور پیشگیری از خطرات احتمالی  برای جنین و ایمن نبودن روش های درمانی در دوران بارداری، به دندانپزشک مراجعه نمی کنند.

نکته مهم این است که دندانپزشک  می تواند اقدامات درمانی ایمن و موثر را برای شما انجام دهد. این اقدامات برای مبارزه با عوارض منفی بیماری های دهان در طی بارداری ضروریند.

در دوران بارداری وضعیت دهان و دندان در زنان با تغییرات قابل ملاحظه ای همراه است. این تغییرات معمولا به صورت التهاب لثه، تومورهای دهان و تورم خفیف تا شدید لثه ها بروز می کنند.

از نظر بالینی، علایم التهاب لثه در زنان باردار با سایر افراد تفاوتی ندارد. بیمار علایمی همچون قرمزی و التهاب لثه ها، خونریزی و حرکت دندان ها را تجربه می کند. 30 تا 100 درصد زنان باردار به درجاتی از التهاب لثه مبتلا می شوند.

خونریزی و التهاب لثه ها در همه دوران بارداری مشاهده می شوند و معمولا در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک، 3 تا 6 ماه پس از زایمان ازبین می روند.

تومورهای دهان  در 10 درصد زنان باردار مشاهده می شوند. این تومورها سرطانی نبوده، به صورت رشد بخشی از بافت دهان ظاهر می گردند و پس از زایمان خود بخود محو می شوند.

تومورهای دهان در دوران بارداری معمولا بدون درد، به رنگ بنفش یا قرمز بوده اما با خونریزی همراه هستند. در صورتی که این تومورها دردناک و همراه با خونریزی شدید باشند و یا در خوردن فرد اختلال ایجاد کنند، توسط جراحی خارج می شوند.

تورم و بزرگ شدن لثه در دوران بارداری چندان شایع نیست، اما در موارد شدید، لثه ها رشد کرده و ممکن است روی دندان ها را به طور کامل بپوشانند.

متخصصان معتقدند که التهاب و تورم لثه ها در دوران بارداری در نتیجه واکنش به باکتری های دهان ایجاد می شوند، بنابراین مهم ترین اقدام در پیشگیری از  این اختلالات، رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد.

در صورتی که بهداشت دهان قبل از شروع بارداری و در طی آن رعایت نشود، تومورهای دهان، التهاب و تورم لثه ها در این دوران حساس، وخیم شده و سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازند.

توصیه می شود که زنان باردار به طور منظم و هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کرده و در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بافت لثه و دندان ها حتما با متخصص مشورت کنند. 

مطالب پیشنهادی

مشکلات نظام سلامت در کشور ایران

مصرف کالاهای خارجی و قاچاق و تاثیر آن بر اشتغال و تولید

نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا

نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی

پیامد های هدفمند کردن یارانه ها در حوزه سلامت

دوران بارداری و دندان ها

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

پریودونتیت با زایمان زودرس و کم‌وزنی نوزاد همراه است و یا میزان بالای باکتری‌های پوسیدگی‌زا (cariogenic) در مادر به افزایش پوسیدگی دندان در نوزاد منجر می‌شود. 

دیگر ضایعات دهانی، نظیر ژنژیویت و تومورهای بارداری خوش‌خیم هستند و اطمینان بخشی برای آنها کافی است. همه خانم‌های باردار باید از نظر خطرهای دهانی غربالگری شوند و در مورد بهداشت مناسب دهانی آموزش ببینند و در صورت لزوم برای انجام درمان‌های دندان‌پزشکی ارجاع شوند. اقدامات دندانی نظیر رادیوگرافی تشخیصی، درمان‌های پریودونتال، ترمیم و کشیدن دندان بی‌خطر هستند و بهترین زمان انجام آن سه ماهه دوم بارداری است. زایلیتول (xylitol) و کلرهگزیدین به عنوان درمان کمکی در اوایل دوره پس از زایمان برای مادران پرخطر و به منظور کاهش انتقال باکتری‌های پوسیدگی‌زا به شیرخوارانشان قابل استفاده هستند. مراقبت دندانی مناسب و پیشگیری در طول بارداری می‌تواند پیامدهای نامناسب را در نوزاد کاهش دهد و پوسیدگی‌های دندان را در شیرخواران کم کند.

مراقبت جامع سلامت در دوران بارداری باید شامل ارزیابی سلامت دهانی باشد ولی این امر اغلب نادیده انگاشته می‌شود.

