تغییر و تحولات پوست در زنان حامله

هر خانم بارداری در طول بارداری اش دچار یک سری تغییر و تحولات کلی می شود که تغییر در پوست از مهمترین آنان است! بارداری گرچه کوتاه است اما دوره‌ای مملو از تغییرات هورمونی و متابولیک است که تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها ایجاد می‌کند. بثورات و تغییرات پوستی در طول بارداری مسئله‌ای فوق‌العاده شایع است و به علت شرایط خاص روانی زنان باردار، این تغییرات می‌توانند باعث بروز نگرانی‌هایی شود.

 

تغییر و تحولات پوست در زنان حامله

یک متخصص پوست و مو  گفت: «بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می‌شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از آن‌ها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریباً در تمام زنان باردار دیده می‌شوند و برخی دیگر مشکلات نسبتاً نادرتری هستند.»

دکتر غلامحسین غفارپور در توضیح این مطلب گفت: «یکی از تغییرات شایع در بارداری، تیره شدن رنگ پوست است. این تغییر در خانم‌هایی که موی تیره و پوست سفید دارند، دیده می‌شود. قسمت‌هایی از بدن که به‌طور طبیعی تیره‌تر هستند به‌خصوص نوک سینه‌ها و هاله اطراف آن‌ها، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم تیرگی بیشتری پیدا می‌کنند. معمولاً پس از گذشت 8-7 ماه بعد از زایمان، رنگ پوست بازمی‌گردد اما نه به حالت اول! یعنی نسبت به قبل، تیره‌تر نیز خواهد بود.»

همچنین وی گفت: «در دوران بارداری احتمال ایجاد لک بارداری افزایش می‌یابد. به همین دلیل در بیشتر موارد شاهد ایجاد ملاسما یا لک بارداری خواهیم بود. البته از نظر ژنتیکی، احتمال بروز این لک در افرادی که مستعد این مسئله باشند، بیشتر است اما جای نگرانی نیست چون معمولاً بعد از 8-7 ماه این لک‌ها خودبه‌خود از بین می‌روند.»

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه در دوران بارداری در اثر افزایش وزن ناگهانی (15 کیلوگرم یا بیش از آن)، خطوط قرمز رنگی روی پوست ایجاد می‌شود، گفت: «با افزایش وزن بارداری،‌ این خطوط قرمزرنگ روی شکم، سینه، باسن، کتف و ران ایجاد می‌شود که معمولاً به تدریج قرمزی آن‌ها از بین می‌رود. البته گاهی در مواردی هم رنگ قرمز از بین نمی‌رود و شیارهایی در سطح پوست ایجاد می‌شود که ممکن است به حالت اول بازنگردد. هرچه استعداد فرد بیشتر باشد احتمال بروز این خطوط که اصطلاحاً به آن استریا می‌گویند، بیشتر خواهد بود.»

غفارپور در ادامه افزود: «اکثر زنان باردار یعنی حدود 95 درصد دچار استریا می‌شوند. استفاده از کرم اسیدمیوه بعد از زایمان تا حدودی در رفع شیارها و خطوط ایجاد شده روی پوست کمک‌کننده است. لیزر فراکشنال CO2 نیز تا حدودی می‌تواند این خطوط را کم رنگ کند.»

این متخصص پوست و مو در پایان با بیان اینکه از دیگر تغییرات رخ‌داده در دوران بارداری توقف ریزش مو به علت ترشح هورمون‌های استروژن است، گفت: «بعد از بارداری به دلیل تغییرات هورمونی ریزش مو بیشتر می‌شود. درنتیجه 70-60 درصد موها می‌ریزد و 8 ماه بعد از زایمان، مو رشد می‌کند. هرچند رشد مو به حالت اولیه برنمی‌گردد و ممکن است تا چند درصد فرد دچار ریزش مو شود.»

سلامانه

۷ توصیه ورزشی به خانم های باردار/زنان حامله چه نوع ورزشهایی انجام دهند؟

بر اساس دستورالعمل انجمن زنان و زایمان کالج پزشکی آمریکا، مادران بارداری که عوارض بارداری یا مشکلات جسمی ندارند، باید اکثر روزهای هفته به مدت ۳۰ دقیقه در فعالیت های ورزشی با شدت متوسط مشارکت داشته باشند.

بنابراین قبل از انجام هر نوع ورزشی، فرد باردار باید توسط پزشک متخصص از جهت رد هر نوع عارضه یا بیماری بررسی شود.

به عنوان توصیه های کلی برای انجام ورزش به ویژه در ۳ ماهه آخر بارداری توجه به نکات زیر الزامی است:

۱) بهترین زمان برای انجام ورزش برای زنان باردار صبح ها است تا فرد آمادگی جسمی و روانی کافی برای انجام کارهای روزانه داشته باشد.

۲) ورزش هایی مانند پیاده روی به شرط آنکه در شرایط بدون استرس و در دمای معتدل انجام شود تا زمان زایمان قابل انجام است. جهت پیشگیری از عدم تعادل و لغزش نیز استفاده از کفش های مناسب با پاشنه کوتاه توصیه می شود.

۳) شنا کردن برای مادران باردار حتی تا ماه های آخر بارداری توصیه می شود. به این دلیل که فرد در آب احساس بی وزنی می کند و قادر است به مدت بیشتری حرکات ورزشی را داخل آب انجام دهد. بنابراین احساس مطلوب تری دارد. البته توجه به دمای آب و پیشگیری از احساس گرما یا سرمای بیش از حد باید به مادر باردار توصیه شود. همچنین تاکید می شود که ترجیحا یک همراه با زن باردار باشد تا بتواند در موارد اضطراری مانند انقباض عضلانی و… به وی کمک کند. البته ورزش شنا در ماه آخر بارداری به دلیل احتمال انتقال عفونت توصیه نمی شود.

۴) استفاده از دوچرخه ثابت نیز از فعالیت هایی است که به دلیل عدم وزن گذاری مادر تا ماه های آخر بارداری قابل انجام است.

۵) تمرین های تقویتی و کششی عضلات در زنان باردار به هیچ وجه نباید با شدت زیاد انجام شود. به دلیل آنکه نه تنها برای فرد مفید نیست، بلکه می تواند موجب آسیب هم بشود بعد از انجام هریک از تمرین ها باید مدت زمان کافی به مادر باردار استراحت داد. همچنین به مادر باردار یادآور می شویم که هم زمان با پیشرفت بارداری، شدت ورزش را کاهش دهد، قبل و حین انجام ورزش نیز به میزان کافی مایعات بنوشد.

۶) در صورت بروز علایمی چون درد، انقباضات رحمی، خونریزی واژن، سرگیجه، تنگی نفس، تپش قلب، تهوع و استفراغ، کاهش بینایی و بی حسی در اندام ها سریعا ورزش را قطع کند.

۷) یکی از موارد مهمی که مادران باردار حین ورزش کردن باید به آن توجه کنند، جلوگیری از هایپرترمی (افزایش دمای مرکزی بدن مادر) است که باعث ایجاد صدمه های جبران ناپذیری در بدن جنین به ویژه در ماه های اول بارداری می شود.

دکتر هاله دادگستر

متخصص پزشکی ورزشی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

مطالب پیشنهادی

ایجاد تعادل در بیماران مبتلا به ام اس

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان