ویتامین دی (به انگلیسی: Vitamin D) را که کلسیفرول مینامند، یکی از ویتامینهای لازم برای بدن و از ویتامینهای محلول در چربی است، که به رشد و استحکام استخوانها از طریق کنترل تعادل کلسیم و فسفر کمک میکند. این ویتامین با ایجاد افزایش جذب فسفر و کلسیم از رودهها و کاهش دفع از کلیه به متابولیسم استخوانها کمک میکند و همچنین از طریق ترجمه ژنهای هسته سلول به رشد سلول کمک میکند.
منبع اصلی دریافت این ویتامین بجز منابع گیاهی مثل غلات و حیوانی مثل ماهی ساردین، شیر و تخم مرغ، نور آفتاب است، بطوری که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ماندن در زیر نور آفتاب، نیاز روزانه بدن انسان به این ویتامین را تأمین میکند. کمبود این ویتامین همچنین باعث پوکی استخوان در کهنسالی میگردد.
دریافت ویتامین دی و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال میشود. همچنین ویتامین دی باعث پیشگیری از بروز بیماریهایی مانند راشیتیسم در کودکان، استئومالاسی در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی میشود. همچنین این ویتامین به رشد و استحکام استخوانها و رشد سلولها کمک زیادی میکند. نیاز روزانه برای این ویتامین برای هر فرد بالغ ۱۰ میکروگرم یا حداکثر ۲۰۰۰ واحد در روز میباشد. در دوران کودکی و پیری این میزان بالاتر است.همچنین مصرف ویتامین دی در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر مؤثر است.
عوارض مصرف کم[ویرایش]
شیوع کمبود ویتامین دی به خصوص در زنان و کودکان ایرانی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است.[۵] از عوارض مصرف کم این ویتامین در دوران کودکی بیماری راشیتیسم است که به علت کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوانها، استخوانهای فرد دارای املاح کمی خواهد بود و نخواهد توانست وزن فرد را تحمل کند و در نتیجه انحنا خواهد یافت. عوارض دیگر آن بزرگی جمجمه، زائدههای دکمه مانند بر روی ستون فقرات و برجستگی سینه میباشد. همچنین مچ دست و پا پهن میشود که توسط رادیوگرافی قابل تشخیص است.
در دوران بزرگسالی کمبود این ویتامین در بدن باعث بوجود آمدن بیماری استئومالاسی میشود. این بیماری به این شکل است که با کاهش تراکم استخوانی دردهای شدیدی در قسمت پا و کمر احساس میشود و همچنین استخوانها بلند به راحتی شکسته میشوند. اگر فرد در این دوران شروع به دریافت ویتامین دی کند، این عارضه رفع میشود.
در دوران کهنسالی کمبود این ویتامین باعث بروز بیماری پوکی استخوان به ویژه در زنان میشود. عامل اصلی تأثیرگذار تغییرات هورمونی در بدن است. اما در این دوران این بیماری میزان ویتامین دی در بدن کاهش مییابد اما دریافت این ویتامین در دوران بیماری کمک جندانی به بهبود آن نمیکند، بلکه برای پیشگیری از این بیماری باید از دوران جوانی کلسیم و فسفر همراه با ویتامین دی مصرف شود.
همچنین کمبود این ویتامین در بدن باعث عوارضی چون دیر دندان درآوردن و دیر نشستن و دیر راه افتادن در کودکان، همچنین نافرم شدن لگن که این بیماری در دخترها باعث تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند.همچنین کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلاء به سرطان سینه یا پروستات میشود. کمبود این ویتامین باعث میشود که دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده و باعث میشود فرد مبتلا به سرطان و دیابت و حتی عفونت بگردد.
علل کمبود
عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین یا رشد سریع کودک یا برخی اختلالت در جذب این ویتامین در بدن یا نرفتن زیر نور آفتاب یا نخوردن غذاهای حاوی این ویتامین باعث کمبود ویتامین دی در بدن میشود.
ویتامین دی و بیماری ام اس
مطالعه جدید نشان داده است پروتئینی که توسط ویتامین D در بدن فعال میشود، میتواند در ترمیم آسیبهای سلولهای عصبی و درمان بیماری ام اس مؤثر باشد
اشعه فرابنفش خورشیدی که امروزه به عنوان مهمترین عامل بروز سرطان پوست شناخته شده است، درعین حال منبع اصلی دریافت ویتامین D برای بدن به شمار میآید.
بدن ما برای دریافت مقادیر کافی ویتامین D باید به اندازه نیازش در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرد. به همین دلیل هر گونه افراط و تفریط در تماس با اشعه فرابنفش خورشیدی میتواند موجب بروز سرطان پوست و یا مواجهه با بحران کمبود ویتامین D شود.
به گزارش سایت اینترنتی «کول هلت»، افرادی که بیش از حد از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت میکنند، بیتردید در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار میگیرند. دریافت این ویتامین برای بهبود سلامت عمومی بدن و تقویت عضلات، استخوانها، مو و دندانها ضروری و از طریق مصرف مکملها و برخی از مواد غذایی امکانپذیر است.
میزان مناسب
انستیتوی پزشکی (IOM) میزانی برای مصرف ویتامین D پیشنهاد داده است. دریافت این میزان ویتامین D از طریق رژیم غذایی (بهمراه یا بدون مکملها) باید برای حفظ سلامتی شما کافی باشد. این میزان:
600 IU درروز برای افراد بین ۱ تا ۷۰ سال
800 IU در روز برای افراد بالای ۷۰ سال
کارشناسان انستیتو پزشکی دانشگاه بوستون در این مقاله ۱۲ منبع مفید برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدن را معرفی کردهاند که عبارتند از:
۱٫ نور خورشید: اگر پوست بدن در تماس با نور خورشید قرار بگیرد، ویتامین D تولید میکند.
۲٫ شیرغنی شده با ویتامین D که میتوان از آن بستنی و پنیر غنی شده نیز تولید کرد.
۳٫ ماهی تن نیز یکی از منابع مفید ویتامین D است و سطح ویتامین D موجود در آن به مراتب بیشتر از ماهی ساردین است.
۴٫ مکملها نیز میتوانند دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین را در اختیار بدن قرار دهند.
۵٫ زرده تخممرغ نیز غنی از ویتامین D است و به همین دلیل توصیه میشود زرده و سفیده تخممرغ را حتما با هم مصرف کنید.
۶٫ جگر گاو نیز منبع سرشار از ویتامین D به همراه بسیاری دیگر از مواد مغذی مانند ویتامین A، آهن و پروتئین است.
۷٫ روغن کبد ماهی که با طعمدهندههایی چون نعنا یا مرکبات و یا به شکل کپسولهای مکمل ارائه میشود، منبع غنی از این ویتامین به شمار میآید.
۸٫ آب پرتقال غنی شده با ویتامین D نیز برای دریافت دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین گزینه مفیدی است.
۹٫ غلات غنی شده با ویتامین D نیز به همراه شیر یا آب پرتقال غنی شده منبع مفید این ویتامین هستند.
۱۰٫ برخی قارچها نیز درست مانند انسان مقادیر زیادی ویتامین D در تماس با نور خورشید تولید میکنند. قارچهایی که در تاریکی پرورش مییابند، عاری از این ویتامین هستند اما برخی از گونههای قارچها که در تماس با اشعه فرابنفش خورشیدی رشد میکنند، سرشار از ویتامین D هستند.
۱۱٫ ماهیهای چرب مانند ماهی آزاد از منابع اصلی و غنی ویتامین D به حساب میآیند.
۱۲٫ چراغها و لامپهای فرابنفش نیز برای افرادی که در معرض خطر فقر شدید ویتامین D هستند، تجویز میشوند.