انجمن دندان‌پزشکی آمریکا و کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا تنها به ارایه جزوات توصیه‌ای در مورد سلامت دهان و دندان برای مادران باردار بسنده کرده‌اند. در نبود راهکارهای طبابت، ترس گسترده‌ای از اقدامات قانونی به دلیل بی‌توجهی یا درمان زیر استاندارد بیماری‌های دهان و دندان در طول بارداری وجود دارد، هر چند این ترس عمدتا مبنایی ندارد.

افزون بر نبود استانداردهای طبابت، سایر موانع در مقابل مراقبت دهان و دندان در طول بارداری عبارتند از عدم پوشش بیمه‌ای کافی خدمات دندان‌پزشکی، باورهای نادرست در مورد اثر بارداری بر سلامت دهان و دندان و نگرانی از ایمنی جنین در طول درمان دندان‌پزشکی. مادران، پزشکان و دندان‌پزشکان محتاط هستند و اغلب از انجام درمان مشکلات دهان و دندان در طول بارداری خودداری می‌کنند. به هر روی، بارداری زمانی است که زنان ممکن است انگیزه بیشتری برای اتخاذ تغییرات متضمن سلامت‌ داشته باشند.

مشکلات دهانی شایع در بارداری

ضایعات دهانی

در زمان بارداری حفره دهان بیشتر در معرض اسید معده قرار می‌گیرد که می‌تواند مینای دندان را بساید.

تهوع و استفراغ صبحگاهی در ابتدای بارداری دلیل شایع این امر است؛ با پیشرفت زایمان، شلی اسفنگتر مری و فشار رحم حاوی جنین می‌تواند به تشدید ریفلاکس اسید منجر شود. مادرانی که به استفراغ شدید بارداری دچارند، ممکن است به ساییدگی مینا دچار شوند. راهبردهای درمانی برای کاهش مواجهه با اسید از تغییرات رژیم غذایی و شیوه زندگی به علاوه تجویز داروهای ضد استفراغ، ضد اسید یا هر دو بهره می‌جویند. شستن دهان با محلول یک قاشق چایخوری جوش شیرین در یک فنجان آب پس از استفراغ می‌تواند اسید را خنثی کند. باید به زنان باردار توصیه کرد از مسواک زدن بلافاصله پس از استفراغ خودداری کنند و از مسواک‌هایی با پرزهای نرم استفاده کنند تا خطر آسیب به مینا کاهش یابد. دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید می‌توانند از دندان‌های ساییده‌شده یا حساس حفاظت به عمل آورند.

پوسیدگی

یک چهارم زنان در سنین باروری پوسیدگی دندان دارند. پوسیدگی دندان بیماری است که در آن کربوهیدرات‌ها توسط باکتری‌ها تخمیر و تبدیل به اسید می‌شوند که مینای دندان را دمینرالیزه می‌کند (شکل 1). زنان باردار به چند دلیل در معرض خطر بالاتر پوسیدگی دندان قرار دارند که عبارتند از: افزایش اسید در حفره دهان، تمایل زیاد به خوردن شیرینی‌جات و توجه کم به بهداشت دهان و دندان.

پوسیدگی‌ها در اوایل پیدایش به شکل نواحی سفید دمینرالیزه به چشم می‌خورند که بعد خرد می‌شوند و حفره‌های قهوه‌ای رنگی تشکیل می‌دهند. پرشدگی و روکش‌ها علامت پوسیدگی قبلی هستند. پوسیدگی‌های درمان نشده به آبسه دهانی و سلولیت صورت منجر می‌شوند. کودکان مادرانی که پوسیدگی‌های زیادی دارند به احتمال بیشتری پوسیدگی پیدا می‌کنند. زنان باردار باید میزان خطر پوسیدگی را با دو بار مسواک زدن در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و محدود کردن غذاهای قندی کاهش دهند. مبتلایان به پوسیدگی‌های درمان نشده و عوارض آن برای درمان قطعی باید به دندان‌پزشک ارجاع شوند.

دندان‌های لق

دندان‌ها در طول بارداری حتی در نبود بیماری لثه به دلیل سطح بالای پروژسترون و استروژن که پریودونتیوم (یعنی لیگامان‌ها و استخوانهایی که دندان را حمایت می‌کنند) را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ممکن است لق شوند. برای دندان‌های لق که همراه با بیماری‌های پریودونتال نباشند، پزشک باید به خانم‌ باردار اطمینان دهد که این وضعیت موقتی است و به تنهایی به افتادن دندان نمی‌انجامد.

