وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
در شماره پیشین به بیان اصول انتخاب همسر با تکیه بر آیه «هن لباس لکم و انتم لباس لهنّ» اشاره شد که عبارت بود از اصل همسر گزینی، اصل اختیار و اصل تناسب. اکنون به آخرین اصل در این باره می پردازیم.
دقت در انتخاب لباس از اصول مهمّی است که هر فرد برای خرید لباس در نظر می گیرد. مسلّما هر شخصی بدون مقدمه وارد فروشگاه لباس نمی شود، بلکه نخست نیاز خود به لباس را مورد توجّه قرار داده و بر اساس آن، نوع لباسی را که نیازمند آن است تعیین می کند. پس از آن که برای خود مشخص کرد چگونه لباسی را مد نظر دارد، نوع فروشگاههایی که عادتا این گونه لباس را عرضه می کنند، شناسایی کرده و برای خرید به آنها رجوع می کند.
از آنجا که انتخاب همسر انتخاب لباس دائمی است از حساسیّتی به مراتب بیشتر برخوردار است. در آغاز فرد داوطلب ازدواج باید نیاز خود به ازدواج را احراز کند. در مرحله بعد لازم است معیارهای همسر شایسته برای خود را مورد توجّه و دقت نظر قرار دهد و بر اساس عقل و منطق مشخّصات همسر خود را در دو بخش ویژگیهای ضروری و خصوصیات ترجیحی تعیین کند. پس از آن نوبت به این می رسد که مواردی را که وجود ملاکها در آنها محتمل است، شناسایی کرده و سپس اقدام به خواستگاری رسمی بنماید.
هر یک از مراحل فوق نیازمند دقت و بررسی خاصی است که اگر لحاظ نشود، پیامدهای تلخی را به بار می آورد. ولی این پایان راه نیست، بلکه پس از تعیین اصل نیاز، معیارهای انتخاب و یافتن موارد مناسب احتمالی، نوبت به آن می رسد که وجود معیارهای از پیش تعیین شده را در موارد احراز کنیم.
در اینجا به بررسی برخی از مصادیق اصلی دقت در انتخاب همسر می پردازیم.
فردی که قبل از خرید لباس ویژگیهای لباس مورد نیاز خود را به دقت تعیین می کند، علاوه بر آن که در انتخاب صحیح توفیق بیشتری می یابد، از اتلاف وقت و پرسه زدن بیهوده در کوچه و بازار رهایی می یابد. چنین فردی می داند چه می خواهد، چرا چنین می خواهد و کجا باید دنبال آن بگردد. این آگاهی خود عاملی مؤثر در انتخاب صحیح و کامیابی از ازدواج عاقلانه به شمار می رود.
بین فلاورز، 148 زوج را که قبل از ازدواج آزمونی را در زمینه ازدواج تکمیل کرده بودند، مورد بررسی قرار داد. از جمع این زوجها 59 زوج زندگی زناشویی سعادتمندی داشتند، 53 زوج از هم جدا شده بودند و 36 زوج بعد از شرکت در آزمون برنامه ازدواج خود را لغو کرده بودند.
فلاورز آزمونهای پیش از ازدواج این زوجها را مقایسه کرد و با کمال تعجّب به این نتیجه رسید که با توجه به امتیازات به دست آمده در هر آزمون می توان با دقت 86 درصد پیش بینی کرد که چه زوجهایی از زندگی زناشویی خود ناراضی خواهند بود. در ضمن مشخص شد که زوجهای خوشبخت هم با احتمال 79 درصد پیشاپیش مشخص می شوند. با توجه به نتایج به دست آمده زوجهایی که پس از شرکت در آزمون، برنامه ازدواج خود را لغو کرده بودند، اقدامی عاقلانه انجام داده بودند؛ زیرا نتایج آزمون آنها شبیه نتایج آزمون کسانی بود که زندگی زناشویی بد فرجام داشتند.
