وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
پس از سزارین حال من چطور خواهد بود؟
پس از سزارین شما نیز مثل هر مادر دیگری با در آغوش گرفتن فرزندتان احساس سرخوشی و در عین حال خستگی خواهید داشت. ولی در عین حال زخمی هم بر روی شکم دارید. به هر حال شما در دوره نقاهت پس از یک جراحی شکمی بزرگ هستید...
سزارین,زایمان طبیعی,زایمان با جراحی
بهبودی پس از زایمان
مراقبت دوران بارداری - بهبودی پس از زایمان
. بطور معمول بیمارانی که تحت جراحی سزارین قرار گرفته اند 1 تا 2 روز بعد از جراحی در بیمارستان می مانند. معمولا نیازی به آنتی بیوتیک ندارید مگر اینکه برایتان تجویز شده باشد. پس از مرخص شدن می توانید حمام کنید. نیازی به پانسمان مجدد در محل برش ندارید، کافی است محل را خشک نگه دارید.
پس از سزارین چه نوع مسکنی دریافت می کنم؟
اگر برای سزارین تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته اید و یا از طریق اپی دورال و اسپینال دوزهای مرفین اضافی دریافت نمی کنید. ممکن است به شما بلافاصله پس از جراحی ترکیبات مخدر سیتمیک تزریق شود. ممکن است هر چند ساعت داروی ضد درد بصورت تزریق یا شیاف دریافت کنید.
در هیچ شرایطی از اینکه درخواست مسکن کنید خجالت نکشید. شما نباید در سکوت رنج ببرید و هر چه بیشتر صبر کنید کنترل درد مشکل تر می شود. بعلاوه، هر چه راحت تر و آرام تر باشید شیردادن و براه افتادن برای خودتان آسان تر خواهد بود.
در اولین روزهای پس از سزارین تا چه حد بهبودی حاصل می شود؟
ممکن است بلافاصله پس از جراحی احساس گیجی و تهوع داشته باشید. بسیاری از مادران در سراسر بدن احساس خارش دارند بخصوص آنهایی که از طریق اپی دورال یا اسپینال مواد مخدر دریافت کرده اند. در چنین صورتی به پزشک اطلاع دهید تا داروی ضد خارش برایتان تجویز کند.
اگر بخواهید نوزاد را شیر دهید می توانید در اولین فرصت ممکن این کار را انجام دهید. از پرستار بخواهید که به شما آموزش دهد چگونه در وضعیت خوابیده به پهلو به نوزاد شیر دهید.
ممکن است در محل برش سزارین احساس درد و بی حسی کنید. محل برش ممکن است کمی برآمده و برجسته بوده و از رنگ پوست تان تیره تر باشد. عطسه، سرفه یا سایر فعالیت هایی که در محل شکم فشار ایجاد نماید، در روزهای اول دردناک خواهد بود ولی روز به روز و رفته رفته بهتر خواهید شد.
پرستار شما در ابتدا هر چند ساعت یکبار به بالین شما خواهد آمد که وضع شما را کنترل کرده و به شما کمک نماید. او علائم حیاتی شما را کنترل می کند، شکم شما را لمس می کند تا ببیند آیا رحم سفت است و میزان خونریزی واژن را بررسی می کند. نظیر هر زنی که به تازگی بچه ای بدنیا آورده است شما نیز دارای ترشحاتی از واژن خواهید بود که حاوی خون و بافت های اضافی کنده شده از حفره درونی رحم است. ممکن است اولین بار که از جا برمی خیزید مقداری زیادی از این ترشحات خونی دفع شوند و تا 3 یا 4 روز اول به رنگ قرمز روشن خواهد بود.
همچنین پرستار به شما آموزش خواهد داد که چگونه سرفه کنید یا تمرینهای منظم تنفس انجام دهید تا مایعات جمع شده در ریه ها تخلیه شود. این امر در صورتیکه بیهوشی شما از نوع عمومی بوده باشد بسیار حائز اهمیت است. (خطر ابتلا به پنومونی با این عمل کاهش می یابد). دقت کنید که هنگام سرفه (و نیز عطسه و خنده) دستها یا یک بالش روی محل زخم بگذارید. اگر همه چیز روبراه باشد سرم و سوند ادراری در عرض 12 ساعت پس از جراحی برداشته خواهد شد و شما به محض آنکه میل به خوردن داشته باشید می توانید غذا بخورید.
در دو روز اول ممکن است از نفخ و تجمع گاز در شکم رنج ببرید. از آنجا که حرکات روده بعد از جراحی کند می شود گاز در روده تجمع می یابد. حرکت کردن و راه رفتن به سیستم گوارشی کمک می کند تا مجددا فعالیت خود را از سرگیرد. اگر ناراحتی شما زیاد باشد پرستار به شما داروهای ضد نفخ حاوی سایمتیکون می دهد این دارو باعث می شود که حباب های گاز راحت تر کنار یکدیگر جمع شوند و گاز دفع شود. اما اگر باز هم دفع نداشتید حتما اطلاع دهید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. مصرف سایمتیکون در دوران شیر دهی بی خطر است.
احتمالا در روز جراحی و مسلما در روز بعد از آن به شما توصیه می شود که تخت را ترک کنید. (با این حال سعی نکنید که خودتان به تنهایی از تخت برخیزید. برای اولین بار پرستار باید در کنار شما باشد) هنگامیکه در تخت هستید با حرکت دادن و کشیدن ساق ها و چرخاندن مچ پا خون را در ساق پا به جریان بیاندازید. در روز دوم باید با کمک همسرتان یا پرستار چند بار در اتاق قدم بزنید. این امر به گردش خون در بدن کمک می کند، از تنبلی روده ها می کاهد، و خطر لخته شدن خون را در ساق پا کاهش می دهد. در ابتدا ممکن است حتی رفتن به دستشویی غیر ممکن به نظر برسد ولی حرکت کردن در بهبود شما اهمیت خاصی دارد می توانید برنامه راه رفتن را طوری تنظیم کنید که پس از دریافت مسکن باشد تا درد کمتری احساس کنید.
احتمالا در عرض 7 تا 10 روز بخیه ها را خواهند کشید. این عمل چند دقیقه بیشتر وقت نمی گیرد و شما تنها کمی احساس نیشگون گرفتن می کنید؛ ولی درد ندارد.
در اولین روزهای پس از مرخص شدن از بیمارستان تا چه حد بهبودی حاصل می شود؟
پس از ترک بیمارستان به کمک زیادی نیاز خواهید داشت. اگر تاکنون کسی پیشنهاد کمک به شما نکرده است از همسر خود، بستگان و یا دوستان تقاضای کمک کنید.
انتظار نداشته باشید که به محض رسیدن به منزل، مسکن را کنار بگذارید. ممکن است تا یک هفته پس از جراحی نیز به مسکن نیاز داشته باشید. (اگر خودتان نوزاد را شیر می دهید از مصرف آسپرین یا داروهای حاوی استیل سالسیلیک اسید بپرهیزید).
میزان مصرف مایعات را بیافزائید تا دچار یبوست نشوید. محل زخم روز به روز بهتر خواهد شد. با این حال ممکن است تا چندین هفته حساس باشد. در صورتیکه در محل زخم علائم عفونت از جمله گرمی، قرمزی یا ورم وجود داشته و یا زخم ترشح دارد، درد بدتر شده و یا درد ناگهانی آغاز شده است، و نیز اگر تب دارید (حتی اگر زخم خوب شده است) فورا به پزشک مراجعه کنید.
خونریزی و ترشح از واژن باید رفته رفته کم شود و البته ممکن است تا 6 هفته ادامه یابد. ترشح تدریجا به رنگ قرمز روشن و سپس صورتی و پس از آن زرد مایل به سفید تغییر می کند. اگر خونریزی نظیر قاعدگی بیشتر از 4 روز اول پس از زایمان ادامه یابد و یا بعد از کاهش، مجددا افزایش پیدا کند به پزشک خود مراجعه کنید.
تا چه حد میتوانم فعال باشم؟
وقتی به منزل می روید استراحت کافی برایتان لازم است؛ با این حال باید بطور منظم از جا برخاسته و حرکت کنید. راه رفتن پدیده بهبود را تسریع کرده و به پیشگیری از عوارضی نظیر لخته شدن خون کمک می کند، ولی نباید فعالیت بیش از حد باشد. از فعالیت آهسته شروع کنید و رفته رفته به میزان آن بیافزائید. از آنجائیکه در حال بهبود از یک عمل جراحی شکمی بزرگ هستید عضلات شکم شما تا مدتی درد خواهند داشت؛ سخت نگیرید و از بلند کردن چیزهای سنگین تر از وزن نوزاد تا 8 هفته بپرهیزید.
درعرض 6 تا 8 هفته شما قادر خواهید بود که به میزان متوسطی فعالیت کنید ولی برای تمرینات بیشتر تا وقتی که پزشک به شما اجازه نداده صبر کنید. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا شما به حالت قبل بازگردید. درعرض 4 تا 6 هفته و با صلاحدید پزشک می توانید مقاربت جنسی را آغاز کنید.
محل برش عمل چه شکلی دارد؟
در ابتدا جای زخم اندکی برجسته و بالا آمده است و رنگی تیره تر از پوست طبیعی خودتان دارد ولی در عرض 6 هفته پس از جراحی کاملا کوچک می شود. طول برش سزارین 10 تا 15 سانتیمتر است و حدود 3 میلیمتر عرض دارد. با گذشت زمان رنگ زخم برش سزارین به رنگ پوستتان نزدیک تر می شود وعرض آن نیز به نصف میزان قبل تقلیل می یابد.
برش سزارین معمولا در قسمت پایین شکم قرار دارد. محل زخم تدریجا با موهای زهار پوشانده می شود و احتمالا خیلی پایین تر از دور کمر لباس زیر یا بیکینی قرار می گیرد. هنگام بهبود ممکن است خارش نیز داشته باشد.
احساسات من چگونه خواهد بود؟
پس از سزارین مادران احساسات کاملا متفاوتی دارند. ممکن است اگر دوست داشتید که با زایمان طبیعی نوزاد را بدنیا آورید، با انجام سزارین کمی ناامید شوید. شاید هم اصلا به نوع بدنیا آوردن نوزاد اهمیت نمی دادید. بخصوص اگر بارداری همراه با عارضه داشتید و یا نگران سلامت نوزاد بودید. بعضی از خانمها که بعد از طی کردن دردهای زایمان به مدت طولانی، سزارین می شوند احساس آرامش می کنند در حالیکه عده ای دیگر ممکن است از اینکه نهایتا پس از ساعتها درد کشیدن سزارین شده اند ناراحت شوند. بعضی از مادران ابراز می دارند که احساس می کنند سرشان کلاه رفته است که سزارین شده اند بخصوص اگر در کلاسهای زایمان شرکت کرده باشند. برخی دیگر می گویند که احساس می کنند از سایر خانمها کمترند زیرا به سزارین احتیاج داشته اند. وجود چنین احساساتی شایع است و رهایی از آن مشکل است و اگر شما نیز چنین احساسی دارید ممکن است مدتها طول بکشد تا بتوانید با نوع زایمانی که متفاوت از آن چیزی بوده که در دوران بارداری انتظارش را داشته اید کنار بیایید.
