وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
یکی از تجربه های دوران جوانی دختر ها و پسرها خواستگاری است . هر کس که پا به عرصه ی متاهلی گذاشته باشد حداقل برای یکبار طعم شیرین این جریان را چشیده .خواستگاری در کشور ما دارای رسومات زیادی می باشد و درهر شهر و منطقه ای فرهنگ خاصی دارد . ولی در کل می توان برای ایران که یک کشور شرقی محسوب می شود آداب مخصوصی را بیان کرد:
اصول رایج خواستگاری :
1-تعیین زمان مراسم با وقت قبلی .
2- حضور افراد اصلی خانواده ی دو طرف در مراسم
3- همراه داشتن گل و شیرینی توسط خانواده داماد
4- حضور عروس خانم و آقا داماد در مراسم رسمی
5- معرفی کلی آقا داماد از لحاظ اعتقادی ، اخلاقی ، علمی ، مالی ،شغلی توسط یکی از بزرگان مجلس
6- صحبت عروس خانم و آقا داماد در مورد مسایل مختلف
7- تعیین مهریه
8- تعیین زمان عقد و عروسی
9- تعیین جلسه ی بعدی در صورت نیاز
اینها از اصول یا مراحلی رایجی است که در انجام هر خواستگاری صورت می پذیرد.
خواستگاری همیشه به یک مرحله نمی انجامد و یا بهتر است بگوییم اکثر اوقات به چند جلسه نیاز دارد . در زمان گذشته که این پدر و مادرها بودند که دختر را برای پسرشان انتخاب میکردند و معمولا پسرها تا قبل از عقد فقط از نام شریک آیندشون آگاه بودند و مرحله شناخت بعد از خطبه ی عقد صورت می پذیرفت ، خواستگاری با همان مرحله اول به اتمام میرسید ،همه چیز تعیین می شد و حتی گاهی عقد هم صورت می گرفت. ولی اکنون که تصمیم گیرنده ی اصلی دختر و پسر هستند و همه چیز بستگی به انتخاب و نظر آنها دارد ، برای آشنایی بیشتر جلسات متعددی را می طلبد.
خواستگاری اسلامی و ایرانی
می خواهیم در این قسمت یک خواستگاری اسلامی و ایرانی زیبا را با جزییات ، شرح دهیم :
با سبز شدن پشت لب آقا پسر خانواده ، نگاه مادر به دختران فامیل و در و همسایه و کوچه و خیابون و ... عوض میشه . نگاهی خریدارانه ، نگاهی پر از دریافت اطلاعات . اگر کمی تو حال و هوا باشی قطعا از زیر نگاه چنین آدم هایی فرار میکنی .
در اینجا فقط کافی است پسر کلمه با مسمای «زن » از دهانش خارج شود و اینجاست که لیستی پر از اسم های جور واجور دختر روبرویش ظاهر میشود.
جدا از طنز ماجرا ، خانواده ها در قبال خواسته ی فرزندشان برای ازدواج رفتار های متفاوتی را نشان می دهند .
عده ای از خدا خواسته می پذیرند و شروع به گشتن دختری مناسب ، زیبا ، هم سطح پسرشان و هم شان خانواده میکنند .
در مقابل عده ای با سردی مشکلات ازدواج و نداشتن شرایط کافی برای ازدواج و نداشتن پول و ماشین و خانه و هزار و یکی دلیل را برای به موقع نبودن این خواسته مطرح میکنند و پسر بیچاره را به صبر دعوت می کنند. و این که هنوز وقت داری فلانی زود ازدواج کرد بدبخت شد فلان کس هنوز سی سالشه و مجرده چه کار زن داری خودتو بدبخت نکن ...!!!!
و در نهایت عده ای هم با صبوری خاصی ، عملیات همسر یابی برای پسرشان را آغاز می کنند .