دو نکته مهم که از تحقیق فوق به دست می آید آن است که دقت و بی دقتی داوطلبان ازدواج قبل از ازدواج نقش مهمی در نتیجه آن دارد و این نتیجه تا حدود زیادی قابل پیش بینی است. دیگر آن که افرادی که بدون دقت و آگاهی اقدام به انتخاب همسر کردند، پس از انجام آزمون متوجه بی توجهی خود شده و از تصمیم بی مبنای خود منصرف شدند.
بررسی هایی از این قبیل اسباب امیدواری است و نشان می دهد که در کار انتخاب همسر هم نظم و قاعده ای وجود دارد. دیگر نمی توانیم بگوییم که نمی دانیم چه عواملی ازدواج ما را به شکست می کشاند.
یکی از نکات مهمّ در تعیین معیارهای گزینش همسر آن است که از یک جانبه نگری احتراز شود. همان طور که در انتخاب لباس فقط یک ویژگی آن مانند زیبایی را مدّنظر قرار نمی دهیم بلکه سایر مشخصات همچون اندازه، رنگ، طرح، جنس، شرکت تولیدی و قیمت آن را نیز به دقت بررسی می کنیم، در انتخاب همسر که لباسی برای یک عمر است نیز باید دقت بیشتری به خرج داده و معیارهایی همه جانبه برای آن لحاظ کنیم. پیشوایان دینی نیز ما را به پرهیز از یک سو نگری فرا خوانده و معیارهای همه جانبه ای را برای گزینش همسر ارائه داده اند که به اختصار به آنها اشاره می کنیم:
اولیای الهی توجه به جایگاه خانواده فرد را از معیارهای ویژه انتخاب بر شمرده اند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در حدیثی مردم را از ازدواج با «خضراء الدمن» بر حذر داشتند. از آن حضرت در مورد ماهیت «خضراء الدمن» سؤال شد و آن حضرت پاسخ دادند: «المرأة الحسناء فی منبت السوء» «زنی زیبا که در محیطی نامناسب پرورش یافته باشد».
فردی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در مورد ازدواج راهنمایی خواست. آن حضرت فرمود:
«انکح و علیک بذات الدین»؛ «ازدواج کن و فردی دین دار را برگزین».
در منابع اسلامی خصوصیات اخلاقی متعددی همچون حسن خلق، گذشت، حیا و عفت، عطوفت، و... در گزینش همسر مدّ نظر قرار گرفته است.
علاوه بر اصل زیبایی که در انتخاب همسر مورد توجه متون دینی قرار گرفته، به برخی مسائل مصداقی نیز توجه شده است:
عن النبی (صلی الله علیه و آله): «اذا اراد احدکم ان یتزوّج فلیسأل عن شعرها کما یسأل عن وجهها فان الشعر احد الجمالین»
«هرگاه فردی از شما درصدد ازدواج برآمد همان طور که در مورد چهره همسر سؤال می کند، در مورد موی او نیز سؤال کند، چرا که مو یکی از دو زیبایی است».
علاوه بر موارد مذکور، معیارهای دیگری نیز در منابع روایی ذکر شده است.
از آنچه ذکر شد موضوع همه جانبه نگری در تعیین معیارها به روشنی برداشت می شود.
هر فردی مایل است لباسی تهیه کند که زیبا، بادوام، محصول شرکتی معتبر، متناسب، ارزان، خوش رنگ و... باشد، ولی چون عملاً دست یابی به چنین لباسی بسیار دشوار است، ناچار باید معیارهای مورد نظر را اولویت بندی کرد و بر اساس مهم ترین معیارها دست به انتخاب زد. در انتخاب همسر، برخی افراد صرفا معیارهای ایده آل خود را در نظر گرفته و به دنبال مصداق هماهنگ با آن می روند، ولی ممکن است چنین مصداقی وجود خارجی نداشه یا در صورت وجود، قابل شناسایی نبوده و حتی در صورت شناخت ممکن است او نیز برای خود معیارهای دیگری در نظر داشته باشد.
بر این اساس، لازم است معیارهایی را که در مرحله قبل معین کرده ایم، اولویت بندی کنیم. برخی معیارها از تأثیر بیشتری در زندگی زناشویی برخوردارند و تأثیر آنها تا آخر زندگی مشترک ادامه یافته و حتی به زندگی در جهان دیگر نیز کشیده می شود. گروه دیگری از معیارها در عین آن که در زندگی همسران نقش ایفا می کنند ولی از تأثیر عمیق و بادوامی برخوردار نیستند. آنچه در گزینش همسر باید مورد دقت قرار گیرد، وجود معیارهای دسته اول در فرد مورد نظر است و در صورت عدم احراز این ویژگیها نباید به این ازدواج تن داد. ولی معیارهای دسته دوم در عین اهمیّت، به گونه ای قابل اغماض بوده و می توان از برخی از آنها به خاطر مصالح مهم تر صرف نظر کرد.
این تفکیک و اولویت بندی معیارهای انتخاب همسر در متون دینی مورد توجه قرار گرفته و در جایی که یک معیار اهمّ با معیار مهمّ در تقابل باشد، جانب معیار اهمّ گرفته شده است.
به عنوان مثال در سوره بقره آیه 221 خداوند متعال به مقایسه ایمان و زیبایی به عنوان دو معیار انتخاب همسر پرداخته، اولویت اوّل را به شاخص ایمان داده و زیبایی را در درجه بعد مورد توجه قرار داده است.
و لا تنکحوا المشرکات حتی یؤمنَّ و لامة مؤمنة خیر من مشرکة ولو اعجبتکم...
«با زنان مشرک تا ایمان نیاورده اند ازدواج نکنید و کنیز با ایمان از آزاد زن مشرکه بهتر است، اگر چه [زیبایی یا ثروت یا موقعیت او] شما را به شگفتی درآورد. و زنان خود را به ازدواج مردان مشرک در نیاورید، و همانا برده با ایمان از آزاد مشرک بهتر است هر چند [زیبایی و موقعیت و ثروت او] شما را به شگفتی وا دارد.»
در این آیه شریفه ایمان حتی از موقعیت اجتماعی نیز برتر دانسته شده، به گونه ای که برده با ایمان بر فرد آزاد بی ایمان ترجیح داده شده است. در روایتی از امام باقر (علیه السلام) آمده است:
«اعلموا ان السوداء اذا کانت ولودا احبّ الیّ من الحسناءالعاقر»
«آگاه باشید که زن زشتی که فرزند آورد نزد من از زن زیبای نازا محبوب تر است».
در این حدیث بین دو ویژگی زیبایی و تولید مثل، خصوصیت دوّم در اولویت قرار گرفته است.
به هر حال، لازم است فرد داوطلب ازدواج خصوصیات مورد نظر را بر اساس نقش و اهمیت آن در زندگی طبقه بندی نموده، احراز خصوصیات کلیدی را مورد توجه قرار داده و در صورت احراز آنها فقدان برخی از خصوصیات کم اولویت را مورد اغماض قرار دهد.
همچنان که آخرین مرحله خرید لباس تطبیق معیارهای در نظر گرفته شده با لباس مورد نظر است، در گزینش همسر نیز سرانجام باید وجود معیارها را در فرد احراز کرد.
در اینجا به بررسی برخی از شیوه های تطبیق معیار بر مصداق می پردازیم:
فردی که از قدرت تطبیق معیار بر لباس مورد نظر برخوردار نیست، معمولاً نظر کارشناس را مورد توجه قرار داده و با او به مشورت می پردازد. در انتخاب همسر نیز موضوع مشورت با کارشناس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. البته در انتخاب کارشناس نیز باید دقت لازم را به خرج داد، در غیر این صورت راهنمایی به شدت سطحی و در نهایت مخرّب خواهد بود. برای مثال کتاب پر فروش مارگارت کِنت با عنوان «ازدواج با مرد دلخواه» با افتخار می گوید: این کتاب شیوه های زرنگ بازی را آموزش می دهد. با خواندن این کتاب راههای سلطه جویی و فریب دادن دیگران را می آموزید و اجازه نمی دهید دیگران شما را مورد سلطه جویی قرار دهند. بعد خانم کنت با اشاره به 2 نکته برای انتخاب مرد مورد نظر می گوید: مهم نیست چه قیافه ای دارید، چه گذشته ای داشته اید و چند ساله هستید.
