(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)مراحل رشد نوزاد:نحوه تکامل حرکات نوزادان
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
تکامل حرکتی کودک
از بدو تولد، والدین مشتاقانه در انتظار رسیدن روزی هستند که فرزندشان شروع به غلتیدن کند، چهار دست و پا برود و روی دو پا بایستد و راه بیفتد. برخلاف تکامل کلامی و زبانی، بررسی مراحل مربوط به تکامل جسمی قابل ارزیابی و سنجش است. تکامل جسمی کودک شامل بخش های جداگانه ای است که در هر یک از آنها کودک می تواند به شیوه ای خاص، کاری را انجام دهد. از زمانی که کودک راه رفتن را فرا می گیرد، ارزیابی چگونگی راه رفتن او اهمیت دارد. آیا او یکی از پاها را در مقابل پای دیگر قرار می دهد؟ طرز راه رفتن او چگونه است؟ آیا قدم هایش را محکم بر می دارد؟
از زمانی که کودک یاد می گیرد با مداد شمعی نقاشی کند، شیوه نقاشی کردن او باید مورد توجه قرار گیرد. چگونه مداد شمعی را روی کاغذ می کشد؟ چگونه آن را به دست می گیرد؟ آیا می تواند فشاری به آن وارد کند و اثری بر روی کاغذ به جا بگذارد؟
برای این که بتوانیم پاسخ پرسش های مذکور را بیابیم بهتر است که با مراحل تکامل جسمی کودک آشنا شویم.
تکامل جسمی کودک را می توان به دو بخش تقسیم کرد:
1) تکامل حرکتی درشت (حرکت های اصلی)
2) تکامل حرکتی ظریف
علاوه بر این دو، بخش های دیگری نیز وجود دارد که کودک را متأثر می سازد و انجام برخی از کارهای جسمی را دشوار می کند.
مهارت های توجهی
مهارت های تلفیقی حسی
1) تکامل حرکتی درشت (حرکت های اصلی)
این بخش از تکامل جسمی کودک، در مرحله نخست مورد توجه والدین قرار می گیرد. تکامل حرکتی درشت یعنی توانایی عمومی یا طبیعی کودک برای حرکت کردن به اطراف و به کار گرفتن همه ی قسمت ها و اعضای بدن خودش. فعالیت هایی مانند غلتیدن روی زمین، چهار دست و پا رفتن، راه رفتن، دویدن، پریدن، از جمله مهارت های حرکتی درشت محسوب می شوند. این مهارت ها معمولاً در برگیرنده ی همه بدن هستند یا با استفاده از بخش های متعددی از بدن در یک زمان به نمایش گذاشته می شوند. هنگامی که قرار است تکامل حرکتی درشت فرزند خود را ارزیابی کنیم لازم است که به نکته های زیر توجه نماییم:
-مقدار سفتی(muscle tone) عضلانی: وضعیت عضلانی بدن چگونه است؟ آیا عضلات شل هستند؟ یا این که درهم پیچیده و فشرده؟ اگر تون عضلانی کم باشد و عضلات شل باشند حرکت های بدن کودک بدون قدرت و نیرو خواهد بود. اگر تون عضلانی زیاد باشد و عضلات بدن کودک سفت باشند، حرکت های ناپیوسته و منقطع خواهد داشت. البته ارزیابی صحیح این بخش توسط متخصص کودکان صورت می گیرد.
قدرت عضلانی: نیروی عضلانی کودک چقدر است؟ با کمک دست ها و پاهایش چه مقدار نیرو و فشار می تواند وارد کند؟ در حالت ایستاده چه اندازه نیرو می تواند وارد کند؟
چگونگی و کیفیت حرکت های بدن: آیا کودک به نرمی جابجا می شود یا با خشکی و سختی ، دست و پاهایش را حرکت می دهد؟ آرام حرکت می کند یا به سرعت؟ آیا برای این که به اطراف خود برود، تلاش می کند؟
دامنه حرکت کودک : یکی از مهمترین بخش های تکامل جسمی کودک این است که کودک به شکلی حرکت کند که همه بدن او را در بر بگیرد، یعنی حرکت بتواند از یک طرف بدن به طرف دیگر منتقل شود. مانند این که کودک بتواند شیئی یا توپی را از یک دست خود به دست دیگر خود بدهد.
