ازدیاد آهن در بدن و ریزش مو

irontoxicityآهن یکی از عناصر ضروری برای بدن انسان است. اکثر پزشکان بر این باورند که ازدیاد آهن به ندرت اتفاق می افتد و اگر هم باشد بیشتر جنبه ارثی و ژنتیک دارد. اما در واقعیت، امروزه ازدیاد آهن بسیار شایع و خطرناک تر از آنچه است که مردم تصور می کنند.

امراضی که ازدیاد آهن می تواند فاکتور مهمی در ایجاد آن ها باشد عبارتند از: دیابت، ناراحتی های قلبی، آرتروز، آلزایمر، سرطان، ریزش مو، کم کاری تیروئید، خشونت و حالات عصبی و...

امیدواریم پزشکان و متخصصین تغذیه با خواندن این مقاله در تجویز بدون بررسی قرص های آهن دقت بیشتری به خرج دهند.

وظایف آهن در بدن‌:

1. کمک به حمل اکسیژن از ریه ها به سلول های بدن: هموگلوبین یکی از اجزاء خون می باشد و بیشترین میزان آهن در بدن در مولکول های هموگلوبین می باشد که وظیفه حمل اکسیژن از ریه ها به تمامی سلول های بدن را بر عهده دارد. کم شدن میزان هموگلوبین باعث خستگی زودرس و سایر مشکلات می شود.

2. آهن برای تولید انرژی در سلول ها مورد نیاز است: تولید انرژی نیازمند تبدیل مواد قندی، چربی ها و پروتئین ها به ATP Adenosin Tri phosphate  می باشد، حالتی که بدن بتواند از انرژی برای فعالیت های خود استفاده نماید. بدن به آهن و مس برای این امر احتیاج دارد. کمبود انرژی در افرادی که دارای مشکلات کمبود یا ازدیاد آهن هستند در نهایت منجر به سرطان خواهد شد.

3. تولید کاتالاز: کاتالاز آنزیمیست در حال چرخش در بدن که اتم های آزاد اکسیژن را به نام رادیکال های آزاد جمع آوری می کند، تولید این آنزیم بدن را در برابر صدمات رادیکال های آزاد مصون می نماید.

کمبود آهن:

بر اساس تجربه ما و بسیاری از تحقیقات محققین در سراسر دنیا، امروز به ندرت و بیشتر در آفریقا که امراضی مانند مالاریا و یا سایر بیماری های انگلی که موجب تخریب خون و خونریزی داخلی می شوند و در آمریکا و سایر نقاط دنیا در کودکان بسیار فقیر و یا در افرادی که دچار خونریزی های شدید شده اند، افراد گیاه خوار افراطی و در زنان با قاعدگی های بسیار شدید دیده می شود.

در خیلی از کم خونی ها که با نام کم خونی فقر آهن خوانده می شود علت واقعی کم خونی، کمبود آهن نیست بلکه مس زیاد در بدن و یا آهن غیر قابل دسترس می باشد. آهن غیر قابل دسترس یعنی آهن به اندازه کافی در بدن وجود دارد اما بدن نمی تواند از آن استفاده نماید، که متأسفانه اکثر پزشکان آشنایی با این نوع کم خونی ندارند و با تجویز قرص آهن به بیماران و کسانی که واقعاً به آهن احتیاج ندارند موجب بروز مشکلات جدی می شوند.

کم خونی فقر آهن و رابطه آن با مس: مس برای تبدیل آهن از فرم Ferric به فرم Ferrous و همچنین برای داخل شدن آهن در مولکول هموگلوبین و برای تولید آن احتیاج است، وقتی میزان مس در بدن در حد متعادل نباشد سبب ایجاد اختلال در این چرخه می شود. به عبارتی فرد واقعاً دچار کمبود آهن نمی باشد بلکه مس زیاد باعث اختلال در نقش آهن شده، این نوع کم خونی در زنان جوان و کودکان بسیار شایع است، گرچه هر فردی می تواند به آن مبتلا شود. این نوع کم خونی که به خاطر ازدیاد مس می باشد در آزمایش خون کاملاً شبیه حالتی است که فرد دچار کمبود آهن است، اما علت و نوع درمان آن کاملاً متفاوت بوده و معمولاً با خوردن قرص آهن بطور کامل رفع نمی شود و مصرف قرص آهن در خیلی از افراد باعث ازدیاد آهن و مشکلات مرتبط با آن می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله ازدیاد مس را مطالعه نمایید.)

برخی تحقیقات جدید نشان می دهد که در آمریکا و برخی نقاط دیگر جهان از طریق برنامه غذایی، آهن به اندازه کافی جذب بدن می شود و به هیچ عنوان نیازی به مصرف مکمل های آهن نمی باشد و اکثر افراد دارای میزان اضافی از آهن می باشند و یکی از دلایلی که سرطان، دیابت و سایر بیماری ها همه گیر شده اند ازدیاد آهن در بدن است که در ادامه مقاله درباره آن ها بیشتر توضیح خواهیم داد.

آهن غیر فعال یا آهن غیر قابل دسترس چیست:

یعنی آهن به میزان زیاد یا کافی در بدن وجود دارد اما بدن نمی تواند از آن استفاده  کند. آهن باید به مولکول پروتئینی به نام Ferritin یا Metallothionein یا سایر پروتئین ها متصل شود تا بتواند به تمام نقاط بدن حمل و نقل گردد. اگر بطور صحیح به این پروتئین ها اتصال نیابد شروع به تجمع در بافت های نرم بدن می نماید. بدن برای تولید Ferritin به سایر عناصر مانند منگنز، مس، روی و برخی از ویتامین ها مانند گروه B و E احتیاج دارد. هر گونه ازدیاد و یا کمبود در این عناصر می تواند قابلیت بدن در تولید Ferritin را کاهش دهد.

در برخی از افراد آزمایش های معمول خون مانند Ferritin ,TIBC می تواند گمراه کننده باشد، چرا که این آزمایش ها فقط آهن قابل دسترس بدن را نشان می دهند و ممکن است شخصی دارای بار آهن بسیار زیاد باشد اما این آزمایش ها کماکان کمبود و یا سطح نرمال آهن را نشان دهند. که متأسفانه بسیاری از پزشکان متوجه این موضوع نیستند و با تجویز بیشتر قرص آهن مشکلات جدی و خطرناکی را برای بیمار به وجود می آورند.

ازدیاد آهن چطور بدن را تخریب می کند و باعث ایجاد چه بیماری هایی می شود؟

1. آهن در بدن با جایگزین شدن به جای سایر فلزات، منجر به اختلال در تولید آنزیم ها و ایجاد بیماری های جسمی و روانی مختلفی می شود، هر فلزی در بدن مانند آهن، روی، منگنز، کرم و... در تولید بخشی از آنزیم ها و هورمون ها نقش دارد. وقتی میزان آهن زیاد باشد، با جایگزین شدن به جای سایر فلزات باعث اختلال در تولید آنزیم ها، هورمون ها و بروز بیماری ها می گردد مانند نوعی دیابت که آهن جایگزین کرم و روی در لوزالمعده شده و سبب کاهش تولید هورمون انسولین می شود و برخی از پزشکان به آن دیابت ازدیاد آهن گویند.

2. التهاب: بعد از آنکه آهن جایگزین فلزات دیگر در بافت های بدن و سبب اختلال در تولید آنزیم ها گردید، حال نوبت به ایجاد التهاب است، آهن به طور مستقیم سبب جذب اکسیژن به خود می شود و وقتی میزان آهن در بافت های بدن زیاد باشد سبب افزایش اکسیژن در بافت ها، تخریب آن ها و بروز التهاب می گردد.

3. ازدیاد آهن تقویت کننده رشد باکتری ها در بدن است.

4. ازدیاد آهن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می شود: آهن مازاد باعث ایجاد اختلال در چرخه تولید انرژی می شود و با کاهش مقاومت و میزان انرژی بدن، خطر ابتلا به انواع سرطان افزایش می یابد.

برخی از بیماری های مرتبط با ازدیاد آهن:

ارگان های اصلی که آهن در آن ها تجمع پیدا می کند عبارتند از لوزالمعده، کبد، روده ها، مفاصل و در نهایت مغز

1. ناراحتی های سیستم عصبی: شامل آلزایمر، پارکینسن، ناهنجاری رفتاری مانند خشونت و غیره، آهن در بخشی از مغز که در طب چینی به آن آمایگدال Amygdale گویند و ارتقا دهنده حس خشونت و خشم است تجمع پیدا می کند و سبب افزایش حس خشونت می شود. همچنین با تجمع در سایر بخش های مغز و آسیب به ساختارهای ظریف آن سبب بروز بیماری های مرتبط با سیستم اعصاب مرکزی مانند پارکینسن، آلزایمر و... می شود.

