پیری در هر کس با اشکال در به یاد آوردن انواع خاصی از رویدادهای همراه است. در حالی که نام دوستان قدیمی، یا قسمتهای تشکیل دهندهٔ چیزی بهطور خودکار به ذهن میآید، جزئیاتی که زود فراموش میشوند مربوط به زمان و مکان است؛ مثلاً فراموش میکنید عینک خود را بردارید یا اتومبیلتان را کجا پارک کردهاید. |
|
اما این فراموشی پیری به کلی بد نیست و دلیل آن نیست که مغز شما رو به افول است. بسیاری از توانائیهای مغز (مثل خلاقیت) با افزایش سن تقویت میشود. گرچه بهندرت علامت شروع بیماری آلزایمر است. اگر ۷۳ سال دارید و نامها را فراموش میکنید، به احتمال ۹۹ درصد یک فراموشی طبیعی دارید. |
|
ـ درمان فراموشکاری: |
اگر فراموشی برایتان دردسر شده است، کارهای زیر را انجام دهید. افسردگی را درمان کنید. اگر دچار افسردگی یا تحت تنش روانی هستید، ممکن است گرفتار فراموشکاری شوید. با درمان بیماری اصلی اطلاعات فراموش شده باز میگردد. عجله نکنید. لزومی ندارد فراموشکاری خود را مخفی کنید یا از آن شرمنده شوید. پرسیدن نام تک تک افراد روش خوبی برای بهخاطر سپردن آنهاست؛ این طور 'صبر کنید ببینم اسم شما مسعود است، و شما هم دلآرا هستید، درست است؟' طبیعی است که افراد سالمند به آهستگی و شمرده شمرده اطلاعات را بهخاطر بسپارند و به یاد آورند. |
|
به حافظه عینی تکیه کنید. اگر پیشبینی وضع هوا میگوید امشب باران میبارد، همین حالا چترتان را بردارید. وقتی مطلبی به ذهنتان میآید، بلافاصله آنچه را لازم است انجام دهید. مثلاً اگر باید سر راه لباسهایتان را از لباسشوئی بگیرید، قبض آن را همین حالا در جلو چشم بگذارید. |
|
گره بزنید یادتان نرود. چیزهائی را که نمیخواهید فراموش کنید یادداشت کنید و در جاهائی بگذارید که در دید شما باشد، مثلاً روی آینه دستشوئی، در یخچال، روی در خروجی، یا داشبورد اتومبیل. بعضی افراد تعدادی کارت در جیب میگذارند و کارهای لازم را روی آنها مینویسند و با انجام هر کار، کارت آن را کنار میگذارند. |
|
جای چیزهای ضروری را مشخص کنید. جای ثابتی را در خانه برای وسائل لازم، مثل کلیدها اختصاص بدهید. مثلاً اگر کیف پولتان را از جیبتان برداشته و در کیف دستی میگذارید و بعداً فراموش میکنید، سبدی را در خانه بگذارید و به محض برگشت به خانه وسائل جیبتان را در آن بریزید و وقت بیرون رفتن آنها را بردارید. |
|
حواس را به کار بگیرید. ایجاد تصاویر ذهنی وسیلهٔ خوبی برای بهبود حافظه است. اگر فکر میکنید هنگام برگشت محل پارک اتومبیلتان را فراموش میکنید، به اطراف نگاه کنید و مسیر برگشت خود را در ذهنتان مجسم کنید. آیا بوئی در این مسیر میشنوید؟ مثلاً بوی دود یا غذا از یک رستوران؛ آیا صدای موسیقی میشنوید؟ استفاده از حواس راه بسیار خوبی برای به یاد آوردن است. |
|