ممکن است دانستن این امر که تولد نوزاد برای بسیاری از خانم ها - خواه طبیعی و خواه از طریق سزارین - بسیار با آنچه انتظارش را داشته اند متفاوت بوده است، به شما کمک کند.
اگر شما در واقعیت لزوم انجام جراحی شک دارید با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید و از او بخواهید تا علت این تصمیم را برایتان توضیح دهد. بخاطر داشته باشید که شما ممکن است طیفی از احساسات گوناگون را نظیر سایر مادران در دوران پس از زایمان تجربه کنید. بدون در نظر گرفتن نوع زایمان، افسردگی پس از زایمان شایع است خواه پس از زایمان طبیعی و خواه پس از سزارین. اگر شما واقعا احساس اندوه دارید نزد مشاور یا روانپزشک بروید. ممکن است به افسردگی پس از زایمان دچار شده باشید.
مراقبت دوران بارداری - ninisite.com
بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
توصیه های قبل از سزارین :
خانم باردار باید در روز قبل از عمل سزارین چند نکته را رعایت کند، حتی در کسانی که برنامه زایمان طبیعی دارند، رعایت برخی نکات زیر توصیه میشود، چون در هر زایمان طبیعی هم احتمال سزارین اورژانسی وجود دارد.
* حمام کردن در روز قبل از عمل به پیشگیری از عفونت محل جراحی کمک میکند. در مورد کسانی که زایمان طبیعی در پیش دارند، حمامکردن بعد از شروع دردهای خفیف توصیه میشود. برداشتن موی ناحیه عمل فقط در روز عمل توصیه میشود، نه روز قبل از عمل.
*بهتر است بیمار حداقل هشت ساعت قبل از عمل، چیزی نخورد، هرچند در بررسیهای جدید، خوردن آبمیوه و آب ممنوع نیست، اما بهتر است مادر باردار حتی آب هم نخورد. البته در مواردی، مصرف آنتیاسید جهت خنثی کردن اسید معده توصیه میشود.
این توصیهها جهت بهتر شدن روند بیهوشی داده میشود. در مورد زایمان طبیعی توصیه میشود بیمار پس از شروع دردهای خفیف از خوردن غذاهای سنگین پرهیز کرده و بیشتر از مایعات استفاده کند.
*دفع مدفوع در روز قبل از عمل هم به روند کلی بهبودی و کاهش دردهای پس از عمل کمک میکند. در مورد زایمان طبیعی هم توصیه میشود بیمار با شروع دردها با کمک روغن کرچک یا داروهای دیگر اجابت مزاج مناسب داشته باشد.
*پاککردن لاک دست و پا قبل از عمل. در غیر این صورت، روز ورود به بیمارستان حتی جهت زایمان طبیعی این کار توسط پرسنل توصیه و انجام میشود، چرا که برخی کنترلهای وضعیت اکسیژنرسانی و تنفسی بیمار، حین بیهوشی با توجه به رنگ بستر ناخنها انجام میشود و ناخن باید بیرنگ باشد.
*درآوردن النگو و انگشتر و کلیه زیورآلات توصیه میشود. این مساله شامل گیره سرهای فلزی و کلا هر جسم فلزی دیگری که در تماس با بدن است نیز میشود، زیرا این اجسام با وسایل کنترل داخل اتاق عمل و اتاق زایمان تداخل دارد.
از آنجا که حین بارداری، اغلب ورم دست و بدن و افزایش وزن وجود دارد، باید النگو و انگشتر قبل از تنگشدن بیش از حد خارج شود، وگرنه در اتاق زایمان یا اتاق عمل با وسایل مناسب انگشتر و النگو بریده و خارج میشود. به همین دلیل، کل لباسها حتی لباس زیر، قبل از ورود به زایشگاه و اتاق عمل خارج و لباس بیمارستان یا اتاق عمل پوشانده میشود.
*در مواردی که خانم باردار استرس زیادی دارد، شب قبل از عمل مصرف یک عدد آرامبخش مثل دیازپام توصیه میشود.
توصیه های بعد از سزارین
آشنایی مادران با مراقبت های پس از سزارین به ایشان کمک می کند تا دوران نقاهت پس از زایمان را به دور از هر گونه خطری سپر نمایند. امید است این راهنما پاسخگویی شما مادر عزیز باشد.
- تا 24 ساعت پس از سزارین، ممکن است خونریزی در حد قابل توجهی وجود داشته باشد، ولی به تدریج از حجم خون کاسته می شود. همچنین ترشحات واژن نیز ممکن است تا یک ماه دیده شود.
- درد محل عمل و درد ناشی از انقباضات رحم در پی شیردهی ممکن است احساس شود. این درد به علت برگشت رحم به حالت قبل از حاملگی است و با مصرف مسکن تجویزشده توسط پزشک معالج کم می شود.
پانسمان ناحیه سزارین ضدآب و شفاف است و می توانید هر روز به روش ایستاده، استحمام کنید.
- توصیه می شود تا سه روز پس از سزارین از خوردن غذاهای نفاخ مثل میوه خام، آب میوه خام، آب میوه های کارخانه ای چون ساندیس و ...، حبوبات، پلو و خورشت بپرهیزید.
- غذاهایی چون کباب، جوجه کباب، گوشت یا مرغ آب پز و سبزیجات پخته مثل هویج، کدو، سیب زمینی و آب رقیق کمپوت مناسب ترند.
- در صورت یبوست از روغن زیتون، آلوخشک و انجیرخشک خیس کرده استفاده شود.
- سعی کنید آب به میزان کافی مصرف نمایید، چرا که به رفع یبوست کمک می کند. از طرفی به علت شیردهی و خونریزی نیز به جایگزینی مایعات بدن نیاز دارید.
- هنگام دفع ادرار و اجابت مزاج، برای جلوگیری از فشار به محل بخیه، از توالت فرنگی استفاده شود.
- سعی کنید مرتبا راه بروید، چرا که راه رفتن هم از نفخ شما جلوگیری می کند و هم از یبوست.
- به خاطر داشته باشید استراحت کافی، در فواصل فعالیت، به تسریع بهبودی دوران پس از زایمان کمک میکند.
- سعی کنید در ساعاتی که نوزاد خواب است شما نیز استراحت نمایید و از دیدوبازدید های طولانی بستگان حتی الامکان بپرهیزید.
- معمولا اجازه انجام ورزش از روز دهم به بعد، در اولین ویزیت پزشک معالج توسط پزشک معالج، به فرد داده می شود.
- مرتب از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید. در صورت حالات غیر عادی در سینه مثل سفتی سینه، درد، قرمزی و تب به پزشک معالج خود اطلاع دهید و به بیمارستان مراجعه نمایید.
- همچنین شستشوی نوک سینه با آب ولرم، قبل و پس از هر بار شیردهی به منظور پیشگیری از آلودگی لازم است.
- در صورت مشاهده تب، التهاب ناحیه جراحی (یعنی قرمزی، درد، ترشح)، تب و خونریزی شدید و غیرعادی به بیمارستان مراجعه نمایید
- داروهای نسخه شده را استفاده نمایید
- روز سوم پانسمان روی زخم را بردارید و پس از یک دوش کوتاه و ایستاده زخم محل عمل را با شامپو _ترجیحا شامپو بچه _بشویید وبا سشوار خشک کنید. از این به بعد باید روزانه زخم شسته و خشک گردد.
- بین روزهای 7 تا 10 پس از عمل به پزشک معالج خود مراجعه کنید .
- بین روزهای 3 تا 5 از زایمان نوراد خود را برای آزمایش غربالگری به مرکزی که قبلا به شما معرفی شده ببرید.
- حد اقل تا 40 روز از نزدیکی پرهیز کنید.
- مادران سزارینی باید مقادیر زیادی مایعات و به خصوص آب بنوشند تا توانایی بدن برای التیام زخم ها افزایش پیدا کند
- برخی مادران از مصرف داروهای مسکن به دلیل تاثیر آنها بر روی شیرشان، خودداری می کنند. اما در اکثر موارد درد ناشی از سزارین آنقدر زیاد است که مادر از تحمل آن عاجز می شود و در روحیه او تاثیر بد گذاشته و به نوزاد هم منتقل می شود. بنابراین باید داروهای مسکن مصرف شود. پزشکان معمولا داروهایی را تجویز می کنند که کمترین تاثیر را بر شیر مادر دارند.
- به مادران سزارینی توصیه می شود در روزهای اول پس از زایمان، پیاده روی سبک را جزء برنامه های روزانه خود قرار دهند. پیاده روی سبب می شود تا جریان خون، بهتر و سریع تر در بدن به گردش درآید و زخم ناشی از عمل سزارین به سرعت بهبود پیدا کند
- اگر چند روز پس از زایمان احساس کردید که باید به گردش و تفریح بروید تا حال و هوایتان عوض شود، فرصت را از دست ندهید. هوای تازه و تفریح برای ارتقای روحیه مادران، بسیار مناسب است.
- به مادران سزارینی توصیه می شود تمام وسایل لازم برای نوزاد خود را در دسترس قرار دهند تا زمانی که به آنها نیاز دارند مجبور به صرف وقت و انرژی برای یافتن آنها نباشند، وسایلی مانند پوشک نوزاد، پستانک، لباس بچه و .
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
آمار نشان می دهد که ایران رتبه دوم سزارین در دنیا و نخست را در منطقه دارد. پیش از ایران برزیل بیشترین آمار سزارین در دنیا را دارد. اما چرا در ایران سزارین بالاست؟
زهرا تالانی: تا همین دو دهه پیش، آمار زایمان طبیعی در ایران بسیار بیشتر از سزارین بود. اما الان در اطرافیانتان شاید تعداد کسانی که حاضر باشند زایمان طبیعی داشته باشند به تعداد انگشتان دست هم نرسد. این در حالی است که 50 هزار مامای تربیت شده در سطح کشور و حتی دورافتادهترین مناطق با کمترین هزینه نسبت به سزارین آماده ارائه خدمات زایمان هستند.