2) تکامل حرکتی ظریف
این اصطلاح به حرکت هایی گفته می شود که نیاز به حرکت های کوچکتر و مهارت ها و قابلیت های پیچیده تر دارند. آنچه که بیشتر معروف است این است که حرکت های ظریف، مهارت هایی هستند که کودک با دستان خود انجام می دهد و می تواند خیلی دقیق نباشد. اغلب فعالیت های کودک برای استفاده صحیح از دستانش در این گروه جای دارد. به طور کلی هنگامی می توان گفت یک کودک از مهارت های حرکتی ظریف برخوردار است که بتواند به خوبی از دستانش استفاده کند و آنها را متناسب با سن خود به کار ببرد.
مهارت های حرکتی دیداری:
این مهارت ها، توانایی کودک برای دیدن ( مهارت دیداری) و استفاده همزمان از دست ها است. در اوایل دوره کودکی می توان به فعالیت هایی چون کنار هم چیدن تکه های پازل، ساختن اسباب بازی با مکعب های خانه سازی یا لِگو و ... اشاره نمود.
مهارت های حرکتی نوشتاری:
هر کاری که شامل استفاده از ابزار نوشتن باشد به عنوان یک مهارت نوشتاری محسوب می شود مانند:
نقاشی کردن، رنگ آمیزی کردن، به کار بردن قلم و... مهمترین نکته در این نوع مهارت ها ، همکاری بین چشم و دست است . کودک با کمک چشمانش، حرکت دست ها را کنترل می کند که چگونه بنویسند یا چگونه نقاشی بکشند.
برنامه ریزی حرکتی
برنامه ریزی حرکتی یعنی ایجاد ارتباطی موفق با محیط فیزیکی اطراف خود، به عبارت دیگر کودک بتواند فعالیت ها و حرکت های خود را برنامه ریزی و سازمان دهی کرده و انجام دهد. زمانی که کودک می خواهد قطعه های یک پازل را کنار یکدیگر قرار دهد، یک بار نگاه کردن به آن کافی نیست ؛ بلکه او باید بتواند فعالیت خود را سازمان دهی کند تا به موفقیت دست یابد. یعنی بداند که با کدام قطعه شروع کند و با کدام قطعه پازل را تمام کند، قطعات همرنگ را در کنار یکدیگر قرار دهد و ... نکته مهم این است که تشخیص دهیم آیا کودک به دلیل وجود مشکل جسمی نمی تواند فعالیتی داشته باشد یا این که از نظر سازماندهی کردن فعالیت با مشکل رو به روست؟
والدین می توانند مهارت های ظریف حرکتی کودک را از روزهای نخست ارزیابی کنند. البته تعیین کردن مرز بین مهارت های حرکتی ظریف و مهارت های حرکتی درشت دشوار به نظر می رسد. در دوره نوزادی و شیرخوارگی کودک نمی تواند به شکلی هماهنگ از دست های خود استفاده کند و حتی تشخیص مرزهای بین مراحل تکامل جسمی دوره های نوزادی، شیرخوارگی و نوپایی ساده به نظر نمی رسد.
اما از سن دو تا سه سالگی تفاوت های موجود بین مراحل تکامل جسمی بیشتر قابل مشاهده خواهد بود، و می توان به فعالیت هایی که کودک با دشواری آنها را انجام می دهد توجه نمود.
روند رشد گفتار
از زمانی که نوزاد شما در لحظه تولد گریه می کند، درواقع روند رشد گفتار خود را آغاز کرده است. در روزها و ماه های اول، به تدریج از گریه او کم شده و بر صداسازی هایش افزوده می شود. کم کم فرزند شما اصطلاحا قان و قون می کند و بعد یاد می گیرد از هجاهای یکسان کلماتی مثل دد، قاقا بسازد که او را به آنچه می خواهد برساند.
در یک سالگی کودک دستورهای ساده (مثل بده، بگیر، ببر، بنداز، بردار و...) را می فهمد و انجام می دهد. سعی می کند صداهایی مثل آنچه از شما می شنود، بگوید. اسم چیزهای آشنا را (مثل بابا، مامان، ماشین، چشم، پا، گوشی، کلید و...) می داند. در حدود 10 کلمه ساده به کار می برد و می داند که برای جلب توجه بزرگترها به جای گریه کردن باید از گفتار یا صداهای دیگر استفاده کند.
