مضرات تبلت برای کودکان کوچک

برای بچه ها تبلت بخریم یا نخریم؟چند وقت پیش سری به خانه یکی از اقوام در یکی از دهات کشور زدیم. وقتی رسیدیم پسرم سر از پا نمی شناخت. انگار از زندان آزاد شده بود. دور باغچه می دوید و به مرغ ها غذا می داد...داشتم خدا را شکر می کردم که این آب و هوا و فضای باز، تقاضای موبایل و تبلت خواستن فرزندم را از یادش برده که ناگهان پسر ۲ ساله یکی از اقوام تلفن همراه به دست و در حال بازی وارد اتاق شد

و پشت سرش بچه های دیگر هم آمدند و نشستند و سر همگی روی تلفن همراه ها خم شد. تازه فهمیدم در این کنج دور افتاده هم تکنولوژی دست بردار نیست.این موضوع بهانه ای شد تا در مورد درست یا نادرست بودن تبلت خریدن برای بچه ها و به طور کلی پرداختن به بازی های رایانه ای با دکتر نسرین امیری، فوق تخصص روان پزشکی کودکان، در «فرزندپروری» این هفته گفت وگو کنیم.

در عصری زندگی می کنیم که تکنولوژی مدام پیشرفت می کند. اول رایانه های قدیمی به بازار آمد، بعد لپ تاپ و تبلت ها. خریدن این وسایل را برای بچه ها مناسب می دانید؟ببینید، تمام این وسایل فضاهای مجازی ایجاد می کنند و باعث می شوند کودکان از بازی های فیزیکی در فضای واقعی وارد بازی در فضاهای مجازی شوند. مسلما اگر دورشدن از فضاهای واقعی مدیریت شده نباشد، می تواند مساله ساز شود اما غیر از مشکلات مربوط به بازی های رایانه ای مشکل اصلی در مورد تبلت ها ارزش گذاری کاذب ا ست؛ یعنی بچه ها به خاطر داشتن این تکنولوژی به هم پز می دهند و احساس برتری می کنند.

این مساله وجود دارد اما چه کنیم؟

باید به ساختار ارزشی ای که خودمان در جامعه ایجاد می کنیم توجه کنیم. بهترین کار این است که اولا بازی های کودکان را مدیریت کنیم و بعد به آنها گوشزد کنیم تبلت نیاز نیست و ارزش محسوب نمی شود. تبلت داشتن نشانه باسوادتر بودن، باشعورتر بودن یا مدرن تر و خوشحال تر بودن نیست. پس نباید به خاطر داشتن آن احساس غرور کنند و به دیگر بچه ها پز بدهند!

بهتر نیست اصلا تبلت نخریم؟

نه، دنیای بچه های ما تغییر کرده. باید مساله را از این زاویه ببینیم این امور نابهنجار نیستند.

 منظورتان چیست؟

یعنی اکثر افراد جامعه از آن بهره مند هستند. مثالی می زنم؛ شاید داشتن اتومبیل برای هر خانواده نیاز نباشد اما نرم جامعه است. در مورد بازی های رایانه ای برای کودکان هم این موضوع صدق می کند.

اگر توانایی خرید تبلت یا تکنولوژی های جدید را نداشته باشیم چه؟

در مورد تکنولوژی باید تلاش کنیم هم کودکمان احساس نیاز کاذب نکند هم به او در رسیدن به ارزش های واقعی کمک کنیم تا از بچه های دیگر کم نیاورد. باید با کودکمان صحبت کنیم و به او بفهمانیم تبلت نیاز کاذب است. ما بدون آب می میریم اما بدون تبلت نه. ممکن است بگوید بدون تبلت احساس غمگینی می کنم. جواب این است که اشکالی ندارد. باید با احساسات منفی کنار آمد. قرار نیست همیشه احساس شادی کنیم. در عوض باید کمکش کنیم به روش های دیگر در درس، ورزش و... پیشرفت کند.

استفاده از این نوع وسایل به شکل راه رفتن روی لبه تیغ است در عین اینکه کودک را نباید آزاد گذاشت نباید زیاد هم محدودش کرد این است که باید تعادلی وجود داشته باشد تا کودک رشد و تکامل طبیعی خود را در طول کودکی ونوجوانی طی کند.یک روانشناس با اشاره به اینکه فیلم‌ها و بازی‌های خشن کودکان را مستعد بزهکاری در بزرگسالی می‌کند گفت: والدین باید تا جایی که ممکن ‌است از خریدن تبلت به ‌عنوان اسبا‌ب‌بازی در سنین دبستان خودداری کنند زیرا تبلت و سایر وسایل دیجیتالی محاسن و معایبی دارد که معایب آن در‌ این سنین بیشتر است.

