وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
شیر مادر از بزرگ ترین موهبت های الهی است. سیستم تولید شیر در بدن، جاری شدن آن از سینه مادر و تطابق آن با نیاز نوزاد آنقدر دقیق ، جالب و حساب شده است که ناخود آگاه می گوییم "جلّ الخالق". مثلا اگر کودکی پیش از موعد متولد شود، شیر مادر خود به خود متناسب با نیازهای کودک تغییر می کند. پروتئین آن بالاتر می رود و مواد ضد میکروبی آن به دلیل ضعف سیستم دفاعی بدن کودک بیشتر می شود.
روند رشد سینه ها در دوران بارداری، تولید شیر در سینه و جاری شدن شیر در اثر مکیدن نوزاد، آنقدر دقیق و پیچیده است که دانستن آن برای هر مادری لذت بخش خواهد بود. این که چگونه در اثر مکیدن نوزاد هورمون های خاصی در بدن مادر ترشح می شود و مغز فرمان جریان یافتن شیر را صادر می کند و همزمان تولید شیر در سینه بیشتر و بیشتر می شود.
شیر انسان به گونه ای تولید می شود که کلیه نیازهای کودک را تا 6 ماهگی تامین می کند و دقیقاً مطابق با سیستم بدنی نوزاد است.
لاکتوز یا قند شیر در شیر مادر بیشتر از شیر گاو است، چون آنزیم های هضم کننده لاکتوز در بدن نوزاد در حد بالغین است.
چربی شیر مادر نیز بیشتر است. علاوه بر آن شیر مادر حاوی چربی هایی به نام چربی های ضروری (اسید لینولئیک) است که در شیر گاو خیلی کمتر است و وجود این چربی برای رشد نوزاد بسیار حیاتی است.
پروتئین شیر انسان یک سوم شیر گاو است و این از مزیت های شیر انسان است، زیرا در ابتدای تولد، بدن نوزاد آنزیم های کافی برای هضم مقدار زیادی پروتئین را ندارد و کلیه ی او توان دفع مقدار زیادی مواد زائد ناشی از سوختن پروتئین را ندارد؛ پس پروتئین زیاد شیر گاو برای یک نوزاد آزار دهنده است. در عین حال ترکیب اسیدهای آمینه (اجزای تشکیل دهنده پروتئین) در پروتئین شیر مادر به گونه خاصی است. مثلاً در بدن نوزاد سیستم تولید اسید آمینه سیستئین از متیونین کامل نشده و شیر مادر این حالت را جبران می کند، چون شیر مادر نسبت به شیر گاو سیستئین بیشتر و متیونین کمتری دارد و یا اینکه نوع پروتئین شیر مادر به گونه ای است که به سرعت تبدیل به لخته های قابل هضم می شود تا سریعاً در بدن نوزاد هضم و جذب شود، ولی این خاصیت در شیر گاو کمتر است.
از نظر املاح، شیر مادر نسبت به شیر گاو حاوی آهن کمتری است. ولی نکته بسیار جالب این است که این آهن در یک پوشش پروتئینی قرار دارد که جذب آن را چند برابر می کند؛ در نتیجه هم آهن از دسترس باکتری های موذی که قصد استفاده آن را دارند خارج می شود و هم جذب آن چند برابر جذب آهن شیر گاو می شود. از نظر املاح ، شیر مادر تامین کننده تمام نیازهای نوزاد تا 6 ماهگی است.
در شیر مادر موادی موجود است که از رشد میکروارگانسیم ها در روده نوزاد جلوگیری می کند و یا جذب بدن نوزاد شده و مقاومت بدن کودک را افزایش می دهد. از این رو کودکی که منحصراً با شیر مادر تغذیه شده ، به ندرت امکان دارد تا شروع تغذیه تکمیلی دچار اسهال یا دیگر بیماری های میکروبی شود.
این فاکتورها (مثل ایمونوگلوبولین ها) یا در شیر گاو خیلی کمتر از شیر مادر است و یا اصلاً وجود ندارد. از این رو شیر مادر هم از نظر غذایی برای کودک بهتر است و هم از نظر حفظ ایمنی بدن.