در دو سالگی می تواند تعدادی از اشیا معمولی اطرافش را نام ببرد و بین 100 تا 200 کلمه می گوید. گفتارش از عبارت های یک یا دو کلمه ای تشکیل شده و حداقل دو حرف اضافه (مثل تو، رو، زیر) به کار می برد. از ضمیر من و تو به درستی استفاده می کند. سوالاتی مثل توپ کو؟ یا این چیه؟ می پرسد و می تواند به درخواستهای چند کلمه ای (مثل چشماتو نشونم بده) پاسخ دهد. در این دوره کودک از گوش کردن داستان های ساده لذت می برد و دوست دارد آن را چندین بار تکرار کنید. در این دوره شما و دیگر افرادی که با فرزند شما صحبت کنند حدود 70 درصد حرف های او را متوجه می شوید.
در سه سالگی کودک بسیار کنجکاو می شود و با سوالاتی که از شما می پرسد تعداد کلماتش را تا حدود 1000 کلمه افزایش می دهد. اغلب از عبارت های دو یا سه کلمه ای استفاده می کند. حداقل سه حرف اضافه را به کار می برد. اعضای اصلی بدن را می شناسد و اگر نام نبرد، باید بتواند آنها را نشان دهد. دستورات دومرحله ای شما را (مثل جورابتو دربیار، بذار توی سبد) می فهمد و انجام می دهد. می تواند نام، سن و جنسیت خود را بگوید. مفهوم تضاد و تشابه را متوجه می شود. می تواند به سوالاتی از قبیل وقتی خوابمون میاد/ گرسنه ایم/ سردمونه/ گرممونه/ تشنه ایم باید چه کار کنیم؟، جواب قانع کننده بدهد. در این دوره حدود 90 درصد آنچه کودک می گوید قابل فهم است.
در چهار سالگی کودک در حدود 1500 کلمه دارد و عبارت های چهار تا شش کلمه ای می سازد. سوالات زیادی مثل چرا...؟ و یا کجا...؟ و... می پرسد و دوست دارد درباره آنچه انجام داده صحبت کند. با خودش و اسباب بازی هایش حرف می زند، شعر می خواند، داستان تعریف می کند. اسم حیوانات، میوه ها و ماشین ها را می داند و اشیا معمولی در عکس کتاب ها و مجلات را نام می برد. حداقل چهار حرف اضافه را می شناسد. از فعل های مرکب استفاده می کند و تقریبا همه فعل ها را درک می کند. گفتار معمولا به طور کامل قابل فهم است.
در پنج سالگی کودک شما توانایی ساختن جملات طولانی و دارای جزییات زیاد با حدود 2000 کلمه اش را به دست می آورد. کل گفتارش باید کاملا قابل فهم و از نظر دستوری صحیح باشد. می تواند تا 10، به صورت ریتمیک بشمارد و حداقل مفهوم اعداد تا چهار را دارد. می تواند دستورات سه مرحله ای را بدون وقفه پیروی کند. متضادهای معمولی را نیز می شناسد (مثل بزرگ و کوچک، نرم و سخت، سبک و سنگین و...)
در صورتی که کودک شما نسبت به سیر طبیعی رشد گفتار، تاخیر نشان می دهد و یا هنوز به بسیاری از توانایی های متناسب با سن خود دست پیدا نکرده، در اولین فرصت به آسیب شناس گفتار و زبان مراجعه کرده و از پیشنهادهای کارشناسانه او برای کمک به فرزند خود استفاده نمایید.
مطالب پیشنهادی
سرطان سینه و تمامی گفتنی های آن
نقش مردان در زمینه بهداشت باروری همسران
کاهش مرگ و میر زنان باردار با برنامه مادری ایمن
مادران شاغل و نگهداری کودکان
مراحل رشد نوزاد:ماساژهای و فعالیت های لازم دوران نوزادی
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
حرکت 1
سن تمرین : از هفته اول تولد تا ماه چهارم بعد از تولد
هدف تمرین: یک تمرین کششی و لذتبخش در ناحیه و اندامهای فوقانی
نحوه انجام تمرین : این تمرین بر اساس رفلکس نوزادی چنگ زدن است . قطعا تاکنون تجربه کرده اید که اگر انگشت خود را با دستان مشت کرده نوزاد لمس کنید ، او انگشتان خود را باز کرده و انگشت شما را در مشت خود می گیرد و شما می توانید نیروی انگشتان مشت شده او را روی انگشت خود احساس نمایید.
اکنون با استفاده از این قابلیت نوزاد، به تشریح تمرین می پردازیم . با ملایمت با انگشتان سبابه هر دو دست خود به ترتیب دستهای کودک را لمس کنید. اینکار باید با حوصله انجام شود ( تا زمانیکه کودک هر دو انگشت مادر یا پدر را بگیرد)
در این حالت هر دو اندام فوقانی او را مطابق شکل با ملایمت به سمت بالا کشش دهید ، تا جایی که پشت کتف ها و شانه کودک اندکی از زمین فاصله بگیرید و سپس دوباره او را به جای اول برگردانید . اوایل سه نوبت اجرا در طول یک روز کافی بنظر می رسد ، که می توان در طول هفته ها بتدریج تعداد تکرار ها را در هر نوبت افزود . توجه کنید که این رفلکس همچون سایر رفلکس های نوزادی در سنین بالاتر کم کم محو می شود.
لذا در ماههای بعدی که احساس نمودید کودک انگشت شما را محکم نمی گیرد باید با حمایت سایر انگشتان خود سعی نمایید حالت مناسب تمرین (ارتباط انگشت شما و مشت کودک) را ایجاد نمایید.
حرکت 2
سن تمرین : مشابه حرکت 1
هدف تمرین: کشش عضلات اندام فوقانی خصوصاً پشت کتف و شانه و بازوها
نحوه انجام تمرین : اساس این تمرین نیز مشابه حرکت 1 است و نحوه اجرای آن نیز تا حدود زیادی با تمرین قبلی مشابهت دارد . بدین ترتیب که ابتدا مشابه حرکت 1 دست خود را در دست کودک قرار می دهیم و همراه با ایجاد کشش ملایم در اندامهای فوقانی کودک، هر دو دست خود را بحالت متقاطع در می آوریم و به سمت پایین)هر دو پهلوی کودک(هدایت می کنیم.
این حرکت باید ملایم و بدون صرف هرگونه فشار از سوی والد بر اندامهای کودک اجرا شود و هدف باید صرفا حرکت و کشش ملایم باشد . برای شروع سه تکرار کافی خواهد بود و بتدریج در طول زمان می توان آنرا افزود . این کشش حس بسیار مطلوبی برای کودک ایجاد خواهد کرد و باعث احساس نشاط بیشتر او می شود.
حرکت 3
سن تمرین: ماه اول تولد
هدف تمرین: کشش ملایم اندام های فوقانی و تحتانی
نحوه انجام تمرین : اندامهای فوقانی و تحتانی نوزادان ، بخصوص در مفاصل آرنج ، ران و زانو تمایل به حفظ و نمایش حالت خمیدگی خاصی هستند که تابعی از فرم بدن در زندگی جنینی ایشان است . بتدریج هرچه سن کودک افزایش می یابد. این خمیدگی ها کمتر می شود و اندامها به فرم اصلی خود ) کشیده و صاف ( نزدیکتر می شوند.
حرکت 4
سن تمرین : روز اول تا پایان ماه اول تولد
هدف تمرین: تقویت جنبش پذیری
نحوه انجام تمرین : این تمرین نیز براساس یکی دیگر از رفلکس های دوران نوزادی طراحی شده است. شاید تا کنون دیده باشید که اگر نوزادی را در وضعیتی شبیه حالت ایستادن قرار دهیم و کمی او را حرکت دهیم او با حالتی شبیه بالا رفتن از پله شروع به حرکت دادن پاها می کند. در این حالت روی یک میز یا هر سطح مرتفع مناسب دیگر چند کتاب را به فرم پله
ای بچینید. سپس همان حالت یاد شده را روی میز – رو به کتابها – برای کودک ایجاد کنید و او را در مسیر کتابها به بالا هدایت کنید . کمک پدر یا مادر از طرفین زیر بغل کودک اعمال می شود.
تذکر مهم : وقت کافی را صرف نمایید تا کودک به هیچ وجه وزن خود را روی پاها تحمل نکند و فقط تماس کف پا با سطح حاصل شود . طبیعتا تحمل تمامی وزن کودک باید بوسیله پدر یا مادر صورت گیرد.
همچنین مراقب گردن نوزاد باشید چرا که در این سن نوزاد قادر به نگه داشتن گردن نمی باشد. لذا توصیه موکد می شود که کمک پدر یا مادر صرفا جهت حفظ حالت سر و گردن و حمایت آن در تمام طول تمرین وجود داشته باشد.