خلاصه بعد از یافتن دختر های مناسب از لحاظ های متفاوت ، نوبت به آشنایی بیشتر میرسد . در این جا دو حالت دارد:
1- دسته ی اول با شناخت اولیه از دختر و خانواده ، قراری با خانواده ی دختر می گذارند تا هم با وضع زندگیشان آشنا شوند و هم این که دختر را از لحاظ شکل و قیافه پسند کنند . در اینجا زحمت داستان به گردن مادر و احیانا خواهر یا خاله و عمه ی داماد می باشد . جلسه نیمه رسمی می باشد و می توان با جعبه ای شیرینی ، داستان را برای خانواده ی دختر شیرین تر کنند . در این جلسه معمولا نیمه ی اول به سکوت می گذرد تا با تعارف و شوخی و وضعیت هوا و اوضاع کشور و ... جلسه رونق پیدا می کند وجا برای حرف های اساسی تر ازقبیل وضعیت درسی و سن دو طرف و شغل پدرها و آقا داماد و وضعیت مالی باز می شود . در این بین اگر دو طرف زرنگ باشند میتوانند خصوصیات اولیه اخلاقی را بفهمند ( شوخ یا جدی بودن، جرق یا سنگین بودن ، مذهبی بودن ، اجتماعی بودن ، به پول و مادیات ارزش قائل بودن و...). پوشش دختر خانم در این جلسه یکی از مهم ترین چیزهاییست که زیر ذره بین قرار میگیرد و تجزیه تحلیل می شود . پس پیشنهاد می شود دختر خانم به گونه ای لباس بپوشد که شخصیتش است . مرتب و تمیز نه جرق و تنگ و مجلسی . انگاربرایش یک مهمان مهم و رو در وایسی دار آمده باشد .اکثر در خانواده های ایرانی دوست دارند دختر تا مجرد است در خانه ی پدری اش لباس های مناسب بپوشد و از پوشیدن لباس تنگ و کوتاه ونامناسب در خانه ی پدری برداشت خوبی نمی کنند . در این جلسه دختر خانم و خانواده اش باید حواسشان باشد که مادر و خانواده ی پسر با دیدی ذره بینانه وارد خانه ی آنها می شوند و هر چیزی ممکن است در نمره نهایی تاثیر داشته باشد . از طرز حرف زدن وبرخورد مادرو دختر و اعضای دیگر خانواده با یکدیگرو خندیدن و پذیرایی کردن و مرتب بودن خانه و سر و روی دختر خانم و لباس و دمپایی و چیندن میوه ها و و بشقاب و رنگ چای و در و دیوار خانه و هزاران نکته ی دیگر که شاید اصلا باور کردنی نباشد .( معمول خانواده های دختر از چنین جلسه ای استقبال چندانی نمی کنند مگر این که پنجاه به بالا آقا داماد را بپسندند .)
2- دسته ای دیگر از افراد از این جلسه صرف نظر می کنند و سعی دارند در مهمانی ای و یا کوچه خیابونی و یا دانشگاه یا مدرسه ی دختر خانم به طوری که او نفهمد او را زیر نظر بگیرند و بپسندند و برای جلسه ی اول با پسر به خواستگاری بروند و آشنایی مختصرقبلی از دختر و اخلاقیاتش و خانواده اش را به عهده ی واسطه ها و تحقیقات از اطرافیان بگذارند.
بعد از تحقیقات و بررسی های لازم و دیدن و پسندیدن ها ، نتایج را به پسر و پدر خانواده می دهند و اگر آنها هم تایید کردند و پسندیدند با زنگ زدن به خانه ی دختر خانم آنها را مطلع ساخته و با اجازه ی آ نها قرار خواستگاری میگذارند .
3- در بعضی خانواده ها این گونه رایج شده که آقا پسر خودش دنبال همسر ایده آلش می گردد و بعد از معرفی شخص مورد پسندش به پدر و مادر ، آنها دنبال تحقیق از خانواده ی او وپیگیری مراسم خواستگاری میروند .
در اینجا آقا پسر در دانشگاه و یا فامیل و.. با یافتن همسر مطلوبش ، گاهی دختر خانم را در جریان میگذارد و از او نظرش را می پرسد.
