با رفتارهای کودک یک تا دو ساله آشنا شویم

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com

● شیرمادر + غذای کمکی به غذای خانواده + شیر مادر  مرحله مهمی از زندگی کودک است که در این دوره همچنان باید بخشی از غذاهای اواخر یکسالگی ادامه یابد و غذاهای سفره بتدریج وارد برنامه غذایی او شود بطوری که با بزرگ شدن کودک و گذشت زمان سهم او از مواد غذایی سفره خانواده بیشتر و غذاهای مخصوص قبل از یکسالگی کمتر شود تا کودک بتواند بعد از چند ماه تقریباً همه مواد مورد نیاز خود را از سفره خانواده تامین نماید و چون هنوز معده او گنجایش کمی دارد برای تامین کالری مورد نیازش باید وعده های غذایی متعدد داشته باشد و از میان وعده های سالم و مغذی استفاده نماید. ● رفتارهای غذایی: کودکان با عادات بد غذایی متولد نمی شوند ما آنان را چنین بار می آوریم. همانطور که گفته شد والدین باید به خاطر داشته باشند که اگر کودک گاهی اوقات علاقه به خوردن غذا نشان نمی دهد احتمال دارد که این امری طبیعی و ناشی از کاهش موقتی اشتهای او باشد . برای ترغیب کودک به غذا خوردن باید غذای او را متنوع ، خوشرنگ ، خوشبو و با قوام و غلظت مناسب به صورتی اشتها آور تهیه کرده و زمان غذا خوردن را برای او دلپذیر و لذت بخش نمود. ● والدین اکثر کودکانی که خوب غذا نمی خورند و بهانه گیری می کنند نمی دانند که کودک آنان در حال تغییرات عادت غذایی در طول زندگی خود می باشند. این والدین معمولاً یا : ▪ با فشار، کودک خود را وادار به خوردن می کنند. ▪ و یا با شوخی ، ادا، حقه و … غذا را داخل دهان او می گذارند. ▪ که این اعمال سبب می شود کودک اصولاً نسبت به غذا خوردن مقاومت نماید و در سالهای بعد هم دچار مشکلات بیشتر شود.  ● لذا باید نکات زیر مورد توجه قرار گیرد: مواد غذایی نه تنها از نظرکمیت و کیفیت باید کامل و مناسب باشد بلکه شرایط محیطی که کودک در آن تغذیه می شود نیز از نظر روانی مساعد و مطلوب باشد تا کودک از خوردن غذا لذت برده و به آن تمایل نشان دهد. چون در اواخر سال دوم ، کودک بیشتر اجتماعی شده و اغلب قادر است بدون کمک غذا بخورد و غذای مورد علاقه خود را به دلخواه انتخاب نماید مادر باید مواظب باشد که مواد مغذی کافی، متعادل و پر انرژی که برای رشد کودک لازم است در اختیار او بگذارد و از مصرف شدن آن اطمینان حاصل کند.  به کودک نباید به زور غذا داد. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس و توجه اش به مطلب دیگری جلب نشود. گاهی مادرها اجازه نمی دهند که کودک مطابق میل و نیاز خود غذا طلب کند در حالیکه بهتر است اشتیاق و اشتهای کودک حتماً در نظر گرفته شود.  اگر کودک غذایی را دوست نداشت نباید کلاً آنرا از برنامه غذایی حذف کرد بلکه می توان با تغییراتی و در فرصتی دیگر، آنرا امتحان کرد.  