ژنژیویت

ژنژیویت (شکل2) شایع‌ترین بیماری دهانی در بارداری است که شیوع آن 75 -60 است. تقریبا نیمی از زنان با ژنژیویت از پیش موجود در طی بارداری عود عمده دارند. ژنژیویت التهاب بافت سطحی لثه است. طی بارداری، ژنژیویت به سبب نوسان در سطوح استروژن و پروژسترون و در ترکیب با تغییرات فلور دهانی و کاهش پاسخ ایمنی تشدید می‌شود. اقدامات بهداشت دهان شامل مسواک زدن و نخ کشیدن برای حل مشکل توصیه شده است. مبتلایان به ژنژیویت شدید ممکن است به جرم‌گیری توسط دندان‌پزشک نیاز داشته باشند و نیز لازم باشد از دهان‌شویه‌هایی نظیر کلرهگزیدین استفاده کنند.

پریودونتیت

پریودونتیت التهاب مخرب پریودونتیوم است (شکل3) که تقریبا 30 از زنان در سنین باروری به آن مبتلا هستند. فرآیند بیماری مستلزم ارتشاح باکتریایی پریودونتیوم است. سموم تولیدی توسط باکتری‌ها موجب التهاب مزمن می‌شود و پریودونتیوم تخریب می‌گردد که به ایجاد حفره‌هایی منجر می‌گردد که عفونی می‌شوند. این فرآیند می‌تواند به بروز باکتریمی مکرر بینجامد که به طور غیرمستقیم پاسخ حاد کبدی را آغاز می‌کند و به تولید سیتوکین‌ها، پروستاگلاندین‌ها (مثلا PGE2) و اینترلوکین‌هایی (نظیر 8-IL ,6-IL) منجر می‌شود که همگی بر بارداری تاثیر دارند.

پریودونتیت و پیامدهای ضعیف بارداری

پریودونتیت با چند پیامد ضعیف در بارداری همراه بوده است، هر چند مکانیسم وقوع این پیامدها هنوز روشن نشده و همچنان بحث بر سر آن در جریان است. زایمان زودرس اصلی‌ترین دلیل موربیدیته در ایالات متحده است که تقریبا 2/26 میلیارد دلار در سال هزینه دارد. بررسی اثر مستقیم هر نوع عامل خطر بر پیامدهای زایمان زودرس و کم‌وزنی هنگام تولد به دلیل متغیرهای مخدوشگر متعدد که ممکن است بر همان پیامد اثر بگذارند، بسیار دشوار است.

درمان پریودونتیت در بارداری بر تشخیص زودهنگام و جرم‌گیری عمیق لثه استوار است. پژوهشگر یک RCT نشان داد که جرم‌گیری عمیق لثه خطر زایمان پیش از هفته 37 بارداری (زایمان زودرس) را به نصف کاهش می‌دهد. کاهش خطر برای زایمان پیش از هفته 35 بارداری (زایمان بسیار زودرس) در زنان دچار پریودونتیت 2/0 بود.

پژوهشگران در RCT دیگری که مداخلات آن شامل جرم‌گیری عمیق ریشه و آموزش بیمار و برداشت منظم پلاک و شستشوی معمول با کلرهگزیدین بود نشان دادند که میزان بروز کم‌وزنی و تولد زودرس نوزاد کاهش می‌یابد.

زنان مبتلا به بیماری پریودونتال پیش از بارداری می‌توانند با رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان، خطر عود یا تشدید بیماری را کاهش دهند. آکادمی پریودونتولوژی آمریکا توصیه می‌کند همه زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند تحت معاینه پریودونتال قرار گیرند و در صورت نیاز درمان شوند.

مراقبت از دندان‌ها در طول بارداری

غربالگری و پیشگیری

هر زن باردار باید از نظر رعایت بهداشت دهان و دندان، دسترسی به آب حاوی فلوراید، مشکلات دهانی (پوسیدگی و ژنژیویت) و دسترسی به مراقبت‌های دندانی ارزیابی شود. معاینه دهان باید دندان‌ها، لثه‌ها، زبان، کام و مخاط را شامل شود.

باید به بیماران آموزش داده شود که به طور معمول مسواک بزنند و از نخ دندان استفاده کنند، از مصرف زیاد نوشیدنی‌ها و خوردنی‌های شیرین خودداری کنند و به یک دندان‌پزشک مراجعه کنند. وضعیت سلامت دهان و دندان و طرح مراقبت باید مستند شود.

