عوارض بیماری دیابت کدامند؟

........................................

عوارض دیابت را می توان به دو نوع “عوارض زودرس” و “عوارض دیررس” تقسیم نمود.

عوارض زودرس :

عوارض زودرس دیابت شامل موارد زیر هستند:

هیپوگلیسمی (کاهش قند خون به ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر و کمتر)

هیپوگلیسمی ممکن است به علت مصرف زیاد انسولین یا قرص های پایین آورنده قند خون، کم خوردن یا حذف یک وعدۀ غذی اصلی و یا میان وعده و فعالیت بدنی زیاد ایجاد شود.

علائم هیپوگلیسمی شامل احساس ضعف یا گرسنگی، رنگ پریدگی، عرق سرد، طپش قلب، سرگیجه، گیجی، خواب آلودگی و در موارد شدید بیهوشی است.

اقدام لازم:

-اگر بیمار بیهوش نشده باشد باید به وی چند حبه قند یا یک مادۀ غذایی شیرین بدهید.

-اگر بیمار بیهوش باشد، باید وی را در وضعیتی قرار دهید که راه تنفسی او باز باشد . در حالت بیهوشی هیچ مادۀ غذایی نباید از طریق دهان داده شود و بلافاصله او را به اورژانس انتقال داده و یا از مرکز اورژانس کمک بخواهید.

هیپرگلیسمی (افزایش قند خون بیش از 110 میلی گرم در دسی لیتر در قبل از ناشتا وبیش از ۱۸۰ میلی گرم، ۲ ساعت بعد از غذاخوردن)

به دلیل پرخوری و یا مصرف ناکافی داروهای پایین آورندۀ قند خون ایجادمی شود.

عوارض دیررس :

عوارض دیررس دیابت بتدریج و در صورت عدم کنترل قند خون بالا بوجود می آیند. مهم ترین عوارض به شرح زیر است:

عوارض قلبی عروقی :

عوارض قلبی عروقی شامل افزایش فشارخون و افزایش احتمال سکته‌های قلبی و مغزی است.

با کنترل مطلوب قند خون می توان از بروز مشکلات قلبی- عروقی پیشگیری کرد.

عوارض عصبی :

عوارض عصبی از عارضه‌های طولانی‌مدت دیابت است که معمولا نیمی از افراد دیابتی از این عارضه رنج می‌برند. این عوارض به صورت‌های مختلف بروز می کنند از جمله :

• مورمورشدن، درد، بی‌حسی یا ضعف در دست و پاها

• مشکلات گوارشی مانند احساس پری شکم، تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست

• مشکلات ادراری

• مشکلات جنسی مانند بی‌میلی جنسی

• سرگیجه و غش‌کردن

• ازدست‌رفتن حس درد به طوری که حتی در حملات قلبی فرد ممکن است درد را حس نکند.

• افزایش یا کاهش تعریق

• دوبینی و یا فلج یک طرف صورت

عوارض کلیوی :

در سیر بیماری دیابت و عدم کنترل مطلوب آن، احتمال آسیب به کلیه‌ها زیاد است به طوری که قادر به تصفیه کامل خون نبوده و مواد زاید در بدن تجمع پیدا می‌کنند و در صورت عدم درمان مناسب، کلیه‌ها به سمت نارسایی پیش می‌روند و حتی ممکن است نیاز به دیالیز و پیوند کلیه ایجاد شود.

میزان قند خون، ژنتیک و فشارخون در بروز این عارضه موثر هستند. بنابراین هرچه کنترل قند و فشار خون بهتر باشد، احتمال بروز این عارضه کم تر می‌شود. نشانه‌ها و علایم این عارضه خیلی دیر خود را نشان می‌دهند و گاه خیلی هم اختصاصی نیستند؛ مانند ورم کردن پاها و زیر چشم ها، به اختلال شدید خواب، کم‌اشتهایی، احساس ناراحتی در معده و ضعف و اختلال تمرکز.

مشکلات چشمی :

همان‌طور که گفته شد، دیابت به عروق صدمه می‌زند و عروق چشمی هم از این قاعده مستثنا نیستند. بنابراین ممکن است آب‌سیاه ( گلوکوم)، کدورت عدسی (آب‌مروارید) و اختلالات عروقی شبکیه (رتینوپاتی)؛ خونریزی در شبکیه چشم و حتی کم بینایی و نابینایی بروز کند.

مشکلات اندام تحتانی

مشکلات و عوارض ایجاد شده در پا به وسیله دیابت به حدی است که از این عارضه به‌عنوان پای دیابتی یاد می‌شود. این عارضه معمولا وقتی ایجاد می‌شود که مشکلات عصبی در پا رخ داده باشد که به کاهش حس در پا منجر می‌شود، در واقع در اثر کاهش حس، فرد دیابتی متوجه بروز زخم‌ها و ضربات وارده بر پاهای خود نمی‌شود و در صورت غفلت این زخم گسترش می‌یابد.

از طرفی آسیب عصبی موجب تغییر در ظاهر پاها و انگشتان فرد دیابتی می‌شود که این امر به افزایش در معرض آسیب قرارگرفتن پاها می‌انجامد. از طرفی دیابت موجب خشک شدن و ترک‌خوردگی پوست پا می‌شود: اگر زخمی در پا ایجاد شود دیرتر از زخم پای افراد سالم خوب می‌شود و دلیل آن هم کاهش و کندی جریان خون در افراد دیابتی است که بهبود زخم را به تاخیر می‌اندازد.

ایجاد زخم در پای بیماران دیابتی یکی از عوارض جدی و خطرناک عدم کنترل مطلوب دیابت است.