2. فشار خون و بیماری های قلبی: آهن و فلز کادمیوم باعث سفت شدن شریان ها می شوند که منجر به افزایش فشار خون می گردد، نارسایی های قلبی، تنگی نفس همگی می توانند رابطه مستقیم با ازدیاد آهن در بدن داشته باشند.

3. بسیاری از مشکلات کلیوی: آهن با انباشته شدن در این ناحیه سبب بروز بیماری های مختلف مثل فشار خون، نارسایی کلیوی و... می گردد.

4. بیماری های التهابی: ازدیاد آهن باعث بسیاری از اختلال ها و امراض از آرتریت روماتوئید و آرتروز گرفته تا مشکلات سیستم عصبی مانند ام اس و غیره می گردد.

منابع آهن:

Irontoxicity21. جگر، قلوه، دل و کلیه گوشت های قرمز، تخم مرغ، گوشت بوقلمون، غذاهای دریایی مانند صدف، تخم کدو و آفتابگردان، سویا، برخی از حبوبات مانند لوبیا قرمز، عدس، سبزیجات با رنگ سبز تیره و...

محصولات تولید شده با آرد سفید(گنذم): بیشترین آهن در این محصولات یافت می شود و روی آن ها نوشته شده تولید شده از آرد گندم که منظور تولیده شده از آرد سفید تصفیه شده است که معمولا با آهن غنی می شود.

در سال 1920 مشاهده شد حیواناتی که محصولات تولید شده از آرد سفید در برنامه غذایی آن ها وجود دارد به بیماری های عصبی، بیشتر از سایرین مبتلا و در نهایت با مرگ مواجه می شوند. به جای ممنوعیت استفاده از این محصولات FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) اعلام کرد برای حل این مسلئه آردهای تصفیه شده باید با آهن و چند ویتامین غنی شوند. متأسفانه این امر حتی موقعیت بدتری بوجود آورد و امروزه باعث بیماری هایی مثل دیابت، ناراحتی های قلبی و سرطان در هزاران نفر گردیده است، غنی شدن آرد با نوع بی کیفیتی از آهن صورت می گیرد که معمولاً برای بدن غیر قابل استفاده است. غذاهای تولید شده با آرد تصفیه شده دارای هیچ عنصر و ماده معدنی دیگری نیستند غیر از آهن و بدن به سایر مواد معدنی احتیاج دارد و بدین منظور هر چه در دسترسش باشد جذب می کند که در این حالت آهن زیاد است.

2. مکمل های غذایی: مانند بسیاری از مولتی ویتامین ها و مکمل های بارداری

3. تنباکو: با توجه به خاکی که در آن رویش یافته می تواند یکی از منابع آهن باشد(به همین علت افرادی که دخانیات استعمال می نمایند معمولا دارای غلظت خون هستند)

4. خوردن مشروبات الکلی: باعث حادتر شدن مشکل ازدیاد آهن شده، چون مصرف الکل باعث تخلیه عنصر روی در بدن می شود، روی هم عنصریست که اثرات مخرب آهن در بدن را خنثی می کند.

5. آلودگی هوا و آب: مخصوصاً آب های که دارای رنگ زرد یا همان زنگ لوله می باشند.

6. خوردن ویتامین  C و یا آب پرتقال همراه با غذا: ویتامین C در روده حالت اسیدی ایجاد می کند و باعث افزایش جذب آهن می گردد.

مصرف مواد قندی: مواد قندی باعث کاهش سرعت حرکت غذا در روده و افزایش جذب آهن می شود.

7. ازدیاد مادرزادی آهن: بسیاری از کودکان امروز با ازدیاد آهن متولد می شوند اما ممکن است باز هم دچار کم خونی باشند، مصرف مقدار زیاد آرد تصفیه شده، گوشت قرمز، مولتی ویتامین های حاوی آهن توسط زنان جوانی که قصد بارداری دارند باعث ازدیاد آهن در بدن آن ها و انتقال به فرزندانشان می گردد.

نویسنده و گرد آورنده اطلاعات دکتر دانیال نصیرزاده.

مطالب پیشنهادی:

ژن درمانی چیست؟

ایجاد تعادل در بیماران مبتلا به ام اس

آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست چیست؟

ورزش چگونه در درمان و پیشگیری از سرطان سینه زنان کمک می کند؟

دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

دسترسی به تمامی این مطالب در سایت

http://maktoobshop.com