پزشکان و دندان‌پزشکان می‌توانند از طریق آموزش، ارتباط شفاف و برقراری همکاری مستمر بر این مشکل فایق آیند.

کاهش خطر پوسیدگی در کودکان

زایلیتول و کلرهگزیدین میزان بار باکتریایی دهان مادر را کم می‌کنند و انتقال باکتری به شیرخوار را زمانی که در دوره بارداری یا پس از زایمان استفاده شود، کاهش می‌دهد. هر دو داروی موضعی در بارداری (گروه B بارداری) و شیردهی بی‌خطر هستند.

تشخیص

در زنان باردار می‌توان از رادیوگرافی دندان در موارد تشخیص حاد استفاده کرد. در صورت امکان باید انجام رادیوگرافی را تا پایان سه ماهه اول به تعویق انداخت. رادیوگرافی به منظور غربالگری باید تا پس از زایمان به تعویق افتد. فیلم‌های سریع نوین، خودداری از عکسبرداری مجدد و استفاده از پیش‌بندهای سربی و حفاظ‌های تیروییدی همگی خطر را محدود می‌کنند. خطر مواجهه تراتوژن با پرتو به سبب فیلم‌های دهانی 1000 بار کمتر از خطر طبیعی سقط خود به خود یا ناهنجاری است.

درمان دندان‌پزشکی معمول

مطلوب آن است که اقدامات دندان‌پزشکی برای سه ماهه دوم که ارگانوژنز پایان یافته است برنامه‌ریزی شوند. مراقبت از اورژانس‌های دندان‌پزشکی در هر زمان از بارداری قابل انجام است. سه ماهه سوم با مشکلات اضافی و ناراحتی بیمار در وضعیت درازکش و خطر فشردگی ورید اجوف تحتانی همراه است. خواباندن بیمار به پهلوی چپ، تغییر وضعیت زود به زود و کوتاه کردن مدت ویزیت می‌تواند از این مشکلات بکاهد. عقب انداختن مراقبت‌های دندان‌پزشکی تا پس از زایمان می‌تواند دردسرساز باشد، زیرا تازه‌مادران به مراقبت از نوزاد خود معطوف هستند.

تجویز دارو برای اقدامات دندان‌پزشکی

داروهای بی‌حسی موضعی نظیر لیدوکایین (گروه B بارداری) و پریلوکایین (گروه B بارداری) مخلوط با اپی‌نفرین (گروه C بارداری) برای اقدامات دندان‌پزشکی در صورت استفاده با دوز مناسب بی‌خطر هستند. آرام‌بخش‌هایی نظیر بنزودیازپین‌ها (مثلا میدازولام [گروهD بارداری]، لورازپام [گروه D بارداری]، تریازولام [گروه X بارداری]) نباید تجویز شوند. اکسید نیتروژن از نظر خطر بارداری طبقه‌بندی نشده است و تجویز آن مورد اختلاف است.

درمان بیماری‌های حاد دندانی

در صورت وجود سلولیت خفیف، پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین و سفالکسین (همگی در گروه B بارداری)، اولین خط درمان آنتی‌بیوتیکی به شمار می‌آیند. اریترومایسین (نه اریترومایسین استولات، که با هپاتیت کلستاتیک در بارداری همراه است) یا کلیندامایسین (هر دو در گروه B بارداری) در بیماران آلرژیک با بیش حساسیتی نوع I به پنی‌سیلین قابل تجویز هستند. در مبتلایان به سلولیت شدید، بیمار باید بستری شود و با سفالوسپورین‌های وریدی یا کلیندامایسین وریدی درمان شود. برای درمان دندان‌درد، استامینوفن (گروه B بارداری) ایبوپروفن (در سه ماهه اول و دوم در گروه B بارداری و در سه ماهه سوم در گروه D) و مصرف محدود اکسی‌کدون (در سه ماهه اول و دوم در گروه B بارداری و در سه ماهه سوم در گروه D) بسته به سن بارداری مناسب هستند.

مطالب پیشنهادی

مشکلات نظام سلامت در کشور ایران

مصرف کالاهای خارجی و قاچاق و تاثیر آن بر اشتغال و تولید

نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا

نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت

وظایف دولت در بهبود شاخصهای سلامتی و نابرابری های اجتماعی

پیامد های هدفمند کردن یارانه ها در حوزه سلامت