راهنمایی‌هایی در رابطه با غذای کمکی کودکان

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

بهترین و غنی‌ترین غذا برای نوزادان شیر مادر است؛ با این وجود در کنار شیر مادر، تغذیه کودک با غذاهای کمکی نیز از شش ماهگی توصیه می‌شود. زمان آغاز تغذیه کودک با این اغذیه تازه، به خود کودک بستگی دارد.

کودک باید بتواند تعادل کافی برای کنترل سرش را داشته باشد و به کمک والدین یا صندلی مخصوص نوزادان، قادر به نشستن باشد. همچنین توانایی جویدن و بیرون دادن غذاهای جامد نیز در این برهه را داشته باشد. در ادامه مطلب، به نکاتی درمورد غذاهای کمکی اشاره خواهیم داشت.

شروع غذاهای کمکی

همانطور که اشاره شد، بهترین زمان برای شروع غذای کمکی کودک، ۶ ماهگی است. البته این مساله برای همه کودکان یکسان نیست و برخی از کودکان، از ۴ ماهگی آمادگی خوردن غذاهای کمکی را دارند. آرد برنج مخلوط با شیر مادر و یا شیر خشک، بهترین غذای کمکی برای کودکان است. این فرنی بدلیل داشتن آهن فراوان گزینه مناسبی برای کودکان است. همچنین بدلیل تک دانه بودن، حساسیت غذایی ایجاد نمی‌کند.

ادامه دادن تغذیه با شیر مادر

کودکان معمولا حجم زیادی از غذای کمکی را نمی‌خورند. آنها شیر مادر را ترجیح می‌دهند. باید به خاطر داشت که غذای کمکی مکمل شیر مادر است و نباید کودک را مجبور به خوردن آن کرد. بهترین زمان برای دادن غذای کمکی زمانی است که کودک با شیر مادر تغذیه شده و اشتهای کمتری دارد. غذای کمکی نباید اشتهای کودک به شیر مادر را از بین ببرد.

به کودک خود فرصت دهید

غذاخوردن برای ما امری طبیعی است، اما برای کودک، غذاخوردن با قاشق پدیده جدیدی است که نیاز به آمادگی و تمرین دارد. کودک که تا کنون رژیم غذایی‌اش تنها در شیر مادر خلاصه میشده، اکنون باید به گرفتن قاشق و جویدن غذاهای جامد عادت کند. پس بدون شتابزدگی، به کودک خود فرصت دهید تا به این پدیده‌های جدید عادت کند. اگر کودکتان با سرسختی از خوردن غذاهای کمکی دوری می‌کند،‌ از روزی یک قاشق مرباخوری شروع کنید و در روزهای دیگر تعداد قاشق‌ها را بیشتر کنید.

حریره بادام، میوه‌ و سبزیجات

در ۷ ماهگی دادن حریره بادام به کودک را آغاز کنید. حریره بادام مخلوطی از بادام چرخ شده، آرد برنج، مقدار کمی شکر و آب است. حریره بادام را از یک قاشق در روز شروع و در پایان هفته به ۱۲ قاشق برسانید.

در هفته پایانی همین ماه، میوه، سبزیجات، غلات و گوشت بدون چربی را بصورت سوپ در وعده‌های غذایی‌ کودک بگنجانید. سوپ کودک باید بصورت میکس شده و بدون چاشنی باشد. هر چند روز یکبار سبزی مورد استفاده در سوپ  را تغییر دهید. بطورمثال یکروز جعفری، روز دیگر گشنیز و روزهای دیگر لوبیا سبز و کدو اضافه کنید. در ابتدا، صبح، ظهر و عصر به کودک حریره دهید و تنها در وعده ظهر، یک قاشق مرباخوری سوپ به کودک دهید. تعداد قاشق‌های سوپ را در روزهای آینده افزایش دهید. بنا به اشتهای کودک، در هر وعده غذایی ۳ تا ۶ قاشق سوپ بگنجانید. اگر کودکتان از خوردن سوپ امتناع کرد، نامید نشوید و بعدا دوباره سعی کنید. مطمئن شوید که کودکتان به هیچ یک از مواد غذایی موجود در سوپ حساسیت نداشته باشد. قاشق را پر نکنید و به کودک مهلت بلعیدن و نفس تازه کردن بدهید.

اجتناب از عسل و شیر گاو

اکثر متخصصان اطفال توصیه می‌کنند که تا یکسالگی از دادن عسل و شیر گاو به کودکان خودداری کنید. دلیل آن می‌تواند هضم مشکل و کامل نبودن دستگاه گوارشی کودک باشد. همچنین خوردن عسل توسط کودکان زیر یکسال، ریسک ابتلا به بیماریبتولیسم را افزایش می‌دهد.

زمان اتمام غذا

کودک، شما را با انجام حرکاتی متوجه سیر شدن خود می‌کند. ضربه زدن با قاشق، تکان دادن سر، بستن دهان، تف کردن غذا و یا گریه کردن، همه از عکس العمل‌های سیر شدن و میل نداشتن به غذا هستند. هرگز کودک را مجبور به خوردن نکنید، مطمئن باشید زمانیکه گرسنه باشد غذا را خواهد خورد. قطعا زیاد غذاخوردن کودک، تاثیر بسزایی در اضافه وزن وی در بزرگسالی خواهد داشت.

صبور باشید و اخم نکنید

اغلب کودکان نسبت به طعم‌ها و غذاهای جدید واکنش نشان می‌دهند، اما این بدان معنا نیست که تا آخر عمر از این غذا متنفر خواهند بود. صبور باشید،‌ دوباره و دوباره سعی کنید. اگر باز هم احتیاج بود، چند روز صبر کنید و مجدداً تلاش کنید. به یاد داشته باشید که شما الگوی کودک خود هستید، پس صبور بودن و تلاش مجدد را با رفتار خود به کودک‌تان آموزش دهید.

اجازه کثیف کاری دهید

کودک که بزرگتر شد، سعی می‌کند خودش غدا بخورد. او تنها زمانی غذا خوردن با قاشق را فرامی‌گیرد که خود آن را تجربه کند. کودک معمولا لباس، پیش‌بند، صورت، صندلی و موهای خود را آغشته به غذا می‌کند. هیچ وقت سعی نکنید لذت غذا خوردن با قاشق و البته کثیف کاری را از فرزندتان بگیرید.

در دسترس گذاشتن خوراکی‌های نرم و قابل جویدن

معمولا کودک در ۹ ماهگی، قابلیت برداشتن و دهان گذاشتن خوراکی‌ها را دارد. تکه‌های کوچک موز، هویج پخته شده، ماکارونی (به شرط خوب پخته شدن)، غلات و تخم مرغ از خوراکی‌های مناسب برای کودک هستند. از قرار دادن قطعات بزرگ و سفت مانند آب نبات، چیپس، سبزیجات خام، انگور و کشمش در دسترس کودک جدا خودداری کنید.

http://salemzi.com/

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

شروع تغذیه تکمیلی شیرخوار

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

در مطالب گذشته درمورد تغذیه دوران بارداری، دوران شیردهی و تغذیه 6 ماه اول زندگی کودک صحبت کردیم. شروع تغذیه کودک با غذاهای جامد یکی از مهمترین دغدغه های مادران شیرده است، تا زمانی که کودک تنها شیرمادر می خورد، اطمینان کامل وجود دارد که کلیه نیازهایش تامین می شود، ولی زمانی که باید مادر غذا دادن به کودک را شروع کند، همیشه نگران است که چه چیزی به کودک بدهد تاهمچنان خوب رشد کند.

دو سال اول زندگی که مشخصه آن رشد و تکامل سریع فیزیکی است، زمانی است که بسیاری از تغییرات، تحت تأثیر دریافت مواد مغذی می باشند. نوزادان سالمی که با کفایت بالای موادمغذی، تغذیه می شوند، انرژی کافی برای یادگیری و پاسخ دادن به محرک های محیط را دارند و همین امر سبب می شود تا والدین با آنها ارتباطی عاطفی تر داشته باشند.

همانطور که مشخص گردید، تغذیه انحصاری با شیرمادر در 6 ماه اول زندگی برای رشد و تکامل کودک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اما از سن 6 ماهگی به بعد، شیرخوار علاوه بر شیرمادر به غذاهای سالم، مناسب، کم حجم و پرانرژی نیاز دارد. این غذاها در شروع، غلظتی کمی بیشتر از شیرمادر دارند و به تدریج بر مقدار، غلظت و تنوع آنها افزوده می شود. البته در این مدت هم هنوز غذای اصلی شیرخوار، شیرمادر است. اما فقط و به طور انحصاری شیرمادر غذای وی نمی باشد، بلکه با استفاده از یک روش صحیح می باید مصرف غذاهای کمکی را آغاز نمود.

