تغذیه و پیشگیری و درمان سنگ های کلیه

مواد معدنی و اگزالات در لوله های ادراری موجود در کلیه ها ته نشین شده و با گذر زمان سفت و کریستالیزه می شود و این توده های تولید شده تحت عنوان سنگ های کلیوی نامیده می شوند.سنگ های کلیه در مجاری ادراری گیر کرده و سبب بسته شدن راه طبیعی ادرار و در نهایت احتباس ادراری می شوند. علائم سنگ های کلیوی شامل درد پهلوها، درد کمر و نواحی لگن و همچنین ظاهر شدن خون در ادرار است. این بیماری علل مختلفی دارد که از جمله آنها می توان به عفونت، داروها و عوامل ژنتیکی اشاره کرد. آزمایش بر روی سنگ دفع شده مشخص می کند که بیمار از چه غذاهایی بایستی پرهیز کند بسیاری از سنگ های کلیوی از کلسیم و اگزالات تشکیل شده اند.

اختلالات غدد پاراتیروئید و یا مصرف بیش از حد پروتئین در رژیم غذایی باعث ترشح زیاد کلسیم در ادرار شده و توصیه می شود مصرف روزانه پروتئین هایی مثل گوشت قرمز، مرغ و ماهی بیش از ۲۰۰ الی ۲۵۰ گرم در روز نباشد.اگزالات در بسیاری از موادغذایی یافت می شود.غیر از پروتئین موادغذایی چون اسفناج، ریواس، چغندر، شکلات، چای، سبوس، آجیل، بادام و توت فرنگی حاوی اگزالات فراوان هستند و مصرف آنها باعث تشدید بیماری می شود.

کلسیم را نبایستی در رژیم غذایی محدود کرد چرا که کاهش کلسیم در غذاهای مصرف شده ممکن است سبب افزایش تولید سنگ های کلیوی شود. کلسیم در روده با اگزالات ترکیب شده و باعث جلوگیری از جذب آن در خون می شود و بدین وسیله میزان ورود اگزالات به سیستم ادراری کم می شود. سدیم موجود در نمک طعام و موادغذایی شور باعث افزایش ترشح کلسیم در ادرار شده و مصرف آن بایستی محدود شود.قهوه نیز از جمله موادی است که باعث افزایش ترشح کلسیم در لوله های ادراری شده و زمینه را برای ایجاد سنگ مستعد می کند. ذکر این نکته لازم است که شربت های شیرین و مرکبات باعث افزایش احتمال تشکیل سنگ های کلیوی می شوند.

مصرف آب در طول روز حداقل به میزان یک لیتر (چهار لیوان) در هر چهار ساعت باعث رقیق شدن املاح در ادرار و دفع سریع و راحت آنها شده و در این بیماران بسیار مفید است.مصرف سبزیجات و سایر موادغذایی پر فیبر باعث کاهش ترشح کلسیم در ادرار شده و غیر از مواردی که در بالا به عنوان سبزیجات حاوی اگزالات بالا عنوان شد در افراد مبتلا به این بیماری بسیار مفید است.

مواد مغذی در بیماران مبتلا به سنگ های کلیوی

منیزی م: به شکل سیتراته در آرد گندم باعث کاهش تشکیل سنگ های کلیوی می شود.ویتامین B6، گلوکوزامین سولفات و کوندروتین سولفات نیز باعث کاهش سطح اگزالات در ادرار می شود.

پیشگیری و درمان سنگ های کلیوی

مصرف میوه های تازه،آووکادو، موز،کیوی،گیلاس سیاه، سبزیجات تازه، سیب زمینی، مارچوبه،تربچه، حبوبات، برنج قهوه ای، جو، ذرت، کنجد، زیره، گشنیز، رازیانه، آب هویج، آب کیوی، خیار، هندوانه

درمان سنگ های کلیوی با داروهای گیاهی

گزنه خاردار، چای جاوا نوعی نعناع که در هندوستان می روید و در دمان این بیماری شکل دم کرده آن موثر است که ادرارآور است و باعث افزایش حجم ادرار و دفع سنگ می شود، ریشه گیاهی به نام «خلا» که شل کننده مجاری ادراری بوده و سنگ های بزرگ را راحت تر دفع می کند.

درمان سنگ های کلیوی با استفاده از هوموپاتی

تجویز نوعی بوته از خانواده زرشک به نام «بربریس»، تجویز جنسی از گیاهان به نام «لیکوپودیوم» شامل گیاه کبریت یا دم اسب، «سارسا پاریلا» از گیاهان بیابانی، برگ توتون خشک شده یا «تاباکوم».

درمان سنگ های کلیوی با استفاده از علم «بو درمانی» یا آروماتراپی

بوی درخت اردج که یک نوع سرو کوهی است به نام «جونیپر» ، بوی رازیانه، بوی برگ گل شمعدانی، عطر لیمو که به هنگام خواب بایستی بر بالش بیمار ریخته شود.

درمان سنگ های کلیوی با استفاده از طب چینی

استفاده از درخت جنسه یا جنسان از خانواده «آرالیا» یا «پاناکس» که در چین شمالی یافت می شود، آب بارهنگ، آب اسفرزه، برگ دارچین، «پوریا» که نوعی قارچ است، افدرا، طب سوزنی .

