مراحل رشد نوزاد:اهمیت سن رشد و دوره طلایی تکامل کودک

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

در علوم مرتبط با حیطه رشد نوزاد و کودک همواره " سنین دوره  طلایی " (Golden Time) مطرح می‌گردد که منظور از آن سن پیش از سه سالگی کودک است که هم در علوم اعصاب شناختی (نوروساینس) و هم در دیدگاه‌های بنیادین رشدی نظیر "تحول و تکامل شناختی " (پیاژه) بسیار بر آن تاکید می‌گردد و این دوران را از لحاظ آغاز اقدامات موثر و مداخلات "ارتقائ سلامت" و "افزایش توانمندی‌های هوشی-شناختی " و همچنین پی ریزی زیربناهای شخصیتی و اجتماعی کودک در کانون توجه پژوهشگران و متخصصین حیطه بالینی و آموزشی قرار می‌گیرد. بیش از ۹۰ درصد رشد و تکامل کودک تا سن هشت سالگی صورت می‌گیرد.علاوه بر این بیش‌ترین رشد هوشی در کودکان قبل از سن ۸ سالگی اتفاق می‌افتد. بیش از ۹۰ درصد ازمراحل  رشد و تکامل کودکان تا سن هشت سالگی است و بیش‌ترین فرصت کودکان برای رشد و بالندگی در این سن اتفاق می‌افتد.۶۰ درصد از رشد مغزی در تمام طول حیات انسان تا سن یک سالگی است و سالهای آغازین زندگی فرصتی برای کودک، خانواده و جامعه است.

بیش‌ترین سرمایه گذاری در کودکان توسط خانواده و جامعه پس از شروع دوران مدرسه، جوانی و میان سالی رخ می‌دهد که این موضوع نیاز به اصلاح دارد و در واقع بهتر است تمام سرمایه گذاری برای کودکان در سال اول زندگی صورت گیرد.تغذیه نوزاد در اولین سال‌های زندگی بر  رشد جسمی و سیر پیشرفت عصبی کودکان بسیار تعیین کننده می‌باشد. در دو سال اول زندگی بیش‌ترین رشد سلول‌های مغزی همراه با شکل گیری ارتباطات عصبی رخ می‌دهد. مراقبت ویژه از کودک تا ۳۶ ماه پس از تولد منجر به تکامل جسمی، عصبی، روانی و اجتماعی کودک می‌شود. این دوره تکاملی که باید تحت مراقبت‌های ویژه والدین انجام شود.

مهم‌ترین دوره مراقبت‌های پس از زایمان کودکان است. این ۳۶ ماه که ۶ به طور معمول  ماه ابتدایی آن تغذیه مطلق کودک با شیرمادر است و ۶ تا ۲۴ ماهگی کودک نیز این تغذیه با غذای کمکی همراه می‌شود، زمانی است که رشد اولیه کودک کاملاً شکل می‌گیرد.مراقبت‌های دوره بارداری به سه دوره قبل از بارداری، حین بارداری و پس از زایمان تقسیم می‌گردد، در مراقبت‌های قبل از بارداری کنترل سلامت و عملکردهای بهداشتی سیستم باروری و بررسی سابقه پزشکی و فامیلی زوجین از نظر وجود بیماری‌های ارثی یا مصرف دارو و سابقه بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشارخون، قلبی و عروقی، تنفسی، کلیوی، کم خونی، اختلالات تیروئیدی و دهان ودندان باید مورد بررسی قرار بگیرد.

لازم به ذکر اینکه نخستین سیستمها و بنیان‌های تکاملی-رشدی عبارت‌اند از سیستم لمسی، سیستم حس عمقی، سیستم حس تعادلی. باید در خاطر داشت که با وجود اینکه رشد و تکامل حس بینایی وارتقائ  ادراک‌های بینایی که از بالاترین درجه‌های اهمیت در "سیر پیشبرد رشد "(Milestone) برخوردار است و در نهایت منجر به "نگاه چهره به چهره"ٍ (Eye to eye then face to face)    و "برقراری تماس چشمی " (Eye contact  ) خواهد شد که پایه و اساس رفتار اجتماعی، بنیان یادگیری، توجه - تمرکز و آموزش است، تاحد بسیار زیادی به سلامت و توازن این سیستمهای بنیادی یعنی (سیستم لمسی، سیستم حس عمقی، سیستم حس تعادلی) وابستگی تام و تمام دارد. از سوی دیگر این روند در زمینه رشد سیستم شنوایی و ارتقاء مهارت‌های ادراک شنیداری نیز مصداق دارد. بنابراین شاید بتوان دلیل تاکید موکد بر انجام مداخلات متعدد تخصصی سیستمهای لمسی و ماساژ نوزادان و کودکان در زیر نظر متخصصین را درک نمود. البته باید بر تلفیق هوشمندانه این سه سیستم اصلی و محوری بطوریکه توازن آن‌ها حفظ گردد و موجب اختلال در عملکردهای سیستم عصبی مرکزی کودک و نوزاد نگردد نیز دقت نظر داشت تا از سویی موجب تشنج و… نگردد و از دیگر سو نیز موجب افزایش مهارت‌های هوشی و " انعطاف پذیری های شناختی " گردد.

در پایان باید بر این نکته تاکید دوچندان  و چندباره نمود که استفاده از این امور در کودکان و نوزادان نارس و تولد با وزن کم و اضطراب‌های شدید مادر در جین بارداری از حد توصیه خارج می‌گردد و بسیار پررنگ‌تر می‌گردد و درقالب الزام و بایدها درمیآید.برنامه‌های مبتنی بر توجه کامل به رشد اولیه کودک فرصت فوق العاده ای برای اجتناب از مشکلات رشد و تکامل ارائه کرده و منافع بلند مدتی برای فرد و جامعه به ارمغان می‌آورد.

دکتر ابراهیم پیشیاره –متخصص علوم اعصاب شناختی- مرکز کاردرمانی رشد

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد:نکات غیرطبیعی تکامل کودک

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

نکات غیرطبیعی تکامل کودک/ بای بای نکردن، نخندیدن و جیغ کشیدن مکرر نیاز به بررسی دارد

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: لبخند نزدن، جیغ کشیدن مکرر و مداوم، به کار بردن کلمات بابا و مامان به طور نامفهوم، دست دستی نکردن و حتی بای بای نکردن از جمله نکات غیرطبیعی در تکامل کودک 1.5 تا ۱۳ ماهه محسوب می‌شود.

 خبرگزاری فارس: نکات غیرطبیعی تکامل کودک/ بای بای نکردن، نخندیدن و جیغ کشیدن مکرر نیاز به بررسی دارد

ساسان ساکت در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس در پاسخ به پرسش شهروندان در مشاوره سلامت در مورد نکات غیرطبیعی در تکامل کودکان اظهار داشت: در کودک 5/1 تا 2 ماهه سه نکته قابل توجه و تامل است؛ اگر کودک به صوت توجه نداشته باشد یا عمل لبخند زدن در کودک مشاهده نشود و کودک نتواند هیچ صدایی از خود تولید کند این کودک را باید به متخصص مغز و اعصاب ارجاع داد.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: نکات غیر طبیعی در تکامل کودک 3 تا 4 ماهه نیز عدم داشتن خنده صدا‌دار، نشناختن دست‌های خود و به کار نبردن صداهای ا و او است.

متخصص بیماری‌های کودکان بیمارستان مفید تصریح کرد: کودک 5/4 تا 6 ماهه باید برای گرفتن اسباب‌بازی صدادار یا رنگی تلاش داشته باشد و اگر چنین عکس‌العملی در این کودک دیده نشود قطعا غیرطبیعی است چرا که می‌توان گفت سیستم بینایی و شنوایی کودک دچار اختلال است. 

ساکت افزود: جیغ کشیدن مکرر و مداوم کودک 5/4 تا 6 ماهه و آرام نشدن کودک به راحتی نیز از جمله نکات غیرطبیعی در تکامل کودک محسوب می‌شود.

فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان ادامه داد: اگر کودک 9 تا 10 ماهه کلمات بابا و ماما کاملا نامفهوم به کار ببرد این رویه غیر طبیعی است؛ حتی دست دستی نکردن کودک در این سن از نکات تکامل غیرطبیعی کودک محسوب می‌شود.

متخصص بیماری‌های کودکان و نوزادان تصریح کرد: در کودک 12 تا 13 ماهه، بای بای کردن و دست تکان دادن به منزله خداحافظی یک فرآیند تکامل محسوب می‌شود و عدم انجام آن غیرطبیعی است. همچنین اگر این کودک نتواند کلمات بابا و مامان را به صورت مفهوم به کار ببرد باید توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب کودکان بررسی شود.