با خود حرف بزنید. گفتگو با خود هم میتواند مفید باشد. مثلاً 'الان وارد لباس فروشی فروشگاه میشوم' یا 'حالا در را قفل میکنم' و 'دارم یک چک مینویسم و در جیبم میگذارم' . با این کار شما مطالبی را ضبط میکنید، به آنها توجه میکنید، و در ذهن سازمان میدهید که باید به یاد داشته باشید. اینها اصول یادآوری هستند. |
|
غذای کافی بخورید. اگر رژیم غذائی فاقد برخی مواد مغذی دارید، ممکن است دچار فراموشی شوید. مطالعات نشان داده است که رژیم غذائی غنی از ویتامین B۲، آهن و روی مفید است. ویتامین B را از لبنیات کم چربی، آهن را از سیبزمینی پخته، غلات، و غذاهای اسیدی (مثل سس گوجه فرنگی) تهیه شده در قابلمهٔ آهنی و روی را از غذاهای دریائی و گوشت به دست آورید. |
|
ورزش کنید. مطالعات نشان داده است که ورزش حافظهٔ کوتاه مدت را تقویت میکند. پیادهروی روزانه و شنا اکسیژن بیشتری به مغز میرساند و سوخت و ساز گلوکز را در آن افزایش میدهد که نقش مهمی در یادآوری دارد. پس بهطور منظم ورزش کنید |
با بروز هیپرتانسیون یا افزایش فشار خون بعد از هفته 20 حاملگی که همراه با ادم اندام ها خصوصاً اندام فوقانی و وجود پروتئین در ادرار یا پروتئینوری باشد مسمومیت حاملگی یا پره اکلاپسی گفته می شود و اگر متعاقب این هیپرتانسیون و پروتئینوری تشنج نیز رخ می دهد اکلامپسی نامیده می شود. شایعترین زمان وقوع پره اکلامپسی هفته 28 تا 32 حاملگی می باشد که 70 تا 85 درصد از مواد پره اکلامپسی در بیماران شکم اول اتفاق می افتد. علت این بیماری به درستی شناخته نشده است اما در موارد زیر احتمال وقوع پره اکلامپسی بیشتر است:
حاملگی شکم اول (نولی پاریتی)- سابقه خانوادگی درجه اول- سابقه شخصی پره اکلامپسی یا اکلامپسی- سن بیش از 35 سال- بیماری نارسایی کلیوی- بیماری هیپر تانسیو عروقی- بیماری های اتو ایمیون- دیابت ملیتوس- حاملگی چند قلویی- مول هیداتیدی فرم- هیدروپس فتالیس و . . .
مکانیزم دقیق این بیماری هنوز شناخته نشده است اما به نظر می رسد علت اولیه در شروع بیماری نارسایی رحمی – جفتی و اشکال اولیه اختلال در کاشته شدن جفت داخل آندومتر می باشد که حاصل آن افزایش ترومبوکسان که یک منقبض کننده قوی عروق بوده و باعث تجمع پلاکت و نیز کاهش پرفیوژن رحمی – جفتی می شود و کاهش پروستاسیکلین که یک و از ودیلاتور قوی بوده و مانع تجمع پلاکتی و افزایش جریان خون رحمی – جفتی می شود است. شواهد نشان می دهد که واکنش ایمنی در بروز پره اکلامپسی نقش اصلی را ایفا می کند و تغییرات بستر جفتی در واقع یک نوع واکنش و رد پیوند نسبت به ژن های پدر می باشد.
شکایات اصلی بیماران مبتلا به پره اکلامپسی – اکلامپسی :
سر درد: که سر درد شدید شایعترین و اولین نشانه بروز اکلامپسی می باشد و در بیش از 90 درصد قبل از بروز تشنج اتفاق می افتد و علت اصلی آن ادم قسمت های مختلف داخل مغزی است.
درد شکم: معمولاً در ناحیه ابی گاستر اتفاق می افتد و علت آن ایسکمی کبد یا اتساع کپسول گلیسون در اثر ادم یا خونریزی زیر کپسول می باشد در این حالت کبد نیز حساس می باشد.