تماس نزدیک پوست بدن مادر با کودک که اصطلاحاً bonding نامیده می شود، محبت مادر و فرزند را بسیار افزایش می دهد و کودک با صدای لالایی پر از محبت قلب مادر به خواب می رود.
عاتکه موسوی-کارشناس تغذیه تبیان
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
یکی از مشکلات اساسی در تغذیه نوزاد با شیر مادر، مسئله اشتغال زنان است. کار بیرون از منزل، فرصت مادر را برای شیردهی و انجام سایر فعالیت های مراقبت از کودک محدود می کند. مطالعات نشان داده است که پس از زایمان، مقدار شیر در مادران شاغل مانند غیر شاغلین است، اما پس از گذشت چندین ماه این میزان در مادران شاغل کاهش چشمگیری می یابد.
چرا؟کاهش شیر می تواند به دلیل اطلاعات کم مادر در مورد نحوه شیردهی، خستگی و کمبود وقت مادر، تبلیغات متعدد در مورد تغذیه با بطری، نگرانی در مورد بی قراری کودک و... باشد.
این الگوی تغذیه ای، سلامت هر دو نفر یعنی مادر و کودک را حفظ می کند. مثلاً مادر می تواند با شیردهی منظم، مدت آمنوره ( عادت ماهیانه نشدن) را افزایش دهد ، در نتیجه احتمال باردار شدن مجدد خیلی کم می شود .
مادران شاغل در مدت شیردهی، به توجه خاص و حمایت خانواده و جامعه نیاز دارند. لازم است در محل کار زنان کارمند تسهیلاتی ایجاد شود تا شیردهی آنان در کنار کارشان ادامه یابد. مثلاً افزایش مدت مرخصی زایمان ، تاسیس شیرخوارگاه در جوار محل کار مادران و ... . ولی اگر این امکانات را نداشتیم وخواستیم شیردهی را ادامه دهیم چه باید کنیم؟
با شروع کار، مادر باید تصمیم بگیرد که مراقبت و نگهداری از کودک توسط چه کسی انجام شود: مادربزرگ، پدر ( با تنظیم ساعات کارش با ساعت کار مادر)، پرستار بچه، مهد کودک و ... و روشی را انتخاب کند که در زمان دوری از کودک، هر دو احساس آرامش کنند. بهترین کار، گذاشتن کودک در شیرخوارگاه نزدیک محل کار مادر است که امکان تغذیه از سینه مادر هر دو ساعت یک بار وجود داشته باشد. اگر قرار شد فردی از کودک در منزل مراقبت کند، بهتر است مادر یک هفته قبل از برگشت به کار، با پرستار کودک آشنا شده و در طی آن هفته کودک را برای مدت کوتاهی به او بسپارد. بدین ترتیب کودک یک مرتبه با فرد و محیطی ناآشنا روبرو نمی شود و استرس مادر نیز در روزهای شروع کار کمتر خواهد بود. اگر مادر بایک کارشناس تغذیه یا یک ماما در مورد نحوه نگهداری و تغذیه کودک مشاوره کند، اطلاعات مفیدی به دست خواهد آورد و می تواند بهترین راه را انتخاب کند.
اگر سن کودک بالای شش ماه است می توان در زمان غیبت مادر با غذاهای کمکی و با استفاده از قاشق و فنجان به او غذا داد. چنانچه کودک از شیر مادر تغذیه می کند و سن او زیر شش ماه است و امکان بردن او به محل کار و استفاده از فرصت های مناسب شیردهی برای مادر وجود ندارد، بهتر است مادر شیر خود را بدوشد و پرستار کودک در عدم حضور مادر، شیر را به کودک بدهد.
مادران شاغل معمولا نگران هستند مبادا شیرشان کم شود و نتوانند شیردهی را ادامه دهند . توصیه هایی که می تواند در این زمینه به این دسته از مادران کمک نماید، عبارتند از:
1- تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر یعنی مادر در 6-4 ماه اول بعد از تولد نوزاد، فقط شیر خودش را به کودک بدهد و با این فکر که نخواهد توانست درآینده به طور منظم به کودک شیر دهد، نبایستی در این دوران به تغذیه مصنوعی کودک بپردازد، زیرا در این صورت کودک به این نوع تغذیه عادت کرده و کمتر شیر مادر را خواهد خورد. توصیه می کنیم حتی برای تغذیه با شیر خشک، 2-1 روز قبل از شروع به کار، کودک را با شیر مادر تغذیه کنید، به ویژه در دو ماه اول بعد از تولد که بحرانی ترین مرحله زندگی کودک است.