در همین زمینه میزگردی را با حضور رئیس انجمن علمی مامایی کشور و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و افسانه محمد زاده متخصص زنان و زایمان و مسئول کلینیک زنان پژوهشگاه ابن سینا برگزار کردیم. این دو نفر معتقد بودند باید امکانات زایمان طبیعی فیزولوژیک را در بیمارستان ها فراهم کرد. چه اینکه زایمان طبیعی به شیوه چند دهه پیش، به دلیل مشکلاتش، همه مادران جوان را فراری می دهد.
مشروح این میزگرد را که در پژوهشگاه ابن سینا برگزار شد، می خوانید:
آخرین آماری که از سوی سازمان بهداشت جهانی منتشر شده نشان می دهد که ایران رتبه اول سزارین در منطقه و رتبه دوم جهانی را دارد. چرا در کشور ما اینقدر آمار سزارین بالا رفته است؟
محمدزاده: این مشکل جهانی است و حتی در آمریکا هم وجود دارد. الان در آمریکا نرخ سزارین 26 درصد است، اما انتظار آن است که به 15 درصد برسد.بنابراین حتی کشورهای توسعه یافته هم این مشکل را دارند.بخشی به تغییر زندگی خانم ها بر می گردد، چون در سنین بالا ازدواج می کنند و بچه دار می شوند. ما امروز یک پدیده ای داریم که دختران بالای 35 سال ازدواج می کنند و بچه دار می شوند.برای همین در این گروه تمایل به سزارین بالاست .گاهی هم به خاطر این است که کودک در معرض خطر قرار دارد چون الان میزان سونوگرافی بالا رفته و این خطرات بیشتر مشخص می شود. در گذشته زائو با درد زایمان به مراکز بیمارستانی مراجعه می کرد اما الان مشکلات کودک و مادر بهتر تشخیص داده می شود و ناگزیر به این کار هستیم. اما برخی مادران هم چون زایمان اولشان را سزارین کردند ناگزیرند که زایمان های بعدی را هم سزارین کنند.البته در آمریکا یا انگلستان خانم هایی که یک بار سزارین شدند اگر برای زایمان دوم مشکل تنگی لگن نداشته باشند تشویق می شوند که زایمان طبیعی داشته باشند. اما این امکانات زیادی می خواهد و باید شرایط آن در کشور مهیا باشد. اصلا یکی از برنامه های آمریکا این است که تعداد سزارین زایمان دوم را کم کند.
خداکرمی: بررسی ما نشان می دهد که از سال 60 تاکنون سزارین از 14 درصد در یک مرکز دولتی به 78 درصد رسیده است. در بیمارستان های خصوصی تقریبا 100 درصد زایمان ها سزارین است. این درحالی است که مستندات مبتنی بر شواهد علمی و متخصصین زنان و مامایی عمل سزارین انتخابی را به شدت نهی کرده و معتقدند تنها در مواردی که جان مادر یا نوزاد در خطر است باید برای سزارین اقدام کرد زیرا عوارض متعددی با سزارین انتخابی در بیمار و نوزادش به وجود میآید. در زایمان فیزیولوژیک با آماده کردن مادر باردار در دوران بارداری با حمایت مداوم مامایی و انجام تمرینات عضلانی، تنفسی، آرامسازی و استفاده از روشهای غیردارویی کاهش درد همچون ماساژدرمانی، آروماتراپی (استفاده از عطرها و روایح در درمان بیماریها) و تکنیکهای تنفسی میتوان درد زایمان را کنترل کرده و بر آن مسلط شد. در کشورهای غربی به خصوص کشورهای اروپایی مانند هلند، اتریش و انگلستان از این روش استفاده میشود، مادرانی که تجربه استفاده از این تکنیکها را دارند عمدتا رضایت بسیار زیادی از زایمان طبیعی دارند و نوزادان آنها نسبت به نوزادان سزارینی آرامتر بوده و بیقراری کمتری دارند.
به نظر شما چرا مادران تمایل به سزارین دارند درحالیکه همیشه گفته می شود که سزارین برای مادر و کودک خطرناک است؟
محمدزاده: الان خانم ها نگران هستند که در حین زایمان طبیعی دچار افتادگی مثانه یا آسیب کف لگن شوند. در تمام علم پزشکی موضوع انتخاب آگاهانه و آزادانه خیلی مهم است. بیمار را اجبار به کاری نمی کنیم حتی به بیماری که مبتلا به سرطان است راه های درمان گفته می شود و او خودش باید انتخاب کند. عده ای اعتقاد دارند خانمی که قصد زایمان دارد باید در روند تصمیم گیری زایمان دخالت کند و اگر دوست دارد سزارین کند این امکان به او داده شود. البته این همگانی نیست و همه اعتقاد ندارند، اما کم کم جا باز می کند تا در روند درمان به طور آگاهانه و آزادانه شرکت می کند.
متاسفانه ما همیشه یک تضادهایی را در کشورمان داریم مثلا یک بنز آخرین مدل می خریم اما هنوز آگاهی نداریم که چطور در ماشین بنز سوار شویم و استفاده کنیم. یعنی به نظر من مشکل فرهنگی است.ما می خواهیم سزارین را کم کنیم اما انتظار داریم الان هم مادران به شیوه مادران 50 سال پیش زایمان طبیعی داشته باشند. اغلب دختران جوان تحصیلکرده هستند و نمی توان این توقع را داشت. الان در کشورهایی که زایمان طبیعی دارند امکانات فراوانی برای این کار دارند، مثل زایمان طبیعی بی درد یا اینکه شوهر همراه خانم در کلاس آموزشی شرکت می کند و در طول زایمان که زن درد می کشد همراه اوست.امکاناتی که در کشورهای پیشرفته در اختیار زوج ها می گذارند ما نداریم. الان چند بیمارستان داریم که کلاس های آموزشی برای مادران داشته باشد یا ورزش دوران بارداری را آموزش دهد؟ نوع زایمان و اینکه چطور موقع زایمان تنفس کند را به طور علمی آموزش نمی دهیم.پس چطور توقع داریم که خانم ها به دنبال زایمان طبیعی باشند.
خدا کرمی: منظور از انتخاب آگاهانه و آزادانه این است که پزشک متخصص تمام مزایا و معایب هر دو زایمان را به مریض توضیح دهد. در دوران بارداری مادر را توانمند کند تا انتخاب کند.الان در اروپا مادران کمی تمایل به سزارین دارند،در کشور هلند حتی بی دردی را هم نمی خواهند و می دانند که درد زایمان دشمن آنها نیست. زایمان هلندی معروف است و حتی 40 درصد مادران در خانه زایمان می کنند.یعنی اعتقاد دارند همانطور که غذا خوردن در خانه بهتر است زایمان هم در خانه بهتر است.الان زنان ما از حقوق دوران بارداری آگاهی ندارند. از حقوق زنان باردار و خانواده آنان است که با اطلاع کامل از مزایا و معایب هر روش درمانی در روند تصمیمگیری درمان و مراقبت خود نقش فعال داشته باشند. در واقع زنان باردار باید از تمام اطلاعات مرتبط با تغییرات فیزیولوژیکی و تغییرات 9 ماهه فیزیکی خود آگاهی یابند. از جمله دیگر مواردی که باید زنان باردار نسبت به آن آگاهی پیدا کنند، مضرات و مزایای هر روش تولد و هر آنچه که در پروسه تولد پیش می آید است تا در زمینه روند مراقبت بارداری و زایمان توانمند شده و خود مانع مداخلات غیرضروری نظیر تولد زودهنگام و سزارین شوند.
بنابراین به نظر شما الان امکانات زایمان طبیعی در بیمارستان های ما وجود ندارد و برای همین مادران می ترسند؟
خدا کرمی :بله قبول دارم تعداد بیمارستان هایی که خدمات زایمان طبیعی را ارائه می کنند کم هستند، اما وزارت بهداست از سال 80 در کارگروهی که من هم عضو آن هستم دستورالعمل زایمان طبیعی و فیزولوژیک را آماده کرد و به مراکز درمانی و دانشگاه ها ابلاغ کرد. اما باید دید که چند درصد پزشکان طبق این دستورالعمل حرکت می کنند و بیمار را پیش می برند؟ در حالیکه مثلا عروس ملکه انگلستان زایمان طبیعی دارد و ماما هم این کار را انجام می دهد. بعد مادران ما هم این حق را می خواهند اما همانطور که شما گفتید تعداد بیمارستان هایی که می توانند به این مادران خدمات بدهد کم هستند. البته بررسی من نشان می دهد که الان مادرانی که آگاهی ندارند و از طبقه پایین هستند به دنبال زایمان سزارین می روند. مادری که آگاهی دارد سزارین نمی خواهد اما محقق نمی شود و ما امکانات نداریم.
خداکرمی، رئیس انجمن علمی مامایی کشور
البته بسیاری از پزشکان برای سزارین تبلیغ می کنند و حتی اگر مادری قصد زایمان طبیعی داشته باشد پزشک او این اجازه را نمی دهد.
محمدزاده: این فرهنگ سازی باید در سطح کلان انجام شود. ما این بحث را فردی نمی کنیم. پزشک، بیمار و سیستم سلامت ما در ان زمینه مشکل دارد .اگر آموزش دوران رزیدنتی مناسب باشد و زایمان آکادمی و درست باشد مشکلی پیش نمی آید. ما الان دیگر تکنیک زایمان مشکل را در اتاق عمل فراموش کردیم و رها شده است.الان در کدام بیمارستان زایمان بدودن درد به طور آکادمی آموزش داده می شود؟ الان شیوه زایمان طبیعی در کشور ما قدیمی است و نطام سلامت آموزشی نمی دهد.
خدا کرمی: اتفاقی که در کشور ما افتاده این است که گروه مادران تحصیلکرده تمایل به زایمان طبیعی دارند اما تمام تیم درمان بر روی سزارین تبلیغ دارند.پزشکان درد و عوارضی مثل افتادن مثانه را مطرح می کنند و خوب طبیعی است که مادر ترجیح می دهد که سزارین شود و از زایمان طبیعی وحشت می کند.البته پزشکان هم تقصیری ندارند از یک طرف با مسائل قانونی سختی مواجه هستند و مسائل تعرفه و بیمه هم است.بنابراین ضعف اصلی نظام سلامت ماست.یعنی در کنار این دستورالعمل از ماما و متخصص حمایت نمی شود.من چند وقت پیش به یک متخصص زنان و زایمان گفتم شما به جای اینکه 4 سال به یک رزیدنت،آموزش بدهید در عرض یک سال و نیم سزارین را یاد بدهید چون اغلب متخصصان به این سمت پیش می روند.هم پردرآمدتر است وهم راحتتر باید تخصص ها را ریز کرد و کسی که به این نوع زایمان علاقه دارد همان را آموزش ببیند.الان با استعدادترین محصلان ما به سمت پزشکی می روند اما پزشک متخصص استرس ناشی از درآمد و شغل دارد . برای همین ساده ترین راه درآمد را انتخاب می کند وبه دنبال سزارین می رود.مادران هم آگاهی و آموزش لازم را ندارد .از طرفی هم دو هم متخصص و هم ماما مادررا به این کار تشویق می کنند.متخصص به خاطر تعرفه و ماما به خاطر مسائل و مشکلات قانونی که وجود دارد می ترسد.وقتی زایمان طبیعی را مطرح می کنیم باید ماما هم وارد این سیستم شود. الان در کشور انگلستان 85 درصد زایمان ها را ماما انجام می دهد.در یک مطالعه ای که من در یک بیمارستان انگلستان نجام دادم متوجه شدم ،87 درصد زایمان طبیعی توسط ماما انجام می شود.
یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که تعرفه ماما خیلی ناچیز است و سهم ناچیزی دریافت می کنند.برای همین تمایلی به انجام کار ندارند؟
خدا کرمی: بله تعرفه ناچیز است. مهمترین نقش و مقصر این روند خود نظام سلامت یعنی وزارت بهداشت است.یعنی طرح خودکفایی بیمارستان ها این مشکل را ایجاد کرد.تعرفه یک ماما 5k است، برای یک متخصص 15k برای زایمان طبیعی و 19k برای سزارین.اما در دنیا یک دستورالعملی تهیه شد ،مثلا در آمریکا اگر زایمان 3 هزار دلار است برای بیمه تفاوتی ندارد که چه کسی این زایمان را انجام می هد.
محمدزاده: اگر قرار است زایمان طبیعی ارزش گذاری شود تفاوتی نمی کند ماما در اتاق زایمان باشد یا متخصص.اما نکته ای که ما متخصصان مشکل داریم این است که ماما یک زایمان طبیعی را انجام می دهد اما اگر زایمان مشکل پیدا کرد و پروسه طولانی شد متخصص زنان دخالت می کند،اما اگر مشکلی پیش آمد پزشک دچار مشکل می شود.چرا باید پزشکی مسئول باشد که اصلا اطلاعی نداشته و در مرحله بحران وارد عمل شده است.
بنابراین اینجا مشکل قانونی در پزشکی قانونی وجود دارد و باید این قانون هم اصلاح شود؟
خدا کرمی: نه الان هر دو هم ماما و هم پزشک متخصص گرفتار می شوند. اما پزشک برای همین تربیت می شود که زایمان های خطرناک را انجام دهد.سیستم ارجاع یعنی همین که زایمان تا زمانیکه پروسه قانونی خود را طی می کند ماما باشد اما اگر مشکلی داشت متخصص دست به کار شود.پزشکی قانونی باید بداند که طبق استاندارد عمل کند و زایمان ممکن است خطراتی داشته باشد.الان اگر ماما هم در پرونده چیزی نوشته باشد گرفتار می شود و جریمه می شود اما درآمد آن خیلی کم است.
محمدزاده: پزشک قانونی هم باید در قوانین خود تجدید نظر کند.در زمان طرح من ، در اتاق زایمان برای زائو مشکل پیش امد و یکی از همکاران من را صدا کردند،اما کتف نوزاد شکست و به پزشکی قانونی شکایت کردند.پزشک قانونی دیه تعیین کرد.ماما و متخصص هر دو این دیه را دادند اما یک موج سزارین در بیمارستان شروع شد، چون نه ماما دیگر اعتماد به نفس داشت و نه متخصص ها این ریسک را می کردند که به ماماها اجازه بدهند.
این مشکل در کشورهای دیگر چگونه است؟
خداکرمی: آنجا هم همین گونه است.پزشکی قانونی هم جریمه های سنگینی تهیه می کند اما یک دستورالعمل دارند که باید طبق آن عمل شود. باید تعرفه پزشک و ماما یکسان شود،زایمان طبیعی یک قیمت داشته باشد و اگر کسی مجوز زایمان طبیعی دارد همان تعرفه به او تعلق گیرد.بیمه گذاران نباید دهنده خدمت را بیمه کنند بلکه باید خدمت بیمه باشد.اگر خدمتی طبق قانون بیمه باشد دیگر تفاوتی نمی کند چه کسی آن را انجام داده است.مدیریت اتاق زایمان به ماما واگذار شود و سرپرست پزشک متخصص باشد و تیمی عمل کنند.اگر دستورالعمل کشور انگلستان را نگاه کنید امضای 4 نفر رئیس کالج مامایی،رئیس کالج متخصص و زنان، رئیس کالج نوزادان و رئیس کالج بیهوشی زیر آن است.پس این 4 نفر باید در مدیریت واحد سلامت مادر و نوزاد نقش داشته باشند،نه اینکه در زمان اجرا از آنها کمک بخواهند.بهترین روش هم این است که انجمن های علمی این 4 گروه با هم یک دستورالعمل را با توجه به فرهنگ،قوانین کشور و واقعیت ها تدوین کنند.
محمدزاده: در یک زایمان طبیعی احتمال خطر بیشتر است. همیشه می گویند کسی که بیشتر عمل می کند احتمال خطا بیشتر دارد،اما باید حمایت کرد.در یک اتاق بسته نمی توان این دستورالعمل را تهیه کرد.باید از تجربه سایر کشورها استفاده کرد،مشکلات و راهکارها را شناخت.
برخی از کارشناسان هم معتقدند که بخشی از دلیل افزایش زایمان به شیوه سزارین هم فرهنگی است.
محمد زاده: در گذشته از شیوه های روانی برای درد زایمان طبیعی استفاده می شد مثل اینکه اگر درد بکشی گناههای تو بخشیده می شود،یا در زمان درد هر آرزویی کنی برآورده می شود.اما الان بیمار آگاه شده و قدرت انتخاب دارد.بیمار من می پرسد که بعد از سزارین درد دارم،چقدر درد دارم.یعنی تحمل درد را ندارد.
خداکرمی: این فرهنگی است.در فرهنگ گذشته ما درد زایمان مقدس بود مانند کشور هلند.اما این تقدس را از بین بردیم در حالیکه می توانستیم آن را امروزی کنیم ،چون این حکمت خداست که تولد با درد باشد. به مادر بگوییم ما اینجا هستیم و تو اگر نتوانستی درد را تحمل کنی به تو کمک می کنیم.این نکته خوبی بود که خانم دکتراشاره کرد.ما سبک زندگی ایرانی را فراموش کردیم و به فرهنگ کشورهای غربی نگاه کردیم و و الان سبقت گرفتیم.
به نظر شما نقش وزارت بهداشت در این فرهنگ سازی چیست؟
خداکرمی: در وزارت بهداشت باید سیستم ارجاع مادر و نوزاد را سامان بدهیم و این کاملا قابل تحقق است. ما در انجمن علمی مامایی حاضر به همکاری در این بحش هستیم،تا پروتکل ارجاع را در بخش سلامت مادر و نوزاد پیش ببریم.به خصوص الان سیاست کلان کشور مبنی بر افزایش کشور است که در مجلس راهکارها و مشوق هایی را هم در نظر گرفتند اما متاسفانه در تدوین این سیاست ها و مشوق ها از یک متخصص یا ماما استفاده نکردند.مادری که یک بار سزارین شده برای تولد نوزاده های بعدی باز هم باید بیهوش شود و این بیهو شی های زیاد خطرناک است اما اگر طبیعی باشد تا سه بار هم امکان زایمان دارد.بنابراین ما از نظام سلامت می خواهیم که زنان متخصص در این زمینه در کمیته ها باشند. دولتمردان نباید مردانه برای زنان تصمیم بگیرند و تصمیم های مربوط به خانواده و زندگی آنها مربوط به خود خانم ها است.متاسفانه نظام سلامت ما کاملا درمان محور است ،یعنی مدیران ما متخصص درمان هستند اما در سایر کشورها وزیر بهداشت تخصصی در بهداشت ندارد و ممکن است کارشناس سلامت باشد.نظام سلامت ما باید به سایر مدیران این حوزه هم بها بدهد.چرا باید در دانشگاه واحد بهداشت مادر و کودک را کارشناسی غیر از ماما تدریس کند؟باید در شیوه مدیریت سلامت بازنگری جدی شود و من از وزیر خواهش دارم یک کمیته ای برای تربیت مدیران در نظام سلامت تشکیل دهد و تنها از متخصصان استفاده نکند.صدا و سیما و رسانه ها هم در این زمینه باید کمک کنند.رزیدنت زنان را باید برای زایمان ها سخت و ناباروری تربیت کنند و در بهداشت مادران از ماما استفاده کنند.زایمان کار ماما است و 85 درصد زایمان ها را ماما می تواند انجام دهد. مدیریت درمان محور سبب شده که میزان مصرف دارو،عمل جراحی،سونوگرافی و ... بیشتر از استاندارد جهانی باشد.
محمدزاده:باید امکانات یک زایمان سالم و بی خطر را باید در اختیار مادران قرار دهیم و تعداد ماماها در اتاق زایمان کافی باشد،یعنی به ازای هر زائو یک ماما باشد نه اینکه دو ماما برای یک شیفت با 10 زائو باشد،تا یک زایمان سالم و بی خطر داشته باشیم .تجهیزات باید به روز باشند و قبل از شروع درد زایمان باشد.کلاس آموزشی باشد تا نقش فعال مادرو پدر آموزش داده شود.آموزش بعد زایمان هم مطرح است که نگرانی ها را برطرف کنند.آموزش و تشویق متخصصان و تعرفه مالی مهم است. پزشک نباید دغدغه مالی و شغلی داشته باشد چون بر کیفیت کار تاثیر می گذارد.با حقوق پایین باید دیه هم بدهند و برخوردها در پزشکی قانونی هم بد است و هیچ حمایتی نمی شوند، چون به هرحال امکان خطا وجود دارد .باید توجه داشت که اصلا امکان پیش بینی اینکه کدام جنین یازایمان در خطر است امکان ندارد.زائو هم باید اطمینان داشته باشد که امکانات مدرن را دارد.درد زایمان یک پروسه طولانی است که رو به افزایش دارد برای همین نیاز به امکانات و حضور همسر دارد.مدیران مشکلات را قصد دارند که دستوری حل کنند اما این امکان ندارد.
از طرفی کشور ما فرهنگ ناهمگون دارد.من دوران طرحم را در یکی از شهرهای محروم می گذراندم.آنجا به من گفته شد که بیشتر زایمان ها در خانه و طبیعی انجام می شود ،اگر زنگ زدیم که بیا یعنی وضعیت بیمار خیلی خطرناک است.یک روز دختر 18 ساله ای را آوردند که دو زایمان در خانه داشت و هر دو سقط شده بودند،حال او خیلی بد و تب داشت،من او بستری کردم تا آنتی بیوتیک مصرف کند و بهتر شود،اما هنوز 24 ساعت نگذشته بود که پدرش آمد و با اجازه خودش دختر بیمارش را برد چون اعتقاد داشت آل او را دیده است.پس نمی توان برای کل کشور یک برنامه ریزی کرد و باید منطقه ای عمل کرد.همین طورباید به استاندارها نزدیک شد تا بتوانیم زایمان طبیعی را گسترش بدهیم،یعنی نمی توان دستوری کاری کرد.
خانم خداکرمی،شما به مشکل تعرفه برای ماما و متخصص زنان اشاره کردید.برای حل این مشکل چه پیشنهادی دارید؟
خداکرمی: به نظر من باید اگر یک زایمان از سوی ماما به متخصص ارجاع داده می شود تعرفه چندین برابر داشته باشد، چون ماما استرس و خطراتی که دارد بیشتر است .در کشور استرالیا این چنین است و اگر ماما زایمانی را به متخصص ارجاع دهد 300 دلار بیشتر می گیرد.برای متخص بیهوشی هم اینگونه است چون بیهوشی زایمان پرخطر و ریسک بیشتری دارد.متخصص هم همین طور، اگر تعرفه زایمان خوبی داشته باشد به جای اینکه روزی چند سزارین انجام دهد تا پول بیشتری داشته باشد و خودش را خسته کند با یک زایمان می تواند همان درآمد را داشته باشد. پس باید تعرفه ها را بالا ببریم.بنابراین نظام بیمه و سلامت کشور در این زمینه خیلی مشکل دارد.
خانم دکتر، شما اغلب بیمارانی دارید که نازا هستند و با شیوه های غیر معمول مثل رحم جایگزین و شیوه های دیگر بچه دار می شوند.این نوزادان چگونه باید متولد شوند؟
محمدزاده: دقیقا یک موضوع دیگر این است که تکلیف نوادانی که به دنبال نازایی های چند ساله به دنیا می آیند چیست؟یعنی نوزادانی که با رحم جایگزین هستند یا با استفاده از سایر روش های ناباروری.آیا آنها را هم طبیعی به دنیا آورد یا اینکه باید سزارین شوند.مریض های من کسانی هستند که با شیوه های خاص باردار می شوند و باید در این دستورالعمل به این موضوع هم توجه شود. در بارداری های این گونه باید یک دستور العمل جداگانه داشت و حقوق جنین را هم باید در نظر گرفت.
محمدزاده،متخصص زنان و زایمان
مشکل دیگر این است که تولد هایی که به شیوه سزارین انجام می شوند معمولا زودتر انجام می شود. آیا این مشکلی برای جنین به وجود نمی آورد؟
خدا کرمی: از نظر علمی نباید در تاریخ زایمان دخالت کرد اما الان اینگونه نیست ،نوازد علائم تولد ندارد اما با برنامه مادر او را به دنیا می آوریم که از نظر حقوقی و پزشکی این را باید حل کرد.علم نشان داده در طول دوران زایمان با دردی که مادر دارد،هورمن هایی تشرح می شود که از طریق بند ناف وارد خون نوزاد می شود و این نوزادان سالم تر هستند.باید تحقیق کرد کودکانی که قبل از موعد مقرر به دنیا آمدند چه مشکلاتی دارند؟تحقیقات نشان داده که این نوزادان 50 درصد بیشتر چاقی،50 درصد بیشتر آسم و 20 درصد بیشتر دیابت را تجربه می کنند.ما عمدا نسل آینده را بیمار تحویل می دهیم و وزارت بهداشت باید نسبت به این موضوع حساس باشد.باید خیلی زودتر کارگروهی تشکیل شود و برنامه ای متناسب با شرایط کشور و جهان تنظیم کنیم که در 30 سال آینده به نقطه 15 سال پیش برسیم.چون سزارین تکراری الان زیاد است و نمی توان خیلی امیدوار بود.یک برنامه کوتاه مدت و بلند مدت نیاز داریم.
محمدزاده: باید برای جاگیزینی زایمان طبیعی یک زمان منطقی در نظر گرفت و دستوری برنامه ریزی نکرد،چون تغییر نگرش پزشک،جامعه و خانواده تدریجی است.باید اعتماد سازی شود،اول شرایط را فراهم کرد و بعد فرهنگ سازی کرد تا به نتیجه منطقی برسیم.
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
همان طور که می دانید زایمان به روش های مختلف انجام می شود و یکی از آنها سزارین هست و در این جا روش مراقبت از بعد از عمل سزارین توضیحاتی داده می شود .
- بسیاری از زنان قبل از زایمان، به این دلیل سزارین را انتخاب میکنند تا از درد زایمان طبیعی فرار کنند، بی خبر از آن که ممکن است درد ناشی از جراحت سزارین بسیار دردناک باشد.
به عبارت دیگر باید به این دسته از مادران که هیچگونه منع پزشکی برای انجام زایمان طبیعی را ندارند، اطلاع و آگاهی کافی دهیم که انجام سزارین به معنای درد کمتر نمیباشد.
- پزشک متخصص پس از انجام سزارین، داروهای مسکن را برای درد این مادران تجویز میکند، اما اگر باز هم درد غیر قابل تحملی برای مادر ایجاد شود، میتواند از پزشک خود درخواست داروی مسکن بیشتری کند.
- چند ساعت پس از زایمان سزارین، به مادران توصیه میشود که راه رفتن را شروع کنند. قدم زدن و راه رفتن نفخ مادر را از بین میبرد. بسیاری از دردهای مادر سزارینی به علت جمع شدن گازها درون بدن اوست که با راه رفتن معمولا برطرف میشود.
- اولین بار قدم زدن پس از زایمان سزارین، معمولا تجربهای همراه با درد شدید است و فرد احساس میکند که بخیه ها ممکن است پاره شوند. اگر احساس میکنید که نمیتوانید بر روی پاهایتان بایستید، از پرستار خود کمک بگیرید.
به محض مشاهده هر گونه عفونت، ورم و قرمزی در محل بخیه های خود، فورا باید به پزشک متخصص خود اطلاع دهید
- نوشیدن مقادیر زیادی آب و مایعات به مادرانی که سزارین کردهاند توصیه میشود. یکی از مشکلات بزرگی که بر سر راه مادران سزارینی است یبوست میباشد .اگر این مادران به یبوست مبتلا شوند، زور زدن موقع اجابت مزاج به بخیه ها فشار زیادی وارد میکند و بسیار دردناک میباشد. بنابراین برای جلوگیری از ایجاد این مشکل، نوشیدن مقادیر زیادی آب به این مادران توصیه میشود.
- به علت فشار آمدن به بخیه های جراحی، مادر سزارینی حتیالمقدور باید از خندیدن زیاد، سرفه و عطسه شدید پرهیز کند.
- به محض مشاهده هر گونه عفونت، ورم و قرمزی در محل بخیه های خود، فورا باید به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.
- طی روزهای اول پس از سزارین، هر چند ساعت یکبار محل بخیه های خود را بررسی کنید تا هر گونه علامت غیر طبیعی و قرمز شدگی را متوجه شوید و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
- استراحت کردن در روزهای اول پس از زایمان سزارین به مادران توصیه میشود. استراحت کردن و خوابیدن کافی سبب تسریع در بهبودی بخیه های سزارین میشود.
- اگر میتوانید از فردی مانند مادر و خواهر و یا دوست خود بخواهید در روزهای اول پس از زایمان سزارین، به شما در کارهای مربوط به بچه داری و خانه داری کمک کند.
- اگر فردی بودید که تمایل به زایمان طبیعی داشتید، اما به هر علتی قادر به انجام آن نشدید و به صلاح پزشک خود، زایمان سزارین برای شما ترجیح داده شد ممکن است از لحاظ روحی در فشار باشید. بنابراین باید سعی کنید تا از ورود هر گونه فکر منفی در خصوص ناتوانی در این امر جلوگیری کنید و تنها به این فکر کنید که نوزاد سالم و کاملی خدا به شما عطا کرده است و دیگر خود را نباید ناراحت کنید. به اطرافیان و مخصوصا همسر این فرد توصیه میشود که از ایجاد افکار منفی در منزل خودداری کنند تا مادر به افسردگی مبتلا نشود.
- این دسته از مادران باید علاوه بر رعایت بهداشت در محل بخیه های خود، خونریزی واژن را تحمل کنند و نظافت این محل را رعایت کنند.
- مادرانی که زایمان سزارین انجام دادهاند، میتوانند از کیسه یخ برای جلوگیری از ورم محل بخیه استفاده کنند. کیسه یخ را هر سه ساعت یکبار چند دقیقه بر روی محل بخیه قرار دهید تا ورم آن فروکش کند. ورم این منطقه خطرناک میباشد و میتواند درد شما را افزایش دهد. اگر پس از چند روز که از این روش استفاده کردید، باز هم در این محل ورم وجود داشت، سریعا پزشک زنان خود را در جریان قرار دهید.
رعایت برنامه غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست و تسریع بهبودی محل زخم بسیار توصیه میشود
- مادرانی که زایمان سزارین انجام دادهاند، تنها پس از صلاحدید و اجازه پزشک خود مجاز به دوش گرفتن و استحمام میباشند. برای حمام کردن میتوانند از آب و صابون برای شستن و نظافت محل بخیه ها استفاده کنند، اما از هر گونه مالیدن این قسمت با لیف باید خودداری کنند.
- زخم محل بخیه جراحی خود را روزانه بررسی کنید تا اگر ترشح و عفونتی کرده است، آن را سریعا به پزشک خود اطلاع دهید و راهکارهای درمانی را انجام دهید.
- با صلاحدید پزشک خود میتوانید از آلوئه ورا برای درمان زخم خود استفاده کنید. دو تا سه بار در روز محل زخم خود را با آلوئه ورا به آرامی ماساژ دهید تا زخم آن سریعتر بهبود یابد. بهبود بخیه ها حدود 6 تا 8 هفته به طول می انجامد. بنابراین اگر پس از یک ماه، بهبودی بخیه ها حاصل نشد، نگران نشوید.
- اگر به طور ناگهانی با خونریزی محل بخیه ها مواجه شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
- فعالیتهای روزانه خود را تا مدتی پس از زایمان سزارین کاهش دهید، زیرا احتمال خونریزی و عفونت و ورم محل بخیه به علت فعالیت بدنی زیاد وجود دارد. در صورت عرق کردن محل بخیه، نسبت به نظافت آن اقدام کنید تا دچار عفونت نشوید. رعایت این نکته مخصوصا در فصول گرم سال بسیار حائز اهمیت است.