اختلال دید: که به صورت تاری دید، دو بینی یا اسکوتوم شایع است اما کوری ناقص یا کامل نیز به ندرت رخ می دهد که علت آن ایسکمی و التهاب کورتکس بینایی و گاهی وازواسپاسم شریان رتینال یا کنده شدن شبکیه و خونریزی داخل شبکیه می باشد
ادم ریوی: به دلیل افزایش فشار خون و افترلود و در نتیجه نارسایی بطن چب اتفاق می افتد و گاهی ممکن است به علت کاهش پروتئین خون ناشی از دفع طولانی مدت پروتئین از طریق ادرار رخ دهد.
نارسایی کلیه: عارضه نادری است که ممکن است به صورت الیگوری و آنوری و هماچوری بروز کند.
تأخیر رشد داخل رحمی: به علت نارسایی رحمی – جفتی اختلال رشد جنین یافته شایع است.
اختلال انعقادی: در موارد شدید بیماری و یا بروز دکولمان ممکن است کاهش پلاکت خون و فاکتورهای انعقادی رخ دهد..
درمان موارد پره اکلامپسی برحسب سن حاملگی و وضعیت جنین متفاوت است و پزشک معالج با ارزیابی این دو مورد درمان مناسب را انتخاب کند.
به طوری که در سن حاملگی 36 هفته به بالا باید حاملگی خاتمه یابد و با شروع روند زایمان واژینال، پارگی کیسه آب، تأخیر رشد داخل رحمی، تست های جنینی نارضایت بخش و پیشرفت پره اکلامپسی باید حاملگی صرفه نظر ازسن آن خاتمه یابد.
دکتر سیده سهیلا عارفی متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری از انگستان در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران اظهار داشت: مسمومیت حاملگی نوعی اختلال خطرناک در فشار خون، در کارکرد کلیه و دستگاه عصبی مرکزی است.
وی گفت: مسمومیت حاملگی ممکن است از هفته 20 بارداری تا روز 7 بعد از زایمان رخ دهد که باید به آن توجه داشت.
عارفی بیان کرد: علایم بیماری شامل افزایش قابل ملاحظه فشار خون هر چند در محدوده طبیعی قرار داشته باشد، پف کردن صورت، دست ها و پاها که به هنگام صبح شدید تر است و افزایش وزن بیش از حد ( بیشتر از 4 کیلو گرم در ماه در سه ماهه آخر بارداری) و وجود پروتئین در ادرار است.
عارفی گفت: پره اکلامپسی شدید با افزایش مداوم فشار خون ، تورم و پف کردن زیاد اندام ها، تاری دید، سر درد، تحریک پذیری،درد شکم نشان داده می شود.
این متخصص خاطر نشان کرد: نوع شدید و خطر ناک آن یعنی اکلامپسی با بدتر شدن علایم فوق، کشیدگی عضلات، تشنج و اغما همراه است که منجر به عوارضی مانند سکته مغزی، افزایش خطر فشارخون بالا بدون ارتباط یا بارداری بعد از 35 سالگی، تشنج و ورم ریه می شود.
عارفی متذکر شد: آزمایشهای تشخیصی شامل آزمایش خون، بررسی ادرار 24 ساعته و سایر موارد برای رد کردن عوار ض است.
وی در مورد درمان مسمومیت حاملگی اشاره کرد و گفت: نوع درمان به شدت بیماری بستگی دارد.
عارفی افزود: مراقبت در منزل برای علایم خفیف، مراقبت در بیمارستان در صورت بدتر شدن شرایط و زایمان زود هنگام در صورت وخامت اوضاع از راههای درمان است که با توجه به صلاحدید و تشخیص پزشک انجام خواهد شد.
وی توصیه کرد: زنان باردار مسمومیت حاملگی را مورد اهمیت قرار داده و به نکات ذکر شده در این رابطه توجه کنند و در صورت عدم بی توجهی می توانند خطر ات زیادی به بار آورد./عط
شرح بیماری
مسمومیت حاملگی عبارت است از یک اختلال خطرناک در فشار خون. کارکرد کلیه و دستگاه عصبی مرکزی که ممکن است از هفته 20 بارداری تا 7 روز پس از زایمان رخ دهد.
علایم شایع
پرهاکلامپسی خفیف:
- افزایش قابل ملاحظه فشار خون هرچند در محدوده طبیعی قرار داشته باشد.
- پف کردن صورت، دستها و پاها که در صبح شدیدتر است.
- افزایش وزن بیش از حد (بیش از 450 گرم در هفته در سه ماهه آخر بارداری).
- پروتئین در ادرار
پرهاکلامپسی شدید:
- افزایش مداوم فشار خون
- تورم و پفکردگی مداوم
- تاری دید
- سردرد
- تحریکپذیری
درد شکم ـ اکلامپسی:
- بدتر شدن علایم فوق
- کشیدگی عضلات
- تشنج
- اغما
علل
ناشناخته. معتقدند ناشی از ماده یا سمی است که جفت تولید میکند.
عوامل تشدید کننده بیماری
- تغذیه نامناسب
- دیابت شیرین
- سابقه فشار خون بالا
- بیماری کلیوی مزمن
- حاملگی اول. مسمومیت در یک حاملگی بدان معنی نیست که در حاملگیهای بعدی عود خواهد کرد.
- سیگار کشیدن
- سوء مصرف الکل
- استفاده از داروهای روانگردان
- سابقه خانوادگی اکلامپسی یا پرهاکلامپسی
پیشگیری
- مراقبت پیش از تولد مناسب در سرتاسر دوران بارداری
- در طول بارداری از سیگار ، داروهای روانگردان یا الکل استفاده نکنید.
- در طول بارداری از یک رژیم غذایی طبیعی و کاملاً متعادل استفاده کنید. در صورت تجویز مکملهای ویتامینی و معدنی پیش از زایمان را مصرف کنید.
- بدون توصیه پزشک هیچ دارویی از جمله داروهای بدون نیاز به نسخه را مصرف نکنید.
عواقب مورد انتظار
مسمومیت در صورت تشخیص و درمان در طول بارداری، معمولاً ظرف 7 روز پس از زایمان بدون هیچ عارضهای از بین میرود. در موارد نادر کشنده است. اگر مسمومیت باعث زایمان نارس گردد، احتمال زنده ماندن نوزاد به رسیدن بودن آن بستگی دارد. مرگ جنین شایع است.
عوارض احتمالی
- سکته مغزی
- افزایش خطر فشار خون بالا بدون ارتباط با بارداری پس از 35 سالگی
- تشنج
- ادم ریه
درمان
اصول کلی
- آزمونهای تشخیصی میتوانند شامل بررسیهای آزمایشگاهی خون، بررسی ادرار 24 ساعته و سایر موارد برای رد کردن عوارض باشند.
- درمان به شدت بیماری بستگی دارد: مراقبت در منزل برای علایم خفیف، مراقبت در بیمارستان در صورت بدتر شدن شرایط و زایمان زودهنگام در صورت وخامت اوضاع. اکلامپسی به خاطر تشنج به احتمال بیشتری به مراقبت در بیمارستان و زایمان زودرس (غالباً سزارین) نیاز دارد.
- اگر در منزل هستید، روزانه خود را وزن و آن را ثبت کنید؛ از یک آزمون خانگی برای تعیین وجود پروتئین در ادرار استفاده کنید.
داروها
- داروهای ضد پرفشاری خون برای کاهش فشار خون
- ضد تشنجها برای پیشگیری از تشنج
- سولفات منیزیم (داخل وریدی)
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
بیشتر مواقع استراحت کنید ؛ این امر در کنترل مسمومیت مهم است. برای کمک به گردش خون ، روی سمت چپ خود استراحت کنید.
رژیم غذایی
ممکن است یک رژیم غذایی خاص لازم باشد.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود ؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم مسمومیت خفیف را در هر مرحله از حاملگی داشته باشید.
- اگر در طول درمان یک یا چند مورد از موارد زیر رخ دهد: ـ سردرد شدید یا اختلال بینایی ـ افزایش وزن به میزان بیش از 1350 گرم در 24 ساعت ـ تهوع، استفراغ و اسهال ـ دردهای شکمی کرامپی ـ تحریکپذیری بیش از حد