به طور خلاصه مشاور ازدواج باید فردی متدین، خیرخواه، آگاه به مشاوره، خبیر در مسائل خانواده و انتخاب همسر، بی طرف، امین و رازدار باشد.
عامل دیگری که در احراز معیارها مؤثر است، تحقیق از کسانی است که به نحوی لباس مورد نظر را می شناسند یا با آن سروکار داشته اند. در انتخاب همسر تحقیق مهم ترین عامل شناخت بوده و از آنجا که فرد را در گستره ای وسیع و در طول زمان مورد بررسی قرار می دهد، بسیار حایز اهمیت می باشد. برخی نکاتی که فرایند تحقیق در گزینش همسر را نتیجه بخش تر می سازد، عبارت است از:
- تحقیق در مورد خود فرد، خانواده و دوستان او؛
- تحقیق از دوستان، همسایگان، فامیل، آشنایان، اهالی مسجد و...؛
- انجام تحقیق توسط فرد با تجربه، امین، بی طرف، با حوصله، صادق و...؛
- تحقیق در مورد ابعاد مختلف فرد و عدم اکتفا به یک بعد خاص؛
- طرح سؤالات عینی و جزیی و عدم اکتفا به پاسخهای کلّی؛
- جمع بندی دقیق نتایج حاصل از تحقیق.
بر خلاف موضوع انتخاب لباس که در آن گفت گو با لباس منتفی بوده و خریدار با فروشنده صحبت می کند، در گزینش همسر علاوه بر گفت گو با پدر و اطرافیان فرد، گفت گو با خود فرد نیز حایز اهمیت بوده و در کسب شناخت نسبت به شریک زندگی آینده نقش مؤثری دارد. توجه به نکات زیر می تواند فرایند گفت گو را از تأثیر بیشتری برخوردار نماید:
- پیش از جلسه سؤالات مورد نظر به صورت همه جانبه در نظر گرفته شود؛
- با طرح سؤالات عینی پاسخ دقیق تری دریافت و به پاسخهای کلّی و مبهم بسنده نشود؛
- در نحوه طرح سؤال، حتی الامکان موضع سؤال کننده مشخص نباشد تا طرف مقابل دیدگاه واقعی خود را ابراز کند؛
- در خلال پرسش و پاسخ، رفتار و حالات فرد مقابل ارزیابی شود؛
- ابهاماتی که در خلال تحقیق بروز کرده، در جلسه گفت گو مورد توجه قرار گیرد؛
- در پاسخ به سؤالات طرف مقابل کوتاهی نکرده و به طور شفاف به آنها پاسخ داده شود؛
- بهتر است جلسات گفت گو در منزل دختر برگزار شود و از برگزاری جلسات در محیطهای غیر رسمی چون پارک و... خودداری شود؛ چون علاوه بر آن که طرح سؤالات جدّی در این گونه محیطها به دور از واقعیت است، به دلیل غلبه فضای احساس بر تعقل، زمینه دلبستگی فراهم شده و آن فرد را از توجه به نقاط ضعف احتمالی طرف مقابل باز می دارد.
در خرید لباس پس از انتخاب اولیّه، فرد خریدار وارد اتاق پرو شده و هماهنگی خود با لباس مورد نظر را به طور عینی مشاهده کرده و پس از احراز آن، اقدام به خرید لباس می کند.
برخی بر این باورند که در انتخاب همسر نیز لازم است چیزی به اسم اتاق پرو وجود داشته و مثلاً دو طرف قبل از ازدواج مدتی با هم رابطه و رفت و آمد داشته باشند تا از خصوصیات هم شناخت بیشتری پیدا کرده و پس از احراز تناسب اقدام به ازدواج کنند.
برای بررسی این دیدگاه لازم است نخست علت تعبیه جایگاه پرو در فروشگاههای لباس را بررسی کنیم. فروشندگان لباس با وجود محدودیت مکانی، محلی را به عنوان اتاق پرو اختصاص می دهند تا فرد خریدار از تناسب خود و لباس از نزدیک مطمئن شود و در عین حال فروشنده نیز از عدم استفاده بی جای لباس و بروز آسیب های اجتماعی به آن اطمینان حاصل کند. فروشنده آگاه می داند که برای احراز تناسب همین مقدار کافی است و اگر بخواهد لباس را به مدّتی طولانی در اختیار فرد قرار دهد کاری عاقلانه انجام نداده است؛ چون لباس عاریتی ایمن از آسیب نخواهد بود.
در انتخاب همسر نیز لازم است همه مقدمات شناخت از جمله گفت گو به میزان لازم، تحقیق، مشورت و... انجام شود و جلسه گفت گو نیز خود به مشابه اتاق پرو است، ولی به دلایلی که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود، ارتباط قبل از ازدواج توصیه نمی شود:
- در این گونه رابطه ها قصد طرف مقابل از ازدواج محرز نیست؛
- در این گونه روابط ابراز گفتار و رفتار تصنّعی محتمل است؛
- از آنجا که چنین روابطی زمینه دلبستگی را فراهم می کند، از رابطه نتیجه عکس حاصل می شود و فرد وابسته چشم خود را به روی نقاط ضعف طرف مقابل می بندد؛
- این گونه روابط از بعد اجتماعی نیز پیامدهای نامطلوبی داشته، و در صورت عدم تحقق این ازدواج، فرد را در ازدواجهای بعدی با مشکل مواجه می سازد؛
- در این گونه روابط تضمینی برای سوء استفاده جسمی و جنسی وجود ندارد؛
- آموزه های دینی مجوّز چنین روابطی را نداده است.
با این نگاه اجمالی روشن شد که خداوند متعال در بیانی موجز و با مثالی ملموس مهم ترین اصول مربوط به انتخاب همسر که عبارت از چهار اصل همسرگزینی، اختیار، تناسب و دقت می باشد را مورد توجه قرار داده و توجه جوانان را به این اصول جلب کرده تا از زندگی توأم با آرامش و تعالی برخوردار شوند.
1. در جستجوی عشق زندگی، ص 194.
2. سبزه مزبله.
3. وسایل الشیعه، ج 20، ص 48.
4. همان، ص 50.
5. همان، ص 28.
6. همان، ص 29.
7. همان.
8. همان، ص 32.
9. محمد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1413، ج 3، ص 388.
10. وسایل الشیعه، ج 20.
11. همان، ص 54.
12. در جستجوی عشق زندگی، ص 4.
http://www.hawzah.net/
اثرات هدفمندسازی یارانه ها در حوزه سلامت
ارتقای کیفیت خدمات سلامت از منابع مالی یارانه ها
اصلاح ساختار نظام جامع مدیریتی اقتصادی بیمارستان
اقدامات اساسی در تخصیص منابع در نظام سلامت
بررسی مشکلات برنامه پزشک خانواده
بیمه سلامت و نقش بیمه های مکمل بر آن
تاثیر بیمه های مکمل بر قشرهای آسیب پذیر
توزیع عادلانه خدمات بهداشتی در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻧﻈـﺎم ﺳـﻼﻣﺖ ﻛﺸﻮر
دریافت پول از بیمار بصورت مستقیم (یک خطای پزشکی)
راهکارهای اجرایی جهت اصلاح الگوی مصرف در بیمارستانها
راهکارهای قانونی و فرهنگی در مدیریت مصرف انرژی در سازمانها ، ادارات و مراکز پزشکی
رسانه ها در الگوی مصرف جامعه چه نقشی دارند؟
عوامل مؤثر بر قاچاق کالا
مدیریت انرژی در مراکز بیمارستانی