وقتی بچه‌ها دندان درمی‌آورند

دندان در آوردن یکی از مراحل تکامل کودک است و معمولا از حدود ۶ ماهگی آغاز می‌شود. این دندان‌ها تا سن ۳ سالگی کامل می‌شوند و تا این زمان معمولا کودک ۲۰ دندان درآورده است. اولین دندان‌ها …

دندان در آوردن یکی از مراحل تکامل کودک است و معمولا از حدود ۶ ماهگی آغاز می‌شود. این دندان‌ها تا سن ۳ سالگی کامل می‌شوند و تا این زمان معمولا کودک ۲۰ دندان درآورده است. اولین دندان‌ها معمولا دندان‌های جلو در فک پایین هستند. دندان درآوردن معمولا در کودکان دورانی همراه با درد و ناراحتی و گاهی همراه با افت وزن و بهانه‌گیری و گریه است. در این مدت معمولا گریه‌ها و نق‌نق بچه‌ها، خیلی از والدین را بی‌حوصله و کلافه می‌کند. بد نیست درباره این دوران، بیشتر بدانید...

مقدمات دندان‌ درآوردن در رحم آغاز می‌شود. هنگامی‌که کودک در رحم مادر است، جوانه‌های دندان‌ها شکل می‌گیرد. این جوانه‌ها بین ۳ تا ۱۲ ماهگی، به تدریج از زیر سطح لثه کودک بیرون می‌آید اما در بیشتر کودکان اولین دندان در حدود ۶ ماهگی مشاهده می‌شود که در همین زمان هم غذاهای معمولی به رژیم غذایی کودک افزوده می‌شود.

نشانه‌های دندان درآوردن

بعضی از کودکان بیش از حالت معمول بهانه‌گیر می‌شوند. این به دلیلی ناسور شدن، درد و تورم لثه قبل از بیرون زدن دندان‌ها است. این نشانه‌ها معمولا سه تا پنج روز پیش از نمایان شدن دندان‌ها ایجاد شده و به محض اینکه دندان از لثه بیرون می‌آید، ناپدید می‌شوند اما برخی از بچه‌ها هم هستند که اصلا علایم دندان درآوردن در آنها بروز نمی‌کند. بعضی بچه‌ها انگشت و یا اسباب‌بازی‌های خود را گاز می‌گیرند تا با فشار روی این وسایل کمی از درد آنها تسکین پیدا کند. برخی از بچه‌ها هم از خوردن غذاها به دلیل درد امتناع می‌کنند. خروج بیش از حد آب دهان در تعدادی از کودکان اتفاق می‌افتد که این ممکن است سبب بروز بثوراتی روی چانه و صورت آنها شود. دندان‌ها یکی پس از دیگری درمی‌آیند. دندان‌های جلوی پایین ابتدا درمی‌آیند، سپس دندان‌های پیشین بالا و نهایتا دندان‌های عقبی.

از دست شما چه کمکی ساخته است؟

والدین در بیرون آمدن دندان‌ها نقشی ندارند اما رعایت این نکات به کودک شما کمک می‌کند تا هنگام دندان درآوردن احساس بهتری داشته باشد و کمی از دردهای او تسکین یابد:

به کودک مسکن خفیفی بدهید که مناسب سن او باشد. البته می‌توانید با مشورت با دندانپزشک از داروهایی مثل استامینوفن و ایبوپروفن بدهید که با این کار کودک هم راحت می‌شود.

هرگز به کودکان زیر ۲۰ ماه آسپیرین ندهید چرا که ممکن است سبب بروز اختلالاتی مثل بیماری ری شود که بسیار بیماری جدی است.

به کودک وسیله‌ای نرم یا اسباب‌بازی پلاستیکی نرمی بدهید که در عین حال که تمیز است، کودک با گاز گرفتن و مالیدن آن به لثه کمی احساس راحتی پیدا کرده و خارش و درد لثه‌اش را برطرف کند.

خیلی از بچه‌ها چنین وسایلی را خود پیدا می‌کنند اما مراقب باشید وسیله‌ای که کودک به دهان می‌برد هم تمیز بوده و هم به اندازه‌ای کوچک نباشد که سبب خفگی او شود.

بسیاری از والدین از درمان‌های دیگری نیز استفاده می‌کنند. در داروخانه‌ها ژل‌هایی وجود دارد که روی لثه‌های کودک مالیده شده و با ایجاد بی‌حسی درد کودک تسکین پیدا می‌کند. اگر می‌خواهید از این ژل‌ها استفاده کنید، حتما برای اطمینان از ایمن بودن آنها با پزشک مشورت کنید.

می‌توانید یک حلقه نرم پلاستیکی را درون یخچال قرار دهید و پس از خنک شدن آن را به کودک بدهید تا آن را به لثه‌هایش بکشد. استفاده از این وسیله خنک‌ کمی از ناراحتی کودک را برطرف می‌کند.

مراقبت از دندان‌های تازه

با بیرون آمدن اولین دندان‌ها، تمیز کردن آنها به عهده والدین است. در سال اول لازم نیست دندان‌ها مانند بزرگسالان تمیز شوند اما می‌توانید یک مسواک کوچک و مناسب سن کودک برایش تهیه کنید و بعد از خوردن غذا و شیر با کمی آب دندان‌های او را آرام تمیز کنید. در ۱۸ ماهگی، کودک ممکن است آمادگی لازم برای یادگیری شستن دندان‌هایش را داشته باشد، با این حال باید به او کمک کنید تا دندان‌هایش را تمیز کند. می‌توانید از خمیردندان مخصوص کودک هم استفاده کنید. البته کودک نیازی به خمیردندان ندارد اما می‌توانید بعد از مصرف مواد غذایی شیرین فورا دندان‌هایش را بشویید. یادتان باشد که در ۳ سالگی بعد از اینکه همه دندان‌های شیری درآمد، او را به طور منظم‌ نزد دندانپزشک ببرید.

نگران نباشید

دندان درآوردن جزو فاکتورهای کنترل رشد و نمو کودک نیست و همانند قد و وزن و دور سر کودک که لازم است هر ماه تا یک سالگی کنترل شود، اهمیت چندانی ندارد. لازم نیست والدین در مورد زمان دندان درآوردن کودک خود نگران باشند چون دندان درآوردن در کودکان بسته به عوامل ارثی متفاوت بوده و در هر کودکی با کودک دیگر فرق دارد. همه کودکان چه زود و چه دیر تا ۳ سالگی همه دندان‌هایشان کامل می‌شود. شما در صورتی باید نگران دندان‌های کودک خود باشید که رشد دندان‌ها غیرمعمول و نامناسب باشد و با ناهنجاری‌هایی همراه باشد.

ترجمه: سهیلا عابدین