زمان شروع غذای جامد

بهترین زمان شروع تغذیه تکمیلی نوزاد، زمانی است که کودک به خوردن غذای سر سفره علاقه نشان می دهد و بهترین زمان از 4 تا 6 ماهگی است. کودک دهان را به حالت جویدن تکان می دهد و حرکت زبانش تغییر می کند و در سن شش ماهگی دست دراز کرده و تمایل دارد که غذای والدین را بگیرد.

دلیل شروع غذای کمکی این است که از سن 6 تا 9 ماهگی کودک به منابع آهن احتیاج دارد و از سن 8 تا 9 ماهگی شیر مادر دیگر انرژی مورد نیاز کودک را تأمین نمی کند. اگر در فاصله 9 تا 12 ماهگی غذای جامد را شروع نکنید، در آینده کودک دچار مشکلات زیادی در زمینه قبول غذاهای جامد خواهد شد و اگر کمتر از 3 ماهگی به کودک غذای جامد بدهیم، خصوصاً اگر سابقه آلرژی در خانواده باشد، احتمال ایجاد آلرژی غذایی در کودک بسیار زیاد می شود.

حتی در بعضی موارد امکان دارد که غذای کمکی را از سن 3 ماهگی شروع کنیم، زمانی که کودک حتی پس از خوردن شیر هم گرسنه بنظر می رسد و یا رشد کودک با خوردن شیرمادر در حد کافی نیست. دراین زمان نباید سعی کنیم کودک را با شیر خشک سیر کنیم زیرا با خوردن شیرخشک کم کم علاقه اش را به خوردن شیرمادر از دست می دهد.

پس کلیه این مطالب بیان می دارد که بر اساس تمایل و علاقه نوزاد تغذیه تکمیلی را شروع کنیم، نه در زمان و ساعت مشخص.

اصول تغذیه تکمیلی

- حتماً از موادی استفاده شود که بعدها در سفره خانواده وجود دارد.

- بعد از تغذیه شیرخوار با شیرمادر، غذای کمکی به او داده شود و هرگز قبل و یا در فواصل تغذیه با شیرمادر از غذای کمکی استفاده نشود.

- از یک نوع ماده غذایی ساده شروع شود و کم کم به مخلوطی از چند نوع افزایش یابد.

- از یک قاشق مرباخوری شروع و به تدریج بر مقدار آن اضافه شود( به استثنای زرده تخم مرغ که به اندازه یک نخود شروع می شود).

- موادغذایی چه از نظر نوع و چه از نظر مقدار، باید به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.

- بین اضافه کردن موادغذایی مختلف 5 تا 7  روز فاصله باشد تا شیرخوار اول به یک غذا عادت کند، بعد غذای جدیدی به او داده شود. این کار باعث می شود که اگر ناسازگاری به یک ماده غذایی وجود داشته باشد شناخته شود و دستگاه گوارش شیرخوار نیز فرصت می یابد که به موادغذایی عادت کند.

- در شروع، غذاها باید نسبتاً رقیق و غلظت آنها کمی بیشتر از شیرمادر باشد و به تدریج بر غلظت آنها افزوده گردد. این کار به یادگرفتن عمل جویدن کمک می کند.

- تنوع در غذاهای کمکی رعایت شود.

- غذاهای سرخ شده به کودک ندهد.

- اگر کودک تمایل داشت بجای سبزیجات میوه های شیرین را شروع کنید. البته بهتر است ترتیب دردادن مواد غذایی رعایت شود، ولیکن به علایق کودک اهمیت دهید.

- هیچ گاه کودک را با غذا تنها نگذارید، چون امکان دارد موجب خفگی او شود.

- به غذای شیرخوار شکر زیاد یا نمک اضافه نکنید، زیرا حساسیت نوزاد به طعم ها با بزرگسالان متفاوت است.

چگونه غذا دادن به کودک را شروع کنیم

بهتراست غذای کودک را با لعاب برنج شروع کنید. مزیت برنج این است که خیلی کم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده کودک براحتی آنرا هضم می کند. برای اولین بار، نیم تا یک ساعت پس از شیرخوردن، لعاب برنجی تهیه کنید که کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان کودک یک قاشق لعاب برنج به او بدهید. در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه کنید و براساس تمایل کودک به او غذا بدهید.

پس از دو هفته غذای دوم یعنی فرنی را شروع کنید. برای تهیه فرنی از شیر پاستوریزه و نشاسته استفاده کنید و غذای دوم فرنی است. از آخر ماه هفتم سوپ را شروع کنید.

باید توجه داشته باشید که غذای کمکی نوزاد باید، با حجم کم دارای بیشترین انرژی باشد یعنی غذای کودک نباید رقیق باشد، چون حجم معده کودک کم است و باید در کمترین حجم، بیشترین انرژی را داشته باشد. غذای او باید نرم باشد، ولی سعی کنید در مرحله شروع سوپ، فقط سبزیجات کاملاً پخته را با چنگال نرم کنید، چون اگر همیشه غذا له شده باشد کودک در یادگیری جویدن مشکل پیدا می کند. از مواد غذایی استفاده کنید که بطور معمول در غذای خانواده وجود دارد.

باید غذای کودک را یک بار در روز تهیه کنید و پس از رسیدن به حرارت مناسب و له کردن قطعه های درشت، به کودک بدهید. بقیه غذا را در یخچال نگهداری کنید و در زمان مناسب گرم کرده،  به او بدهید.

غذای کمکی با فرنی آرد برنج شروع می شود( حساسیت شیرخوار به برنج کمتر است تا گندم). سپس در هفته دوم می توان حریره بادام را به رژیم غذایی کودک افزود. در دو هفته آخر ماه هفتم می توان سوپ را به رژیم غذایی نوزاد افزود که این سوپ حاوی گوشت بدون چربی( که بترتیب اولویت و ارجحیت شامل گوشت گوسفند، مرغ و گوساله می باشد)، برنج و هویج است. سپس هر 3 روز یک بار، یک نوع سبزی به سوپ اضافه گردد؛ مانند جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، کدوسبز، کرفس و... . ولی باید توجه داشت که سبزی در آخرین لحظات پخت سوپ، اضافه شود و اسفناج هم تا یک سالگی به سوپ اضافه نگردد. نباید به سوپ نمک، شکر یا چاشنی افزود. در ماه هشتم زرده تخم مرغ به رژیم غذایی شیرخوار اضافه می شود. ( تا زیر یک سال از مصرف سفیده تخم مرغ توسط کودکان اجتناب شود) . در این زمان کم کم می توان از سبزی های نشاسته ای مثل سیب زمینی، کدو حلوایی و نخود فرنگی نیز در سوپ استفاده کرد( به فاصله هر 3 روز). در دو هفته دوم ماه هشتم، ماست نیز داده می شود. بعلاوه از پوره های سیب زمینی و هویج نیز می توان استفاده کرد. در ماه نهم در هفته اول می توان از حبوبات نیز در سوپ شیرخوار استفاده کرد . مصرف حبوبات از عدس و ماش که هضم آسان تری دارند، شروع می شود. در مورد لوبیا چیتی و لوبیا قرمز بهتر است از قبل آنها را خیس کرده، پوستشان را جدا نموده و بعد از پختن به سوپ اضافه نمود. اضافه کردن کره یا روغن مایع به سوپ برای شیرخوارانی که خوب وزن نمی گیرند، توصیه می شود. در دو هفته آخر ماه نهم، آب میوه را نیز می توان شروع کرد( کیوی، توت ها، خربزه، آلبالو و گیلاس به علت ایجاد حساسیت درشیرخوار، تا یک سالگی توصیه نمی شود). در دو هفته اول ماه دهم می توان از خود میوه استفاده نمود( پوست و هسته جدا شده و با پشت قاشق نرم گردد) و در دو هفته دوم ماه دهم، می توان از سبزی های سبز نیز در سوپ استفاده نمود ( هر بار یک نوع سبزی افزوده شود) . توجه نمایید که میوه ها و سبزی ها جزء غذاهایی هستند که در اواخر سال اول توصیه می شوند( بعد از دیگر گروه های غذایی)، چرا که کالری آنها نسبت به دیگر گروه های غذایی کمتر است. در دو ماه دیگر نیز با توجه به اشتهای کودک از انواع سوپ، کته و پوره می توان استفاده نمود.

به خاطر داشته باشید که در این 6 ماه دوم سال اول، تغذیه با شیرمادر به طور مکرر و برحسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام شبانه روز وقبل از هر وعده غذای کمکی باید مورد توجه قرار گیرد.

به طور کلی در کودکان زیر یک ساله از دادن غذاهای زیر اجتناب گردد:

شیرگاو- سفیده تخم مرغ- انواع توت ها- کیوی- گیلاس- آلبالو- بادام زمینی- پنیر- شکلات- میگو- فلفل- ادویه- ترشی- نمک- نوشابه های رنگی گازدار- لپه و نخود- عسل- اسفناج- کلم- قهوه و چای- آجیل- سوسیس- ذرت- دانه انگور- دانه کشمش.

عاتکه موسوی- کارشناس تغذیه تبیان

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت
ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا

مراحل رشد نوزاد:تغذیه کمکی

                 وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

 بطور کلی در بحث تغذیه کمکی کودکان دو مورد مجزا قابل بحث میباشد

1 – ایا شیر مادر برای تغذیه شیرخوار کافی است؟

2- از چه موادی برای تغذیه کمکی شیرخوار میتوان استفاده کرد؟

 شیر مادر برای تمامی شیرخواران تا پایان شش ماهگی کاملا کافی است و هیچ شیرخواری (بخصوص شیر مادر )تا پایان شش ماهگی نیاز به تغذیه کمکی ندارد .

گاها مشاهده میشود مادران از سیر نشدن فرزندشان نگران هستند باید بگویم که ملاک کافی بودن شیر مادر از نظر پزشکی افزایش وزن شیر خوار و منحنی رشد کودک میباشد و تا وقتی این منحنی در محدوده استاندارد باشد شیر خوار (کوچکتر از شش ماه )نیازی به تغذیه کمکی ندارد.

بنابراین بعد از شش ماهگی زمان شروع تغذیه کمکی میباشد

شروع تغذیه با مواد سهل الهضم و با مقدار کم باید اغاز شود بطور کلی استفاده از عسل و مرکبات قبل از یک سالگی برای کودکان ممنوع است .

در اغاز موادی مانند پوره سیب زمینی و هریره بادام با حجم کم مناسب است و همچنین

غذاهای ابکی مثل سوپ صاف شده باید دقت کرد که دستگاه گوارش کودکان در ابتدا قادر به هضم و جذب  غذاهای سنگین و پر چربی را ندارد . استفاده از تخم مرغ نباید با بیشتر از یک عدد در هفته اغاز شود و به مرور بر این مقدار افزود .

موادی مانند لعاب برنج و فرنی ارزش غذایی خیلی خوبی برای کودک دارند

فراموش نشود که مواد غذایی نفخ زا مانند حبوبات (اگر زیاد مصرف شود) میتوانند باعث دل درد و بیقراری کودک شوند

مواد غذایی اماده که با نامهای مختلف در بازار موجود میباشند در عین حال که از طعم و گاها ارزش غذایی خوبی برخوردار هستند ولی در مجموع هیچ کودک سالمی نیاز صددرصد به مصرف انها ندارد و مادران میتوانند غذاهای کمکی کودکان خود را با کیفیت عالی خودشان تهیه نمایند

 نکات پرستاری : 

 مواد غذائی که نباید تا قبل از یکسال تمام استفاده شوند عبارتند از : سفیده تخم مرغ ، شیرگاو ( بیش از 100 سی سی و نجوشیده ) ، پنیر ، انواع توت ، آلبالو ، گیلاس ، کیوی ، خربزه ، عسل ، بادام زمینی ، مرکبات ، اسفناج ، و کلم .

 بهتر است از آبمیوه های آماده که دارای مواد نگهدارنده است استفاده نشود .

برای شروع تغدیه کمکی در روزهای اول شاید یک قاشق چایخوری کافی باشد و نباید به یکباره با مقدار زیاد شروع کنید .

 همچنین هر نوع غذائی که به رژیم غذائی کودک اضافه میشود بهتر است تا یکهفته غذای جدیددیگری به رژیم او اضافه نکنید تا در صورتی که کودک دچار مشکلی از نظر حساسیت شود به راحتی بتوان به  مشکل او پی برد .

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی