آشنایی با ۱۲ منبع مفید دریافت ویتامین D

ویتامین دی (به انگلیسی: Vitamin D) را که کلسیفرول می‌نامند، یکی از ویتامین‌های لازم برای بدن و از ویتامین‌های محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوانها از طریق کنترل تعادل کلسیم و فسفر کمک می‌کند. این ویتامین با ایجاد افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع از کلیه به متابولیسم استخوان‌ها کمک می‌کند و همچنین از طریق ترجمه ژنهای هسته سلول به رشد سلول کمک می‌کند.

منبع اصلی دریافت این ویتامین بجز منابع گیاهی مثل غلات و حیوانی مثل ماهی ساردین، شیر و تخم مرغ، نور آفتاب است، بطوری که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ماندن در زیر نور آفتاب، نیاز روزانه بدن انسان به این ویتامین را تأمین می‌کند. کمبود این ویتامین همچنین باعث پوکی استخوان در کهنسالی می‌گردد.

دریافت ویتامین دی و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال می‌شود. همچنین ویتامین دی باعث پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان، استئومالاسی در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی می‌شود. همچنین این ویتامین به رشد و استحکام استخوان‌ها و رشد سلولها کمک زیادی می‌کند. نیاز روزانه برای این ویتامین برای هر فرد بالغ ۱۰ میکروگرم یا حداکثر ۲۰۰۰ واحد در روز می‌باشد. در دوران کودکی و پیری این میزان بالاتر است.همچنین مصرف ویتامین دی در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر مؤثر است.

عوارض مصرف کم[ویرایش]

شیوع کمبود ویتامین دی به خصوص در زنان و کودکان ایرانی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است.[۵] از عوارض مصرف کم این ویتامین در دوران کودکی بیماری راشیتیسم است که به علت کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوان‌ها، استخوان‌های فرد دارای املاح کمی خواهد بود و نخواهد توانست وزن فرد را تحمل کند و در نتیجه انحنا خواهد یافت. عوارض دیگر آن بزرگی جمجمه، زائده‌های دکمه مانند بر روی ستون فقرات و برجستگی سینه می‌باشد. همچنین مچ دست و پا پهن می‌شود که توسط رادیوگرافی قابل تشخیص است.

در دوران بزرگسالی کمبود این ویتامین در بدن باعث بوجود آمدن بیماری استئومالاسی می‌شود. این بیماری به این شکل است که با کاهش تراکم استخوانی دردهای شدیدی در قسمت پا و کمر احساس می‌شود و همچنین استخوان‌ها بلند به راحتی شکسته می‌شوند. اگر فرد در این دوران شروع به دریافت ویتامین دی کند، این عارضه رفع می‌شود.

در دوران کهنسالی کمبود این ویتامین باعث بروز بیماری پوکی استخوان به ویژه در زنان می‌شود. عامل اصلی تأثیرگذار تغییرات هورمونی در بدن است. اما در این دوران این بیماری میزان ویتامین دی در بدن کاهش می‌یابد اما دریافت این ویتامین در دوران بیماری کمک جندانی به بهبود آن نمی‌کند، بلکه برای پیشگیری از این بیماری باید از دوران جوانی کلسیم و فسفر همراه با ویتامین دی مصرف شود.

همچنین کمبود این ویتامین در بدن باعث عوارضی چون دیر دندان درآوردن و دیر نشستن و دیر راه افتادن در کودکان، همچنین نافرم شدن لگن که این بیماری در دخترها باعث تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند.همچنین کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلاء به سرطان سینه یا پروستات می‌شود. کمبود این ویتامین باعث می‌شود که دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده و باعث می‌شود فرد مبتلا به سرطان و دیابت و حتی عفونت بگردد.

علل کمبود

عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین یا رشد سریع کودک یا برخی اختلالت در جذب این ویتامین در بدن یا نرفتن زیر نور آفتاب یا نخوردن غذاهای حاوی این ویتامین باعث کمبود ویتامین دی در بدن می‌شود.

ویتامین دی و بیماری ام اس

مطالعه جدید نشان داده است پروتئینی که توسط ویتامین D در بدن فعال می‌شود، می‌تواند در ترمیم آسیب‌های سلول‌های عصبی و درمان بیماری ام اس مؤثر باشد

اشعه فرابنفش خورشیدی که امروزه به عنوان مهم‌ترین عامل بروز سرطان پوست شناخته شده است، درعین حال منبع اصلی دریافت ویتامین D برای بدن به شمار می‌آید.