با بیان اینکه کودکانی که فیلم‌ها و بازی‌های خشن تماشا می‌کنند پرخاشگری را می‌آموزند گفت: این کودکان 10 ‌سال بعد مستعد بزهکاری می‌شوند.وی در خصوص انواع بازیهایی که کودکان به آن تمایل دارند گفت: باید دید که تبلت به‌ عنوان اسباب ‌بازی برای کودک خریداری شده است یا نوعی ابزار برای مدرسه است. اگر این وسیله به ‌عنوان اسباب‌بازی تهیه شده باشد، این بازیها باید متناسب با سن کودک باشد.

 

فروزنده افزود: بر ‌این اساس والدین باید تا جایی که ممکن ‌است از خریدن تبلت به ‌عنوان اسبا‌ب‌بازی در سنین دبستان خودداری کنند. تبلت و سایر وسایل دیجیتالی محاسن و معایبی دارد که معایب آن در‌ این سنین بیشتر است.این دکترای روانشناسی با تاکید بر اینکه والدین باید فرزند خود را قانع ‌کنند که تبلت مناسب سن او نیست گفت: مرحله‌ اول صحبت‌کردن پیرامون وسایل مورد نیاز و مناسب هر سن و گام بعدی جانشین‌ کردن وسایل و ابزار دیگر است.

فروزنده گفت: «درک زمان» مفهومی است که بر اساس آن وقتی فردی به کاری مشغول است باید بتواند بگوید چه‌مدتی آن کار را انجام داده است. کودکان دبستانی توانایی «درک‌زمان» را ندارند، برخی والدین از‌این مسأله شکایت دارند که وقتی فرزندشان با تبلت بازی می‌کند و آنها از ‌آن می‌پرسند که چند ساعت است که با تبلت بازی می‌کنی کودک قادر به پاسخگویی نیست.این دکترای روانشناسی یادآور شد: تفکر انتزاعی در حدود سن 14سالگی به‌ وجود می‌آید و در ‌این زمان است که فرد می‌تواند تصویری از «درک‌زمان» داشته باشد. کودکان دبستانی به دلیل اینکه در این محدوده‌ی سنی قرار ندارند قادر به درک زمان نیستند.

وی گفت: هر سنی اقتضای خاص خودش را دارد. کودک در سنین دبستان دوره‌ حساس رشد جسمی خود را سپری می‌کند که بهتر است به جای عدم تحرک و استفاده از ابزار دیجیتال، به جنب ‌و جوش بپردازد.جنب ‌و جوش در سنین دبستان اساس عدم ابتلا به اختلالات یادگیری است فروزنده با بیان اینکه جنب ‌و جوش در این سنین، اساس عدم ابتلا به اختلالات یادگیری است گفت: علاوه بر این مشکلات چشمی و ستون فقرات در کمین کودکان و نوجوانانی است که با وسایل دیجیتال به ویژه تبلت و کامپیوتر بازی می‌کنند.

وی تصریح کرد: برخی بازی‌ها اعتیادآور است و افراد بزرگسال را نیز گرفتار می‌کند. اعتیاد به کامپیوتر نیاز به ترک دارد منتهی به دلیل اینکه اعتیاد مجاز محسوب می‌شود کسی خطر آن را احساس نمی‌کند. این خطر زمانی محسوس است که کودک با مشکلاتی مانند پرخاشگری در رفتار نسبت به اطرافیانش مواجه می‌شود.فروزنده گفت: والدین برای تشویق کودکان دبستانی به او قول خریدن تبلت، کامپیوتر یا گوشی تلفن همراه را ندهند زیرا این وسایل متناسب با سن کودک نیست حتی اگر کودک شاگرد ممتاز شود نمی‌توان دلیل قانع ‌کننده‌ای برای اختصاص تبلت به او باشد.

این دکترای روانشناسی خاطر نشان کرد: بهترین نوع تشویق را خود کودک می‌تواند تعیین کند. می‌توان در این رابطه از او پرسید که دوست دارید برای شما چه جایزه‌ای بخرم در صورتی ‌که کودک وسایلی مانند تبلت را نام برد باید با توضیحات قانع‌کننده او را از نظرش برگردانیم.وی گفت: در‌ حال ‌حاضر برخی نوجوانان در دوره‌ی دبیرستان هستند که از تلفن همراه استفاده نمی‌کنند و این نشأت گرفته از تربیت والدین آنهاست زیرا ضرورتی برای استفاده از این وسیله در‌ این سنین وجود ندارد.

