(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)(marriage ideal ) ازدواج ایده آل
(معیارهای انتخاب همسر- مراسم عروسی-روابط زناشویی موفق- مهارتهای زندگی و....)سفره عقد اصیل ایرانی
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
یه سفره رنگین، یه سفره خوش آب و رنگ، سفره ای که برای شروع یک زندگی مشترک تنها یکبار پهن می شود.
سفره ای یادگار از دوران باستان و آیین زرتشت و در این حین که بسیار پرمعنا هم است.
رنگ آمیزی اجزای سفره و نوع چیدمان آنها زینت بخش سفره است. سفره ای به نام سفره عقد، سفره عقد به گواهی تاریخ، یکی از آداب و رسوم پیشینیان ما بوده که اجزای آن نماد آرزوهای خوب برای یک زندگی مشترک است.
این سفره متناسب با تعداد اجزایش، پر از معناهای ویژه و زیبا است که هرکدام پیامی را به همراه خود دارند.
سفره عقد در مراسم عقد پهن می شود و عروس و داماد بر سر آن می نشینند و به خطبه عقد گوش می دهند.
سفره عقد: معمولا شامل پارچه ترمه ای است که به روی یک پارچه سفید پهن می شود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می گیرند.
آینه و شمعدان: آینه در بالای سفره، روبه روی عروس و داماد قرار داده می شود تا آنها یکدیگر را در آینه ببینند تا دل هایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و یک جفت شمعدان که در دو طرف آینه قرار می گیرند که شمع های روشن شمعدان ها نمایانگر روشنایی و گرمی پیوند عقد بین عروس و داماد است.
قرآن مجید و جانماز: قرآن مجید نشانه ای از تایید وصلت از سوی خدا و جانماز گواهی برای پایبند بودن عروس و داماد به اصول دینی است.
نبات: به عنوان شیرینی دوران زندگی است و اغلب از نوع زعفران و اعلا در یک ظرف بسیار زیبا و یا در یک ظرف چندطبقه چیدمان می شود و گاهی اوقات از روبان و یا تورهای زیبا برای تزئین آن استفاده می کنند.
نان و پنیر و سبزی: برای برکت زندگی در سفره استفاده می شود و اغلب اوقات در کنار نان، پنیر می گذارند و آن را نشانه وسعت روزی می دانند و سبزی هم نشانه سرسبزی و سلامتی است. امروزه برای ایجاد جلوه زیباتر، نان و پنیر و سبزی را به صورت لقمه های کوچک و با اشکال مختلف تزئین می کنند.
عسل: مراسم عسل در دهان یکدیگر گذاشتند مانند قولی است که عروس و داماد به یکدیگر می دهند تا در آینده مایه شیرین کامی یکدیگر باشند و معمولا عسل را در جامی کوچک می ریزند.
تخم مرغ: نمادی از تولید و تداوم نسل است و تعداد آن بستگی به سلیقه و اعتقادات افراد دارد. تخم مرغ ها به هر نحوی تزئین می شوند (رنگ آمیزی، چسباندن گل چینی و پولک و...)
سکه: ممکن است از سکه طلا یا سکه هایی با رنگ مجازی طلایی در سفره استفاده شود، بدین معنا که سکه نمادی است برای افزایش رزق و روزی عروس و داماد.
گردو: به علت آنکه درخت گردو از عمر طولانی برخوردار است، نماد افزایش بقای عمر عروس و داماد را به همراه خواهد داشت.
بادام: بادام را به نیت نوه دار شدن بر سر سفره می گذارند که البته آن را یک اعتقاد قدیمی می دانند.
وجود گردو، بادام و فندق را نیز نشان گسترده بودن سفره عقد به علت خوراکی های مقوی الهی می دانند و اعتقاداتی بیان کننده این مساله است که این خوراکی ها باید بدون شکاف باشند تا خللی با نام جدایی در زندگی عروس و داماد پیش نیاید.
سیب سرخ: میوه های رنگینی مانند انار و سیب سرخ یا میوه های دیگر به منزله برخورداری عروس و داماد از همه مواهب رنگارنگ و نعمت های طبیعی خداوند است.
گل: گل نشانی از طراوت و شادابی است و اکثر افراد برای گل آرایی سفره های عقد از رز قرمز که نماد عشق و محبت است استفاده می کنند و گاهی اوقات هم گل های زیبای دیگری در کنار این گل مورد استفاده قرار می گیرد.
حلقه: حلقه عضو رسمی و اولیه یک سفره عقد به حساب می آید که معمولا حلقه عروس و داماد یک شکل هستند و در جعبه ای زیبا قرار می گیرند و در سفر یک جایگاه خاص را به او می دهند که جایگاه آنها را می توان به طرق مختلفی تزئین کرد. حلقه را فقط در انگشت دست چپ می کنند زیرا تنها انگشتی است که یک رگ مستقیم به قلب دارد.
اسپند: البته دود کردن اسپند در منقل کوچک و فانتزی آتش یک افتتاحیه برای نشستن عروس و داماد بر سر سفره عقد است و هدف از آن دور شدن چشم بد و حسود از این وصلت برای تازه عروس و داماد است تا آنها از گزندی در امان باشند.
کله قند: ساییدن دو کله قند کوچک و هم اندازه به روی تور قند که در بالای سر عروس و داماد گرفته شده نمایانگر باریدن شادی و شیرینی بر سر آنها است.
قو: همیشه دو قو بر سر سفره عقد ایرانیان دیده می شود. دلیل وجود این پرنده بر سر سفره عقد این است که قو تنها حیوانی است که پس از مرگ جفتش با جفت دیگری هم نشین نمی شود.
خلاصه یک سفره عقد هست و چندین حرف و حدیث که البته بهتر است بگوییم اعتقادات زیبایی که پشت پرده هر یک از اجزای سفره پنهان شده اند. در خانواده های ایرانی این سفره بیشتر بنا به اعتقاداتش پهن می شود تا زیبایی اش چرا که اعتقادات بسیار شکیل تر از نما هستند.
اما شما از این جشن دست خالی بر نمی گردید زیرا عروس و داماد به رسم یادگاری تحفه ای ناقابل به شما هدیه می دهند.
مقداری نقل رنگی، سکه طلایی رنگ و حتی قندهای مخروطی شکل داخل بسته های کوچک که با تورها و شکوفه های زیبا تزیین شده اند به شما هدیه می دهند.
امروزه سفره عقد که بیشتر معروف است به خنچه عقد در طرح های گوناگونی در بازار برای فروش عرضه می شوند که در برگیرنده مدل های کلاسیک، سنتی، مدرن و با قیمت های متفاوت هستند
سفره عقد
سفره گواه معمولا سبزرنگ وشامل مواردزیراست.
نگاره اشو زرتشت-کتاب اوستا و کُشتی باز نشده-شمع یالاله یاچراغ روشن-قند سبز-گلدان گل و سرو-نقل وشیرینی-انارشیرین-یک تخم مرغ-یک عدد قیچی-یک ظرف کوچک آویشن مخلوط با برنج وسنجد-نخ وسوزن سبز-لورک عروسی(مخلوط هفت نوع آجیل شیرین) که روی آن نقل وشیرینی ریخته شده-گلاب وآینه.
قند سبز
نشان سبزبختی وشیرین کامی است که بعد از گواه گیری(عقد) به عنوان هدیه به موبدی که گواه گرفته میدهند.
چادرشب یا شال سبز
که برروی شانه داماد می اندازند نشانه این است که از این به بعد مخارج زندگی بردوش داماد است و انداختن پارچه سبزبرروی سفره عقد به جای آن به همین مفهوم می باشد.
تخم مرغ
به این معنا است که همه اختیاراتی که پدر ومادرعروس و داماد درحق فرزندانشان داشته اندرا ازخود سلب کرده وبه یک تخم مرغ مصالحه کرده وآن را بیرون می اندازند وازآن به بعد درصورتی که ازآنها خواسته شود راهنمایی خواهند کرد ولی زوج جوان را مجبورنمی کنند که مطابق میل ایشان رفتارکنند.
انارشیرین
نشانه شیرین کامی وفرزندان زیاداست
برگ آویشن مخلوط با برنج وسنجد ونقل ریز
نقل نشان شیرین کامی-برنج(درگذشته جو بکارمی بردند)نشانه برکت زندگی-سنجد محرک عشق ودلدادگی وآویشن خوش بویی وسرزندگی است که موبد هنگام خواندن اوستای تندرستی روی شانه عروس وداماد میریزد.
نخ وسوزن
نشان پیوند ودوختن است،اگردرزندگی زناشویی رخنه ای پدید آید یا فاصله ای ایجاد شود باید بانخ وسوزن مینوی(معنوی) آن را بدوزند ونگذارند بزرگترشود.
قیچی
ازدو تیغه درست شده و زمانی که دو تیغه با هم کارکنند برش ایجاد می شود یعنی عروس و داماد نقش دوتیغه قیچی رادارند که با همدلی وهم اندیشی وهمکاری می توانند زندگی را پیش ببرند
تاریخچه سفره عقد پس از اسلام
اجزای سفره عقد به گواهی تاریخ یکی از رسوم و گزینش های پیشینیان بی حکمت و بی دلیل نبود . در واقع گستردن بساط عقد پیش از عروس و داماد نوعی کارت تبریک گویا با آرزوی سعادت برای زوج جوان بود . با این هدف وبه این مضمون هر ترکیب و ماده ای که در این سفره به کار می رفت ، معنایی ویژه و زیبا در خود داشت . شاید امروز بیشتر عروس و داماد ها و اطرافیان آنها ندانند که معنای ترکیب سفره عقد چیست و در اساس به چه منظور ی گسترده می شود . یعنی از یک رسم پر معنای دیرین فقط صورت ظاهری آن حفظ شده و به جا مانده است .
در ادامه به معرفی اجزای سفره عقد می پردازیم:
قرآن مجید کتاب خدا به نشانه ی مورد تایید قرار داشتن وصلت از سوی خداوند و طلب یمن و برکات الهی جلو آینه و بالای جانماز قرار می گیرد.