 بدن ما برای دریافت مقادیر کافی ویتامین D باید به اندازه نیازش در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرد. به همین دلیل هر گونه افراط و تفریط در تماس با اشعه فرابنفش خورشیدی می‌تواند موجب بروز سرطان پوست و یا مواجهه با بحران کمبود ویتامین D شود.

به گزارش سایت اینترنتی «کول هلت»، افرادی که بیش از حد از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت می‌کنند، بی‌تردید در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار می‌گیرند. دریافت این ویتامین برای بهبود سلامت عمومی بدن و تقویت عضلات، استخوان‌ها، مو و دندان‌ها ضروری و از طریق مصرف مکمل‌ها و برخی از مواد غذایی امکان‌پذیر است.

میزان مناسب

انستیتوی پزشکی (IOM) میزانی برای مصرف ویتامین D پیشنهاد داده است. دریافت این میزان ویتامین D از طریق رژیم غذایی (بهمراه یا بدون مکمل‌ها) باید برای حفظ سلامتی شما کافی باشد. این میزان:

600 IU درروز برای افراد بین ۱ تا ۷۰ سال

800 IU در روز برای افراد بالای ۷۰ سال

کارشناسان انستیتو پزشکی دانشگاه بوستون در این مقاله ۱۲ منبع مفید برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدن را معرفی کرده‌اند که عبارتند از:

۱٫ نور خورشید: اگر پوست بدن در تماس با نور خورشید قرار بگیرد، ویتامین D تولید می‌کند.

۲٫ شیرغنی شده با ویتامین D که می‌توان از آن بستنی و پنیر غنی شده نیز تولید کرد.

۳٫ ماهی تن نیز یکی از منابع مفید ویتامین D است و سطح ویتامین D‌ موجود در آن به مراتب بیشتر از ماهی ساردین است.

۴٫ مکمل‌ها نیز می‌توانند دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین را در اختیار بدن قرار دهند.

۵٫ زرده تخم‌مرغ نیز غنی از ویتامین D است و به همین دلیل توصیه می‌شود زرده و سفیده تخم‌مرغ را حتما با هم مصرف کنید.

۶٫ جگر گاو نیز منبع سرشار از ویتامین D به همراه بسیاری دیگر از مواد مغذی مانند ویتامین A، آهن و پروتئین است.

۷٫ روغن کبد ماهی که با طعم‌دهنده‌هایی چون نعنا یا مرکبات و یا به شکل کپسول‌های مکمل ارائه می‌شود، منبع غنی از این ویتامین به شمار می‌آید.

۸٫ آب پرتقال غنی شده با ویتامین D نیز برای دریافت دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین گزینه مفیدی است.

۹٫ غلات غنی شده با ویتامین D‌ نیز به همراه شیر یا آب پرتقال غنی شده منبع مفید این ویتامین هستند.

۱۰٫ برخی قارچ‌ها نیز درست مانند انسان مقادیر زیادی ویتامین D در تماس با نور خورشید تولید می‌کنند. قارچ‌هایی که در تاریکی پرورش می‌یابند، عاری از این ویتامین هستند اما برخی از گونه‌های قارچ‌ها که در تماس با اشعه فرابنفش خورشیدی رشد می‌کنند، سرشار از ویتامین D هستند.

۱۱٫ ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد از منابع اصلی و غنی ویتامین D به حساب می‌آیند.

۱۲٫ چراغ‌ها و لامپ‌های فرابنفش نیز برای افرادی که در معرض خطر فقر شدید ویتامین D هستند، تجویز می‌شوند.

 

 درمان کمبود ویتامین دی

انواع مختلفی از ترکیبات ویتامین D برای درمان در دسترس هستند. دو شکل ویتامین دی که بیشتر در دسترس هستند ارگوکلسیفرول (vitamin D2) و کوله کلسیفرول (vitamin D3) هستند. ازآنجا که ویتامین دی۳ فرم طبیعی ویتامین بوده وممکن است ویتامین دی را به شکل موثرتری افزایش دهد، بیشتر توصیه می‌گردد.

منبع : hamshahrionline.ir

https://fa.wikipedia.org

کمبود ویتامین دی در چه کسانی ایجاد میشود؟

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

کمبود ویتامین دی عامل مهمی در حفظ سلامت کلی بدن و داشتن استخوان های قوی و سالم است. کمبود ویتامین دی مشکل شایعی است. این ویتامین در پوست بدن و براثر تابش نور آفتاب ساخته میشود. اکثر غذاها حاوی مقادیر اندکی از ویتامین دی هستند. کمبود خفیف ویتامین دی میتواند موجب درد کلی در بدن شود و وقتی این کمبود شدیدتر میشود موجب بروز راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی در بزرگسالان میگردد.

در بعضی افراد مانند زنان باردار، بچه های زیر پنج سال و افراد بالای 65 سال، کسانی که تحت تابش کافی نور خورشید نیستند، افراد با پوست تیره و وجود بعضی بیماری های گوارشی، کبدی و کلیوی احتمال کمبود ویتامین دی زیاد است.

کمبود ویتامین دی در سه حالت ایجاد میشود

• نیاز بدن به ویتامین دی افزایش پیدا کرده باشد

• بدن نتواند مقادیر کافی از ویتامین دی را بسازد

• ویتامین دی کافی در غذا وجود نداشته باشد

افزایش نیاز به ویتامین دی

در بچه های در حال رشد، زنان باردار و زنان شیرده نیاز بدن به ویتامین دی افزایش میابد. در زنانی که فاصله بین بارداری های آنان کوتاه بوده و زایمان های متوالی داشته اند کمبود ویتامین دی بیشتر دیده میشود چون در این افراد ذخایر ویتامین دی بدن بسرعت خالی میشود. در بچه های شیرخواری که مادر آنها کمبود ویتامین دی دارد و یا مدت زیادی شیر داده است هم معمولا کمبود ویتامین دی ایجاد میشود.

البته شیردادن بچه توسط شیر مادر آنچنان مهم و مفید است که کمبود ویتامین دی هیچگاه نباید بهانه ای برای شیر ندادن مادر به بچه باشد. این وضعیت ها به راحتی با مصرف مکمل های ویتامین دی حل میشوند.

در افراد چاق نیاز به ویتامین دی بیشتر میشود. ویتامین دی در چربی بدن ذخیره میشود پس هر چه چربی بدن بیشتر باشد ویتامین دی بیشتر به سمت چربی رفته و مقدار آن در جریان خون کم میشود. پس این افراد به مقادیر بیشتری از ویتامین نیاز دارند.

افرادی که مبتلا به بیماری های مزمن هستند هم نیاز بیشتری به ویتامین دی دارند

عدم توانایی بدن در ساخت مقادیر کافی ویتامین دی

این عدم توانایی میتوان به علل مختلفی ایجاد شود

• تولید ناکافی ویتامین دی در بدن به علت زندگی در محیط های سربسته، پوشیده بودن قسمت اعظم پوست بدن در هنگام مواجهه به نور آفتاب، داشتن پوست تیره، استفاده بی رویه از کرم های ضد آفتاب

• تولید ناکافی ویتامین دی در پوست افراد مسن

• وجود بیماری هایی مانند کرون، سلیاک و بیماری های کبدی و کلیوی

• اختلال در تولید ویتامین دی در پوست و یا جذب آن در دستگاه گوارش

• استفاده از داروهایی مانند کربامازپین، فنی توئین، پیریمیدون، باربیتورات ها و بعضی داروهای ضد ایدز

کمبود ویتامین دی در رژیم غذایی

این کمبود در بعضی افراد گیاه خوار و یا در کسانی که اصلا از غذاهای دریایی استفاده نمیکنند دیده میشود

کمبود ویتامین دی چقدر شایع است

کمبود ویتامین دی شیوع زیادی دارد. بیش از نصف مردم به این کمبود مبتلا هستند. در اغلب این افراد کمبود ویتامین یا علامت ظاهری نداشته و یا با یک درد پراکنده همراه است که بیمار از علت آن بی اطلاع میماند.