درمان کمبود ویتامین دی
انواع مختلفی از ترکیبات ویتامین D برای درمان در دسترس هستند. دو شکل ویتامین دی که بیشتر در دسترس هستند ارگوکلسیفرول (vitamin D2) و کوله کلسیفرول (vitamin D3) هستند. ازآنجا که ویتامین دی۳ فرم طبیعی ویتامین بوده وممکن است ویتامین دی را به شکل موثرتری افزایش دهد، بیشتر توصیه میگردد.
منبع : hamshahrionline.ir
https://fa.wikipedia.org
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
کمبود ویتامین دی عامل مهمی در حفظ سلامت کلی بدن و داشتن استخوان های قوی و سالم است. کمبود ویتامین دی مشکل شایعی است. این ویتامین در پوست بدن و براثر تابش نور آفتاب ساخته میشود. اکثر غذاها حاوی مقادیر اندکی از ویتامین دی هستند. کمبود خفیف ویتامین دی میتواند موجب درد کلی در بدن شود و وقتی این کمبود شدیدتر میشود موجب بروز راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی در بزرگسالان میگردد.
در بعضی افراد مانند زنان باردار، بچه های زیر پنج سال و افراد بالای 65 سال، کسانی که تحت تابش کافی نور خورشید نیستند، افراد با پوست تیره و وجود بعضی بیماری های گوارشی، کبدی و کلیوی احتمال کمبود ویتامین دی زیاد است.
کمبود ویتامین دی در سه حالت ایجاد میشود
در بچه های در حال رشد، زنان باردار و زنان شیرده نیاز بدن به ویتامین دی افزایش میابد. در زنانی که فاصله بین بارداری های آنان کوتاه بوده و زایمان های متوالی داشته اند کمبود ویتامین دی بیشتر دیده میشود چون در این افراد ذخایر ویتامین دی بدن بسرعت خالی میشود. در بچه های شیرخواری که مادر آنها کمبود ویتامین دی دارد و یا مدت زیادی شیر داده است هم معمولا کمبود ویتامین دی ایجاد میشود.
البته شیردادن بچه توسط شیر مادر آنچنان مهم و مفید است که کمبود ویتامین دی هیچگاه نباید بهانه ای برای شیر ندادن مادر به بچه باشد. این وضعیت ها به راحتی با مصرف مکمل های ویتامین دی حل میشوند.
در افراد چاق نیاز به ویتامین دی بیشتر میشود. ویتامین دی در چربی بدن ذخیره میشود پس هر چه چربی بدن بیشتر باشد ویتامین دی بیشتر به سمت چربی رفته و مقدار آن در جریان خون کم میشود. پس این افراد به مقادیر بیشتری از ویتامین نیاز دارند.
افرادی که مبتلا به بیماری های مزمن هستند هم نیاز بیشتری به ویتامین دی دارند
این عدم توانایی میتوان به علل مختلفی ایجاد شود
این کمبود در بعضی افراد گیاه خوار و یا در کسانی که اصلا از غذاهای دریایی استفاده نمیکنند دیده میشود
کمبود ویتامین دی شیوع زیادی دارد. بیش از نصف مردم به این کمبود مبتلا هستند. در اغلب این افراد کمبود ویتامین یا علامت ظاهری نداشته و یا با یک درد پراکنده همراه است که بیمار از علت آن بی اطلاع میماند.
http://www.iranorthoped.ir/
ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح
دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
| ||||
ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح
دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری
حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
دراکثر منابع پزشکی مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین دی برای حفظ کارکرد صحیح بدن 400 واحد ذکر شده است. مطالعات اخیر نشان داده است که 400 واحد ویتامین دی حداقل ویتامین مورد نیاز است ( یعنی مقداری است که دچار راشیتیسم نشویم) و افراد بالای 5 سال برای داشتن استخوان ها و عضلات سالم و قوی به حدود 1000 واحد ویتامین دی در روز نیاز دارند.