 

فروزنده یادآور شد: شیوه‌ کنترل منطقی که بر اساس آن می‌توان فرزند را متقاعد کرد که چه وسیله‌ای برای او لازم است ممکن ‌است به والدین کمک کند تا در تربیت فرزندان موفق باشند.وی افزود: بهترین جانشین برای تبلت و رایانه، پازل و مهارت‌های حرکتی است. والدین بدانند که هیچ چیزی جای تحرک و جنب ‌و جوش را نمی‌گیرداین دکترای روانشناسی در پایان گفت: کودکان در سنین دبستان باید مهارتی مانند موسیقی یا ژیمناستیک را یاد بگیرند تا در دوره‌ی‌ بعدی با ارائه‌ی آن مهارت تشویق شوند. این موجب می‌شود تا اعتماد به نفس آنها افزایش یابد.

 گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم

تبلت و کودکان

 امروزه کودکان به جای بازی کردن با هم سن و سالانشان، سرگرم بازی با تبلت و موبایل هستند که گاهی استفاده آنها از این وسایل ساعتها زمان می‌برد و ارتباط آنها را با دنیای اطرافشان قطع می‌کند این در حالیست که استفاده زودهنگام کودکان از تکنولوژی می‌تواند تبعاتی به همراه داشته باشد که گاهی والدین به علت مشغله‌های زیاد از آنها بی‌خبرند.

آمار فروش تبلت و موبایل افزایش چشم‌گیری یافته و هنگامی که والدین در خانه از تکنولوژی استفاده کنند، فرزندان نیز نسبت به استفاده از آن کنجکاو و ترغیب می‌شوند. حال باید دید آیا والدین مجازند چنین وسایلی را در اختیار فرزندانشان قرار دهند؟

دکتر محمود حریرچی، متخصص سلامت عمومی در گفت‌وگویی، درباره تبعات استفاده زودهنگام کودکان از تکنولوژی معتقد است که استفاده زیاد کودکان از وسایلی همچون تبلت وموبایل می‌تواند خلاقیت کودک را از بین ببرد، چرا که خلاقیت از سنین کودکی شکل می‌گیرد و کودک باید بیاموزد آنچه را که می‌خواهد با آن سرگرم شود خودش بسازد، اما تکنولوژی همه چیز را آماده در اختیار کودک قرار می‌دهد و به او اجازه فکر کردن نمی‌دهد.

حریرچی در ادامه افزود: اصل مساله این است که باید دید چرا کودکان از این تکنولوژی‌ها استفاده می‌کنند؟ والدین نمی‌توانند برای کودکان خود وقت بگذارند بنابراین برایشان وسایلی تهیه می‌کنند تا سرگرم کننده باشد.

وی با بیان اینکه خانواده‌ها باید احساس مسئولیت کنند، اظهار کرد: خانواده‌ها باید آموزش بینند و بیاموزند که اعتماد به نفس لازم را به کودکانشان بدهند. آنها باید آگاهی پیدا کنند که چه خطراتی کودکانشان را تهدید می‌کند مثلا مضرات استفاده از موبایل به والدین آموزش داده شود.

سن و زمان مناسب برای بازی کودکان با تبلت و آسیبهای پیش‌رو

وی در راستای آموزش به خانواده‌ها، ساخت برنامه‌های آموزشی در رسانه را مهم می‌داند اما ضمن بیان اینکه برنامه‌های موثر در این زمینه تولید نمی‌شود افزود: رسانه‌ها تنها اعلام خطر می‌کنند در حالی‌که آنها باید به فکر ارائه راه حل باشند. باید برنامه‌هایی تولید شود که کارشناسانه باشد اما در این قضیه تنبلی می‌کنیم و صدمه‌اش را بعدها متوجه می‌شویم.

این متخصص سلامت معتقد است که سن استفاده از تکنولوژی بستگی به محیط رشد کودک دارد اما به طور معمول از سه سالگی به بعد می‌تواند از این وسایل استفاده کند. از سوی دیگر خانواده‌هایی هستند که به علت شاغل بودن پدر و مادر تبلت و موبایل را جایگزینی برای پر کردن خلأ خودشان می‌دانند در حالی که برخی روان‌شناسان این روش را توصیه نمی‌کنند.

حریرچی مهد کودک‌ها را جایگزین تقریبا مناسبی برای پر کردن خلأ والدین شاغل دانست و عنوان کرد: روی سیستم مهد‌کودک‌ها کنترلی نیست و مربی‌های مهد آموزش دیده نیستند، در حالی که آنها باید روش‌های یادگیری را بلد باشند و بدانند چگونه باید با کودکان رفتار کرد.

وی سپس با هشدار اینکه جای خالی خانواده امروزه احساس می‌شود بیان کرد: همه خانواده‌ها باید روان شناس شوند و اطلاعات کافی درباره تربیت کودکان داشته باشند.

هم چنین دکتر  فیروزی، روانپزشک و روان درمان کودک نیز در گفت‌وگویی، درباره تبعاتی که ممکن است استفاده زودهنگام از تکنولوژی برای کودکان داشته باشد معتقد است: تمرکز کودکانی که زیاد از تکنولوژی استفاده می‌کنند در آینده روی دروس کم خواهد بود و دچار افت تحصیلی می‌شوند.

وی کاهش اعتماد به نفس کودکان را از دیگر معایب استفاده از تکنولوژی دانست و عنوان کرد: کودک باید بتواند به اسباب بازی مسلط باشد و دائما برنده شود تا احساس توانمندی کند و اعتماد به نفسش بالا رود؛ در بازیهای تبلت و موبایل این اتفاق نمی‌افتد و کودکان پیاپی دچار شکست می‌شوند، درنتیجه اعتماد به نفس آنها پایین می‌آید.

وی ادامه داد: این کودکان در ارتباط گیری با هم سن و سالانشان نیز دچار مشکل می‌شوند چرا که بیشتر سرگرم تبلت و موبایل خواهند بود و ارتباطشان با اطراف قطع می‌شود.

فیروزی با بیان اینکه والدین آموزش کافی درباره فرزند پروری ندیده‌اند گفت: پدر و مادرها با کودکان خود بازیهای فعالیتی انجام نمی‌دهند بلکه از سنین پایین بازی‌های فکری تهیه و تصور می‌کنند این عمل می‌تواند قدرت ذهنی کودک را بالا ببرد، در حالی که از لحاظ تقویت حس و حرکت نسبت به شناخت اولویت دارد و اگر کودک خوب رفتار حرکتی نکرده باشد، در مسائل و حل ریاضی دچار مشکل خواهد بود.

وی سپس درباره سن مناسب استفاده از موبایل و تبلت برای کودکان گفت: استفاده از تکنولوژی سن خاصی ندارد، اما اگر خانواده‌ها می‌خواهند از این وسایل برای کودکانشان استفاده کنند، اول باید بازیهای حرکتی و فعالیتی انجام شود. والدین می‌توانند اجازه استفاده از بازیهای تبلت و موبایل را به عنوان جایزه و امتیاز با در نظر گرفتن محدودیت زمانی در اختیار کودکان قرار دهند که زمان مناسب بین 1 تا 4 ساعت است.

این روان شناس در تشریح ویژگی‌های اسباب بازی خوب گفت: کودک باید بر اسباب بازی مسلط شود، ‌ارزان قیمت باشد، اسباب بازی خریده شده به دنیای واقعی کودک نزدیک باشد تا بتواند خلاقیت کودک را بالا ببرد، مثلا اسباب بازیهایی مثل وسایل آشپزخانه، وسایل دکتری و ... از وسایل واقعی شبیه سازی شده‌اند و می‌تواند تخیل کودک را تقویت کند .

وی هم چنین اظهار کرد: قبل از اینکه کودکان سنین پایین با تکنولوژیهایی مثل موبایل و تبلت آشنا شوند، باید حس‌های آنها مثل حس دیداری، شنوایی و ... تقویت شود، بعد از آن باید روابط بین اندام‌ها مثل ارتباط چشم و دست توسط بازیهای تقویتی شکل گیرد.

وی ادامه داد: وقتی کودکان با وسایلی مثل تبلت بازی می‌کنند از فعالیت باز می‌مانند در نتیجه هماهنگی بین اندام‌ها خوب شکل نمی‌گیرد و دچار مشکلات حسی و حرکتی می‌شوند.

فیروزی در پایان تجربه غربی‌ها در این زمینه را بیان کرد و گفت: آنها برای هر سن اسباب بازی خاص خود را دارند، مثلا تبلت‌هایی برای سنین پایین دارند که کودک دائم در آنها برنده می‌شود و در تقویت اعتماد به نفسشان موثر است.

منبع:isna.ir