آینه هچنان که در خرید عروسی آینه در سرلوحه و پس از قرآن مجید قرار دارد ، در سفره عقد نیز در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار می گیرد تا با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال باشد و سعادتمند شوند .
یک جفت شمعدان شمعدانها در دو سوی آینه جای دارندو شمع های فروزان درون آنها هنگام جاری شدن صیغه عقد ،نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس و داماد است . جنس شمعدان با قاب آینه یکی و معمولا نقره برنز یا بلورین می باشد.
جانماز پیشاپیش آینه گسترده می شود و روی آن مهر و تسبیح زیبایی قرار می دهند تا گواهی بر پای بندی زوج نسبت یه اصول دین اسلام باشد و تبرک آن شامل حال عروس و داماد شود . این سجاده و زیر مهری کوچک روی آن یا از جنس ترمه قدیمی به جا مانده در خانواده با آستر ساتن خوش رنگی مانند زرشکی و غیره می باشد یا آن را مخصوص عروس از مخمل سفید می دوزند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی می کنند . مهر این جا نماز به شکل قلب یا گل یا اشکال زیبا واستثنایی دیگر انتخاب می شود. کاسه نبات در یک سوی بالای سفره عقد توده ای از نبات را به شکل زیبای قالبی خاص که گاه در چندین طبقه تهیه شده است ، قرار می دهند .
نبات نماد آروزی شیرینی پیوند عروس داماد است که معمولا آن را از نبات اعلای زعفرانی تدارک می بینند.
نقل و سکه نقل به نشانه ی شیرین کامی و سکه برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره ی عقد گذاشته می شود . امروز مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی های کوچک یا اشکال ابتکاری دیگر قرار می دهند واین تورها را با شکوفه و روبان تزیین می کنند.
سکه های ویژه سفره عقد ،طلایی رنگ است که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می شود .
تخم مرغ از دیر باز تا کنون تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است از این رو پیداست که نهادن آن بر سفره ی عقد به نیت ادامه نسل زن و مرد و باروری ازدواج آن دو می باشد. معمولا برای تبرک تعداد تخم مرغ ها را پنج دوازده یا چهارده به نیت پنج تن دوازده امام (ع)و چهارده معصوم(ع)انتخاب می کنند.
فندق گردو و بادام این خوراکی های مقوی و پر مایه الهی رانیز به نشان گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد و توانمندی آنها سر سفره عقد می گذارند.
نان و پنیر نان را به نشانه ی برکت خداوند و پنیر را با نیت وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره عقد می نشانند .
امروز نان و پنیر را به صورت لقمه های کوجک در می آورند و با نایلون محافظ غذامی پوشانند. سبزی را به نشانه ی سلامتی سر سبزی و خرمی در سفره عقد می گذارند. سبزی عقد، سبزی خوردن است که از تره ریحان شاهی نعناع تربچه پیازچه تشکیل می شود..
گل به نشانه شادابی و طراوات و به عنوان نمادی از زیبایی این پیوند سبدی از گل بر سفره عقد می نشانند. همچنین برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد نیز از شاخه های گل و گلبرگ های رنگین استفاده می کنند . گل سرخ یا رز نماد شناخته شده عشق در سراسر جهان است ..
شیرینی آشکار است که شیرینی به نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی بر سر سفره عقد می نشیند. معمولا هر دو نوع شیرینی خشک و تر را به این منظور به کار می برند شیرینی سفره عقد باید خوش ریخت کوچک وتازه باشد
میوه: نهادن میوه های رنگین بر سر سفره عقد به منزله برخورداری عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی ونعمت های طبیعی زندگی است.
عسل : مراسم عسل در دهان همدیگر گذاشتن پس از جاری شدن صیغه عقد به منظور آن که عروس داماد در آینده مایه ی شیرین کامی و دلارامی هم باشند.
جا حلقه ای: حلقه ی ازدواج زوج معمول امشابه هم است و در جعبه مخصوصی از طلا فروشی خرداری میگردد . این حلقه را بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد می گذارند. تا پس از جاری شدن صیغه عقد آن را در انگشت هم جای دهند.
خونچه نان و اسپند به مفهوم سفره کوچک است و در اصطلاح به طبق هایی چوبی گفته می شد که در آن وسایل عقد را قرار می دادند. نان: در گذشته نان سر سفره عقد سنگک بود اما امروزه هر نوع نانی رامی توان به این منظور مورد استفاده قرار داد
. اسپند علاوه بر دود کردن اسپند در آغاز هر یک از مراسم و جشن های مربوط به ازدواج از جمله عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد.
کله قند ساییدن یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه روی پارچه ای بر سر عروس و داماد به نیت فروباریدن شادی و شییرنی بر سر آنها طی زندگی مشترک صورت می گیرد.
تور قند ساییدن حریر تور با پارچه نازک سپید رنگی را به شکل مربع یا مستطیل تهیه می کنند تا کله قند ها روی آن بر سر عروس و داماد ساییده شود