2- هر موقع که مادر در خانه است( تعطیلات و شب ها) کودک را بیشتر با شیر خود تغذیه کند.
3- زمانی که مادر در منزل است، می تواند با همکاری خانواده، زمان بیشتری به دوشیدن شیر اختصاص دهد و در محل کار نیز دو بار در یک مکان مناسب شیرش را بدوشد ودر یک ظرف پلاستیکی تمیز در جا یخی نگهداری کند تا پرستار کودک در زمان لازم آن را گرم کرده و به کودک بدهد.
تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
در حالی که به عقیده کارشناسان و بر اساس اصول اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حدود 98 درصد مادران باید بتوانند نوزادان خود را تا 6 ماهگی فقط با شیر خودشان تغذیه کنند، آمارها نشان میدهد در میان همه کشورهایی که تغذیه با شیر مادر در آنها کمتر از میزان مطلوب است، کشور ما بدترین وضعیت را دارد.
اگر چه طی روزهای گذشته، دکتر کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت از روند رو به بهبود تغذیه انحصاری با شیر مادر طی سالهای گذشته خبر داد، اما نظر برخی کارشناسان این نیست. بسیاری از کارشناسان معتقدند تا 3-2 سال پیش حدود 50 درصد مادران، نوزادان خود را تا 6 ماهگی منحصرا با شیر خود تغذیه میکردند، اما این میزان طی سالهای اخیر به 22 درصد کاهش یافته است.
کاهش مداوم تغذیه با شیر مادر در کشور ما به عوامل مختلفی مربوط است:
«ضعف آموزش و عدم حمایت از مادران در سیستم بهداشتی- درمانی از سوی گروه پزشکی و پرستاری چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی مهمترین عامل مشهود در مراکز درمانی است.»
دکتر علیرضا مرندی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و رئیس انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر با بیان این مطلب، میگوید: بر اساس اصول تغذیه با شیر مادر، شیر دادن به نوزادان باید حداکثر نیم ساعت پس از زایمان شروع شود، اما آمارها نشان میدهد که در کشور ما این میزان تا 9 ساعت پس از زایمان به تاخیر میافتد که این امر آثار نامطلوبی بر سلامت نوزادان و همچنین مسائل عاطفی آنها بهدنبال دارد.
دکتر مرندی معتقد است آمارهای جدید که در سال 88 اعلام خواهند شد، حتی از میزان 22 درصد اعلام شده فعلی نیز کمتر خواهند بود.
تغذیه انحصاری با شیر مادر مستلزم حضور دائمی مادر در کنار کودک است. در 6 ماه اول زندگی، فواصل شیردهی بسیار کوتاه است و حتی ممکن است زیر یک ساعت باشد. از سوی دیگر کارشناسان میگویند چون دوشیدن شیر مادر و نگهداری آن بهعلت میزان کم شیر و نیاز زیاد کودک، کمتر امکان دارد، افزایش مدت مرخصی زایمان بهدلیل حضور بیشتر مادر در کنار فرزند میتواند نویدبخش افزایش مصرف شیر مادر باشد.
در سال 1374 ایران با تصویب قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی بهعنوان نخستین کشور در منطقه مدیترانه شرقی توانست در جهت تغذیه با شیر مادر قدم بردارد. اکنون نیز پس از گذشت حدود 13 سال و با اصلاح این قانون، مرخصی زایمان از 4 ماه به 6 ماه افزایش یافته است.
دکتر مرندی، در این خصوص میگوید: برآوردها حاکی از این است که تعدا کمی از ادارات و سازمان ها این قانون را بهطور کامل اجرا میکنند و در بیش از 50 درصد محیطهای کاری این اتفاق نمیافتد.
رئیس انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر خاطرنشان میکند: اکثریت مادران شاغل که فرزندانشان را در مهدکودک نگهداری میکنند، این امکان را ندارند که در ساعتی از روز بتوانند فرزندشان را با شیر خودشان تغذیه کنند، به همین علت مصرف شیر خشک روزبهروز در کشور افزایش مییابد.
