کم خونی یک بیماری بسیار شایع و به معنی تعداد کم گلبول های قرمز و یا میزان کم هموگلوبین می باشد، از آنجایی که هموگلوبین مسئول حمل اکسیژن از ریه ها به تمام سلول های بدن است، وقتی کسی دچار کم خونی می شود علامت هایی مانند کم شدن انرژی و زود خسته شدن نمایان می گردد و در کم خونی های حاد علائم شدیدتری مانند غش، افزایش عفونت در بدن و... نیز پدید می آیند.
علل کم خونی:
کم خونی می تواند علل مختلفی داشته باشد. بنا بر تجربه ما یکی از شایعترین علل آن ازدیاد مس در بدن می باشد. این مشکل بدرستی توسط خیلی از پزشکان قابل درک نیست. عوارض و علائم این نوع کم خونی کاملاً شبیه حالتی است که فرد دچار کمبود آهن است و در اکثر مواقع بصورت اشتباه با تجویز قرص آهن درمان می شود.
انواع کم خونی:
کم خونی فقر آهن و رابطه آن با مس: مس برای تبدیل آهن از فرم Ferric به فرم Ferrous و همچنین برای داخل شدن آهن در مولکول هموگلوبین و برای تولید آن احتیاج است، وقتی میزان مس در بدن در حد متعادل نباشد سبب ایجاد اختلال در این چرخه می شود. به عبارتی فرد واقعاً دچار کمبود آهن نمی باشد بلکه مس زیاد باعث اختلال در نقش آهن شده، این نوع کم خونی در زنان جوان و کودکان بسیار شایع است گرچه هر فردی می تواند به آن مبتلا شود. این نوع کم خونی که به خاطر ازدیاد مس می باشد در آزمایش خون کاملاً شبیه حالتی است که فرد دچار کمبود آهن است، اما علت و نوع درمان آن کاملاً متفاوت بوده و معمولاً با خوردن قرص آهن بطور کامل رفع نمی شود و مصرف قرص آهن در خیلی از افراد باعث ازدیاد آهن و بروز مشکلات مرتبط با آن از قبیل ریزش مو، دیابت، کبد چرب و... می شود.(جهت مطالعه بیماری ازدیاد مس اینجا کلیک کنید)
معمولاً افراد به اندازه کافی آهن از طریق مواد غذایی دریافت می کنند و غیر از موارد نادر کسی نیاز به مکمل آهن ندارد، امروزه ازدیاد آهن که یکی از عوارض آن کبد چرب می باشد به یک بیماری شایع تبدیل شده که در اثر استفاده از مکمل های آهن و یا مولتی ویتامین های حاوی آهن بوجود می آید. (جهت مطالعه بیماری ازدیاد آهن اینجا کلیک کنید)
کم خونی فقر ویتامین B12 : این نوع کم خونی در افراد مسن تر و گیاه خواران شایع است. معمولاً افراد با افزایش سن با کاهش جذب ویتامین B12 از طریق دستگاه گوارش مواجه می شوند. این یک مشکل بسیار جدی در افراد مسن بخصوص بالای 60 سال می باشد.
ویتامین B12 فقط در منابع حیوانی مانند تخم مرغ و گوشت یافت می شود و افراد گیاه خوار نیز در معرض این نوع کم خونی می باشند. عوارض این نوع کم خونی بسیار شدید و گاهی کشنده است از جمله تخریب دائم مغز، گیجی، از دست دادن حافظه، جنون و حتی مرگ را می توان نام برد، البته با تشخیص به موقع پزشک و با تزریق این ویتامین به راحتی قابل درمان است.
کم خونی به خاطر وجود فلزات سمی بویژه سرب: مسمومیت با سرب نیز می تواند یکی از عوامل کم خونی و سایر بیماری های خونی باشد، معمولاً در شهرهای صنعتی و آلوده به خاطر وجود سرب زیاد در هوا بسیار شایع است. متأسفانه آزمایش های دقیقی برای تشخیص مسمومیت با سرب وجود ندارد چون این فلز معمولاً در مغز استخوان و بافت های غیر قابل دسترس بدن رسوب و نفوذ می کند.
کم خونی به خاطر کمبود ویتامین ها:
کمبود ویتامین C باعث کاهش جذب آهن از طریق دستگاه گوارش شده و می تواند سبب بروز کم خونی فقر آهن شود.
کمبود ویتامین E ثبات غشای سلولی گلبول های قرمز خون را کاهش و باعث کوتاه شدن عمر آن ها می گردد که سبب بروز کم خونی می شود.
کمبود و ازدیاد مس در بدن می تواند در ورود آهن به هموگلوبین ایجاد اختلال و سبب بروز کم خونی شود.
کمبود روی می تواند باعث ازدیاد مس در بدن و بروز مشکلات ذکر شده گردد.
کمبود ویتامین های گروه B مثل فولیک اسید، B6 و به ندرت B2 و B5 نیز می تواند باعث کاهش تولید گلبول های قرمز گردد.
سایر علت های کم خونی:
داروها و کم خونی: این یک حالت بسیار شایع دیگر از کم خونی و به خاطر خون ریزی داخلی و بیشتر هم از ناحیه معده است و معمولاً در افراد مسن تر که برای دردهای خود از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایروفن، ژلوفن و غیره استفاده می کنند دیده می شود. این داروها باعث تخریب جداره معده شده که موجب خونریزی داخلی می شود و در برخی از موارد حتی باعث مرگ می گردد. این نوع کم خونی معمولاً با قطع داروها ذکر شده از بین می رود. توصیه می کنیم هیچ گاه برای دراز مدت از آسپرین و سایر داروهای ذکر شده استفاده ننمایید.
عفونت در بدن: برخی از عفونت ها در بدن باعث ایجاد کم خونی می شود. طی یک مکانیزم جالب بدن جلوی ورود آهن به جریان خون را می گیرد چون آهن باعث رشد برخی از باکتری ها در بدن می شود. زمانی که عفونت از بدن شخص دفع شود این نوع کم خونی نیز از بین می رود.
انگل ها: برخی از انگل ها با چسبیدن به جداره روده و مکیدن خون باعث ایجاد کم خونی می گردند.
سرطان ها و کم خونی: سرطان باعث توسعه شبکات رگ های خونی در بدن انسان شده که این شبکات گاهی دچار پارگی و خونریزی می شوند و سبب از دست رفتن خون و بروز کم خونی می گردند.
مسمومیت با مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض آفت کش ها و سایر مواد شیمیایی سبب بروز کم خونی می شود. این سموم معمولاً مغز استخوان که محل تولید گلبول های قرمز می باشد را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش خطر ابتلا به انواع بیماری های خونی می شوند.
نویسنده و گرد آورنده اطلاعات دکتر دانیال نصیرزاده.
آمادگی ملی و سازمانی در مقابله با زلزله و مدیریت بحران
آمادگی ملی در مقابله با زلزله
راهکارهای پیشگیری از پیامد های سیل
سلامت روان کودکان در بلایا طبیعی
اثرات هدفمندسازی یارانه ها در حوزه سلامت
دسترسی به تمامی این مطالب در سایت
قهوه
یک فوق تخصص خون به برخی مواد غذایی که جذب آهن را مختل میکنند اشاره و اظهار کرد: چای سبز یا قرمز، قهوه، شیر و کاکائو از جمله مواد غذایی هستند که باعث کاهش جذب آهن در بدن میشوند. معمولا توصیه میکنیم یک ساعت قبل و بعد از هر وعده غذایی، از مصرف موادی چون قهوه و چای خودداری شود.
دکتر سید رضا صفایی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به اینکه پزشکان با اندازهگیری هموگلوبین به میزان کم خونی در بیماران پی میبرند، اظهار کرد: هموگلوبین یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده گلبول قرمز است.
اندازهگیری مقدار کلی هموگلوبین در واقع به نوعی نشانهنده تعداد گلبولهای قرمز است.
مقدار طبیعی هموگلوبین برای مردان بین 14 تا 18 گرم در هر دسیلیتر و برای زنان بین 12 تا 16 گرم در هر دسیلیتر است.
وی افزود: البته هموگلوبین 11.5 در زنان و هموگلوبین 13.5 در مردان نیز در برخی موارد طبیعی به حساب میآید. اما زمانی که هموگلوبین پایینتر از محدودههای ذکر شده باشد، فرد به عنوان مبتلا به کم خونی شناخته خواهد شد.
این پزشک بیمارستان امام خمینی (ره)، با بیان اینکه شایعترین کم خونی در همه جای دنیا بویژه کشورهایی که از نظر تغذیهای و دسترسی به مواد پروتئینی گوشتی دچار مشکل هستند، کمبود آهن یا کم خونی فقر آهن بیشتر به چشم میخورد و این مشکل در زنان بیشتر است.
این فوق تخصص خون با بیان اینکه زنان در ایام قاعدگی مقادیری خون از دست میدهند و این مسئله منجر به کمخونی در آنها خواهد شد، گفت: همچنین در دوران بارداری جنین مقداری از آهن بدن مادر را برای رشد خود مصرف میکند و زنان دچار آنمی فقر آهن در سنین باروری میشوند.
البته اگر در برخی مردان و همچنین زنان در سنین غیربارداری کم خونی مشاهده شود، باید به دنبال علت گشت.
وی افزود: معمولا علل گوارشی در سنین غیرباروری باعث بروز کم خونی میشود.
البته گاهی هم سوء تغذیه باعث میشود فرد به کم خونی مبتلا شود. بویژه در اشخاصی که کاملا گیاه خوار هستند و پروتئین حیوانی کم مصرف میکنند، بروز کم خونیهای ناشی از فقر آهن مشهودتر است.
صفایی در ادامه به برخی مواد غذایی که جذب آهن را مختل میکنند نیز اشاره و اظهار کرد: چای سبز یا قرمز، قهوه، شیر و کاکائو از جمله مواد غذایی هستند که باعث کاهش جذب آهن در بدن میشوند. معمولا توصیه میکنیم یک ساعت قبل و بعد از هر وعده غذایی، از مصرف موادی چون قهوه و چای خودداری شود.
این فوق تخصص خون در پاسخ به اینکه آیا عوامل ژنتیکی در بروز فقر آهن موثر هستند، اظهار کرد: معمولا عوامل ژنتیکی در بروز کم خونی آهن دخیل نیستند.
البته در برخی موارد معدود چون ابتلا به بیماری مادرزادی سلیاک به علت تغییرات آنزیمی در بدن، شاهد سوء جذب آهن هستیم.
صفایی افزود: ضعف و بیحالی و همچنین عدم تمرکز از جمله علائم بروز کم خونی است و در موارد بسیار شدید کاهش تمرکز در انجام فعالیتهای روزانه، تپش قلب و تنگی نفس در هنگام فعالیت نیز در فرد تظاهر پیدا میکند.
وی در پایان توصیههایی برای جبران کم خونی ارائه و اظهار کرد: اگر فرد دچار کم خونی ناشی از کمبود آهن باشد، چارهای به جز مصرف ترکیبات دارویی آهندار که عمدتا در قالب قرصهای خوراکی تولید میشوند و در دسترسترین آنها فروس سولفات است، ندارند.
دسترسی به تمامی این مطالب در سایت
آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست چیست؟
ابزارهای مورد نیاز بیمه سلامت چیست؟
خطرظروف یک بار
مصرف ومشکلات آن بر سلامتی
نانو تکنولوژی در پزشکی وسلامت عمومی چه نقشی دارد؟
قاشقی شدن ناخن در موارد ثانویه به علت کم خونی فقر آهن ایجادمیشود.
در جهان امروز، آموزش کلید رشد و توسعة کشورها به شمار میآید.
قاشقی شدن ناخن در موارد ثانویه به علت کم خونی فقر آهن ایجادمیشود. در این بیماری ابتدا ناخن شکل عادی داشته اما به علت ضعیف بودن ساختار بستر ناخن، این عضو سخت در بستر خود فرو رفته و شکل قاشق به خود میگیرد.
با یک آزمایش خون کامل از لحاظ شمارش گلبول قرمز،میزان هموگلوبین و ذخیره آهن میتوان این بیماری را شناسایی و از عوارض آن پیشگیری کرد.
از آنجایی که مردم نسبت به ناخن خود حساس هستند، با کوچکترین تغییر شکل در ناخن خود به پزشک مراجعه میکنند واین بیماری برخلاف باورغلط مردم هیچ رابطهای با کمبود کلسیم ندارد. لکههای سفید روی ناخن نیز یکی از عارضههای شایع ناخن به شمار میرود. این لکههای سفید در اکثر موارد هیچ علت زمینهای نداشته و فقط به علت ضربه مستقیم ایجاد میشوند. معمولا تایپیستها و پیانیستها (نوازنده پیانو)، افرادی که مانیکور (کارهای زیبایی) میکنند دچار این عارضه میشوند. در این بیماری نیازی به آزمایش نیست و فقط کافی است که مقداری ناخن را چرب نگه داشت. همچنین خانمها بهتر است از لاک و آستون کمتر استفاده کنند. چنانچه این لکه سفید تمام سطح ناخن را فرا گیرد میتواند علامت ایجاد بیماریهای بسیاری نیز باشد که یکی از از این بیماریها کمبود آلبومین خون است.
چنانچه فردی در سطح ناخن خود یک ضایعه تیره رنگ قهوهای مایل به مشکی مشاهده کرد که تاکنون سابقه نداشته باید به پزشک متخصص مراجعه کند. این ضایعه که از انتهای ناخن شروع شده و به صورت سطحی رو به بالا رشد میکند، گاهی تومورهای بدخیمی هستند که در قسمت زیرین و اطراف ناخن ظاهر میشود.
پوسته پوسته شدن دور ناخن بر خلاف باور غلط مردم به دلیل قرار گرفتن دست در داخل آب است و هیچ رابطهای با کمبود کلسیم و ویتامین C ندارد و میتوان با کرمهای مرطوب کننده مناسب دست را چرب نگه داشت تا پوست دور ناخن استحکام پیدا کرده و حالت ریش ریش و قرمزی آن از بین برود.
آثار جانبی تشعشع لامپ های کم مصرف بر چشم و پوست