ازدواج، تاریخچه ای به قدمت پیدایش انسان ها در کره زمین دارد و در تمام مکاتب و ادیان مطرح است اما هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای این موضوع اهمیت قایل نبوده است. اسلام اساس ترقی و رشد و تکامل در تمامی شؤون زندگی را در چگونگی تشکیل خانواده ها می داند و برای این مهم اهدافی در نظر گرفته است; قرآن مجید خلقت همسران و ایجاد رشته مودت و دوستی بین زن و مرد را از نشانه های شناخت خداوند شمرده و به برخی از فواید ازدواج مانند آرامش روحی و جسمی، ارضای غریزه جنسی، ایجاد دوستی و علاقه، بقای نسل و تکامل فرد، اشاره می کند: «از جمله نشانه های وجود خداوند این است که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفریده تا بدان ها آرام گیرید و میان شما و آنها دوستی و مهربانی قرار داد. در این (دوستی و محبت) برای کسانی که تفکر می کنند، نشانه هایی وجود دارد.» (روم: ۲۱)
معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام
۱) داشتن ایمان، تقوا و حسن خلق
ایمان و تقوا ملاک اصلی انتخاب همسر است. در سایه ایمان و تقواست که روابط عمیق عاطفی بین زوجین ایجاد می شود. نزد چنین همسرانی، زمینه تا حدود زیادی برای پرورش صحیح فرزندان فراهم است و زن و شوهر می توانند بر همه مشکلات زندگی، اعم از اقتصادی و روانی، فایق آیند و فرزندان خود را مطابق موازین و برنامه های دینی تربیت کنند. در این زمینه، رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «زن را برای زیبایی اش به همسری مگیر; چون ممکن است جمال زن باعث پستی و سقوط اخلاقی اش بشود. همچنین به انگیزه مالش، با او پیوند زناشویی برقرار مکن; زیرا مال می تواند موجب طغیان او گردد، بلکه به سرمایه دینی اش متوجه باش و با زن با ایمان ازدواج کن.» (۱) دو اصل دین و اخلاق نیک، ملاک های اصلی برای شایستگی زن و شوهر است و این اصل چه در دوران جنینی و شیرخوارگی، و چه در سایر مراحل زندگی کودک و تربیت او نقش به سزایی دارد. پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمایند: «بهترین زنان شما زنی است که وقتی همسرش به او می نگرد، شاد و مسرورش گرداند.» (۲)
جابر بن عبدالله انصاری می گوید، در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله بودم. آن حضرت درباره همسر شایسته چنین فرمود: «بهترین همسران شما کسانی هستند که دارای ده خصلت باشند:
۱) برای آمدن فرزندان متعدد آمادگی داشته باشند.
۲) مهربان باشند.
۳) عفت و پاکدامنی خود را رعایت کنند
۴) در میان بستگان خود عزیز و سربلند باشند.
۵) نزد شوهر فروتن باشند.
۶) خود را برای شوهر بیارایند و خود را به او بنمایانند.
۷) نسبت به نامحرمان خود نگه دار باشند و پوشش خود را حفظ کنند.
۸) از شوهر حرف شنوی و اطاعت داشته باشند.
۹) در مسائل جنسی، میل شوهر را جلب کنند.
۱۰) در عشق و علاقه به شوهر، افراط نکنند و حد اعتدال را حفظ نمایند.» (۳)
در جایی دیگر، رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «من سعادة المرء الزوجة الصالحة »; (۴) از سعادت مرد این است که دارای همسری شایسته و خوب باشد.
درصد بالایی از اختلافات بین زن و شوهرها در نتیجه نبودن طرفین در یک شان و طبقه است.
۳) اصالت خانوادگی
اسلام تاکید دارد که درباره سابقه خانوادگی همسر، تحقیق لازم صورت گیرد و به خصوص، مراتب ایمانی و اخلاقی او در نظر گرفته شود و نیز تا حد امکان، همسر از خانواده ای پاک و عفیف انتخاب گردد. این اصالت خانوادگی در نحوه زندگی جدید و در نسل بعد تاثیر دارد. اگر نطفه، که متاثر از خصایص وراثتی والدین است، ناسالم باشد، دیگر امیدی به اصلاح فرزند نیست. به همین دلیل امام صادق علیه السلام می فرمایند: «با خانواده شایسته ازدواج کنید; زیرا خصایص والدین و اجداد به نسل بعدی سرایت می کند.» (۵) پیامبر گرامی اسلام (ص) در این مورد به مردم آگاهی می دهند و می فرمایند: «ای مردم بپرهیزید از گیاهان سبز و خرمی که در مزبله دان ها پرورش یافته است.» (۶) "زنان زیبا و خوب رویی در خانواده بد".
۴) توجه به کفویت
ازدواج با افراد هم کفو و هم شان باعث توافق بیشتر در زندگی می شود; کفویت در جنبه های ایمانی، فکری، اقتصادی و... مطرح است، اما تکیه اساسی اسلام در کفویت، بیشتر بر مساله ایمان و اعتقاد است. علت اینکه پیامبر (ص)، حضرت علی علیه السلام را برای همسری دختر خود انتخاب نمودند، همین مساله بوده است. امام صادق علیه السلام می فرمایند: «کفو (هم ردیف در ازدواج) کسی است که عفیف باشد و مالی هم داشته باشد». (۷)
پیامبر فرمودند: «هر مؤمنی کفو زن مؤمنه و هر مرد مسلمانی کفو زن مسلمان است.» (۸)
عدم سلامت، مانع از ازدواج نیست، ولی در تداوم زندگی مشترک اثر منفی دارد. بر همین اساس، علمای اخلاق با استفاده از روایات اسلامی، گفته اند: با شش گروه از زنان ازدواج نکنید; یک گروه از اینها زنان انانه هستند; یعنی بسیار ناله می کنند، مریض احوالند و خود را به بیماری می زنند. (۹) پیامبر اسلام (ص) فرمود: «پیش از ازدواج، درباره مزایای جسمی دختر مورد نظرت تحقیق کن; زیرا این بررسی در ایجاد الفت و محبت و توافق های بیشتر بین تو و همسرت پس از ازدواج، تاثیر زیادی دارد.» (۱۰) سلامت فکر و اندیشه نیز بر سلامت رفتار و اعتدال در برخوردها، اثر بسزایی دارد; زیرا روابط انسانی زوجین، تابع شرایط نفسانی و روانی آنهاست و با عدم وجود سلامت روان، نمی توانند روابط مستحکم خانوادگی را بنیان گذارند.
پی نوشتها
۱. ملامحسن فیض کاشانی، محجةالبیضاء، ج ۳، ص ۸۵
۲. جمالالدینمحمدالابشیهی،المستطرف، ج ۲، ص ۲۱۸
۳. محمد بن یعقوب کلینی، فروع کافی، ج ۵، ص ۳۲۴ محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۴
۴. محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج ۵، ص ۳۲۷
۵. حسن بن فضل طبرسی، پیشین
۶. محمد بن یعقوب کلینی، پیشین، ج ۵، ص ۳۳۲
۷. وافی، ج ۳، ص ۱۸
۸. محمد بن یعقوب کلینی، پیشین، ج ۵، ص ۳۴
۹. همو، فروع کافی، ج ۵، ص ۳۲۵
۱۰. محمد بن حسن حر عاملی، باب ۳۵
http://www.aftabir.com/
مطالب پیشنهادی
چه ورزش هایی سلامت کودکان را تامین می کند؟
ورزش چگونه در درمان و پیشگیری از سرطان سینه زنان کمک می کند؟چگونه عملکرد فیزیولوژیکی و روانی میانسالان افزایش می یابد؟
تکنیک های توان بخشی ورزشی در بیماران مبتلا به آسم