- See more at: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921027000067#sthash.4mY11alp.dpuf

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد:سیر تکامل طبیعی کودک

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است http://maktoobshop.com سیر تکامل طبیعی کودک اما آیا شما بعنوان پدر و مادر از سیر تکامل طبیعی فرزندتان آگاهی دارید و آیا میدانید فرزند شما در هر دوره از تکامل جسمی و ذهنی چه توانایی هایی را کسب می کند و میتواند قادر به انجام چه کارهای باشد؟ پیشرفت منظم در طول مسیری مداوم را تکامل گویند که در این مسیر کودک مهارتها و رفتارهای جدید تری یاد می گیرد ، بعبارت دیگر تغییر در عملکرد کودک را تکامل گویند. در ادامه مراحل و مهارتهای مهم تکامل را در سنین مختلف کودکی ذکر می کنیم که آگاهی از آنها میتواند برای هر پدر و مادری سودمند باشد.

بدو تولد :

. کودک قادر به مکیدن و بلعیدن می باشد.   2هفتگی : . سر را به طرفین حرکت میدهد. . به صورت اشخاص توجه میکند. . با صدای زنگ هوشیار می شود.

یک ماهگی :

. عطسه و سرفه می کند. . نور را تعقیب می کند.

دو ماهگی :

. بصورت واکنشی لبخند میزند. . از خود صدا درمی آورد. . با چشم بدنبال صدا می گردد. . شروع به گردن گرفتن می کند.

سه ماهگی :

. وقتی او را روی شکم می گذارید می تواند سرش را نگه دارد. . دستهای شما را با چشم تعقیب می کند. . دستها را باز و بسته می کند.

چهار ماهگی :

. در پاسخ به خنده دیگران می خندد. . به پشت و رو غلت میزند. . اگر از حالت خوابیده او را بلند کنید سر به پشت نمی افتد. . با چشمها شیء متحرک را تعقیب می کند. . دستها را بر روی سینه بهم می رساند. . سر خود را به طرف صداها می چر خاند. . دستش را برای گرفتن اشیاء دراز می کند. . به سمت اسباب بازی حرکت می کند. شش ماهگی : . با کمک می نشیند. . اشیاء را از یک دست به دست دیگر می دهد. . اشیاء را در دست خود نگه می دارد. . مادر خود را می شناسد. . فونتانل(ملاج)خلفی بسته می شود. هشت ماهگی : . بدون کمک می نشیند. . زمزمه میکند و یا با صدای بلند می خندد. . اشیائی که در دست او قرار داده شده را بررسی می کند. نه ماهگی : . بین ۱ تا ۳ دندان دارد. . با گرفتن دستها می ایستد. . از وضعیت خوابیده بلند شده و می نشیند. . شروع به گرفتن اشیا با انگشتان می کند. . 2 مکعب را بهم می کوبد. . دستها را به علامت خداحافظی تکان میدهد. . قایم باشک بازی می کند. . بابا و مامان میگوید اما خیلی واضح نیست. . صداهای 1 یا 2 هجایی ایجاد می کند. . روی زمین سینه خیز میرود. 12 ماهگی : . براحتی چهار دست و پا میرود. . می ایستد و خم می شود. . سعی میکند راه برود. . تمام دندانهای پیشین فک بالا در آمده. . از لیوان آب می خورد. . بصورت مشخص مامان و بابا می گوید و 2-1 کلمه دیگر نیز می گوید. . کارهای دیگران را تقلید می کند. . مکعب را داخل فنجان می گذارد.

15 ماهگی :

. بخوبی راه میرود. . میتواند بسمت عقب راه رود. . روی کاغذ خط خطی می کند. . دو مکعب را روی هم می گذارد. . از قاشق و چنگال استفاده می کند. . 6-3 کلمه حرف می زند. . دستورات را اجرا می کند. . در کارهای خانه کمک می کند.

18 ماهگی : . می دود و به توپ ضربه می زند. . چهار مکعب را روی هم می گذارد. . لباسهایش را درمی آورد. . به "عروسک" غذا می دهد. . اگر تا این سن حرف نزده اما حداقل دو کلمه می گوید. . فونتانل (ملاج)قدامی نیز شروع به بسته شدن می کند.

دو سالگی :

. از پله بالا و پایین میرود. . اشیا را به بالا پرتاب می کند. . شش مکعب را روی هم می گذارد. . خط را کپی می کند. . دستهایش را می شوید و خشک می کند. . لباسش را می پوشد. . میتواند مسواک بزند. . جمله دو کلمه ای می گوید. . قسمتهای مختلف بدنش را می شناسد. . فونتانل قدامی نیز کامل بسته شده است.

2 تا 4 سالگی :

. به ازای هر سال ۷ تا ۸ سانتیمتر به قد کودک اضافه شده است. . ادرار و مدفوع خود را خبر می کند. . با جهیدن روی پاهایش راه میرود و بصورت طولی می پرد. . به خوبی حرف می زند. . در بازی با همسالان شرکت می کند. . نام خود را بطور کامل بیان می کند. . هشت مکعب را روی هم می گذارد. . از قاشق به خوبی استفاده می کند. . اسم تصاویر را بکار می برد. . 75% حرفهایش برای غریبه ها قابل فهم است. . جملات سه کلمه ای می گوید. . در سه سالگی مفهوم " فردا " و " دیروز " را می فهمد. . دستورات دو مرحله ای را اجرا می کند.

4 سالگی : . روی یک پا بخوبی تعادل خود را حفظ می کند و روی یک پا می جهد. . دایره را کپی می کند.تصویر آدمها را با سه عضو می کشد. . بدون کمک مسواک می زند. . بدون کمک لباس می پوشد. . اسامی رنگها را می داند. . معنی صفات را می فهمد. . قدش به 100 سانتی متر رسیده. . کنترل ارادی ادرار و مدفوع دارد. . در زمان صحبت کردن تماس چشمی برقرار می کند. . تقریبا کامل حرف میزند. . به یادگیری علاقه دارد.

5 سالگی :

. جست و خیز می کند. . روی پنجه پا میتواند راه برود. . مربع را کپی می کند. . جملات پیچیده بکار میبرد واز صفات و قید در جمله استفاده می کند.

6 سالگی :

. میتواند روی هر پا به مدت 6 ثانیه تعادل خود را حفظ کند. . مثلث را کپی می کند. . تصویر آدم را با بدنی 6 قسمتی می کشد. . میتواند اعداد را بشمارد. . مفهوم متضاد را می فهمد. . کلمات را تعریف می کند. . شروع به فهمیدن " چپ " و " راست " می کند. نکته قابل توجه این است که این مراحل در واقع مراحل رشد و تکاملی است که در اغلب کودکان در سنین عنوان شده پدیدار میشود.البته گاهی ممکن است کودکی یکی از مراحل رشدش کمی دیرتر از جدول استاندارد بوده بدون اینکه مشکلی داشته باشد.اما چنین مواردی بهتر است توسط پزشک به تایید برسند.بنابراین اگر کودک شما نسبت به وضعیت تکامل طبیعی کمی عقب تر است حتی در صورتی که سایر مراحل رشدش نرمال باشد بهتر است در مورد این موضوع حتما با پزشک مشورت کنید. دانستن اینکه کودکتان در چه سنی چه کارهایی باید انجام دهد می تواند به تشخیص زود هنگام بسیاری مشکلات رشدی کودک کمک کند.این موضوع را نیز فراموش نکنید که برخی از این مراحل خودبخودی پیش میروند و در حیطه اختیارات شما نیستند اما برخی دیگر بستگی به آموزشهای والدین در سنین رشد و تکامل کودک دارند. مطالب پیشنهادی سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن مادران شاغل و نگهداری کودکان تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی

مراحل رشد نوزاد:مراحل تکامل کودک از تولد تا دو سالگی:

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

این مراحل را در چهار دوره تولد تا سه ماهگی، چهار تا هفت ماهگی، هشت تا چهارده ماهگی و پانزده تا بیست و چهار ماهگی ذکر خواهیم کرد.

تولد تا سه ماهگی: سه ماه اول زندگی کودک معمولاً زمانی هیجان انگیز برای والدین است. زیرا، توانایی های کودک به سرعت در حال رشد است. در عین حال اگر کودک دل دردهای مکرر       داشته باشد، خواب کوتاهی داشته باشد یا مادر از افسردگی پس از زایمان رنج ببرد، این دوره می تواند بسیار سخت باشد. مراحا اصلی تکامل هیجانی و اجتماعی کودک در سه ماه اول شامل کسب دو توانایی عمده است؛ اول قابلیت کودک در بدست آوردن نظم وتعادل نسبی اعمال جسمانی خود و دوم توانایی آرام سازی خود بصورت نسبی است. در طی این دوره بسیاری از کودکان حدود 18 ساعت در روز می خوابند ولی تنظیم چرخۀ خواب و بیداری و شیر خوردن آنها نیاز به زمان دارد. کودک سه ماهه معمولاً می تواند سرش را بالا نگه دارد، اشیاء را با چشم دنبال کند و با صدای آرام بخش یا    بغل شدن آرام می گیرد. در این زمان کودک به تدریج قادر خواهد بود به تعاملات اجتماعی با      لبخند زدن، صدا در آوردن و حرکت اندام ها پاسخ دهند.