- رعایت برنامه غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست و تسریع بهبودی محل زخم بسیار توصیه میشود.
- سعی کنید حداقل یک ماه پس از زایمان، با همسر و نوزاد خود به تفریح بروید و به فکرتان استراحت بدهید تا تمام دردها و سختیهایی را که برای به دنیا آوردن فرزند عزیزتان تحمل کرده اید، فراموش کنید.
دوستان پس از عمل سزارین هر گونه درد در شکم را حس کردید را حتما به پزشک مراجعه کنید درسته شاید مشکلی نباشه اما با این کار مطمئن می شوید .
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
سزارین عبارتست از زایمان جنین از طریق ایجاد برش هایی در دیواره قدامی شکم و رحم .
سزارین دو نوع است :
* سزارین انتخابی
* سزارین اورژانس
از آنجائیکه سزارین اورژانس می تواند یکی از ضروریات نجات جان مادر و نوزاد باشد در مورد آن و ضرورت انجام آن بحثی وجود ندارد ولی مشکلات ناشی از افزایش بی رویه موارد سزارین انتخابی بیشمار می باشد
برخی از مضار سزارین عبارتست از :
- طولانی شدن دوران بستری در بیمارستان در مقایسه با زایمان طبیعی
- طولانی شدن دوران نقاهت در مقایسه با زایمان طبیعی
- عدم امکان تماس مادر و نوزاد در ساعت اول تولد نوزاد و به تعویق افتادن شیر دهی
- مشکلات ناشی از عدم ارتباط عاطفی مادر و نوزاد به دلیل تاخیر اولیه در ایجاد روابط اولیه مادر و نوزاد
- احتمال بروز عوارضی مانند ایست قلبی ، خونریزی از محل سزارین ، عفونت ، عوارض بیهوشی ، ترومبوآمبولی و هیسترکتومی در مقایسه با زایمان طبیعی
- افزایش خطر عوارض تنفسی در نوزاد ما حصل سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی ( زجر جنین ، تنگی نفس گذرا و افزایش زمان بستری )
- افزایش احتمال مرگ نوزادی حاصل از سزارین به نسبت زایمان طبیعی
سزارین برای حاملگی بعدی نیز ممکن است باعث بروز عوارضی به شرح زیر گردد :
- افزایش خطر چسبندگی جفتی که ممکن است هیسترکتومی را الزامی کند .
- افزایش خطر پارگی رحم
- در صورت نیاز به عمل جراحی شکمی ممکن است به علت چسبندگی های متعدد ، آسیب جدی به مثانه و روده او وارد شود .
چرا سزارین ؟
در نگاه اول ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین ساده می نماید اما بررسی علل و ریشه های مسئله پیچیدگی آن را نشان می دهد و موانع و مشکلات ترویج زایمان طبیعی و عوامل تسهیل کننده انجام سزارین را ظاهر می کند. در نگرش فرایندی به علل و عوامل گسترش انجام زایمان به روش سزارین متوجه می شویم که این فرایند یک فرایند بزرگ با مراحل بسیار ، پیچیدگی های فراوان و مشتریان مختلف در سطوح ارائه خدمت میباشد و چنانکه هر فرایندی دروندادهایی دارد این فرایند نیز درونداد هایی دارد که در حال حاضر تمامی آن درونداد ها فراهم می باشد ( از جمله وجود پزشک متخصص آموزش دیده ، اتاق های عمل آماده ، بخش خصوصی فعال ، تعرفه مشخص ، شرایط فرهنگی و اجتماعی مساعد، بیمه های درمانی و ... ) و تا زمانیکه این درونداد ها تامین می شوند ، زمینه ساز انجام سزارین می باشند . همچنین در حال حاضر هیچ مانعی برسر راه انجام سزارین وجود ندارد . در نگاه دیگر به انجام زایمان طبیعی، این فرایند نیز به درونداد هایی نیاز دارد که با تامین آن زمینه ترویج آن فراهم خواهد آمد ودر حال حاضر تمامی این دروندادها فراهم نمی باشند (از جمله وجود بیمارستان های دوستدار مادر جهت انجام زایمان های بدون درد دارویی و غیر دارویی ، وجود متخصصان آموزش دیده در این زمینه ، وجود تعرفه های مشخص ، آگاهی گیرندگان خدمت و ... )
برخی از علل افزایش سزارین های بی رویه در سالهای اخیر عبارتند از :
برخی علل مربوط به پزشکان :
- انجام سزارین زمان کمتری نسبت به زایمان طبیعی لازم دارد
- اغلب موارد ، دستمزد سزارین بیشتر از دستمزد زایمان طبیعى است .
- مشکلات و گرفتارى هاى کارى پزشک (حضور در مطب ، درمانگاه ، تعداد مراجعان و رسیدگى به وضعیت همه آنها) تصمیم گیری انجام سزارین را تسهیل می کند.
- اغلب زمان سزارین از قبل مشخص مى شود و وقت گیرى هاى زایمان طبیعى را هم ندارد. (زایمان طبیعی ممکن است در هر ساعت از روز یا شب اتفاق بیافتد )
- ترس از احتمال مشکلات حقوقی و شکایات به دنبال زایمان طبیعی برای متخصصان وجود دارد.
برخی علل مربوط به سیستم ارائه خدمت:
- عدم آمادگی برای انجام زایمان طبیعی و اورژانس های مامایی در بیمارستان
- عدم دسترسی سریع به پزشکان در مواقع اورژانس در انجام زایمان طبیعی
- عدم آمادگی جهت انجام زایمان های بدون درد دارویی و غیر دارویی
برخی علل مربوط به مادران :
· درد زایمان طبیعی )در برخی بررسی ها مهمترین علت انتخاب سزارین توسط مادران ترس از درد می باشد )
· عوامل فرهنگی و اجتماعی (بررسی ها نشان می دهد انجام سزارین در طبقات برخوردار بیشتر است و متأسفانه برخی از خانمها سزارین را مثل یک پدیده مد می دانند و فکر می کنند که سزارین نشانه توسعه یافتگی میباشد در حالی که درصد سزارین در اغلب کشورهای پیشرفته کمتر می باشد .
· برخی هم فکر می کنند سزارین برای نوزادشان بهتر است، چرا که ((فشار)) برروی سر بچه وارد نمی شود.
· سزارین انتخاب تک فرزندها نیز می باشد و برخی مادران به خاطر انتخاب تک فرزندی ریسک سزارین را به جان می خرند .
سایر علل :
- تبلیغات منفی علیه زایمان طبیعی
- کاهش خطرات عمل جراحی برای مادر و جنین
- پیشرفت پزشکی و تکنولوژی
- مسافت هاى طولانى و مشکلات دسترسی به بیمارستان ، بعضا تسهیل کننده انجام سزارین میباشد . و ...
اندیکاسیون های سزارین :
انجام سزارین در مراجع علمی صرفا براساس یک سری اندیکاسیون های مشخص مجاز می باشد و در زمان مورد نیاز انجام آن ضروری بوده و تضمین کننده سلامت مادر و نوزاد و انجام زایمان ایمن می باشد ولی در غیر این موارد هیچگونه مجوزی برانجام آن وجود ندارد . در ذیل به مهمترین اندیکاسیون های علمی سزارین اشاره می شود :
1. عدم تطابق سرجنین بالگن مادر
2. طرز قرار گرفتن غیر عادی جنین
3. دیسترس جنینی
4. جفت سرراهی – عروق جفتی سر راهی – پرو لاپس بند ناف
5. دکولمان ( در صورتیکه جنین زنده و بالغ و قریب الوقوع نبودن زایمان واژینال ، دیسترس جنینی ، خونریری شدید مادر و به مخاطره افتادن جان مادر )
6. سابقه اسکار روی رحم ( ناشی از پارگی قبلی ، ترمیم آنومالی های رحمی و...) سزارین متعدد قبلی ، اسکار رحمی ناشی از سزارین قبلی ، بغیر از اسکار عرضی تحتانی ، سابقه جراحی های ترمیمی سرویکس و واژن ( کولپورافی ، واژینوپلاستی ) ، سرکلاژ داخل شکمی
7. سه قلویی و بالاتر ، دو قلویی در موارد غیر سفالیک بودن قل اول
8. آنومالی های قابل درمان جنین ( هیدروسفالی ، مننگو سفالی و ... )
9. درصورت ایست قلبی مادر در مواردی که عملیات احیاء موفق نباشد از 5 تا 20 دقیقه پس از ایست قلبی مادر ، سزارین فوری به منظور حفظ حیات جنین انجام می شود .
10. هرگونه توده خوش خیم و بد خیم که باعث ایجاد انسداد در سیر زایمان از طریق کانال واژینال گردد
11. سرطان دهانه رحم
12. وجود ضایعات فعال هرپسی در هنگام زایمان
13. در موارد ذیل طبق ارزیابی وضعیت مادر وجنین و چگونگی پیش رفت لیبر ، انجام سزارین اورژانس در شرایطی می تواند با نظر پزشک ضرورت پیدا کند :
- وجود مکونیوم غلیظ در مایع آمنیوتیک و عدم قریب الوقوع بودن زایمان
- ضرورت به ختم حاملگی و وجود کنترااندیکاسیون های القاء زایمان ( پاریتی بالا )
- IUGR
- الیگو هیدرو آمنیوس شدید
- دوقلویی در موارد غیر سفالیک بودن قل دوم
- ناسازگاری شدید RH
- بیماریهای زمینه ای مادر (مثل کبد چرب حاملگی ، کلیه پیوندی ، واریس مری و...)
- اکلامپسی و پره اکلامپسی ( در موارد نیازمند ختم اورژانس حاملگی )
- کوندیلومای شدید واژن
راهکارها ی کاهش سزارین
آنچه مسلم است این است که ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین به یک همسویی ، همفکری و هماهنگی مابین ، سیاست گذاران ، مجریان ، سیستم ارائه خدمت و مشتریان نیاز دارد و با بررسی و نگرش فرایندی و اقدام مبتنی بر آن خواهیم توانست موانع موجود را برطرف نمائیم . به بیان دیگر در هر سطحی از نظام سلامت مداخلات متناسب بایستی طراحی و اجرا گردند . برخی راهکار های کاهش سزارین درسطح واحد های ارائه خدمت عبارتند از :
- آموزش هاى عمومى جهت افزایش سطح آگاهى زنان
- آموزش مادران و خانواده های آنان در رابطه با فواید زایمان طبیعی و خطرات سزارین
- تشکیل کمیته های کاهش سزارین در بیمارستانها و بررسی علتی موارد سزارین
- برگزاری کلاسهای آمادگی زایمان برای مادران
- و...
