نویسنده: دکتر سیدحسین فخرایی*
در ماه دوم زندگی، فرزند شما بیشتر اوقاتش را صرف تماشا و گوش کردن به اطرافیان میکند و یاد میگیرد که اطرافیان میتوانند او را تغذیه کنند، به او آرامش بدهند و موجبات راحتی و آسایش او را فراهم آورند. وقتی اطرافیان به کودک لبخند میزنند، کودک احساس آرامش و لذت میکند و میفهمد که میتواند بخندد.
کودک در ماه اول نیز لبخند میزند ولی لبخندهای او هدفدار نیستند اما در طول ماه دوم از خندیدن بهعنوان علامتی برای نشان دادن خوشحالی و ابراز دوستی استفاده میکند. در این زمان، او یاد میگیرد که 2 راه برای ارتباط با دیگران وجود دارد؛ گریه و لبخند. او احتیاجات و رضایت خود را از طریق همین 2 راه به دیگران نشان خواهد داد.
در ماه دوم زندگی، در شروع لبخندزدنهای هدفدار، کودک ممکن است خندههای گذرا و بدون توجهی به نگاه شما داشته باشد اما این امر نباید باعث ناراحتی و ناامیدیتان شود. این پدیده به آن علت است که خنده کودک نشانه توجهی است که او به مجموعه حالات و احساسات شما از جمله حالت چهره، تون صدا و گرمای بدن شما (و نه فقط نگاه شما) دارد.
به تدریج که شما و کودک بیشتر با هم انس میگیرید، او مدت طولانیتری به نگاه شما خیره میشود و شما به تدریج میآموزید که با نگه داشتن او در فاصلهای مناسب و حرف زدن با او و لمس مناسب، چگونه توجه او را بیشتر جلب کنید.
خندههای 3 ماهگی
در 3 ماهگی، کودک در ایجاد ارتباط از طریق خندیدن، بسیار ورزیدهتر میشود و حتی گاهی با صدا درآوردن و قهقهه زدن، توجه شما را به خود جلب میکند. گاهی اوقات او به چهره شما خیره میشود و منتظر اولین خنده از طرف شماست تا با تمام وجود، به خنده شما عکسالعمل نشان دهد که این کار را با باز کردن دستها و تکان دادن پاها نشان خواهد داد. حرکات صورت او ممکن است تقلیدی از شما باشد. بهعنوان نمونه، کودک ممکن است ضمن صحبت شما، دهانش را باز کرده و چشمهایش را گشاد کند و اگر شما زبانتان را بیرون بیاورید او نیز همین کار را انجام دهد. البته فرزند شما این رابطه دوستانه را ابتدا فقط با شما خواهد داشت چون او نیز مانند بزرگسالان، افراد مطمئن و شناختهشده را به غریبهها ترجیح میدهد و طبیعتا این ارتباط را فقط با والدین خود برقرار میکند.
ارتباطهای 4 ماهگی
در حدود ماههای سوم و چهارم، کودک با سایر کودکان، به خصوص با خواهر و برادرهای خودش شروع به صحبت و ایجاد ارتباط میکند. اگر صدای کودکی را از تلویزیون یا بیرون از خانه بشنود، ممکن است برای پیدا کردن صدا سر خود را برگرداند و این تمایل به سایر کودکان به تدریج افزایش مییابد. پدربزرگ، مادربزرگ یا سایر افراد آشنای فامیل وقتی با کودک بازی میکنند، ابتدا با یک لبخند تردیدآمیز همراه با سروصدا و حرکات بدن مواجه میشوند؛ در حالی که کودک در مقابل افراد غریبه ممکن است نگاهی کنجکاوانه یا یک لبخند سریع و گذرا نشان دهد. این رفتار انتخابی کودک نشان میدهد که او حتی در سنین خیلی پایین نیز میتواند افراد را شناسایی کند و در هر صورت او به نزدیکان خود خیلی وابسته است. این روابط اولیه نقش مهمی در رشد و تکامل اجتماعی – عاطفی کودک بازی میکند. وقتی شما با شور و علاقه و به سرعت به لبخندهای کودک پاسخ میدهید او متوجه اهمیت وجود خود میشود و به شما اعتماد میکند. در مورد رشد عاطفی – اجتماعی کودک علایم هشداردهندهای وجود دارد که والدین باید از آنها اطلاع داشته باشند و در صورت مشاهده با پزشک مطرح کنند.
لبخند نوزادان
علایم هشداردهنده
به علایم هشداردهنده زیر توجه کنید و اگر هر کدام از آنها را در کودکتان مشاهده کردید، فورا آنها را با پزشک کودکتان در میان بگذارید:
• کودک به صداهای بلند عکسالعمل نشان نمیدهد.
• تا 2 ماهگی به دستهایش توجه نمیکند.
• تا 2ماهگی در برابر صدایتان لبخند نمیزند.
• تا 3ماهگی به اشیا چنگ نمیزند و آنها را نمیگیرد.
• تا 3 ماهگی به دیگران لبخند نمیزند.
• در 3ماهگی گردن نمیگیرد و نمیتواند سرش را نگه دارد.
• در 3 تا 4 ماهگی به طرف اسباببازی دست دراز نمیکند.
• تا 4 ماهگی نمیتواند اشیا را به طرف دهانش ببرد.
• تا 4ماهگی نمیتواند از صداهای شما تقلید کند.
• وقتی پاهایش را روی سطح صاف و محکمی قرار میدهید، تا 4 ماهگی نمیتواند پاهایش را به طرف پایین فشار دهد.
• در 4ماهگی نمیتواند چشمهایش را در جهات مختلف حرکت دهد.
• بیشتر اوقات چشمهایش به حالت لوچی درمیآید.
• توجهی به چهرههای جدید نمیکند یا به شدت حالت وحشتزده به خود میگیرد.
دسترسی به مطالب علمی در سایت
30 توصیه مهم (با حوصله مطالعه کنید)
1- هر روز 10 تا 30 دقیقه پیاده روى کنید و به هنگام راه رفتن، لبخند بزنید. این بهترین داروى ضدافسردگى است.
2-هر روز حداقل 10 دقیقه در یک مکان کاملاً ساکت و بى سر و صدا بنشینید.
3- هرگز از خوابتان نزنید. یک دستگاه ضبط فیلم بخرید و برنامه هاى تلویزیونى مورد علاقه تان که شبها دیروقت پخش مى شوند را ضبط کنید و روز بعد ببینید.
4- هر روز صبح که از خواب بلند مى شوید، جمله زیر را تکمیل کنید: «هدف امروز من ....................... است.»
5- با این سه «الف» زندگى کنید: انرژى، اشتیاق، احساس یگانگى.
6- نسبت به سال قبل کتاب هاى بیشترى بخوانید و بازى هاى بیشترى بکنید.
7- هر روز زمانى را براى دعا، مدیتیشن، یوگا و یا نظایر آن بگذارید.
8- با افراد بالاتر از 70 ساله و نیز افراد کمتر از 6 ساله وقت بگذرانید.
9- به هنگام بیدارى، رویاپردازى کنید.
10- بیشتر از میوه ها و سبزیجات تغذیه کنید.
11- چاى سبز، مقدارى زیادى آب، کلم، بادام و فندق را در رژیم غذایى روزانه تان بگنجانید.
12- سعى کنید هر روز بر روى لب حداقل سه نفر لبخند بیاورید.
13- ریخت و پاش و آشفتگى را از خانه، ماشین و میز کارتان دور سازید.
14- انرژى خود را صرف شایعات، موضوعات گذشته، افکار منفى یا چیزهایى که از کنترل شما خارج است نکنید. در عوض، انرژى خود را مصروف جنبه هاى مثبت «زمان حاضر» سازید.
15- بدانید که زندگى مانند مدرسه است و شما براى یادگیرى به اینجا آمده اید. مسائل، جزئى از برنامه درسى است که ظاهر مى شوند و از بین مى روند، درست مثل مسائل کلاس ریاضى، اما درس هایى که از آن ها یاد مى گیرید براى همیشه پا برجا مى ماند.
16- صبحانه را زیاد، ناهار را متوسط و شام را کم بخورید.
17- خودتان را زیاد جدى نگیرید. هیچکس دیگر هم این کار را نمى کند.
18- لزومى ندارد که در هر بحثى برنده شوید، اختلاف نظرها را بپذیرید.
19- با گذشته خود صلح کنید تا «حال»تان خراب نشود.
20- زندگى خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.
21- هیچکس مسئول شادى و رضایت شما نیست بجز خودتان.
22- هر مصیبت یا ضایعه اى که برایتان پیش مى آید به خودتان بگوئید: «آیا 5 سال دیگر، این اتفاق اهمیتى خواهد داشت؟»
23- همه را به خاطر همه چیز ببخشید.
24- آنچه دیگران درباره شما فکر مى کنند به شما مربوط نیست.
25- هر وضعیتى، چه خوب و چه بد، تغییر خواهد کرد.
26- به هنگام بیمارى، کارتان از شما مراقبت نمى کند، دوستانتان از شما مراقبت مى کنند. تماس خود را با آن ها حفظ کنید.
27- بهترین اتفاق براى شما هنوز روى نداده است.
28- گاه گاهى به افراد خانواده تان تلفن کنید و بهشان بگوئید که به فکرشان هستید.
29- هر شب قبل از رفتن به رختخواب، جمله زیر را تکمیل کنید. «من امروز به خاطر ...................... خوشحال و سپاسگزارم».
30- این متن را براى کسانى که دوستشان دارید بفرستید.
ارتباط بین فعالیت فیزیکی و کاهش بیماریها چیست؟
چالش اصلی تامین مالی در نظام سلامت چیست؟
ورزش های ضد استرس برای بهتر شدن وضعیت روانی و احساسی
افراد کدامند؟
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
همه کودکان به مبانی ابتدائی زندگی یعنی غذا، گرما، پناهگاه و پوشاک نیاز دارند. ولی چیزهای دیگری همچون عشق و احساس امنیت نیز در همین سطح اهمیت قرار دارند. با تأمین نیازهای زیر می توان کودکانی قوی، برومند و با اعتماد به نفس پرورش داد.
10 چیزی که کودکان بیش از همه به آنها نیاز دارند
1. تأمین نیازهای روزانه کودکان
کودک باید بداند که کسی هست که او را دوست دارد و نیازهای او را در اسرع وقت برطرف می کند. این شامل موارد زیر می شود:
• تغذیه او به هنگام گرسنگی
• گرم و امن نگه داشتن او به هنگام خطر
• کمک به او در هنگام داشتن درد، یا در شرایط ترس یا ناراحتی
• تأمین روتین روزانه
• اطمینان از اینکه همیشه کسی هست که مراقب او باشد.
گریه کردن در میان نوزادان امری عادی است و بطور متوسط هر نوزاد 2 تا 5 ساعت در روز گریه می کند و این روش حرف زدن اوست. وقتی نوزادی گریه می کند باید موارد زیر را چک کنید، در غیر این صورت بچه فقط به توجه و عشق شما نیاز دارد:
• پوشک او را چک کنید.
• ببینید آیا گرسنه است یا خیر.
• مطمئن شوید که او درد یا تب ندارد، اگر داشت نزد پزشک بروید.
• او را در پتوی نرمی بپیچید و در آغوش بگیرید و آرامش کنید.
• با کالسکه یا ماشین او را به گردش ببرید.
• او را روی صندلی فنردار بگذارید یا روی تاب مخصوص کودکان بگذارید و با احتیاط با او بازی کنید.
• موسیقی ملایم برایش بگذارید، یا آواز بخوانید یا به آرامی برایش لالایی بخوانید.
• او را حمام ببرید و آب تنی آرامش بخشی به او بدهید.
2. احساس امنیت دادن
وقتی کودک احساس امنیت کند، یاد می گیرد که به افراد اعتماد کند. کودکی که احساس امنیت نمی کند، اضطراب دارد و ناراحت است. این بر سلامت و یادگیری او اثر منفی می گذارد. ولی وقتی که یاد بگیرد می تواند به بزرگسالان اعتماد کند، به او کمک می شود که رشد سالم و شادی داشته باشد و از دنیای اطرافش لذت ببرد.
اولین اقدام برای جلب اعتماد کودک این است که نیازهای اولیه او را تأمین کنید. با نشان دادن میزان عشق و علاقه تان به او نیز می توانید به او احساس امنیت بدهید.
10 چیزی که کودکان بیش از همه به آنها نیاز دارند
3. عشق و در آغوش گرفتن
در آغوش گرفتن و نوازش کردن کودک به او احساس امنیت و آرامش می دهد. بغل کردن و نشاندن او روی پایتان، بوسیدن و نوازش کردن او، همه روش های خوبی برای نشان دادن توجه تان به کودک است.
نوزادان و کودکان بیشتر دوست دارند آنها را روی پایتان بنشانید و تکان دهید، به آرامی قلقلک دهید و با انگشتان دست و پای آنها بازی کنید. آنها این بازی ها را خیلی دوست دارند. همچنین وقتی با هم بیرون می روید، در دست گرفتن دست او باعث می شود که حس کند در برابر خطرات محافظت می شود و در دنیای بیرون احساس امنیت خواهد کرد.
کودکان بزرگتر به محبت بیشتری نیاز دارند. با در آغوش گرفتن و بوسیدن و نوازش سرش، این محبت را نثار او کنید. نشستن در کنار او هنگام خواندن قصه یا تماشای تلویزیون نیز برای او بسیار خوب است.
هرچه بیشتر به کودک محبت نشان دهید این برایش نرمال و طبیعی می شود. همیشه به کودکی خودتان فکر کنید و خودتان را جای او بگذارید و از خودتان این سوالات را بپرسید: "بهترین چیز برای فرزند من چیست؟"، "من می خواهم چطور پدر یا مادری برای او باشم؟"
4. تحسین و تشویق فراوان
فرزندتان می خواهد شما را خشنود کند. اگر وقتی او کارش را خوب انجام می دهد یا وقتی حداکثر تلاشش را می کند، از او تعریف کنید، این باعث می شود که دوباره آن کار را انجام دهد. تعریف از کودک برای کارهای خوبش باعث می شود که بخواهد خوب باشد و این به او حس خوبی درباره خودش می دهد. کودکانی که حس خوبی درباره خودشان دارند ...
• راحت تر یاد می گیرند و تلاش بیشتری برای موفق شدن می کنند؛
• کمتر دردسر درست می کنند؛
• با دیگران خوب کنار می آیند؛
• راحت تر دوست پیدا می کنند؛
• احساس شادی و امنیت بیشتری می کنند.
5. لبخند زدن
به نوزادتان تا می توانید لبخند بزنید تا لبخند زدن یکی از اولین چیزهایی شود که او یاد می گیرد و آن را برایتان انجام می دهد.
لبخند زدن یکی از ساده ترین راه های کمک به کودک برای احساس شادی و امنیت است. وقتی به فرزندتان لبخند می زنید به او می گویید که:
• دوستش دارید؛
• از بودن با او لذت می برید؛
• از او راضی هستید؛
• به او توجه می کنید؛
• خوشحال هستید؛
• بودن با شما لذتبخش است.
وقتی لبخند می زنید به چشمان فرزندتان نگاه کنید تا لبخندتان تأثیر بیشتری داشته باشد. تماس چشمی خوب هنگام لبخند زدن، گوش دادن یا حرف زدن با فرزندتان باعث می شود که توجه او جلب شود.
10 چیزی که کودکان بیش از همه به آنها نیاز دارند
6. حرف زدن
حرف زدن و آواز خواندن برای نوزادان از همان ابتدای تولد کار خوبی است. صدای آرام به او کمک می کند که احساس آرامش و امنیت کند. همچنین باعث می شود که او شما را بشناسد و بداند که شما در کنار او هستید تا مراقبش باشید.
وقتی با فرزندتان حرف می زنید او خیلی زود خودش شروع به یاد گرفتن کلمات می کند. هرچه بیشتر با او حرف بزنید، او بیشتر یاد می گیرد. همچنین اگر اکثر اوقات از کلمات بزرگسالان استفاده کنید، او آنها را یاد می گیرد. یاد گرفتن کلمات باعث می شود که او برقراری ارتباط را یاد بگیرد و در مورد دنیای اطراف بیشتر یاد بگیرد. وقتی بزرگتر می شود، کلمات برای او ابزارهای مهمتری می شوند.
کودکانی که از کلمات استفاده بهتری می کنند راحت تر منظورشان را بیان می کنند و خودشان را نشان می دهند. آنها راحت تر دوست پیدا می کنند و در خانه و مدرسه یادگیری بهتری دارند.
چند ایده برای صحبت کردن با فرزندتان:
وقتی سرتان شلوغ است یا خسته هستید ممکن است حوصله نداشته باشید و هر روز فقط مدت کوتاهی را به حرف زدن با فرزندتان اختصاص دهید.
قبل از خواب چند دقیقه با او آرام حرف بزنید. همین چند دقیقه حرف زدن در مورد وقایع روز باعث می شود که او لحظات خاصی با شما داشته باشد.
وقتی کودکان در حال یاد گرفتن کلمات هستند بازی هایی مانند "شکمت کو؟"، "پیشی کو؟" ... "اون چیه؟" می توانند کمک زیادی بکنند.
خواندن کتاب قصه قبل از خواب کمک زیادی می کند. حتی کودکان کم سن تر از نگاه کردن به عکس های کتاب لذت می برند.
آواز بخوانید. آواز خواندن و شعر خواندن هم راه خوبی برای یاد گرفتن کلمات است.
موضوعی انتخاب کنید و در مورد آن با کودک حرف بزنید و یا در مورد آن داستانی از کودکی تان تعریف کنید.
7. گوش دادن
وقتی بچه ها بزرگتر می شوند و بهتر می توانند از کلمات استفاده کنند، شروع به پرسیدن سوالات زیادی می کنند. با دقت به آنها گوش دهید و تلاشتان را بکنید تا به سوالات آنها پاسخ دهید و به او نشان دهید که یادگیری چیز خوب و سرگرم کننده ای است. گوش دادن راه دیگری برای نشان دادن میزان توجه و علاقه شما به او است. حتی وقتی که کودکان در مورد چیزی سوال می کنند که نمی توانند آن را داشته باشند، به یک جواب یا توضیح ساده نیاز دارند.
برای فرزندتان کتابچه ای در مورد خودش بسازید.
کودکان عاشق داستان های مربوط به خودشان هستند و این باعث می شود که حس کنند دوستشان دارید و برایتان مهم هستند. کتابچه یا آلبومی در مورد او از زمانی که متولد شد بسازید. انواع و اقسام چیزها را در آن بگذارید، چیزهایی مانند:
• اثر دست و پای او
• عکس های او
• چیزهایی که گفته است
• کارت تولد محبوبش
8. یاد گرفتن چیزهای جدید
برای آنکه به فرزندتان تجربه های جدید بدهید نیازی به اسباب بازی های گران یا تجهیزات دیگر نیست. شما می توانید از وسایل اطرافتان استفاده کنید یا با هم در پارک یا ساحل پیاده روی کنید. چرا شروع به جمع آوری کلکسیون صدف نمی کنید یا دنبال سنگ های خاص نمی گردید؟
این نوع کارهای آموزشی جالب هستند و به او چیزهای بیشتری در مورد دنیا می آموزند.
تجربه های جدید برای کودکان می تواند شامل موارد زیر باشد:
• گفتن داستانی در مورد کودکی خودتان
• بازی های جدید
• خواندن ترانه های جدید
• خواندن کتاب
• آموزش به کودکان در مورد اشکال و رنگ ها
• بردن کودک به منزل دوستش
• تحسین و تعریف از کودک بخاطر کار جدید یا خوبی که انجام داده
• بردن او به پارک، ساحل یا جاهای دیگر
• نقاشی کشیدن
• جمع کردن سنگ یا تماشای گل ها و گیاهان مختلف و هر تجربه جدید دیگری که مناسب کودکان باشد.
9. مراقبت از احساسات آنها
گاهی برای کودکان دشوار است که کلمات درستی برای بیان ناراحتی یا ترس خود بیان کنند.
نوزادان و بچه های کم سن و سال از چیزهای متفاوت و جدید می ترسند، در حالیکه ممکن است هیچ خطری برای آنها نداشته باشد. غریبه ها، دلقک ها یا حتی صدای بلند ممکن است برای کودکانی که به این چیزها عادت ندارند، خیلی ترسناک باشند. گاهی شما وسوسه می شوید که به آنها بخندید، آنها را مسخره کنید یا بگویید که لوس نشود. ولی آنچه که کودکان در این موقعیت ها بیش از همه بدان نیاز دارند این است که به آنها آرامش بدهید و توضیح ساده ای در این مورد به آنها بدهید.
10 چیزی که کودکان بیش از همه به آنها نیاز دارند
10. جایزه و هدیه های خاص
همه والدین دوست دارند فرزندانشان رفتار خوبی داشته باشند. اگر وقتی فرزندتان خوب رفتار می کند به او توجه کنید، این باعث می شود که بیشتر آن کار خوب را انجام دهد. ولی اگر فقط وقتی شیطنت می کند به او توجه کنید، باعث می شود که دائماً در حال بازیگوشی باشد.
بهترین جایزه برای خوب بودن کودک این است که وقت و توجه خود را به او بدهید. زمان گذاشتن برای بازی با او و تفریح کردن هیچ خرجی برای شما ندارد. پیک نیک رفتن یا پیاده روی در پارک یا ساحل می تواند برای او بسیار سرگرم کننده باشد.
تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان
حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی