نکات مهم تغذیه ای برای کودک زیر یک سال

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

بسیاری از مادران از بی‌اشتهایی کودک خود نگرانند و به تغذیه مکرر او با وجود بی‌میلی وی مبادرت می‌کنند. همان‌طور که همه مادران می‌دانند غذای اصلی شیرخوار قبل از شش ماهگی فقط با شیر مادر است و در صورت نیاز به شروع تغذیه زودرس، مشورت با پزشک پیشنهاد می‌شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم آنلاین،از پایان شش ماهگی و همزمان با شروع غذای کمکی تا پایان 12 ماهگی هنوز شیرمادر در اولویت است، پس به تغذیه با شیر مادر به طور مکرر و بر حسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز باید توجه شود.

رشد کودک معیار مناسبی برای ارزیابی تغذیه وی است. هر کودکی الگوی رشد مخصوص به خود را دارد و در صورتی که سیر رشد او روی منحنی رشدش مناسب باشد نیاز به مداخله بیشتر وجود ندارد.

شروع تغدیه کمکی شیرخوار سالم از پایان شش ماهگی و براساس توصیه های مراقبان بهداشت در مراکز بهداشتی و پزشکان است. به خاطر داشته باشیم که تا پایان یکسالگی در هر وعده غذایی اول، شیرمادر و سپس دیگر مواد غذایی به کودک داده می شود.

معده کوچک کودک را با غذاها پر نکنید، زیرا این امر سبب می شود که کودک برای مدت طولانی تر سیر بماند و در نتیجه کمتر پستان مادر را بمکد، بنابراین شیر کمتر به او می رسد و هم حجم کلی شیری که مادر تولید می کند، کاهش خواهد یافت.

بخاطر داشته باشیم همزمان با شروع تغذیه تکمیلی نیاز کودک به آب افزایش می یابد پس باید علاوه بر شیرمادر بر حسب نیاز و تمایل کودک آب جوشیده سرد شده به او داده شود. شیرین یا شور کردن غذای کودک توصیه نمی شود، ولی می توان از مقدار بسیار کمی نمک ید دار استفاده کرد. دادن شیرینی از هر نوع به کودک زیر یک سال نامناسب است.

دادن آب میوه زیاد حجم معده کودک را افزایش می دهد از این رو آب میوه یا میوه رسیده و نرم را که با پشت قاشق له کرده اید، دوبار در روز بعد از غذای وسط روز و با حجم کم به کودک بدهید و نگران کمبود ویتامین در کودک خود نباشید.

از اضافه کردن ادویه به غذای کودک زیر یک سال خودداری کنید. ذائقه کودک در این زمان شکل می گیرد و برای بهتر کردن طعم غذای کودک به سوپ او آبلیموی تازه یا آب نارنج تازه اضافه کنید.

همچنین از دادن غذای خانواده هر چند کم به کودک زیر یک سال خودداری کنید، زیرا به دلیل طعم بهتر آن، کودکتان از خوردن غذای خودش اجتناب می ورزد.

همزمان با شروع تغذیه کمکی (از پایان ماه ششم زندگی) قطره آهن به میزان 10 تا 15 قطره برای کودک شروع می شود و تا پایان دو سالگی ادامه پیدا می کند.

قطره مولتی ویتامین یا A+D از 15 روزگی برای کودک شروع می شود و تا پایان دو سالگی ادامه دارد.

سلامت نیوز

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

برنامه غذایی برای کودکان زیر یک سال

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

برای کودکان شیرخوار در ماه های یازدهم و دوازدهم می‌توان انواع کته‌ها، پلوها و خوراک‌ها را که دستور تهیه آن‌ها در صفحات ... آمده است، در برنامه غذایی شیرخوار گنجاند.

دفعات تغذیه کمکی مانند ماه‌‌های نهم و دهم، سه تا چهار وعده در روز است و در صورت تمایل شیرخوار، می‌تواند همراه با یک یا دو میان وعده باشد.

در تهیه غذای کودک باید از یکی از انواع گوشت‌‌های قرمز (گوسفند، گوساله، شتر، جگر) یا گوشت سفید مانند ماهی یا گوشت پرندگان (مرغ، اردک، غاز، کبک، بوقلمون)، همچنین تخم‌مرغ، پنیر، غلات، حبوبات و سبزی‌ها استفاده کرد.

مصرف چغندر، شلغم و اسفناج از ماه یازدهم به بعد مجاز است.

طعم دار کردن غذای کودک

اضافه کردن گرد نعنا، جغفری، کرفس و چاشنی‌هایی مانند آب لیموترش تازه، آب نارنج تازه یا گرد لیمو عمانی در آخرین لحظات پخت غذا، غذای کودک را خوشمزه‌تر می‌کند.

اضافه کردن نمک هنگام صرف غذا، هنوز توصیه نمی‌‌شود. اصولاً محدودیت مصرف نمک برای همه افراد خانواده مفید است.

به عنوان میان وعده می‌توان از تکه‌‌های کوچک میوه، عدسی، نان و خرما، مسقطی، شله زرد، انواع حلواهای خانگی (با آرد برنج یا گندم)، بیسکوئیت‌‌های ساده که بدون کرم و خامه باشند همچنین بستنی پاستوریزه ساده استفاده کرد. نان‌‌های برشته که بتوان روی آن کره یا ماست چکیده سالم قرار داد همچنین تکه‌‌های کرفس یا هویج یا سیب‌زمینی پخته شده همراه با کره نیز میان وعده‌‌های مفید و مناسبی هستند.

توجه:

از آغاز ۱۱ ماهگی به بعد می‌توان به تدریج از غذاهای خانواده ولی قبل از اضافه کردن نمک و ادویه‌‌های تند برای تغذیه کودک استفاده نمود به شرطی که این غذاها انرژی و مواد مغذی لازم را داشته باشند و با پشت قاشق کاملاً نرم شوند لذا خانواده‌هایی که امکان تهیه غذای جداگانه را برای کودک خود دارند.

توسط دکتر سید حسین دهقان منشادی 

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

نحوه شروع و ادامه تغذیه کمکی

http://maktoobshop.com/ 

1-    تغذیه کمکی را با فرنی آرد برنج از هفته اول ماه هفتم شروع نموده و با رعایت نکات زیر طی 12ـ6 ماهگی به مرور گروههای مختلف غذایی را در رژیم او بگنجانید.

2-    هرغذای کمکیرابرای شیرخوار از 2ـ1 قاشق مرباخوری شروع ودرطی7روزآن رابه4 تا 5 قاشق مرباخوری وروزی 3 مرتبه برسانید.

3-    دقت کنیدکه شروع غذای کمکی جدیدبه معنی قطع غذاهای کمکی قبلی نیست بلکه برای متنوع ساختن تغذیه شیرخوارمیتوانید 2 یا 3 نوع ازغذاهای کمکی را که قبلاً نیز به شیرخوار داده اید تهیه کرده و در طول روز به او بدهید ولی ارزش سوپ از نظر غذایی بیشتر است.

4-    رعایت بهداشت مواد غذایی و بهداشت فردی در تهیه غذا و تغذیه شیرخوار الزامی است.

5-    همزمان با افزایش سن شیرخوار دفعات تغذیه تکمیلی را به روش زیر افزایش دهید.

سن شیرخوار	دفعات تغذیه تکمیلی در روز
ماه هفتم	از یک بار در روز شروع کرده و به 3 بار در روز برسانید
ماه هشتم	4 بار
ماه نهم و دهم	4 تا 5 بار
یازدهم و دوازدهم	5 بار

 

غذاهای کمکی را به ترتیب زیر برای شیرخوار شروع کنید :

ماه هفتم :

هفته اول : فرنی آرد برنج

هفته دوم : شیربرنج یا حریره بادام

هفته سوم : پوره انواع سبزیها

ابتدا با یک نوع سبزی شروع کنید و پس از آن سبزی های نشاسته ای مثل نخود سبز ، لوبیا و کدو حلوائی به عنوان آخرین سبزیها به غذای شیرخوار اضافه شود.

هفته چهارم : سوپ شامل گوشت ماهیچه ، یا مرغ ، برنج و سبزی

ماه هشتم :

هفته اول: زرده تخم مرغ پخته رادرآب جوشیده سردشده یا شیرمادر حل کنیدو با قاشق به شیرخوار بدهید، ازیک قاشق چایخوری شروع و طی یک هفته تا ده روز به نصف زرده برسانید (تخم مرغ بایدبه مدت 5 دقیقه درآب بجوشدو به آب مقداری نمک اضافه شود که تخم مرغ نشکند).

هفته دوم : حبوبات سهل الهضم مثل (عدس و ماش)

هفته سوم : آبمیوه مثل لیمو شیرین و یا آب سیب از یک قاشق مرباخوری شروع تا به تدریج به 30 سی سی برسد (آبمیوه با فنجان یا قاشق به شیرخوار داده شود) ماست

هفته چهارم : تکه های کوچک نان

ماه نهم و دهم :

مصرف سایر حبوبات علاوه بر ماش و عدس ، کته نرم با گوشت ، تکه های کوچک سیب زمینی پخته ، میوه های پوست کنده و له شده مثل سیب

ماه یازدهم و دوازدهم :

تمامی غذاهائی که از ماه هفتم تا دهم به شیرخوار داده شده است.