به امتناع کودک از خوردن غذا در بعضی از شرایط باید توجه نمود. گاهی جدایی از مادر ، بیماری کودک، شرایط خاص روحی کودک، شب نخوابیدن ، عدم استفاده از آفتاب و هوای سالم و پاک، نداشتن فعالیت زیاد ، گوشه گیری کودک و گاهی اوقات وسواس بیش از اندازه مادر در مورد اینکه موقع غذاخوردن باید همه چیز تمیز بماند و لباس کودک کثیف نشود و امثال آن ممکن است بر علاقه و اشتهای او به غذا و یا امتناع از غذا خوردن موثر باشد. بنابراین کودک در زمان غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد،‌ مشتاق غذا خوردن باشد بدون عجله به او غذا داده شود با زور و تهدید یا رشوه وادار به غذاخوردن نشود . اگر به هر علتی از خوردن یک وعده غدا خودداری کرد باید بدون هیچگونه نگرانی و اضطراب آن نوبت تغدیه را به تاخیر انداخت یا حتی از آن صرف نظر نمود . مطمئناً در وعده های دیگر جبران خواهد کرد.  ▪ کودکان در این سن دوست دارند خودشان غذا بخورند و ترجیح می دهند غذا را با دست و انگشتان خود بردارند .  ▪ آنان غذای گرم را نسبت به غذای سرد یا داغ ترجیح می دهند.  ▪ معمولاً با غذا بازی می کنند و صحنه های غیرقابل انتظاری ایجاد می کنند ولی خودشان از اینکار لذت می برند.  ▪ نمی توانند بیش از ۵ تا ۱۰ دقیقه پشت سر هم برای غذا خوردن وقت صرف کنند و اگر بتوانند سفره را ترک می کنند و بعد دو مرتبه بر می گردند.  ▪ آداب غذا خوردن را مراعات نمی کنند در حین غذا خوردن و بعد از سیر شدن ، غذا را به اطراف پخش می کنند. ▪ بیشتر به خواسته ها و تمایلات خود توجه دارند و کمتر به نظر دیگران اهمیت می دهند.  ▪ از پدر و مادر و خواهر و برادرشان تقلید می کنند.  ▪ بعضی غذا ها را نمی خورند و احتمال بروز عادت نامساعد غذایی از همین جا سرچشمه می گیرد .  ● بنابراین چون مغز فعال و پویای کودک آماده دریافت همه پیامهای محیط زندگی و اطرافیان است عادات خوب غذایی هم باید از سنین پایین به کودک آموزش داده شود. آموزش عملی و عینی به مراتب اثر بخش تر از بیان است. همه افراد بزرگتر خانواده باید بدانند رفتارهای غذایی آنان می تواند برای افراد کوچکتر خانواده الگو باشد. پس سر سفره و هنگام صرف غذا باید مواظب بود و حداقل به منظور آموزش فرزندانمان، خودمان هم به هنگام خوردن غذا مراقب رفتار و گفتارمان باشیم و به عادتهای خوب غذایی عمل کنیم مثلاً بر سفره و هنگام غذاخوردن نگوییم که من این غذا را دوست ندارم و یا چقدر بدمزه و بدشکل است. از اضافه کردن نمک و شکر به غذا نیز پرهیز نموده و سعی کنیم مصرف سبزی و میوه را بیشتر کنیم. گفتار خوب و حسن رفتار و کردار در خانواده موجب ثبات شخصیت و رفتارهای منطفی و صحیح در کودک می شود ، محیطهای متشنج و عصبی خانواده آثار زیان بخشی بر روح و روان کودک می گذارد که بدون شک در عادات و رفتار تغذیه ای آنان نیز اثر منفی خواهد گذاشت.  در این میان سلامت روانی مادر نقش عمده ای دارد. اضطراب ، افسردگی و یا رفتارهای وسواسی او می تواند باعث کم اشتهایی یا بی اشتهایی و بدغذایی کودک شود و بسیاری از مشکلات رفتاری ، خلقی ، تغذیه ای کودکان را ایجاد نماید.  هنگام غذاخوردن کودک باید محیط را برایش دلپذیر کنیم.  ‌● چگونه؟ ▪ محل، زمان و نحوه غذا دادن به کودک  کودک باید غذا را سر میز و یا سر سفره خانواده، در محیطی تمیز، آرام، دوستانه، راحت ، مطمئن و خوشایند صرف کند تا ضمن اینکه از غذا خوردن همراه دیگران لذت می برد طرز غذا خوردن و نحوه استفاده از قاشق، چنگال و لیوان را نیز بیاموزد.  بهتر است کودک را به جای اجبار ، تشویق به غذا خوردن کرد. علاقه به غذا خوردن زمانی بوجود می آید که غذا بصورت جالبی ارائه شود و کودک ببیند که دیگران هم غذاهای متنوع یا جدید را با لذت می خورند. ضمناً غذا باید به شکلی باشد که خوردنش برای کودک آسان باشد. مثلاً گوشت چرخ کرده را بهتر از گوشت تکه ای می پذیرد یا قطعات کوچک سیب زمینی یا هویج پخته شده یا لقمه های کوچک غذا را با میل و رغبت می خورد. در ابتدا کودک ۱ تا ۲ ساله ممکن است برای گرفتن یا برداشتن غذا از انگشتانش استفاده کند ولی بتدریج می تواند در گرفتن قاشق، چنگال و لیوان مهارت پیدا کند. ظرف غذا باید کوچک و کمی گود باشد تا غذا از آن بیرون نریزد . قاشق و چنگال و لیوان هم باید کوچک ، سبک و طوری باشد که کودک به راحتی آنرا بردارد و نگهدارد. بهتر است از قاشق و چنگال و بشقاب نشکن استفاده شود و از قاشقی که او را به یاد قاشق دارو می اندازد استفاده نکرد. کودک را به ویژه در شروع غذا که گرسنه است، باید تشویق کرد تا علیرغم ریخت و پاشی که می کند خودش غذا بخورد این کار را یاد بگیرد و مهارت و اعتماد به نفس پیدا کند، سپس وقتی خودش از خوردن خسته شد و یا در ضمن آنکه خودش غذا می خورد او را کمک کرد.  ● چه باید کرد تا کودک از غذا خوردن لذت ببرد؟ ▪ ساعات برنامه غذایی را خیلی عوض نکنید. ▪ مراقب باشید که زمان غذا خوردن، کودک خیلی گرسنه و یا خیلی خسته نباشد. ▪ سعی کنید میان وعده ها را ۵/۱ تا ۲ ساعت قبل از وعده اصلی غذا بدهید. ▪ بهتر است میان وعده ها خیلی شیرین حجیم یا چرب نباشند تا اشتهای کودک برای وعده اصلی غذا ، باقی بماند.  ▪ برای دسر یک ماده شیرین انتخاب کنید و آنرا بلافاصله بعد از غذا به او بدهید که جزو غذا به حساب بیاید. ▪ اگر غذای جدیدی به او می دهید که از خوردنش امتناع می کند تعجب نکنید آنرا همراه با غذایی که دوست دارد مثل برنج یا نان یا سیب زمینی به او بدهید. ▪ غذاها را خیلی زودبه زود و بر اساس تمایل او عوض نکنید . ▪ هنگام غذا دادن دعوا نکنید ، داد و قال راه نیندازید و برای خوردن غدا جایزه تعیین نکنید. ▪ بگذارید در مورد سیر شدنش خودش تصمیم بگیرد، اگر در یک وعده مقدار کمتری خورد مسلماً در وعده دیگر یا روز دیگر جبران می کند. در سن یک تا دو سالگی با توجه به مراحل تکامل کودک، شما انتظار نداشته باشید که هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب باشد . این مرحله ریخت و پاش بتدریج بهتر می شود. برخی کارهای او را مانند پرت کردن غدا ، بازی کردن هنگام غدا خوردن و … را می توان با آرامش و ملایمت و بتدریج محدود کرد. بسیاری از رفتارهای غذایی آرام آرام با بزرگ شدن کودک عوض می شوند.

منبع : پروفسور محمدحسین سلطان‌زاده مطالب پیشنهادی بررسی اثرات کافئین بر بدن عوارض شیرین کنندههای بدون کالری فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت ویژگی های ظروف آشپزی و اثر آن در پخت غذا