در سطوح بالاتر می توان مداخلات دیگری کرد از جمله :
- راه اندازی بیمارستان های دوستدار مادر و نهادینه کردن روشهای زایمان بدون درد
- افزایش تعرفه زایمان طبیعی
- هماهنگی با بیمه های درمانی در مورد سزارین های بدون اندیکاسیون
- و...
فعالیت های فرهنگی در زمینه افزاش انگیزه زنان برای زایمان طبیعی در کشور باید تقویت شود ، چون تبلیغات منفی در این زمینه نظیر درد زایمان طبیعی ، موجب سوق دادن زنان جامعه به سزارین شده است .
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
لیلا هادی پور کارشناس ارشد مامایی اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار اجتماعی فارس، گفت: زایمان به دو صورت طبیعی و غیر طبیعی انجام می گیرد که سزارین روش غیر طبیعی است...
زایمان طبیعی,زایمان غیر طبیعی,سزازین
فرق سزارین و زایمان طبیعی
بارداری و زایمان علائم بارداری علائم زایمان-فرق سزارین و زایمان طبیعی
وی گفت: زایمان به روش سزارین در صورتی انجام می گیرد که جان مادر و نوزاد در خطر باشد. سزارین عمل جراحی بزرگی است که تمام عوارض اعمال جراحی را دارد.
کارشناس ارشد مامایی اداره سلامت مادران وزارت بهداشت گفت: یک عمل سزارین نیازمند تجهیزات، نیروهای متخصص از قبیل متخصص زنان، بیهوشی و جراح است و این عمل هزینه بسیاری را برای بیمار و بیمارستان در بردارد.
هادی پور افزود: عفونت و خونریزی در زنانی که زایمان به روش سزارین انجام می گیرد، نسبت به کسانی که به صورت طبیعی زایمان می کنند، بیشتر است.
زنانی که به صورت غیر طبیعی زایمان می کنند تا مدت ها نمی توانند، کارهای خود را انجام دهند.
عفونت و خونریزی در زنانی که زایمان به روش سزارین انجام می گیرد، نسبت به کسانی که به صورت طبیعی زایمان می کنند، بیشتر است.
وی اضافه کرد: در سزارین با این که تاریخ دقیق زایمان مشخص می شود، ولی ممکن است، اشتباهی صورت گیرد و بچه نارس به دنیا بیاید.
درد در زایمان طبیعی، بعد از آن، از بین می رود؛ به طوری که فاصله شروع زایمان تا پایان آن درد وجود دارد و بعد از زایمان درد بسیار کم است.
کارشناس ارشد مامایی اداره سلامت مادران وزارت بهداشت گفت: با روش هایی دردهای زایمان طبیعی را می توان کاهش داد که از مهمترین آن ها می توان به مواردی چون استفاده از ماساژ، انجام زایمان در محلی که فرد در آن احساس راحتی کند به طوری که خلوت مادر رعایت شود و اجازه ورود یک نفر همراه در اتاق زایمان، اشاره کرد.
وی اضافه کرد: روش های متفاوتی چون روش های غیردارویی و دارویی برای کاهش درد زایمان در یک زایمان طبیعی به کار می روند.
متداول ترین روش غیردارویی عبارت است از آماده سازی روانی بیمار قبل از زایمان که در این روش با آموزش صحیح نحوه تنفس و تمرکز زیاد، احساس درد کاهش می یابد.
اساس آن بر این واقعیت است که اضطراب و ناآشنایی با مراحل زایمان، درد را تشدید می کند و از این رو حمایت روانی از بیمار، درد را کاهش خواهد.
هادی پور افزود: درد زایمان طبیعی به صورت مداوم نیست، ممکن است 30 ثانیه تا 60 ثانیه مادر درد داشته باشد و 2 دقیقه بدون درد باشد.
وی اضافه کرد: تحقیقات در بیشتر کشورهای پیشرفته بیانگر این است که زایمان های طبیعی بهتر از زایمان های سزارین است. 85 درصد از زایمان ها طبیعی است و 5 تا 15 درصد به خاطر حفظ جان مادر و نوزاد باید به صورت سزارین انجام شود.
هادی پور گفت: میزان خونریزی زنان بعد سزارین 2 برابر زایمان طبیعی است و احتمال عفونت زنان بعد عمل سزارین بسیار بیشتر از زایمان طبیعی است.
برای زایمان سزارین باید مرکزی با تمام تجهیزات کامل وجود داشته باشد. در یک اتاق عمل معمولی نمی توان این کار را انجام داد. اگر مادری به داروی بیهوشی حساس باشد ممکن است عوارضی برای آن به وجود آید و احتمال ایجاد عوارض وابسته به بیهوشی، در سزارین خیلی بیشتر از زایمان بدون درد است.
کارشناس ارشد مامایی اداره سلامت مادران وزارت بهداشت گفت: ممکن است که پس از عمل زایمان، عوارض ریوی در مادر به وجود آید و هم آغوشی مادر و نوزاد در عمل سزارین به خوبی برقرار نمی شود.
زنی که عمل سزارین انجام میدهد 5 تا 10 روز بعد از زایمان قادر به انجام کارهای شخصی خود نیست.
طبق آماری که در سال 86 وجود دارد 40/5 درصد زایمان ها در کشور ما به صورت سزارین و 59/4 درصد به صورت طبیعی بوده است.
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
گفتگو با دکتر ابوالفضل مهدیزاده، متخصص بیماریهای زنان
امروزه آمار سزارین در میان زنان باردار افزایش یافته و بسیاری از مادران تصور میکنند که با انجام این نوع زایمان دیگر درد شدید زایمان طبیعی را تجربه نمیکنند، در حالیکه اینطور نیست و بعد از سزارین هم عوارضی وجود دارد که برای حل آنها باید نکاتی را بدانید.
سزارین
سزارین و مراقبتهای پس از آن
بارداری و زایمان علائم بارداری علائم زایمان-سزارین و مراقبتهای پس از آن
با دکتر ابوالفضل مهدیزاده، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره این زایمان و مراقبتهای پس از آن گفتگو نموده ایم که در ذیل می خوانید.
آقای دکتر! مراقبتهای پس از سزارین در بیمارستان چگونه است؟
بهطور معمول بیمارانی که تحت جراحی سزارین قرار میگیرند تا 2 روز بعد از جراحی در بیمارستان میمانند و این بستگی به وضعیت آنها و نظر پزشک دارد. پرستار در ابتدا هر ساعت یک بار طبق دستورپزشک به بیمار سر میزند و وضعیت مادر را کنترل میکند. علایم حیاتی چک میشود. شکم لمس میشود تا میزان سفتی رحم مشخص شود. همچنین میزان خونریزی کنترل شده و به اطلاع پزشک میرسد. ممکن است مادر دارای ترشحات خونی از واژن باشد که اولینبار که از جا برمیخیزد مقدار زیادی از این ترشحات خونی دفع شوند که 3 تا 4 روز اول به رنگ قرمز روشن است. نحوه سرفه کردن و تمرینات تنفسی به مادر آموزش داده میشود تا مایعات جمع شده در ریهها تخلیه شود. این امر در صورتیکه بیهوشی شما از نوع عمومی بوده باشد بسیار حایز اهمیت است. دقت کنید که هنگام سرفه (و نیز عطسه و خنده) دستها یا یک بالش کوچک را روی شکم بگذارید. اگر همه چیز نرمال باشد، سرم و سوند ادراری در عرض 12 ساعت پس از جراحی برداشته خواهد شد.
تا چه مدت پس از عمل سزارین مادر نباید چیزی بخورد؟
برحسب تشخیص پزشک 12 تا 24 ساعت ناشتا بودن لازم است. در روز اول به علت نفخ و تجمع گاز در شکم بهتر است از مایعات استفاده شده و تا دو روز غذای سبکتر مصرف شود. از آنجا که حرکات روده بعد از جراحی کند میشود، گاز در روده تجمع مییابد. حرکت کردن و راه رفتن به سیستم گوارش کمک میکند تا مجددا فعالیت خود را از سرگیرد. اگر ناراحتی مادر زیاد باشد و یا تهوع و عدم دفع گاز داشته باشد، باید توسط پزشک معالج معاینه شود.
مصرف مسکن، چطور؟ خطر دارد؟
پس از سزارین شما نیز مثل زایمان طبیعی با در آغوش گرفتن فرزندتان احساس سرخوشی و در عین حال خستگی خواهید داشت ولی همزمان زخمی هم روی شکم دارید و در دوره نقاهت پس از یک جراحی شکمی بزرگ هستید. اگر برای سزارین تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتهاید نیاز به مسکن دارید. ممکن است بلافاصله پس از جراحی به شما داروهای مسکن تزریقی تجویز شود. ممکن است هر چند ساعت داروی ضددرد به صورت تزریق یا شیاف دریافت کنید. درهیچ شرایطی از اینکه درخواست مسکن کنید، خجالت نکشید.هر چه بیشتر صبر کنید، کنترل درد مشکلتر میشود. بهعلاوه، هر چه راحتتر و آرامتر باشید، شیر دادن و به راه افتادن برای خودتان آسانتر خواهد بود ولی اگر به روش موضعی اپیدورال سزارین شدهاید معمولا کاتتر اپیدورال به پمپ مسکن متصل است و تا 24 ساعت بعد از سزارین کاملا بدون درد خواهید بود و سپس کاتتر خارج خواهد شد. معمولا نیازی به آنتیبیوتیک ندارید، مگر اینکه پزشک معالج تجویز کرده باشد.
از چه زمانی مادر میتواند حمام کند؟
پس از مرخص شدن میتوانید برحسب نظر جراح حمام کنید. اگر از پانسمانهای ضدآب استفاده کردهاید اصولا نیازی به پانسمان مجدد در محل برش ندارید، اما نکته مهم بعد از حمام کردن خشک کردن محل عمل است که میتوانید با سشوار محل را کاملا خشک کنید. بسیاری از پزشکان بر این موضوع توافق دارند که حمام کردن پس از سزارین مشکلی ندارد و حتی میتواند آثار آرامبخشی هم داشته باشد. آبگرم میتواند ترمیم ناحیه زخم و تورم را بهتر کند. حمام کردن همچنین خستگی و تنش را از شما دور میکند اما ممکن است پزشک تشخیص دهد که حمام کردن تا زخم شکمی بهتر نشده حتی تا یک هفته به تاخیر بیفتد. در این مورد حتما نظر پزشکتان را بپرسید.