چه کنیم تا بدن ما روزانه 1000 واحد ویتامین دی دریافت کندبرای تامین ویتامین دی بدن انجام هر کدام از کارهای زیر کافی است
به نظر میرسد تنها راه عملی برای اکثر ما راه آخر باشد. مولتی ویتامین ها اکثرا حاوی فقط 400 واحد ویتامین دی هستند و مصرف روزانه بیش از یک عدد قرص مولتی ویتامین درست نیست چون ویتامین های دیگر( مثل ویتامین آ) را در مقادیری بیش از مقدار مورد نیاز وارد بدن ما میکند که ممکن است برای استخوان ما خوب نباشند.
چطور میشود فهمید بدن ما به اندازه کافی ویتامین دی داردبا اندازه گیری سطح ویتامین دی در خون میتوان فهمید آیا به بدن ما به اندازه کافی ویتامین دی رسیده است یا خیر. مقدار کمتر از 20 موجب بروز راشیتیسم میشود. مقادیر بین 100-40 مناسب است.
آیا ممکن است ویتامین دی بدن ما بیش از حد باشدوقتی بدن ما در معرض نور آفتاب بیشتری قرار میگیرد تولید ویتامین دی را متوقف میکند ولی اگر ما روزی بیش از 2000 واحد از این ویتامین مصرف کنیم ممکن است به سلامتی خود آسیب برسانیم.
آیا ویتامین دی فقط برای حفظ سلامتی استخوان مفید استخیر این ویتامین برای سلامت و حفظ قدرت عضلات هم مورد نیاز است. کسانی که دچار کمبود این ویتامین میشوند بیش از افراد دیگر دچار گرفتگی عضلات و درد استخوان و مفصل میشوند. افراد مسنی که مکمل های ویتامین دی مصرف میکنند کمتر زمین میخورند که احتمالاً به علت کارکرد بهتر عضلات آنها است. | |
مطالب پیشنهادیژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح نقش نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومیدیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی http://www.iranorthoped.ir/ |
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
ویتامین دی یک مولکول شیمیایی است که در سلامتی بدن نقش مهمی دارد. ویتامین ها دسته ای از مواد هستند که معمولا بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق مواد غذایی به بدن برسند. این مواد در تنظیم واکنش های شیمیایی بدن انسان مهم بوده و نقش حیاتی دارند. برخلاف ویتامین های دیگر که باید از طریق غذا تامین شوند بدن انسان میتواند خودش سازنده این ویتامین باشد. پس ویتامین دی یک ویتامین واقعی نیست و بسیاری از محققین آن را بیشتر یک هورمون میدانند تا یک ویتامین.
ورود ویتامین دی از طریق غذا به بدن انسان معمولا بصورت ویتامین D3 یا کوله کلسیفرول cholecalciferol و یا ویتامین D2 یا ارگوکلسیفرول ergocalciferol است. در کبد ویتامین دی به کلسی دیول Calcidiol تبدیل میشود. کلسی دیول همان ماده ای است که مقدار آن در خون در آزمایشگاه اندازه گیری میشود و به عنوان معیاری برای بررسی میزان ویتامین دی بدن از آن استفاده میگردد. ویتامین دی در کلیه به کلسی تریول Calcitriol تبدیل میشود که شکل فعال ویتامین دی است. کلسی تریول یک هورمون است و میزان کلسیم و فسفر بدن را تنظیم میکند. بنابراین ویتامین دی از طریق کلسی تریول بر روی میزان کلسیم بدن و تمامی کارکردهای مبتنی بر آن مانند سلامت استخوان ها و عضلات موثر است.
تولید ویتامین دی در بدن پستانداران براثر تابش نور خورشید بر پوست صورت میگیرد. این خوب است چون غذاها معمولا مقدار کافی ویتامین دی ندارند.
جزء B نور ماوراء بنفش کلسترول را در پوست به ویتامین دی تبدیل میکند. در یک فرد با پوست روشن تابش روزانه 20-15 دقیقه نور آفتاب در ساعات میانه روزهای تابستان به پوست صورت و ساعدها 3-2 بار در هفته میتواند مقدار کافی از ویتامین دی را ایجاد کند. البته در افراد با پوست تیره و یا در افراد مسن مدت تابش مورد نیاز برای ساخت مقادیر کافی از ویتامین دی بیشتر است. نوری که از پنجره عبور کرده تاثیر کافی در تولید ویتامین دی ندارد. در فصول دیگر سال غیر از تابستان که اشعه خورشید مایل تر میتابد پوست برای ساختن ویتامین دی باید مدت بیشتری تحت تابش آفتاب باشد.
البته به علت اینکه در معرض قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت زیاد ممکن است موجب بروز سرطان پوست شود معمولا مدت زمان خاصی برای ماندن زیر آفتاب و به منظور بهره مندی از آن برای تولید ویتامین دی توصیه نمیشود.
نقش اصلی ویتامین دی در بدن کمک به جذب کلسیم و فسفر از طریق روده است. وجود کلسیم و فسفر در بدن برای سالم و قوی ماندن استخوان های ضروری است. پس ویتامین دی برای سالم و قوی بودن استخوان ها ضروری است. این ویتامین در سلامت عضلات بدن هم نقش موثری دارد. دلایلی وجود دارد که نشان دهنده نقش ویتامین دی در پیشگیری از سرطان، دیابت و بیماری های قلبی است.
ژن درمانی از درمان بیماری ها تا بهسازی نژادی و استفاده بعنوان یک سلاح
دیابت از شناخت علائم تا درمان و راههای پیشگیری
حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی
http://www.iranorthoped.ir/
در دوران بارداری تأمین ویتامین های مورد نیاز بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا کودک برای رشد سلول، استخوان و اندام های خود به ویتامین ها و موادی که مادر مصرف می کند، نیاز دارد تا بتواند از سلامت برخوردار شود. به دلیل اهمیت موضوع پزشکان عموماً ویتامین ها و مواد معدنی خاصی مانند کلسیم، اسید فولیک و آهن را در دوران بارداری تجویز می کنند. ● کلسیم دریافت ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم در روز برای زنان باردار ضروری است. اگر این میزان کلسیم به بدن زنان باردار نرسد آنها با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می گیرند زیرا جنین در حال رشد کلسیم مورد نیاز خود را از طریق استخوان های مادر دریافت می کند. از این رو مادران باید از دریافت روزانه این میزان اطمینان حاصل کنند. علاوه بر این کلسیم به ساخته شدن استخوان های کودک کمک کرده در کاهش فشار خون مادر مؤثر است، در حالی که از فشار خون ناشی از کمبود کلسیم در ایام بارداری نیز جلوگیری می کند. همچنین کلسیم تأثیرات مثبتی نیز بر وزن کودک هنگام تولد دارد. داروهای مکمل کلسیم حاوی ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم کلسیم است و زنان باید بقیه این میزان را از طریق نوشیدن شیر و محصولات لبنی تأمین کنند. عدم دریافت کلسیم به میزان کافی در موارد حاد می تواند، عوارض خطرناکی را به دنبال داشته باشد. برای مثال کودکان آنها در معرض خطر ابتلا به مسمومیت ناشی از سرب قرار می گیرند. ● فولیک اسید زنان باردار باید طی بارداری و پیش از آن روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید مصرف کنند زیرا بسیاری از بیماری ها مانند کم هوشی مغزی کودک پیش از مطلع شدن مادر از بارداری اش رخ می دهد. از این رو زنان باید این ماده را قبل از بارداری به میزان کافی مورد مصرف قرار دهند. مطالعات نشان می دهد که مصرف این ماده می تواند مانع از بروز لب شکری و مشکلات قلبی در کودک شود. داروهای مکمل حاوی ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ میکروگرم اسید فولیک است. بسیاری از غذاها بطور طبیعی حاوی فولات (فرم طبیعی اسید فولیک) هستند، اما فولات طبیعی به راحتی توسط بدن جذب نمی شود. از این رو مصرف مکمل ها حداقل یک ماه پیش از بارداری توصیه می شود. مواد غذایی حاوی فولات زیاد عبارتند از سبزیجات با برگ های سبز، پرتقال، آب پرتقال، حبوبات خشک و بنشن ها. ● آهن آهن یک ماده ضروری برای زنان است که اهمیت آن در دوران بارداری دو برابر می شود. زنان باردار برای قوی ماندن به آهن نیاز دارند زیرا نوزاد آهن ذخیره شده در خون آنها را جذب می کند. زنان بارداری که میزان آهن موجود در خون آنها کم است، احساس خستگی مفرط و ضعف دارند. علاوه بر این بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار گرفته و احتمال خونریزی زیادی را هنگام زایمان دارند. آهن همچنین برای شکل گرفتن گلبول های قرمز در کودک لازم است. میزان آهن مورد نیاز در دوران بارداری ۲۷ میلی گرم بوده و مکمل ها حاوی ۲۷ الی ۶۰ میلی گرم آهن هستند. پزشکان مصرف مکمل آهن را به همراه آب پرتقال یا آب میوه پیشنهاد می کنند زیرا ویتامین ث جذب آهن را افزایش می دهد. از آنجایی که کاهش و افزایش مصرف ویتامین ها و مواد معدنی هر دو برای زنان باردار مضرند، ضروری است که زنان باردار توجهات لازم را در این زمینه مبذول داشته و با پزشک خود در زمینه افزایش و یا کاهش مصرف مشورت کنند. |
منبع : روزنامه ایرانمطالب پیشنهادی
|
*** با هم ببینیم ***
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
بیشتر خانم ها می دانند که مصرف شیر و سایر مواد کلسیم دار غنی در طول دوره بارداری در استخوان بندی جنین و تقویت استخوانهای مادر بسیار اهمیت دارد. به غیر از کلسیم مواد دیگری که به قوی شدن استخوانهای جنین کمک می کند ویتامین دی است.
مطالعات نشان داده، چنانچه خانم های باردار در طول دوره بارداری به اندازه کافی ویتامین دی مصرف نکنند نوزادان آنها در زندگی آینده شان با مشکل کاهش تراکم استخوان روبرو می شوند.
کمبود ویتامین دی در خانم های باردار شایع است. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند، اگر خانم ها کمبود ویتامین دی را در بدنشان جبران کنند، خطر پوکی استخوان کاهش می یابد. احتمال دارد، خانم های بارداری که 3 ماه آخر بارداری آنها در ماههای زمستان که تابش نور خورشید کم تر است، به مکمل های ویتامین دی برای نگهداری از سلامت استخوانهای نوزادشان نیاز دارند.
ویتامین دی در شیر های غنی شده و غلاتی که با شیر به هنگام صبحانه مصرف می شود، ماهی های روغنی و تخم مرغ یافت می شود و با تابش نور خورشید فعالیت آن در بدن بیشتر می شود
بیمه سلامت و نقش بیمه های مکمل بر آن
تاثیر بیمه های مکمل بر قشرهای آسیب پذیر
توزیع عادلانه خدمات بهداشتی در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻧﻈـﺎم ﺳـﻼﻣﺖ ﻛﺸﻮر
دریافت پول از بیمار بصورت مستقیم (خطای پزشکی)
راهکارهای اجرایی جهت اصلاح الگوی مصرف در بیمارستانها
راهکارهای قانونی و فرهنگی در مدیریت مصرف انرژی در سازمانها و مراکز پزشکی
مدیریت انرژی در مراکز بیمارستانی