به گفته دکتر مرندی بسیاری از کارفرمایان هم به بهانههای مختلفی از جمله نداشتن قرارداد و یا پیمانی بودن کارکنان از اجرا کردن 6 ماه مرخصی پس از زایمان طفره میروند.
اگرچه به عقیده کارشناسان، قانون افزایش مدت مرخصی زایمان به درستی جای خود را در ادارات دولتی و خصوصی باز نکرده است، ولی مسئله نگرانکنندهتر این است که علاوه بر این نقض آشکار قانون، کارخانههای تولید شیر خشک نیز هر روز محصولات بیشتری را وارد بازار کرده و اعتماد به نفس مادران را برای ادامه روند شیردهی کاهش میدهند.
دکتر خلیل فریور، کارشناس اداره ترویج تغذیه با شیر مادر با اشاره به اینکه تا کنون مجموعه مدونی برای آموزش شیردهی به مادران باردار وجود نداشته است، به همشهری میگوید: حتی برای تغذیه ساعات اول نیز تا الان دستورالعملی نداشتیم، در حالی که سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده تغذیه در ساعات اول، تا 22 درصد مرگ نوزاد را کاهش میدهد، ضمن اینکه رسانهها نیز هیچ تلاشی برای بالا بردن سطح آگاهی مادران و اطرافیان آنها نمیکنند. به عقیده وی تمام این ضعفها به علاوه ی تبلیغات شیر خشک کارخانههای تولیدکننده که هر روز بیشتر میشوند و حتی در داروخانهها هم در معرض دید هستند، در کاهش تغذیه با شیر مادر نقش دارند.
برخی افراد، صحبت های کارشناسان، پزشکان و مراقبان بهداشتی را نیز بر افزایش این تبلیغات مؤثر میدانند.
دکتر فرید ایمانزاده فوق تخصص گوارش کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره به همشهری میگوید: «درست است که میزان ناآگاهی مادران و تصور آنها مبنی بر اینکه اگر شیرشان کم شد باید به سراغ شیر خشک بروند، مصرف این محصولات بنجل را افزایش داده ولی همکاران ما هم به محض اینکه میبینند شیر مادر کم است، او را تشویق به استفاده از شیر خشک برای کودک میکنند، یا اگر مادر در اثر ابتلا به بیماری ناچار به استفاده از دارو باشد، او را از دادن شیر به کودک منع میکنند؛ ضمن اینکه معایب شیر خشک هم به درستی برای مادران توضیح داده نمیشود.»
دکتر فریور نیز با اشاره به اینکه سیاستهای اجباری و در اختیار قرار ندادن شیر خشک به مردم کمکی به آنها نمیکند، خاطرنشان میکند: "شیر خشک باید در بازار باشد، ولی با ارتقای سطح آگاهی، مردم خودشان باید انتخاب کنند که محصولات مصنوعی برایشان کاربردی دارد یا نه، چون در غیر این صورت و با اجرای سیاستهای اجباری، مسلما مردم به سمت واردات قاچاقی این اجناس کشیده خواهند شد."
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
در چند هفته اول، برخی کودکان غالبا میخوابند و خیلی کم تقاضای شیر میکنند.
حجم شیر دریافتی نوزاد:
شیر دادن نوعی جریان عرضه و تقاضاست. شیر در صورتی تولید میشود که کودک شیر بخورد و میزان شیری که میخورد به بدن میفهماند که چه مقدار شیر نیاز دارد. هر شیشه شیر خشک و آب و آبمیوه که کودک میگیرد باعث میشود که بدن شیر کمتری تولید کند.
تغذیه با شیشه:
برای کودک، استخراج شیر از شیشه راحت تر از استخراج شیر از سینه مادر است و در نتیجه با شیشه شیر دادن به کودک هم باعث میشود که کودک نتواند سینه را بخوبی بگیرد و هم ترجیح بدهد که برای راحتی بیشتر با شیشه تغذیه کند.