چهار تا هفت ماهگی: در پایان این دوره کودک می تواند معمولاً بدون کمک بنشیند، بغلتد و به تدریج چهار دست و پا حرکت کند. ارتباط کودک با مراقبت اصلی وی که معمولاً مادر است کم کم معنای بیشتری می یابد. کودک در حدود هفت ماهگی توانایی هایی را کسب می کند که دلبستگی

وی را به مادر ممکن می سازد. کودک بتدریج در می یابد که یک شی وقتی که از دید او خارج می شود. همچنان وجود دارد (ثبات شی). کودک در این زمان در ارتباط رو به گسترش خود با مراقب اصلی اش (مادر) دقیقه به دقیقه، ساعت به ساعت و روز به روز سعی دارد با او همانند سازی کند. او می آموزد که خود را در آینه وجود مادر ببیند. اگر مادر افسرده است کودک هم افسرده می شود. اگر مادر عصبانی است وی خود را طرد شده حس می کند و اگر مادر شاد است کودک هم شاد می شود. کودکان این سن در صورتی که مادر چهره ای بی هیجان داشته باشد و به او پاسخ عاطفی مناسب را ندهد آشفته می شوند و این موضوع شدت نیاز آنان را به تعاملات مثبت عاطفی نشان می دهد.

هشت تا چهارده ماهگی: کودک در این زمان توانایی تحرک بیشتری یافته و قادر به جستجو و کاوش بیشتر محیط خواهد بود. کودک کنجکاو همچنان به مراقبین خود نیاز دارد تا بتواند با اطمینان خاطر به جستجوی پیرامون خود بپردازد. جالب این است که هرچه مراقب اصلی یا مادر بیشتر در دسترس کودک باشد وی بهتر می تواند بصورت مستقل عمل کرده و به دنیای اطرافش اعتماد پیدا کند. در این زمان کودک ابتدا از حالات و به تدریج از کلمات و جملات برای برقراری ارتباط استفاده می کند.

پانزده تا بیست و چهار ماهگی: این زمان همانند دوران نوجوانی فرزند، برای بسیاری از والدین    دوره ای دشوار محسوب می شود. آنچه والدین به فراوانی در این دوره از تکامل کودک

می شنوند و کلام شایع وی از این زمان «نه» و «خودم» است. کودک در این دوره تلاش می کند تا استقلال خود را بدست آورد. ولی بدلیل بعضی خصوصیات شناختی هنوز نمی تواند دنیای اطرافش را کاملاً درک کند و این موضوع موجب واکنش های غیر منطقی وی می شود. بعضی از این خصوصیات شناختی   عبارتند از:   

خود محوری: کودک در این سن خود را مرکز دنیا تصور می کند مثلاً ممکن است فکر کند که ماه وی را دنبال می کند. وی نمی تواند خود را به جای دیگران بگذارد و نظرات آنها را درک کند.

زنده پنداری: کودک در این زمان حیوانات و اشیاء را همانند انسان می داند. بنابراین ممکن است مسئولیت بسیاری از کارهای خود را نپذیرد و آنها را به اشیاء اطراف خود نسبت دهد.

نداشتن کنترل تکانه: وی قادر نیست احساسات یا تمایلات شدید خود را برای انجام کاری که دوست دارد کنترل کند. این مهارتی است که کودک باید با برخورد مناسب والدین به تدریج بیاموزد.

احساس بزرگمنشی و توانمندی زیاد: کودک تصور می کند که می تواند هرکاری را که می خواهد انجام دهد و سرتاپا قدرت است.

عدم درک درست از زمان و ناتوانی در برنامه ریزی: وی چیزها را بلافاصله می خواهد و درک درستی از زمان و همچنین توانایی برنامه ریزی برای آینده را ندارد.

در این زمان کودک در تعارض بین آرزوی مستقل بودن و انجام کارها به تنهایی و نیاز به والدین و احساس ایمنی بوسیلۀ آنان در تقلا است و هم زمان زبان و توانایی بازی سمبلیک وی بتدریج تکامل بیشتری می یابد. خوشبختانه والدین با به کار گیری درست روش های تربیتی قادر خواهند بود از این مرحله به سلامت بگذرند و زمینه یادگیری مهارت های مختلف شناختی و هیجانی کودک را        فراهم سازند.

مطالب پیشنهادی

سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن

نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان

تمرینات ورزشی در دوران حاملگی و قبل از زایمان

حقایقی در باره ایدز و لزوم آموش جنسی