دکتر آمری نیا مشاور تغذیه و رژیم درمانی

مطالب مشابه:

پیشگیری از سنگ کلیه

خواص دمنوش ها

بیماری های دستگاه تناسلی آقایان

دیابتی‌ها و مبتلایان به سنگ کلیه از آب کرفس غافل نشوند 

مضر بودن سوسیس برای کلیه های سنگ ساز

پیشگیری از سنگ کلیه

سنگ کلیه وقتی ایجاد می‌شود که برخی مواد شیمیایی به اندازه کافی در ادرار متمرکز می‌شوند تا کریستا‌ل‌هایی تشکیل شود. کریستا‌ل‌ها رشد کرده و به جر‌م‌های بزرگتری (سنگ‌ها) تبدیل می‌شوند که می‌توانند راه خود را از طریق دستگاه ادرار پیدا کند. اگر سنگ جایی گیر کند و جلوی جریان ادرار را سد کند، درد ایجاد می‌شود.

اغلب سنگ‌ها وقتی ایجاد می‌شوند که کلسیم با یکی از این دو ماده ترکیب شود: اگزالات یا فسفرها. سنگ‌ها همچنین می‌توانند از اسید ادرار ایجاد شوند، که وقتی بدن پروتئین را می‌سوزاند تشکیل می‌شود.

پیشگیری از سنگ کلیه به معنای دوری از شرایطی است که تشکیل آنها را تشویق می‌کند. من از دکتر ملانی هونیگ، استادیار پزشکی در مرکز درمانی وابسته به هاروارد، درباره بهترین راه‌های جلوگیری از سنگ کلیه سوال کردم. در اینجا به توصیه‌های او اشاره می‌شود.

1. آب زیادی بنوشید

نوشیدن آب زیاد مواد موجود در ادرار که منجر به تشکیل سنگ می‌شود را رقیق می‌کند. تلاش کنید به انداز‌ه‌ای مایعات بنوشید تا ۲ لیتر ادرار در روز از بدن شما خارج شود که به اندازه ۸ فنجان ۲۳۰ میلیلیتری مایعات نیاز است. نوشیدن کمی آب مرکبات می‌تواند مفید باشد، مثل لیموناد یا آب پرتقال. سیترات موجود در این نوشیدنی‌ها از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کند.

2. کلسیم مورد نیاز خود را تامین کنید

دریافت بسیار کم کلسیم در رژیم غذایی می‌تواند باعث شود سطح اگزالات‌ افزایش یابد و سنگ کلیه ایجاد شود. برای جلوگیری از این حادثه مطمئن شوید میزان کافی کلسیم متناسب با سن خود دریافت می‌کنید. به صورت اید‌ه‌آل کلسیم را از غذاها دریافت کنید، زیرا برخی مطالعات نشان داده‌است دریافت کلسیم از مکمل‌ها منجر به تشکیل سنگ کلیه می‌شود. دریافت ۵۰ میلی‌گرم کلسیم در روز برای هر فرد و در افراد مسن ۱۰۰۰ میلی‌گرم، در کنار ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ IU (واحد بین المللی) ویتامین D کمک می‌کند تا بدن کلسیم را جذب کند.

3. مصرف سدیم را کاهش دهید

رژیم غذایی سرشار از سدیم می‌تواند سنگ کلیه ایجاد کند، زیرا مقدار کلسیم را در ادرار شما افزایش می‌دهد. بنابراین رژیم غذایی با سدیم پایین برای افراد مستعد سنگ کلیه توصیه می‌شود. رهنمودهای کنونی پیشنهاد می‌دهد مصرف روزانه نمک را به ۲۳۰۰ میلی‌گرم کاهش دهید. اگر سدیم در گذشته در تشکیل سنگ کلیه مشارکت کرده‌است، تلاش کنید مصرف روزانه آن را به ۱۵۰۰ میلی‌گرم کاهش دهید. این کار برای فشار خون و قلب شما نیز مفید خواهد بود.

4. پروتئین‌های حیوانی را کاهش دهید

مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی مثل گوشت قرمز، مرغ، تخم‌مرغ و غذاهای دریایی سطح اسید ادرار را افزایش داده و می‌تواند منجر به سنگ کلیه شود. رژیم غذایی سرشار از پروتئین همچنین می‌تواند سطح سیترات را کاهش دهد، ماده شیمیایی موجود در ادرار که به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می‌کند. اگر مستعد سنگ کلیه هستید، مصرف روزانه گوشت خود را به میزانی که بزرگتر از یک بسته کارت بازی نباشد کاهش دهید. این میزان برای داشتن قلبی سالم نیز مناسب است.

5. از خوردن غذاهای تشکیل‌دهنده سنگ بپرهیزید

چغندرها، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و اغلب آجیل‌ها سرشار از اگزالات و نوشابه‌ها سرشار از فسفات هستند که هر دو می‌توانند در تشکیل سنگ کلیه مشارکت کنند. اگر از سنگ کلیه رنج می‌برید، پزشکتان به شما توصیه خواهد کرد از مصرف این غذاها پرهیز کرده و یا میزان بسیار کمی از آنها را مصرف کنید.

برای هر فرد دیگری غذاها و نوشیدنی‌های خاص احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهند، مگر اینکه به میزان کمی مصرف شوند. برخی مطالعات نشان داده‌است مردانی که میزان زیادی ویتامین C به صورت مکمل مصرف می‌کنند، کمی بیشتر در معرض خطر سنگ کلیه هستند. زیرا بدن ویتامین C را به اگزالات تبدیل می‌کند.

مطالب پیشنهادی:

بیماری های دستگاه تناسلی آقایان 

نقش تغذیه دربیماریهای استخوان ومفاصل ( ارتوپدی)

دیابتی‌ها و مبتلایان به سنگ کلیه از آب کرفس غافل نشوند

مضر بودن سوسیس برای کلیه های سنگ ساز