پستانک:
مکیدن پستانک باعث می شود که کودک با نحوه شیر خوردن از سینه مادر مشکل پیدا کند و همچنین باعث میشود مقدار زمانی که کودک با سینه مادر ارتباط برقرار میکند کمتر شود؛ در نتیجه، میزان شیر مادر کاهش می یابد.
محافظ نوک سینه:
این نیز ممکن است منجر به «مشکل با نوک سینه» شود. همچنین، باعث میشود که تحریک نوک سینه که در انتقال شیر نقش مهمی دارد کم شود و - در نتیجه - میزان تولید شیر کاهش یابد.
کودک خواب آلوده:
در چند هفته اول، برخی کودکان غالبا میخوابند و خیلی کم تقاضای شیر میکنند؛ اما شما در هر صورت هر دو ساعت یک بار در روز و هر 4 ساعت در شب به کودک شیر دهید تا میزان شیرتان کم نشود.
زمانبندی برای شیردهی:
نباید طبق زمانبندی خاصی به کودکتان شیر داد. اگر هر وقت که کودک احساس گرسنگی بکند و شما به او شیر دهید، باعث ازدیاد شیرتان میگردد؛ اما زمانبندی مشخص برای شیردهی به تولید و ازدیاد شیر لطمه وارد میکند.
قطع شیردهی مادر:
قطع شیردهی به تولید شیر و میزان آن آسیب میرساند. همچنین، باعث میشود که چربی موجود در شیر - که موجب وزن گرفتن کودک و پر انرژی ماندن او در بین فواصل شیردهی میشود - به او نرسد.
توجه: اگر تمایل دارید که شیر شما افزایش یابد، بگذارید کودک در هر وعده کامل از یک سینه تغذیه کند و سپس سینه دیگر را به او بدهید
http://teletext.irib.ir/UserPages/tabid/55/ContentId/6923/Default.aspx
تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
شیر مادر یکی از کاملترین مواد غذایی است و بیشک هر مادری آرزو دارد فرزند خود را با آن تغذیه کند، اما گاهی بعضی مادران از ناکافی بودن شیر خود شاکی هستند که این امر باعث سوء تغذیه نوزاد میشود.
مادر در دوران شیردهی نیاز بیشتری به انرژی، کالری، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها دارد. بنابراین تغذیه صحیح و سالم در این دوران اهمیت زیادی دارد. به همین علت، مصرف غذاهای مقوی ازجمله گوشت، شیر، تخم مرغ، میوه و سبزیجات تازه در این دوران توصیه می شود.
مغزها ازجمله پسته، بادام و گردو که سرشار از املاح و مواد معدنی است نیز می تواند مفید باشد.
استراحت کافی و فعالیت متناسب نیز در تولید بیشتر شیر موثر است. زنان شیرده بهتر است مایعات بیشتری مصرف کنند؛ شیر تازه، آبمیوه طبیعی و آب بهترین نوشیدنی ها در این دوران است.
یکی از روش های بسیار مهم در افزایش تولید و ترشح شیر، تغذیه مکرر نوزاد است. این امر باعث تحریک نوک پستان می شود و پیام هایی را به مغز می فرستد که باعث افزایش ترشح هورمون پرولاکتین می شود و این هورمون نیز به تولید و ترشح شیر منجر می شود. به مادران توصیه می شود حتی اگر در منزل نیستند و امکان شیردهی برایشان وجود ندارد، نیز هر چند ساعت یکبار شیر خود را بدوشند که این کار باعث تحریک و ترشح پرولاکتین می شود.
البته گیاهان زیادی وجود دارند که باعث افزایش ترشح شیر می شوند، ازجمله تخم شاه تره، بالنگو، زنیان، ترخون، زیره، بابونه و گلپر.
یکی از بهترین افزاینده های شیر، رازیانه است. رازیانه را می توان به صورت دم کرده یا پودر استفاده کرد و همچنین می توان عرق رازیانه را به صورت رقیق شده با آب در دوران شیردهی میل کرد.
نکته مهم درباره رازیانه این است که این گیاه باعث افزایش خونریزی می شود، پس نباید در روزهای اول پس از زایمان استفاده شود.
ثابت شده گیاه بومادران نیز در افزایش تولید و ترشح شیر مادر تاثیر دارد. زنان شیرده می توانند مخلوطی از بومادران و تخم شوید را به این منظور استفاده کنند. شوید یا تخم گشنیز هم غیر از افزاینده بودن شیر مادر خاصیت آرامبخشی دارد.
ریحان یا تخم ریحان نیز در افزایش تولید شیر موثر است و مصرف آن توسط مادر باعث کاهش نفخ و دردهای شکمی نوزاد نیز خواهد شد.
مصرف روزانه حدود دو گرم تخم ترب یا یک گرم سیاهدانه نیز می تواند در افزایش تولید شیر مفید باشد. شنبلیله نیز افزاینده شیر است، به این منظور می توان از آن به صورت ترکیب با زیره استفاده کرد. اسفناج، ماش، کنجد، هویج، زردک و بادام زمینی از مواد غذایی گیاهی موثر در افزایش ترشح شیر هستند، همچنین خوردن جوانه گندم نیز در افزایش تولید شیر مفید است.
به مادران توصیه می شود در دوران شیردهی مواد غذایی نفاخ مانند پیاز، سیر، نخود و سبزی خام کمتر استفاده کنند، زیرا باعث نفخ و دردهای شکمی در نوزاد می شود.
دکتر امیرهومن کاظمی
متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی
تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان
حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
"یونیسف: تغذیه با شیر مادر سالانه جان 1.3میلیون کودک را در جهان نجات میدهد."
یونیسف، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل، از دولتهای جهان خواست تا برای بهبود و مراقبت از وضعیت تغذیه انحصاری و زودهنگام با شیر مادرو بهکارگیری شیوههای تغذیه تکمیلی تلاش کنند.
به همین مناسب یونیسف همراه با وزارت بهداشت، سازمانهای غیردولتی و دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی مراسمی را در اولین روز از هفته جهانی تغذیه با شیر مادر در تهران برگزار کردند.
کنفرانس امسال با عنوان، "تغذیه با شیر مادر و غذای خانواده: عشق آفرین و سالم" بر اهمیت الزام ادامه تغذیه با شیر مادر بعد از شش ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر تاکید دارد.
خانم روچیرا گوپتا، مدیر برنامه ارتباطات یونیسف، در تهران میگوید: "با استفاده از تغذیه انحصاری با شیر مادر و به کارگیری شیوههای تغذیه تکمیلی میتوان تعداد کودکان زیر 5 سال را که از سوءتغذیه جان خود را از دست میدهند، کاهش داد."
سوءتغذیه عامل بیش از 50% مرگومیر در میان کودکان زیر 5 سال در جهان میباشد.
خانم گوپتا میافزاید: "طبق اسناد معتبر، با بهبود این دو عامل، یعنی تغذیه انحصاری با شیر مادر و تغذیه تکمیلی، میتوان روزانه جان 5000 کودک را در سرتا سر دنیا نجات داد."
تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول تولد نوزاد، ضامن کل سلامتی وی میباشد و کلیه مواد لازم را به بدن وی میرساند. شیر مادر حاوی کلیه مواد مغذی، آنتی بیوتیکها، هورمونها، عوامل ایمنی و آنتی اکسیدانهای لازم برای نوزاد است. شیر مادر نوزادان را از خطر اسهال و عفونتهای شدید تنفسی حفظ میکند و سیستم ایمنی بدن آنها را فعال نگه میدارد.
آمار بیانگر آنست که در ایران بیش از نیمی از نوزادان قبل از 4 ماهگی از تغذیه انحصاری با شیر مادر محروم میشوند. فراوانی این کار در مناطق روستایی و شهری یکسان است، اما در برخی مناطق چون استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان این امر شایعتر است. طبق آخرین آمار، تنها 4/24% زنان در سیستانوبلوچستان و 8/38% زنان در استان هرمزگان در شش ماه اول زندگی نوزادانشان آنها را منحصرا با شیر خود تغذیه میکنند.
از این رو یونیسف با مشارکت وزارت بهداشت قصد دارد تا آگاهی عمومی و آموزشهای مردمی را نسبت به تغذیه انحصاری با شیر مادر و ادامه آن در کنار تغذیه تکمیلی تا دو سال اول زندگی کودک در سه استان سیستانوبلوچستان، هرمزگان و آذربایجان غربی افزایش دهد.
تغذیه با شیر مادر همراه با تغذیه تکمیلی یکی از موثرترین عوامل دستیابی به هشت هدف توسعه هزاره در زمینه کاهش فقر، گرسنگی و سوءتغذیه است.
تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
شیر مادر سرشار از مواد مغذی و دارای انواع ویتامین هاست و بهتر از هر چیز دیگری رشد فرزند دلبند شما راتضمین می کند
کودکی که در دوران اولیه زندگی خود تغذیه مناسب داشته باشد به رشد و پرورش جسمانی کامل دست یافته ، در آینده فردی تندرست و شاداب خواهد بود
مزایای شیر مادر
شیر مادر تا یکسالگی برای نوزاد بهترین است و موجب می شود نوزاد کمتر دچار عفونت های مختلف شود
شیر مادر بعلت دارا بودن ماده ایمنی به نام ایمونوگلوبین تا حدود زیادی اسهال و استفراغ نوزاد را کاهش می دهد و نسبت به بعضی بیماریهای دیگر ایجاد مصونیت نموده و می توان گفت اولین واکسن نوزاد است . شیرمادر نه تنها کاملترین غذا برای نوزاد است بلکه عامل مهمی در پیشگیری از عفونت و ضامن سلامتی جسمی و روانی شیرخوار می شود
شیر مادر درجه حرارت مناسب داشته ، از آلودگی عاری است و میزان ابتلا به آسم و آلرژی را در شیرخوار کاهش می دهد
شیر مادر آسودگی روانی و رشد عاطفی نوزاد را تامین می نماید و موجب افزایش ارتباط بین مادر و کودک می گردد
تغذیه با شیرمادر مواد زاید تولید نمی کند ، استفاده از شیرخشک با زباله هایی همچون بسته بندیهای قوطی شیرخشک و بطری و اتلاف کاغذ همراه است
شیرمادر در هر زمانی با دمای مناسب و با توجه به نیاز کودک در دسترس اوست . و برای درست کردن شیرخشک نیاز به آب و استریل کردن بطری و سرشیشه و حمل آنها است . شیرمادر نیاز به حمل ندارد و هر کجا برود آمادگی تولید شیر وجود دارد بدون آنکه گرم یا سرد باشد
شیر هر مادر مناسب با نیاز کودکش می باشد و حتی شیرمادر دیگر مناسب همان کودک نمی باشد . مسلما شیرخشک از این خاصیت برخوردار نیست. یعنی ترکیب شیر هر مادر متفاوت است و با توجه به نارس بودن کودک و یا خیلی موارد دیگر این ترکیب متناسب با نیاز کودک تغییر می کند
نکاتی در مورد شیردهی
شیر مادر در روزهای اول تولد نوزاد کم می باشد _ البته در این مدت هم نوزاد احتیاج کمتری به شیر دارد.
شیر مادردر روزهای اول آغوز نامیده می شود که برای نوزاد ضروری است بنابراین تعذیه نوزاد را بلافاصله بعد از زایمان و با آغوز شروع کنید و ادامه دهید
تداوم شیردادن از پستان مادر با فواصل کوتاه مهمترین عامل ترشح و افزایش شیر مادر می باشد ، لذا بهیچ عنوان نبایستی به نوزاد شیرخشک داد ، مگر در موارد استثنایی که با بایستی حتما توسط پزشک توصیه شود
بیماریهای رایج مادران و مصرف دارو توسط مادر مانع از شیردادن به نوزاد نمی باشد . بجز چند مورد استثنایی که بایستی توسط پزشک کودکان تجویز شود
دفعات تغذیه از پستان بایستی بر مبنای خواست نوزاد باشد _ حدود 8تا12 بار در طول بیست و چهار ساعت
در صورتیکه شیرخوار از شیرمادر استفاده می کند نیازی به نوشیدن آب اضافی ندارد و اگر بعلت گرمی محیط نیاز به آب اضافی باشد میتوان از آب جوئشیده خنک شده استفاده کرد
بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیرمادر ، افزایش وزن و قد شیرخوار بر اساس منحنی رشد است که با مراجعه به پزشک کودکان و با بررسی رشد ماهیانه شیرخوار این کار میسر است . نوزاد در روزهای اول تولد کمی وزن از دست می دهد . این پدیده طبیهی است و نباید آنرا به حساب کمبود شیرمادر گذاشت . اصولا تشخیص کمبود شیرمادر و احتیاج به شیرخشک در صلاحیت پزشک کودکان است ، لذا بدون مشاوره با پزشک کودکان اقدام به تجویز شیرخشک ننمائید
کلید موفقیت در شیردهی اعتماد به نفس است ، نیاز به شبردهی نیاز به تصمیم و تعهد مادر دارد
شیردادن به نوزاد خیلی زود و ظرف یکساعت بعد از تولد
تغذیه شیرخوار بطور مکرر و بر حسب میل و یا تقاضای او
تغذیه انحصاری شیرخوار فقط با شیرمادر در تمام مدت مرخصی زایمان
قرص ضدحاملگی اثر سوء بر روی شیرمادر دارد
خوردن مایعات زیاد توسط مادر و مک زدن پستان مادر بوسیله نوزاد شیر را زیاد می کند
و شما پدر عزیز ، به منظور تغذیه فرزندتان با شیرمادر برای تشویق و حمایت از همسر خود با همه توان تلاش کنید . توجه کنید که همسر شما در دوران شیردهی حساستر از دیگر مواقع بوده و نیازهای عاطفی ، روانی و تعذیه ای خاص دارد
توصیه هائی هنگام شیر دادن به کودک
قبل از شیر دادن دستهایتان را بشوید و پستان خود را آب ولرم تمیز کنید . پستان را با استفاده از صابون یا مواد ضد عفونی تحریک نکنید
هنگام شیر دادن نوزاد را بغل کرده ، سر او را بالاتر نگه دارید ، توجه کنید که سینه شما روی بینی نوزاد را نپوشاند و مانع تنفس نوزاد نشود برای جلگیری از اینکار چهار انگشت خودر را زیر سینه و انگشت شست را روی سینه قرار دهید . برخی از مادران از دو انگشت خود بصورت قیچی استفاده می کنند که اینکار سبب کاهش شیر می شود
در اوایل تولد به نوزاد از هر دو پستان خود شیر دهید
پس از اینکه از یک سینه شیرخورد ، پشت او را ماساژ دهید تا آروغ بزند ، سپس سینه دیگر را به او بدهید و عمل ماساژ را تکرار کنید
برای جلوگیری ار پریدن شیر در گلوی نوزاد ، او را پس از خوردن شیر یا به پهلوی راست یا چپ بخوابانید . توجه کنید که هیچوقت نوزاد را بر روی شکم نخوابانید
شیرمادر تا شش ماهگی برای رفع نیازهای شیرخوار کافی است و در این دوره به جز آب در مواقع نیاز یا استفاده از قطره هایی که پزشک توصیه می کنند ، هیچ چیز دیگر به کودک ندهید
از شیردهی در حالت خوابیده خودداری کنید و حتما نوزاد را در آغوش گرفته و به او شیر دهید
نکاتی در مورد دوشیدن شیر
بهتر است دوشیدن شیر زمانی صورت گیرد که پستانها پر از شیر است ، معمولا بهترین زمان صبح هاست
استراحت مادر به مدت 10تا20 دقیقه قبل از دوشیدن شیر ، خوردن مایعات نظیر یک لیوان شیر ، آب میوه ، چای کمرنگ و... می تواند کمک موثری باشد ، البته مایعات گرم بیشتر از مایعات سرد به تولد شیر کمک می کند
دوشیدن شیر با دست بهترین روش دوشیدن است و به استفاده از پمپ های دستی ترجیح دارد .شستن دستها با صابون و شستن سینه با آب ساده توصیه می شود
بهتر است مادران در موقع دوشیدن شیر در محیطی آرام و ساکت و بدور از اضطراب فشارهای عصبی و در یک وضعیت راحت بنشینند
فکر کردن به نوزاد ، نگاه کردن به او و یا نشستن در کنار او و یا شنیدن صدای کودک به ترشح شدن شیر کمک می کند
استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت 10تا15 دقیقه روی پستان و نوک آن و یا حمام کردن یا ماساژ دادن به جاری شدن شیر کمک می کند .
منبع: http://www.koodakan.org