در اولین روزهای پس از سزارین باید انتظار چه مشکلاتی را داشت؟
ممکن است بلافاصله پس از جراحی احساس گیجی و تهوع داشته باشید که این تهوع حتی ممکن است 48 ساعت هم طول بکشد ولی اگر همراه با بیحالی و سرگیجه مداوم بود باید به پزشک ارجاع دهید. برخی مادران ممکن است احساس خارش بدن را داشته باشند، مخصوصا آنهایی که از طریق اپیدورال یا اسپینال بیحسی دریافت کردهاند. در این صورت باید به پزشک اطلاع دهید تا داروی ضدخارش برایتان تجویز کند.
سزارین مانع شیردهی مادر نیست؟
نه! همانند سایر مادرانی که طبیعی زایمان کردهاند، مادرانی که سزارین کردهاند هم میتوانند خودشان به فرزندشان شیر بدهند؛ مگر اینکه پزشک، این کار را منع کرده باشد. یعنی به دلایلی مادر داروی خاصی دریافت میکند که در شیر او ترشح میشود. در این صورت هم مادر باید شیرش را بدوشد تا فرآیند تولید شیر در او متوقف نشود. اگر مانعی برای شیردهی نباشد، از پرستار بخواهید که به شما آموزش دهد چگونه در وضعیت خوابیده به پهلو به نوزاد شیر دهید.
چرا جای سزارین معمولا دردناک است؟
مادران باید به خاطر داشته باشند که سزارین یک عمل جراحی بزرگ شکم است. بنابراین احساس درد در محل برش سزارین معمولی است. محل برش ممکن است کمی برآمده و برجسته بوده و از رنگ پوستتان تیرهتر باشد. عطسه، سرفه یا سایر فعالیتهایی که در محل شکم فشار ایجاد نماید، در روزهای اول دردناک خواهد بود ولی روز به روز و رفته رفته بهتر خواهید شد. برای کاهش درد مادر باید دو طرف محل عمل را با دست یا بالش یا پتو نگهدارد تا درد او هنگام سرفه کردن کمتر شود.
مادر از چه زمانی میتواند از تخت بیرون بیاید؟
معمولا در روز جراحی و روز بعد از آن به مادر توصیه میشود که از تخت خارج شود. هنگامی که در تخت هستید، با حرکت دادن و کشیدن ساقها و چرخاندن مچ پا خون را در ساق پا به جریان بیندازید. در روز بعد از عمل باید با کمک همسرتان یا پرستار چند بار در اتاق قدم بزنید. این امر به گردش خون در بدن کمک میکند، از تنبلی رودهها میکاهد و خطر لخته شدنه خون را در ساق پا کاهش میدهد. در ابتدا ممکن است حتی رفتن به دستشویی غیرممکن به نظر برسد ولی حرکت کردن در بهبود شما اهمیت خاصی دارد. میتوانید برنامه راه رفتن را طوری تنظیم کنید که پس از دریافت مسکن باشد تا درد کمتری احساس کنید.
زمان مراجعه به پزشک بعد از ترخیص از بیمارستان بهتر است چه موقع باشد؟
احتمالا در عرض 7 تا 10 روز بعد مادر باید به پزشک مراجعه کند ولی چنانچه دراین مدت هر مورد غیرطبیعی داشت باید به پزشک خود حتما اطلاع دهد.
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
(گفت و گو با دکتر ش.ک متخصص زنان و زایمان)
- لطفا به عنوان مقدمه از آمار سزارین در کشورمان و مقایسه آن با دیگر نقاط دنیا صحبت کنید.
سازمان بهداشت جهانی (w.h.o) می گوید: در جامعه ای که میزان سزارین از ده تا پانزده درصد بالاتر باشد؛ نشان میدهد که بیش از حد لازم به سزارین اقدام شده و این اقدام، بدون داشتن دلیل موجه بوده است.
بنابراین، میزان ده تا پانزده درصد به عنوان آمار حد متوسط سزارین در یک جامعه نرمال مطرح شده است.
آمار سزارین در بعضی از کشورها در سال های مختلف از این قرار بوده است:
استرالیا در سال 1998، 21%- کانادا در سال های 1997 و1998، 7/18%- انگلیس در سال 1997، 17%.
درصد بالا و سیر صعودی سزارین در ایران به نسبت دیگر نقاط دنیا، غیر طبیعی و نگران کننده است. در حالی که در ایران این آمار بالای 40% است.
-سزارین را تعریف کنید.
به زایمان از راه برش شکمی سزارین می گویند. وقتی مادری موفق به زایمان طبیعی از راه مجاری زایمانی نمی شود، اقدام به برش روی شکم او می کنند و پس از برش دادن پوست، عضلات زیر پوست، پرده روی احشای شکمی و رحم. جنین را خارج می کنند و سپس این یاله ها را که به 8-7 لایه میرسد به ترتیب می دوزند.
اما باید توجه داشت که در صورت سزارین های مکرر عوارضی از قبیل چسبندگی داخل شکمی، خطر پارگی رحم در حاملگی بعدی و عوارض حین عمل بیشتر میشود.
-در چه زمانی عمل سزارین را لازم و ضروری می دانید؟
سزارین عملی است که گاهی، برای نجات جان مادر و جنین واجب است؛ زیرا در صورتی که سزارین لازم باشد و ما این کار را نکنیم، هم جان مادر را به خطر انداخته ایم و هم جان جنین را. ما نمی خواهیم و نمی توانیم سزارین را از علم مامایی حذف کنیم زیرا در موارد اضطراری به نجات آفرین بودن این روش اذعان داریم.
نیاز به سزارین گاهی به دلیل مسایل مادری و گاهی به خاطر مسایل جنینی احساس میشود. در مسایل مادری، بیشترین عامل، تنگی لگن و درشتی جنین است، که به آن عدم تطابق سر جنین با لگن مادر اطلاق میشود و علامت اختصاری آن C.P.D است.
زجر جنینی یکی دیگر از موارد منجر به سزارین مورد تایید است. گاهی متوجه می شویم که جنین (مثلاً با پایین افتادن یا بالا رفتن بیش از حد ضربان قلب و یا عوامل دیگر) به خطر افتاده است.
یا زمانی که جفت در محلی پایین تر از محل طبیعی قرار گرفته است و منجر به خونریزی شدید قبل یا حین زایمان میشود. قرار نگرفتن جنین در وضع طبیعی خود در رحم، کنده شدن جفت پیش از وقت طبیعی و دادن خونریزی های شدید، مشکلات لگنی و رحمی منجر به بسته شدن میوم های دهانه رحم؛ و از این دست مشکلات، سزارین حتمی را ایجاب میکند.
-به نظر شما چه شد که کار سزارین، از یک عمل جراحی که تنها در موارد لازم باید انجام شود به جایی کشیده که اکنون، برای مادران و پزشکان نوعی زایمان طبیعی محسوب میشود؛ در واقع، علل اصلی انجام سزارین های بی رویه بازگشت به چه عواملی دارد؟
علت این قضیه را در چهار محور میتوان جست و جو کرد:
1- مادران، خانواده ها و بستگان آنها: افراد جامعه ما – متاسفانه- از سزارین و عوارض آن آگاهی چندانی ندارند و به همین سبب تصور می کنند که سزارین یک نوع زایمان بدون درد است؛ اما این تصور، تصور باطلی است زیرا اگر سزارین قبل از انجام درد ندارد، بعد از انجام عمل درد زیادی را به مادر تحمیل میکند. این درد، در هفته اول بسیار شدید است و تا یکی دو ماه برخاستن از بستر و انجام کار روزمره مشکل خواهد بود. خانمی که سزارین میشود بسیار دیرتر از خانمی که به طور طبیعی زایمان میکند میتواند به کارهای روزمره برگردد؛ ولی متاسفانه علیرغم تمام این مسایل خانواده ها و خصوصاً مادران نمی دانند که یک عمل سزارین چه عوارضی میتواند در بر داشته باشد و گاهی، خانواده ها و بستگان با همه نا آگاهی، مادر را به سزارین تشویق می کنند و مادری را که خودش تمایل به زایمان طبیعی دارد، می ترسانند و سزارین را در نظر او زایمانی ایده آل جلوه میدهند.
2-ما باید کاری کنیم که مادرانمان به زایمان طبیعی تشویق شوند. اگر قرار باشد زایمان با درد و رنج فراوان همراه باشد، کسی به آن روی نمی آورد. در حال حاضر درکشور های اروپایی و آمریکایی هیچ زایمانی بدون بی حسی و کم کردن درد انجام نمی شود؛ مادر را طوری از ناحیه نخاع بی حس می کنند که در طول زایمان هیچ دردی را احساس نمی کند و حتی میتواند حرکت داشته باشد و راه برود؛ حتی به مادر آموزش میدهند که بدون استفاده از دارو، دردهای زایمان را کنترل کند. ما چنین آموزش هایی را در کشورمان نداریم و اگر هم داریم، در کل ایران به دو یا سه مرکز محدود میشود.
ما باید در سطح وسیع، مادران را در دوره بارداری آموزش دهیم تا از زایمان طبیعی نهراسند. متاسفانه خانمی که به زایشگاه مراجعه میکند – مخصوصاً مادری که برای اولین بار مراجعه کرده است- از زایمان هیچ چیز نمی داند جز ترس؛ و ترس تنها حسی است که دارد. ما باید ضمن دادن آموزش های لازم، از روش های بی حسی و بی دردی تا حد مقدور استفاده کنیم تا شرایط زایمان را برای مادران آسانتر کنیم. جدای از این مسایل یعنی عدم آموزش های لازم به مادر و استفاده از داروهای بی حس کننده. در بعضی از زایشگاهها و بیمارستان ها علاوه بر این که مادر را تسکین نمی دهند، با او با خشونت رفتار می کنند و این، بسیار دردناک است که مادری که خودش درد و ناراحتی دارد، مورد بی احترامی و رفتار خشونت آمیز قرار گیرد و حتی با تحکم از او بخواهند که روی تخت بخوابد و تکان نخورد.
-آیا این برخوردها در بیمارستان های دولتی بیشتر است؟
خیر، در بیمارستان های خصوصی هم چنین مسایلی هست. ولی دلیل این که در این گونه بیمارستان ها کمتر شاهد این نوع برخوردها هستیم این است که در آنجا اصلاً زایمان طبیعی صورت نمی گیرد؛ و متاسفانه سزارین در بیمارستان های خصوصی فراگیر است. متاسفانه در بسیاری از موارد، پرسنل بیمارستانی نحوه رفتارملاطفت آمیز را با مادر در حین زایمان نیاموخته اند. مثلاً به جای این که مادران را تشویق به حرکت و تغییر وضع کنند سعی می کنند آنها را در یک جا ساکن نگه دارند و نمی دانند که با این کار روند زایمان طبیعی را به تاخیر می اندازند.