در واقع ماجرا کمی با دو دسته ی قبلی فرق دارد . چون در این جا شاید هنوز پدر و مادر هیچ کدام از این جریانات خبر نداشته باشند ، ولی دختر و پسر نظر یکدیگر را می دانند که این گونه برخوردها نه در خانواده ی دختر پسندیده است نه خانواده ی پسر بلکه طرز صحیح و درست در این مواقع به این گونه است که آقا پسر به محض آشنایی با دختر خانم و یافتن علاقه اش به او ، والدینش را در جریان بگذارد و بی گدار به آب نزند و نخواهد خودش همه ی کارها رابکند، چون نه پدر و مادر دختر می پسندد که فردی با دخترشان این گونه روابط داشته باشد و نه خانواده ی خودش . بنابراین اگر احیانا کسی را پسندید و احساس کرد برای همسری آینده اش مطلوب است ، می تواند هم با پدر و مادرش در میان بگذارد هم به صورت خیلی مودبانه و و محترانه با دختر خانم تا از نظر او مطلع شود البته باید حواسش باشد که در بعضی خانواده ها نمی پسندند قبل از مطرح شدن جریان خواستگاری ، دختر و پسر با یکدیگر صحبت کنند و قرار مدار بگذارند ، بنابراین بهتر است همه چیز طبق روال معمولی خودش پیش رود .و سعی شود نقش پدر و مادر به عنوان بزرگتر حفظ شود و نخواهیم همه چیز را طبق فهم خودمان عمل کنیم . چرا که گاهی احساس می کنیم فرد مورد نظر، همان فرد رویایی ما و هیچ کس بهتر از آن نمی شود و اگر او نشد دیگر هیچ کس. در حالی که شاید در رویاها و احساسات جوانیمان غرق شدیم و فرق خوب و بد را نتوانیم تشخیص دهیم و قدم در را ه کجی بگذاریم و تنها پدرو مادرانمان می توانند ما را ازاین اقیانوس عمیق احساسات نجات دهند، آنها که به دور از احساسات و با فکر و تدبر زوایای مختلف را میسنجند و آنچه به صلاح ماست را برایمان می خواهند .
مراسم شیرین و به یاد ماندنی خواستگاری
زمان خواستگاری
معمولا انجام مراسم خواستگاری را در شب غیر کاری و تحصیلی و اگر مناسبت هم در آن ایام باشد ، در مناسبتی قرار میدهند تا به برکت آن ایام زندگی این زوج جوان هم پر برکت و میمون آغاز شود. در روایات هم به این موضوع اشاره شده : حضرت امیر المومنین (علیه السلام) می فرمایند : « یوم الجمعه یوم خطبه و نکاح » « روز جمعه ، روز خواستگاری و ازدواج است » بحارالانوار،ج 103،ص273
و هم چنین در حدیث دیگری آمده : « سنت است تزویج در شب واقع شود.» و یا در حدیثی منقول به امام باقر (ع) آمده :«خبر رسید که شخصی زنی خواست در ساعتی که هوا گرم بوده است، در میان روز ، حضرت فرمودند که گمان ندارم که میان ایشان اتفاق و الفت به هم رسد . پس به زودی از هم جدا شدند . حلیة المتقین ص90
به موقع رفتن
در این نوع مراسم وقت شناسی خانواده ی داماد اهمیت بالایی دارد چون استرس ماجرا بالاست ،خانواده ی دختر دوست دارند هر چه سریعتر این مراسم شروع و تمام شود و اگر خانواده ی داماد به این جریان توجه نکند قطعا باعث دلخوری عروس خانم و خانواده اش می شود و باید مواظب باشیم از ابتدا جلوی این جور دلخوری ها رابگیریم .
گل و شیرینی
گل خواستگاری یکی از به یاد ماندنی ترین گل زندگی هر دختری می باشد . دختر ها معمولا از روی دسته گل آقا داماد می توانند سلیقه ، میزان دست به جیب بودن و... را بفهمند و اگر از قبل ماجرا می دانیم داستان خواستگاری قرار است به دفعات متعدد بینجامد لازم نیست برای هر دفعه گل و شیرینی گران قیمت و عالی تهیه کنیم بلکه می توانیم برای دفعه ی اول از گل و شیرینی در سطح متوسط به بالا استفاده کنیم و در دفعات بعد تنها به شیرینی و یا چند شاخه گل زیبا و ساده بسنده کنیم .
گل به صورت دسته ای یا سبدی بستگی به سلیقه ی خانواده دارد ولی گل های سبدی از جلوه ی خاصی برخوردار است و هم چنین پیشنهاد میشود از گل طبیعی استفاده کنند .
بهتر است گل دست یکی از خانم های همراه و شیرینی به دست مادر شوهرو یا خواهر شوهر باشد و آقا داماد به علت استرس زیادی که دارد و اینکه باید خودش را جمع و جور کند و با اعضای خانواده ی عروس خانم سلام و احوالپرسی کند، لازم نیست گل و شیرینی به دست بگیرد چون احتمال خرابکاری در این مواقع بسیار بالاست .
حضور عروس خانم در مراسم
عروس خانم که شخصیت اول داستان است برای جذاب شدن ماجرا لازم نیست در ابتدای ورود خانواده داماد به استقبال بیاید بلکه بهتر است بعد از پذیرایی مهمانان وزمانی که خوش و بش هایشان را کردند و جلسه حالت رسمی بودن به خود گرفت توسط پدر یا مادرش صدا زده شود و با آوردن چای یا شربتی خنک به مجلس بپیوندند.
معرفی آقا داماد و عروس خانم
بعد از وارد شدن عروس خانم به مجلس و رسمی شدن جلسه ،یکی از افراد همراه داماد ( پدر داماد ، برادر بزرگتر ، دایی یا عموی بزرگ )با اجازه گرفتن از خانواده ی عروس ، شروع به آغاز جلسه می کند.
بعد از خانواده ی آقا داماد نوبت به خانواده ی عروس خانم میرسد ، در اینجا پدر عروس خانم می تواند در ابتدا کمی از خصوصیات دخترش را به طور کلی بیان کند و هم چنین صحبت های دیگری از قبیل فرهنگ خانواده ، توقعات کلی خانواده از داماد و یا مسایلی که گفتنش بسیار مهم و تاثیر گذار است را بیان کند . در نهایت هم اگر مساله ی مبهمی و یا سوالی بود از خانواده داماد بپرسند .
به قول یکی از اساتید ، تا قبل از اجرای صیغه ی عقد وهنگام خواستگاری باید مو رو از ماست کشید ولی با خواندن خطبه ی عقد ، دیگر شتر دیدی ،ندیدی .
واقعا هم به همین صورت است در هنگام خواستگاری هرچه بپرسیم و تحقیق کنیم ،ضرری ندارد بلکه عاقلانه تر است ولی هنگامی که عقد واقع شد ، دیگر جای تحقیق و پرس و جو کردن نیست ( البته دوران عقد هم اگر به مساله مشکل داری ، مانند اعتیاد و یا تارک الصلاه بودن طرف مقابل و یا خدای نکرده مفسد وشرابخوار بودن فرد مقابل پی بردیم به سرعت باید جلوی قضیه رابگیریم . از این باب دوران عقد را هم میتوان فرصتی دانست که با نزدیک شدن خانواده ها و دختر و پسر به یکدیگر و شناخت دقیق تری نسبت به هم میتوان جلوی حوادث تلخ آینده را گرفت.) بنابراین از پرسیدن در جلسه ی خواستگاری خجالت نکشیم و به این فکر کنیم که با کوتاهی ما در این ماجرا ، ممکن است زندگی فرزند عزیزمان را نابود کنیم.
در قسمت بعد خانواده ی داماد بحث صحبت کردن عروس خانم و آقاداماد را پیش می کشد و با گرفتن اجازه از پدر عروس ،خواهان صحبت انها میشود .
جلسه حساس و رو در روی دختر خانم وآقاپسر
نکاتی که در این جلسه قابل توجه است:
1- موضوعات جلسه
2- حد ومرز نگاه در این جلسه
چند نکته
1. در این جلسه دختر خانم و آقا پسر باید توجه داشته باشند که به یکدیگر وقت و فرصت حرف زدن بدهند .گاهی در بعضی خانواده ها دختر به حساب حیا ، غرور ، خجالت و ...مهلت به گفت وگو نمیدهد بلکه همان اول تند تند حرف هایش را میزند و می خواهد جلسه به پایان رسد یا بالعکس ، پسر صحبتش را میکند و بلند میشود که برود . و حتی گاهی بدتر از اینها جلسه به سکوت میگذرد .
همان طور که گفتیم این جلسات جای خجالت و حیا در حرف زدن نیست هرچه بیشتر بپرسیم و بگویند و بشنویم شناخت بالاتر می رود همان طور که در احادیث داریم ؛ انسان در زیر زبانش پنهان است و یا تا آدمی حرف نزند شناخته نشود. خلاصه هرچه این جلسات ما پربارتر و از قبل درباره اش بیشتر فکر شده باشد ، به نفع خودمان است . گاهی میتوان با یک سوال ساده و یا گفتن بعضی خصوصیاتمان در این جلسه جلوی بسیاری از مشکلات و سوءتفاهم ها را بگیریم.
2. دختر خانم و آقاپسر باید دقت کنند ، محبت افراطی و ابراز علاقه بیش از اندازه در این جلسات نه تنها هیچ فایده ای و سودی ندارد بلکه آنها با این کار، چشم و گوش یکدریگر را رو به عیب ها و حقایق می بندند ، و وابستگی کاذب و بیجا ایجاد می کنند و در صورت به هم خوردن ماجرا ضربه سخت روحی خواهند خورد.(تا خطبه عقد خوانده نشود هرچند همه چیز مرتب باشد احتمال به هم خوردن این جریانات بالاست) .هم چنین این گونه ابراز علاقه ها وقتی جواب میدهد و مفید واقع میشود که این زوج جوان زیر سایه ی امن ازدواج ، زن و شوهر هم باشند.
تا آدمی به دام عشق نیفتد راحت تر می تواند بین بد و خوب را بفهمد و تصمیم درست تر را بگیرد ولی امان از وقتی که پرده ضخیم عاشقی برروی چشمان جوان بیفتد دیگر نه عیب حالیش می شود و نه حرف دیگران .
باید توجه داشته باشیم بعضی افراد با استفاده از همین غریزه ی زیبا ی آدمی دست به فریبکاری (مخصوصا دختران) میزنند ، پس حواسمان باشد معمولا افرادی که سعی دارند فقط با الفاظ زیبا و محبت های افراطی و بیش از حد ، خود را خواهان دختر نشان دهند ( و یا گاهی بالعکس ) ریگی به کفش دارند و از این طریق می خواهند عیب های خودشان را بپوشانند تا به مراد خودشان برسند .
موضوع جلسه یا سوالات خواستگاری
معمول این جلسات به رد و بدل سوال و جواب از یکدیگر میگذرد و البته صحبت های دیگری از قبیل برنامه ها ، هدف ها ، انگیزه ها و ..
چه سوالاتی بپرسیم ؟ چه حرف هایی بزنیم ؟
در ابتدا قابل ذکر است که گاهی پاسخ این سوالات برای ما روشن است به هر دلیلی ( آشناییت قبلی ، فامیل بودن ، همسایگی و..). و گاهی باید در بعضی سوال ها بیشتر جزیی شویم ودرباره بعضی مسایل که شخصا حساسیت بیشتری داریم، بیشتر دقت کنیم که تشخیص همه ی این ها به عهده ی خود دختر و پسر است و البته خیلی خوب است که قبل از خواستگاری با پدر مادر، استاد یا مشاور درباره ی سوالات این جلسه و طرز برخورد سوال شود.
در این جا به یه سری ازسوالات اساسی و مشترک می پردازیم :
سوالات کلی
1- برنامه ی شما برای آینده ؟
2- از همسر آیندتون چه توقعی دارید ؟
3- نگاه شما به زن ؟ یا بالعکس
4- وظایف یک زن در مقابل همسرش ؟ و وظایف یک مرد در مقابل همسرش ؟
5- میزان رفیق بازی و یا اجتماعی بودن ؟
6- اهمیت شما به مسایل سیاسی کشور و اوضاع اقتصادی کشور ؟
7- وابستگی شما به کدام یک از اعضای خانوادتون بیشتر و تا چه حد است؟
8- به برنامه های عبادی و دینی تا چه اندازه اهمیت می دهید؟
9- میزان ارزش و اهمیت خانواده و افرد فامیل به دین و اخلاقیات؟
10- مهمترین ارزش در نظر آقا داماد یا عروس خانم و خانواده ها(مادیات ، اخلاق ، تحصیل، خانواده ، فرهنگ ، سیاست ، زیبایی و...)؟
11- هدف از تصمیم به ازدواج ؟
12- هدف از تحصیل ، زندگی ، کار و..؟
13- نظر شما درباره ی تحصیل و کار کردن خانم ها ویا بهتر بگوییم همسرتان در خارج از منزل ؟
سوالات جزیی
1- موثرترین فرد در زندگی ؟
2- دوست داشتنی ترین فرد در زندگی ؟
3- در هفته چقدر وقت برای رفقا و گردش با آنان می گذارید؟
4- به کار کردن بیشتر علاقه دارید یا تحصیل ؟
5- با چه کسی بیشتر از همه صمیمی هستید ؟
6- در بین دوستانتان بیشتر به چه چیزی معروفید ؟
7- الگوی واقعی شما در زندگی چه کسی است و دوست دارید در نهایت به کجا برسید ؟
8- بزرگترین آرزوی شما؟
9- میزان مطیع بودن شما در مقابل پدر و مادرتان ؟
10- به نظر خودتان بزرگترین ایرادی که دارید چیست ؟
11- در خانواده به چه چیز شما بیشتر ایراد میگیرند؟
12- در برخورد با اعضای خانواده بیشتر مهربانید یا نامهربان ؟
13- طرز برخوردتان با افراد نامحرم ( هم کلاسی ، فامیل ، همسایه و..)؟
14- دوست دارید برای یکبار سیگار بکشید یا تا به حالا طعم آن را امتحان کردید ؟
15- چند نفر از دوستانتان سیگار می کشند و یا اهل قلیان و ...هستند ؟
16- اگر روزی مجبور شدیم ازخانواده هایمان جدا شویم ، می توانید تحمل کنید؟
17- چه چیزی به شما بیشترین آرامش را میدهد و در مواقع ناراحتی با آن آرامش پیدا می کنید؟
18- اوقات بیکاری و فراغتتون را چگونه پر می کنید؟
سوال نهایی : اگر مرا به عنوان شریک زندگی آیندتون پذیرفتید ، علتش چیست ؟ چه خصوصیتی در من موجب این تصمیم شده است ؟
این سوال بیشتر از این که مطرح کردنش مهم باشد جوابش مهم است . خیلی از جوانان این سوال را بعد از مدتی از دوران عقد و حتی عروسیشان از هم میپرسند وحتی آن موقع هم جواب آن را نمی دانند و دلیل تصمیمشان را به تصمیم پدر و مادرانشان موکول میکنند در حالی که هر دختر و پسری قبل از عقدش برای انتحاب و تصمیمش باید دلیل محکمی داشته باشد که بعد از خطبه ی عقد نتواند با تقی به توقی خوردن ، بخواهد زیر زندگی و قول و قرارش بزند و نا امید و زده شود.
بنابراین زمان درست پرسیدن این سوال، در جلسات خواستگاری است . در واقع با شنیدن پاسخ این سوال ،طرف مقابل به طور کلی متوجه توقعات همسر آینده اش از خودش می شود.
دختر خانم و آقا پسر ، اگر متوجه شدند که حرف هایشان تمام نشده و نیاز به جلسه ای دیگری دارند ، خوب است به یکدیگر بگویند و با هماهنگی هم ، آقا داماد به دیگران اطلاع دهد تا در همان جلسه ی خواستگاری و یا بعدا قرار جلسه ی بعدی گذاشته شود . البته بهتر است که زمان جلسه ی بعدی خیلی دور تر نباشد و هر چه به هم نزدیک باشد تصمیم گیری راحتر وبهتر است .
اگر هردو طرف احساس می کنند نیازی به صحبت کردن دیگر ندارند ، دختر خانم به پدر و مادرش نتیجه را می گوید و قرار میشود که جواب نهایی فردا یا پس فردا ، با زنگ زدن خانواده ی داماد داده شود ( چه مثبت ، چه منفی ).
2- حد و مرز نگاه در این جلسه
دین مبین اسلام که برای لحظه لحظه ی آدمی برنامه دارد و انسان را با تمام حساسیت ها و روحیاتش درک میکند ،در این موقعیت هم ما را تنها نگذاشته و به ما دستور العمل هایی داده است.
در اینجا به چند استفتاء از مراجع عظام تقلید راجع به نگاه در خواستگاری می پردازیم تا نظر دقیق اسلام را بهتر بدانیم :
پرسش1 : در چه صورت می توان به چهره ،گردن وموهای دختری که قصد ازدواج با او را داریم ،نگاه کنیم؟
همه مراجع : نگاه به دختر مورد نظر ، با شرایط ذیل جایز است :
1-به قصد لذت و ریبه نباشد (هرچند بداند بانگاه ، لذت قهری پیدا شود )
2- برای آگاهی از وضع جسمانی دختر باشد ( پس اگر از حال او آگاه است ، نگاه به او جایز نیست )
3- مانعی از ازدواج در میان نباشد
4- احتمال بدهد دختر او را رد نمی کند.
پرسش 2 :مرد تا چه اندازه میتواند به بدن زن ، هنگام خواستگاری نگاه کند ( البته با رعایت شرایط خاص خود )؟
آیات عظام امام ،خامنه ای، فاضل : می تواند به بدن دختر نگاه کند ؛ هرچند احتیاط مستحب است که تنها به دست و صورت و پاها ، مو و مقداری از بدن ( مانند گردن وبالای سینه ) اکتفا کند .
آیات عظام بهجت ، تبریزی ، سیستانی و مکارم : تنها میتواند به دست و صورت ، پاها ، مو و مقداری از بدن (مانند گردن و بالای سینه ) دختر نگاه کند . پرسش ها و پاسخ ،احکام ازدواج ،21،ص46
در روایتی از پیامبر اکرم در این باب این گونه آمده :
*رسول اکرم (ص) فرمودند : دیدن زن قبل از ازدواج باعث امید و سازش و توافق بیشتر است .فروع کافی
تحقیق کردن
تحقیق درباره ی خواستگار دو مرحله دارد :
یکی قبل از خواستگاری و یکی هم بعد از انجام مراسم خواستگاری
مرحله اول : از آنجا که در امر ازدواج شکل و شمایل ( مخصوصا دختر) تاثیر بسیار و مهمی دارد خانواه پسر به محض پیداکردن دختری برای پسرشان ، اولین اقدامی که انجام میدهند این است که او را ببینند و بپسندند . ولی در خانواده ی دختر (باز هم مخصوصا برای خود دختر) این پسندیده نیست که هرروز کسی سرش را بندازد پایین و وارد خانه شود و او را به نظاره بنشیند که آیا او را می پسندد یا نه . بنابراین بعد از تماس اولیه ، باید به خانواده ی دختر اجازه دهند تا یک پرس و جو کلی کنند و بعد از تاییدشدن ویژگی های کلی آقا پسر اجازه ی ورود خانواده ی داماد را بدهند .
در این مرحله تحقیق کلی کافی است .که بیشتر این تحقیق از خود خانواده و پدر ومادر داماد میشود ؛از قبیل : شغل و سن و تحصیلات وشغل پدر و دانشگاه و رشته و...
مرحله ی دوم که واقعا حساس ومهم و سرنوشت ساز است تحقیق بعد از خواستگاری است که این بیشتر به عهده برادر بزرگتر و پدر و مادر دختر است .
در اینجا با گرفتن شماره ی دوستان و اقوام و محل کار و آدرس منزل و محل کار از خود خانواده ی داماد ، به سراغ آنها میروند و نظر آنها را می پرسند.
در اینجا می توانند سوالاتی از قبیل اخلاق پسر و خانواده ، طرز برخورد با همکاران و رفقا ، خوش قول و خوش وعده بودن ، راستگو بودن ، اهل دود و دم نبودن ، تنبل و یا زرنگ بودن ، فعال بودن در چه عرصه هایی و... بپرسند .
والدین گرامی خیلی باید دقت کنند که در امر ازدواج ( مخصوصا زمانی که دو طرف کاملا از هم بیگانه و غریبند)عجله نکنند . گاهی ممکن است خواستگار مورد نظر و یا حتی دختر مورد نظر از لحاظ خصوصیات کلی ( تحصیلات ، سن ، اخلاق ، قیافه ، شغل و...) مناسب باشد ولی از لحاظ فرهنگ واعتقادات که دو قاعده ی مهم در یک زندگی هستند مخالف خانواده ی آنها باشند که این نکته معمولا بعد از عقد و گاهی حتی بعد از عروسی بروز داده میشود و زندگی را بر دختر و پسر جهنم می کند . بنابراین پدر و مادر در این قسمت وظیفه ی خطیری دارند چون از این تفاوت فرهنگ و عقاید و مشکلات پس از آن ، جوانان با خبر نیستند وبه آن توجه نمی کنند. ( متاسفانه گاهی به جای این که پدر و مادر ها حواسشان را جمع کنند ، با مقایسه با دوران های خودشان این مسایل را بی اهمیت می دانند و اصل را چیزهای دیگر میدانند.)
و همچنین پدر و مادر باید از خوب تحقیق کردن ، دریغ نکنند . در این زمانه که آدمی در اتاق خود می تواند با جهانی در ارتباط باشد به قدری پیچیده می شود که گاهی حتی پدر و مادرش هم ازاو بی خبرند و او را نمی شناسند . هم والدین دختر و هم والدین پسر باید حواسشان را جمع کنند و نخواهند مانند گذشته ازدواج و خواستگاری و تحقیق را با پرس و جویی جزیی فیصله دهند که پشیمانی آینده ازآن خودشان خواهد بود .
دعای قبل از خواستگاری
از امام جعفرصادق علیه السلام روایت شده که هرگاه کسی اراده ی خواستگاری نماید, دو رکعت نماز بگزارد و حمد الهی گوید و این دعا را بخواند:
«اللهمَّ اِنّی اُریدُ اَن اَتَزَوَّجَ فَقَدِّرَ لِی مِنَ النِّساءِ اَعَفَّهُنَّ فَرجَاً وَاَحفَظَهُنَّ لِی فِی نَفسِها وَ مالی , وَ اَوسَعَهُنَّ رِزقاً وَ اَعظَمَهُنَّ بَرَکةً،وَ فَقَدِّر لِی وَلَداً طَیّباً تَجعَلَهُ خَلَفاً صالِحاً فِی حَیوتِی وَ بَعدَ مَوتِی» حلیة المتقین. ص90
تعیین زمان عقد
بعد از انجام خواستگاری و تحقیقات و جواب مثبت دختر خانم ، نوبت به تعیین زمان عقد و جشن میرسد . در این قسمت از ماجرا نظر خانواده ها در مورد زمان عقد و عروسی وگرفتن مراسم و جشن با هم تفاوت دارد . ولی باید به نکته ای مهم توجه کنند ؛ آن هم طولانی نکردن فاصله ی بین خواستگاری و خطبه ی عقد است . در این مدت دختر و پسر دچار فکر و خیال و دودلی میشوند . در واقع فاصله هر چه بیشتر شود جولانگاه شیطان برای ایجاد دودلی و دو به هم زنی زیاد می شود همان طور که در احادیث است وقتی دو نفر با هم ازدواج میکنند شیطان به ناله در می آید بنابراین شیطان به هر چیزی دست می زند و هرکاری می کند تا ازدواج صورت نگیرد. بنابراین ما نباید با ایجاد فاصله ی زیاد ، به شیطان فرصت دهیم . چون از نظر قانونی و شرعی دختر و پسر هیچ محدودیتی ندارند هر لحظه به این فکر می کنند که شاید اشتباه می کنند ، گاهی حتی خسته می شوند و میترسند و شک میکنند و به راحتی زیر همه چیز میزنند .
پس بهتر است با اجرای سریع خطبه ی عقد و مراسم کوچکی این دو جوان عاشق را به راحتی به آرزویشان برسانیم و آنها را از خطرات زیادی نجات دهیم و ناله ی شیطان رجیم را بلند کنیم و خداوند متعال را از خود خشنود سازیم.
بیشتر بدانیم؟