از ماه دوازدهم به بعد

جایگزین نمودن تدریجی غذاهای مناسب موجود در سفره خانواده به جای غذاهای کمکی

روش تهیه غذاهای کمکی مورد نیاز شیرخوار

1ـ فرنی آرد برنج مواد لازم :

آرد برنج            یک قاشق غذاخوری سرپر

شکر            یک قاشق مرباخوری

شیرپاستوریزه        یک لیون

روش تهیه : آرد برنج را در شیر حل کنید و شکر را به آن اضافه کنید سپس آن را روی شعله ملایم گذاشته و به هم بزنید تا کمی از شیر مادر غلیظ تر شود، معمولاً بعد از جوش آمدن حدود 5 تا 10 دقیقه برای قوام آن کافی است (در صورتی که از شیر محلی برای تهیه غذای کمکی نوزاد استفاده می کنید حتماً آن را به مدت 5 دقیقه (از زمان شروع جوش) بجوشانید و سپس آن را برای تهیه غذای کمکی به کار ببرید.

2ـ فرنی حریره بادام مواد لازم :

مغز بادام           3 عدد

آرد برنج            یک قاشق مرباخوری سرصاف

شکر            یک قاشق مرباخوری سرصاف

شیرپاستوریزه        نصف لیوان

روش تهیه : بادام را سه ساعت در آب جوش بخیسانید سپس پوست آن را جدا کرده و پودر کنید، پودر بادام را با آرد برنج و شکر مخلوط کرده ، روی حرارت ملایم گذاشته و آن را به هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد. (با افزایش سن و تمایل شیرخوار به این غذا می توان تعداد بادام ها و سایر ترکیبات را اضافه نمود).

3ـ سوپ گوشت مواد لازم :

گوشت مرغ یا ماهیچه بدون چربی         60 تا 65 گرم

سبزی مثل گشنیز، جعفری یا لوبیا سبز   سه قاشق غذاخوری

برنج یا ماکارونی                   یک قاشق غذاخوری

پیاز کوچک                یک چهارم قطعه

کره یا روغن مایع                   نصف قاشق مرباخوری

روش تهیه : گوشت ماهیچه یا مرغ را با پیاز بپزید. پس از اینکه کمی گوشت پخت ، برنج یا ماکارونی را اضافه کنید و با حرارت ملایم بپزید، در انتها سبزی خرد شده را اضافه نمایید. وقتی کاملاً پخت آن را از روی حرارت بردارید و کره یا روغن مایع را به آن اضافه کنید.

4ـ کته ماهیچه مواد لازم :

ماهیچه              یک تکه

برنج           یک استکان کوچک یا 4 قاشق غذاخوری

روغن مایع یا کره          یک قاشق مرباخوری

پیاز کوچک      یک چهارم قطعه

روش تهیه : ماهیچه را ریز کرده و با مقداری آب و پیاز به خوبی بپزید سپس برنج را به همراه روغن مایع یا کره به آن اضافه کنید تا به شکل کته نرم درآید ، آن را به همراه ماست به شیرخوار بدهید.

5ـ آش حبوبات

مواد لازم :

جعفری، شوید (شود) گشنیز ریز شدهیک قاشق غذاخوری

لوبیا و عدس                   یک قاشق غذاخوری

برنج                    یک قاشق غذاخوری

گوشت چرخ کرده گوسفند           2ـ1 قاشق غذاخوری

پیاز کوچک                یک چهارم قطعه

کره یا روغن مایع                   نصف قاشق مرباخوری

روش تهیه :

لوبیا و عدس را چند ساعت خیس کنید سپس با گوشت و پیاز خرد شده کاملاً بپزید پس از آن برنج را به حبوبات و گوشت اضافه کنید و سبزیجات شسته و خرد شده را نیز داخل آن بریزید تا بپزد. در انتها کره یا روغن مایع را نیز به آن اضافه کنید ، می توان به جای برنج ، گندم پرک به آن اضافه کرد. در صورت تمایل می توانید مقداری ماست نیز به غذا اضافه کنید.

توجه :

1ـ غذای سال اول شیرخوار شیرین ، ترش و ادویه دار نباشد.

2ـ باشروع تغذیه کمکی شیرخـواراحتیاج به آبجوشیدهســردشدهدارد.روزهای اولکمتــرو به تدریج که غذا بیشترمیشود احتیاج زیادتر می شود.

3ـ به تدریج که غذای کمکی بیشتر می شود از دفعات شیر مادر بایستی کاسته شود.

از ماه 7 تا 10 مجموعاً پنج مرتبه شیر

از ماه 10 تا 12 مجموعاً چهار مرتبه شیر

از ماه 12 تا 24 مجموعاً سه مرتبه شیر

از دادن موز ، هویج ، شیر پاستوریزه ، خرما ، بیسکویت ، بستنی ، توت ، تمشک ، گیلاس ، آلبالو ، خربزه ، انگور و کیوی خودداری شود.

اقتباس از نشریه شماره 6 تغذیه تکمیلی مرکز بهداشت اصفهان

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا