زایمان ‌طبیعی،‌ ولی بدون درد

وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است

http://maktoobshop.com/

بارداری یکی از شیرین‌ترین و در عین حال سخت‌ترین دوره‌های زندگی مادران است؛ ماه‌هایی که با عشق و امید سپری می‌شود تا نوزادی سالم و سرحال به جمع خانواده بپیوندد، اما آنچه از همان روزهای اول، فکر و ذهن مادران را درگیر می‌کند، انتخاب روش زایمان است.

بیشتر خانم ها می دانند زایمان طبیعی روش بهتر و مناسب تری است که هم به نفع خودشان خواهد بود و هم جنین شان، اما ترس از درد و نگرانی از شرایط حین زایمان موجب می شود به سزارین روی آورند و فکر زایمان طبیعی را از سر خارج کنند.

این در حالی است که متخصصان تاکید می کنند زایمان طبیعی بهترین روش است و فقط در مواردی خاص باید از سزارین کمک گرفت. از نظر پزشکان، زایمان طبیعی با ساختار بدن مادر سازگار و هماهنگ است و عوارض کمتری برای او و نوزاد ایجاد خواهد کرد.

بیهوده درد نکشید

تقریبا بیشتر خانم هایی که سزارین را انتخاب می کنند، ترس از درد زایمان طبیعی را علت اصلی این تصمیم گیری می دانند. در حالی که این روزها می توان درد زایمان را نیز تا حد زیادی کاهش داد؛ به طوری که حالا خانم ها بدون تحمل درد هم می توانند زایمان کنند.

شروع زایمان و انقباضات رحمی با درد همراه خواهد بود و این درد، نشانه ای است که مشخص می کند زایمان در حال آغاز شدن است، اما پس از دریافت این پیام مسلما دیگر لازم نیست چنین درد شدیدی ادامه پیدا کرده و مادر آن را تحمل کند.

بر همین اساس، امروزه از روش های مختلفی برای کنترل و کاهش دردهای زایمانی استفاده می شود که خانم ها می توانند از آنها بهره بگیرند.

روش هایی برای کنترل درد

دکتر نوید ابوالاحرار، فلوشیپ فوق تخصصی درد در گفت وگو با «جام جم» درباره زایمان بدون درد، توضیح می دهد: امروزه برای کاهش دردهای زایمانی از روش های مختلفی استفاده می شود. به عنوان نمونه به کمک تکنیک های ریلکس کردن بدن (relaxation) می توان به بیمار کمک کرد، آرامش بیشتری داشته باشد و به کمک تکنیک های ذهن و بدن، اضطراب کمتری را تجربه کند. در چنین شرایطی آستانه تحمل درد مادر بالاتر می رود و درد کمتری را تجربه خواهد کرد. علاوه بر این، با استفاده از تکنیک های تنفسی نیز می توان درد زایمان را تا حدی کاهش داد.

وی با اشاره به روش های دارویی کاهش درد، می گوید: با استفاده از مخدرها که بهترین داروهای ضددرد است یا به کمک داروهای بی حسی موضعی نیز می توان درد زایمان را کاهش داد. بی دردی به کمک گازهای استنشاقی نیز روش دیگری است که می توان از آن استفاده کرد.

استفاده از مخدرها شاید به نظر بهترین روش باشد، اما این پزشک متخصص تاکید می کند: این روش به دلیل این که می تواند باعث بروز مشکلات تنفسی برای مادر و جنین شود و ممکن است پس از تولد، نوزاد را نیز دچار عوارض مخدر کند، روش چندان مناسبی به حساب نمی آید. بنابراین تا جایی که امکان دارد باید استفاده از مخدرها را کنار گذاشته و از روش های دیگر کمک گرفت.

دکتر ابوالاحرار به استفاده از داروهای بی حسی موضعی اشاره می کند و می گوید: این داروها را می توان به طور موضعی در بافت های اطراف مجاری زایمانی تزریق کرد، ولی روش بهتر، تزریق این مواد کنار نخاع مادر است. با انجام چنین کاری، انتقال درد از رشته های عصبی به نخاع مختل شده و در نتیجه دردی منتقل و احساس نمی شود.

بهترین روش کدام است؟

همان طور که گفته شد، زایمان بی درد روش های مختلفی دارد، بنابراین مهم است بدانیم کدام روش تاثیر بیشتری داشته و عوارضش کمتر است.

دکتر ابوالاحرار می گوید: تکنیک بی حسی اپیدورال در میان دیگر روش های زایمان بدون درد، تاثیر بهتر و عوارض کمتری دارد. در این روش یک لوله باریک به نام کاتتراپی دورال کنار نخاع قرار می گیرد. این لوله به طور مستقیم با نخاع تماس ندارد و در ناحیه اطراف نخاع است و با تزریق داروی بی حسی، بر نخاع تاثیر گذاشته و بیمار درد را احساس نمی کند.

به گفته وی، در این روش ترکیبی از داروهای بی حسی موضعی با مقدار بسیار کم استفاده می شود تا فقط روی رشته های عصبی مربوط به درد تاثیر بگذارد و رشته های حرکتی را مختل نکند؛ چراکه انقباضات رحم حین زایمان همچنان باید ادامه داشته باشد.

این پزشک متخصص درباره دیگر مزیت های این روش، می گوید: اگر بنا به دلایلی روند زایمان به خوبی پیش نرود و مشکلاتی ایجاد شود، این امکان وجود دارد که به کمک این کاتتر و با استفاده از غلظت بالاتر داروها، بی حسی عمیق تری برای بیمار ایجاد کنیم تا عمل جراحی برای او انجام شود. پس از عمل نیز تا زمانی که بیمار در بیمارستان حضور دارد، از طریق کاتتر می توانیم بی دردی بعد از عمل را برایش ایجاد کنیم.

نخاع صدمه می بیند یا خیر؟

بعضی از خانم ها زایمان بدون درد را با بروز کمر دردهای شدید پس از زایمان و مشکلات نخاعی مرتبط می دانند و تصور می کنند همیشه چنین مشکلاتی برای مادر ایجاد خواهد شد. برای همین تصمیم می گیرند به جای استفاده از این روش، سزارین را انتخاب کنند.

دکتر ابوالاحرار در این زمینه می گوید: اگر زایمان بدون درد از سوی فردی انجام شود که مهارت کافی ندارد، احتمال بروز عوارض نیز وجود خواهد داشت. بنابراین همیشه توصیه می شود با احتیاط و دقت بیشتری اقدامات لازم را انجام دهید تا احتمال بروز عوارض کاهش یابد.

وی تاکید می کند: کاتتراپیدورال وارد نخاع نمی شود و تنها در فضای اطراف نخاع قرار می گیرد. از طرف دیگر، نخاع در مهره اول و دوم کمری پایان می یابد و محل ورود این کاتتر حدود مهره های سوم، چهارم و پنجم کمری است. بنابراین احتمال صدمه به نخاع منتفی می شود.

اغلب مردم روش های مختلف زایمان بدون درد را با نام بی حسی نخاعی می شناسند و تفاوتی میان انواع مختلف آن قائل نمی شوند.

دکتر ابوالاحرار ضمن بیان این مطلب، خاطرنشان کرد: در یکی از این روش های بی حسی که دارو داخل مایع مغزی ـ نخاعی تزریق می شود، افراد بیشتر دچار سردرد و کمردرد خواهند شد که البته علت این مساله هنوز مشخص نیست، ولی در روش بی حسی اپیدورال این عارضه هم اتفاق نمی افتد.

وی می افزاید: کمر دردهایی که در دوران بارداری ایجاد می شود، بیشتر ناشی از علل دیگر مانند تحمل وزن جنین است که مادر باید چند ماهی آن را همراه خودش حمل کند. در نتیجه برای مادرانی که ماهیچه های اطراف ستون مهره های آنها ضعیف تر است، فشار بیشتری ایجاد شده و دچار کمردرد بیشتری می شوند بنابراین توصیه می شود خانم ها قبل از بارداری یا در ماه های اول بارداری ورزش هایی را انجام دهند که کمک می کند این ماهیچه ها قوی تر شده و مادر وزن جنین را بهتر تحمل کند.

سزارین یا زایمان بدون درد؟

وقتی مزایای روش زایمان بدون درد مشخص می شود، بازهم بعضی ها فکر می کنند بهتر است سزارین را انتخاب کنند که روشی شناخته شده تر است. آنها باور دارند سزارین با همه عوارض و معایبی که دارد از زایمان بدون درد، کم عارضه تر خواهد بود.

دکتر ابوالاحرار ضمن اشتباه دانستن چنین طرز فکری، می گوید: اگر مادران بخوبی با پزشک همکاری کنند، زایمان بدون درد روشی بسیار عالی و مناسب است. استفاده از این روش در مقایسه با سزارین عوارض کمتری برای مادر ایجاد خواهد کرد و حتی لازم نیست در بیمارستان بستری شود. از طرف دیگر با این روش هنگام عبور جنین از کانال زایمانی به او کمک می شود که وضع قلبی، عروقی و ریوی بهتری داشته باشد.

بنابراین در صورتی که متخصص زنان و زایمان استفاده از روش زایمان بدون درد را برای مادر تائید کند، بهتر است خانم ها به جای سزارین به این روش روی آورده و بی دلیل جراحی نکنند.

نیلوفر اسعدی بیگی - گروه سلامت

مطالب پیشنهادی

بررسی اثرات کافئین بر بدن
عوارض شیرین کنندههای بدون کالری
فست فود زیر ذره بین کارشناسان حوزه سلامت