http://www.iranorthoped.ir/

مطالب پیشنهادی

ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح

نقش نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی

دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

علائم کمبود ویتامین دی چیست و درمان آن چگونه است

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

علائم کمبود ویتامین دی در بسیاری اوقات مبهم و غیر اختصاصی است و به همین علت در بسیاری اوقات دیر تشخیص داده میشود. علائم کمبود در بچه ها و بزرگسالان قدری متفاوت است. مهمترین این علائم در کودکان عبارتند از ریکتز یا راشیتیسم بیماری است که به علت کمبود ویتامین دی در بچه ها ایجاد شده و خود را معمولا بصورت زانوهای پرانتزی و مچ دست کلفت نشان میدهد دیر راه افتادن بچه و کوتاه قدی وی میتواند از علائم کمبود ویتامین دی باشد بچه مبتلا به کمبود ویتامین دی دیر دندان درمیاورد تحریک پذیری بچه ها میتواند نشانه ای از کمبود ویتامین دی باشد کمبود ویتامین دی موجب افزایش استعداد بچه به عفونت میشود در کمبود شدید ویتامین دی بچه دچار کرامپ یا اسپاسم عضلانی، تشنج و مشکل تنفسی میشود. این علائم به علت کمبود کلسیم ایجاد میشود بندرت در کمبود شدید ویتامین دی ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ایجاد میشود علائم کمبود ویتامین دی در بزرگسالان عبارتند از درد مبهم و پراکنده در تمام بدن ضعف کلی بدن و ضعف در ایستادن و بالا رفتن از پله و در مراحل پیشرفته تر لنگیدن درد استخوان بخصوص در دنده، مفصل ران، کف پا و ران تشخیص کمبود ویتامین دی معمولا با بررسی سطح این هورمون در خون صورت میگیرد. درمان کمبود ویتامین دی درمان کمبود این هورمون مصرف آن است. ویتامین دی را میتوان بصورت خوراکی و یا تزریقی مصرف کرد. ویتامین دی در بدن ذخیره میشود. تزریق یک آمپول آن میتواند نیاز بدن را تقریبا تا شش ماه تامین کند. در مصرف ویتامین دی توجه به موارد زیر ضروری است اگر از دیگوکسین و یا داروهای ادرار آور تیازیدی استفاده میکنید مراقب باشید ویتامین دی را بیش از اندازه مصرف نکنید اگر سنگ کلیه و یا دیگر بیماری های کلیوی و یا بیماری کبدی و یا هورمونی دارید قبل از مصرف ویتامین دی آن را به پزشک خود اطلاع دهید کسانی که کلسیم خون بالایی دارند و یا افراد سرطانی نباید ویتامین دی مصرف کنند اگر کربامازپین، پریمیدون، باربیتورات و یا بعضی داروهای ضد ایدز مصرف میکنید نیاز شما به ویتامین دی بیشتر از افراد دیگر است اگر ویتامین دی زیاد مصرف شود ممکن است علائم مسمومیت با آن ایجاد گردد که مهمترین آن افزایش سطح کلسیم خون و بروز علائمی مانند تشنگی، ادرار زیاد، تهوع و استفراغ، گیجی و سردرد است. http://www.iranorthoped.ir/

مطالب پیشنهادی

ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح

نقش نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی

دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

ویتامین دی چیست

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

ویتامین دی یک مولکول شیمیایی است که در سلامتی بدن نقش مهمی دارد. ویتامین ها دسته ای از مواد هستند که معمولا بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق مواد غذایی به بدن برسند. این مواد در تنظیم واکنش های شیمیایی بدن انسان مهم بوده و نقش حیاتی دارند. برخلاف ویتامین های دیگر که باید از طریق غذا تامین شوند بدن انسان میتواند خودش سازنده این ویتامین باشد. پس ویتامین دی یک ویتامین واقعی نیست و بسیاری از محققین آن را بیشتر یک هورمون میدانند تا یک ویتامین.

ورود ویتامین دی از طریق غذا به بدن انسان معمولا بصورت ویتامین D3 یا کوله کلسیفرول cholecalciferol و یا ویتامین D2 یا ارگوکلسیفرول ergocalciferol است. در کبد ویتامین دی به کلسی دیول Calcidiol تبدیل میشود. کلسی دیول همان ماده ای است که مقدار آن در خون در آزمایشگاه اندازه گیری میشود و به عنوان معیاری برای بررسی میزان ویتامین دی بدن از آن استفاده میگردد. ویتامین دی در کلیه به کلسی تریول Calcitriol تبدیل میشود که شکل فعال ویتامین دی است. کلسی تریول یک هورمون است و میزان کلسیم و فسفر بدن را تنظیم میکند. بنابراین ویتامین دی از طریق کلسی تریول بر روی میزان کلسیم بدن و تمامی کارکردهای مبتنی بر آن مانند سلامت استخوان ها و عضلات موثر است.

تولید ویتامین دی در بدن پستانداران براثر تابش نور خورشید بر پوست صورت میگیرد. این خوب است چون غذاها معمولا مقدار کافی ویتامین دی ندارند.

جزء B نور ماوراء بنفش کلسترول را در پوست به ویتامین دی تبدیل میکند. در یک فرد با پوست روشن تابش روزانه 20-15 دقیقه نور آفتاب در ساعات میانه روزهای تابستان به پوست صورت و ساعدها 3-2 بار در هفته میتواند مقدار کافی از ویتامین دی را ایجاد کند. البته در افراد با پوست تیره و یا در افراد مسن مدت تابش مورد نیاز برای ساخت مقادیر کافی از ویتامین دی بیشتر است. نوری که از پنجره عبور کرده تاثیر کافی در تولید ویتامین دی ندارد. در فصول دیگر سال غیر از تابستان که اشعه خورشید مایل تر میتابد پوست برای ساختن ویتامین دی باید مدت بیشتری تحت تابش آفتاب باشد.

البته به علت اینکه در معرض قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت زیاد ممکن است موجب بروز سرطان پوست شود معمولا مدت زمان خاصی برای ماندن زیر آفتاب و به منظور بهره مندی از آن برای تولید ویتامین دی توصیه نمیشود.

بدن ما چه نیازی به ویتامین دی دارد

نقش اصلی ویتامین دی در بدن کمک به جذب کلسیم و فسفر از طریق روده است. وجود کلسیم و فسفر در بدن برای سالم و قوی ماندن استخوان های ضروری است. پس ویتامین دی برای سالم و قوی بودن استخوان ها ضروری است. این ویتامین در سلامت عضلات بدن هم نقش موثری دارد. دلایلی وجود دارد که نشان دهنده نقش ویتامین دی در پیشگیری از سرطان، دیابت و بیماری های قلبی است.

مطالب پیشنهادی

ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح

نقش نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی

دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

http://www.iranorthoped.ir/

نقش ویتامین دی در داشتن استخوان بندی سالم چیست؟

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

برای داشتن استخوان و عضلات قوی بدن ما نیاز به ویتامین دی دارد. بدون ویتامین دی بدن ما نمیتواند به اندازه کافی کلسیم جذب کند و کمبود کلسیم مشکلات جدی را برای استخوان ایجاد میکند.

بچه هایی که ویتامین دی کافی به بدنشان نمیرسد دچار بیماری به نام راشیتیسم Rickets میشوند. ویتامین ها به دسته ای از مواد گفته میشود که بدن ما به آنها احتیاج دارد ولی نمیتواند خودش آنرا بسازد پس آنها را از طریق مواد غذایی بدست میاورد. البته پوست بدن ما وقتی در معرض تابش خورشید قرار میگیرد میتواند ویتامین دی بسازد پس این ماده را نمیتوان به واقع یک ویتامین نامید.

امروزه ویتامین دی را بیشتر یک هورمون میدانند. اگر در طول روز 30-5 دقیقه نور خورشید به سر و صورت و دست ها ( با پوشیدن پیراهن آستین کوتاه) بتابد پوست بدن میتواند حدود 1000 واحد بین المللی ویتامین دی تولید کند و این مقدار  برای سلامت ما کافی است.

البته شدت نور تابیده شده به بدن در مقدار ساخت ویتامین موثر است برای مثال اینکه در چه ساعتی از روز نور بتابد، در چه فصلی از سال باشیم، در چه محل جغرافیایی باشیم، هوا چقدر ابری یا غبارآلود باشد، چه مقدار از پوست بدن ما پوشیده است، پوست بدن تیره است یا روشن و یا اینکه از کرم های ضد آفتاب استفاده میکنید یا خیر همگی در مقدار ساخت ویتامین دی موثر هستند.

اگر بدن ما میتواند به این آسانی ویتامین دی بسازد پس چرا شاهد کمبود آن در بسیاری از افراد هستیم.

متاسفانه زندگی اجتماعی بشر در دهه های اخیر موجب شده است تا انسان ها هر روز کمتر از قبل تابش اشعه خورشید را بر بدنشان احساس کنند. بچه ها بسیاری از ساعات را یا در کلاس درس و یا در خانه و در محیطی سربسته هستند. مسیر بین خانه و مدرسه هم که اکثراً با وسیله نقلیه طی میشود. بزرگترها هم روز ها را در محل کارشان که اکثراً محیطی سربسته است میگذرانند.

بسیاری از مردم روزهای تعطیل را هم یا در خانه پای تلویزیون هستند یا به دید و بازدید آشنایان که آنها هم در منزل هستند میروند. بسیاری از ورزش ها هم امروزه در سالن های ورزشی و در محیط های بسته انجام میشوند. وقتی هم که فرصتی بدست داده تا مدتی زیر آفتاب باشیم از کرم ضد آفتاب استفاده میکنیم.

متاسفانه مصرف شیر و لبنیات هم در بین مردم و بخصوص بچه ها روزبروز کمتر شده و بجای آن از نوشابه های گازدار و یا اگر خیلی مراعات کنند از آبمیوه  های صنعتی استفاده میکنند. پس جای تعجب ندارد که حتی در کسانی که در مناطق آفتابی زندگی میکنند هر روز بیش از قبل شاهد شیوع کمبود ویتامین دی باشیم.

مطالب پیشنهادی

ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح

نقش نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی

دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

http://www.iranorthoped.ir/

• 
  
• 
  
•