فشارخون مادر باردار در ضریب هوشی کودک موثر است

مطالعات محققان فنلاندی نشان داد بالا بودن فشارخون مادر در دوران بارداری، اثزات منفی بر مهارت تفکر کودک دارد و این اختلال تا دوران بزرگسالی ادامه می یاید.

این محققان معتقدند که پرفشاری خون در دوران بارداری و اختلالات مربوط به آن مانند پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری) در 10 درصد بارداری ها مشاهده می شود و محیط  رشد جنین در درون رحم را تحت تاثیر قرار می دهد. کاهش توانایی تفکر حتی در دوران سالمندی نیز ریشه در دوران جنینی دارد چرا که  تکامل ساختار و عملکرد مغز در این دوران انجام می شود.

در این مطالعه تاریخچه پزشکی و فشارخون 398 مادر در دوران بارداری بررسی شد. پسران این مادران در بین سال های 1934 تا 1944 متولد شده بودند. مهارت تفکر این مردان در سن 20 سالگی و سپس در 69 سالگی مورد ارزیابی دوباره قرار گرفت. این ارزیابی ها شامل استدلال ریاضی، ارتباط چشمی و محیطی و مهارت های گفتاری بود.

بر اساس نتایج، در مردانی که مادرانشان مبتلا به پرفشاری خون در دوران بارداری بودند، نتیجه تست های مهارت تفکر در 20 و 69 سالگی، 3.46 نمره کمتر از سایر مردان بود. همچنین در این مردان روند کاهش نمره به ویژه در مورد تست های استدلال ریاضی، در فاصله 20 سالگی تا 69 سالگی بیشتر بود.

محققان این طور نتیجه گرفتند که پرفشاری خون در دوران بارداری موجب کاهش توانایی ادراک و شناخت در کودک شده و در این افراد با افزایش سن، کاهش قابلیت ادراک بیشتر از سایر افراد مشاهده می شود. در حقیقت می توان این طور نتیجه گرفت که پایین بودن توانایی ادراک و کاهش این مهارت با افزایش سن، ریشه در دوران جنینی دارد.

پرفشاری خون در دوران بارداری

فشارخون بالا یک مشکل پزشکی شایع در مادران باردار است. بر اساس منابع علمی، پرفشاری خون در دوران بارداری در 4 گروه دسته بندی می شود:

1-پرفشاری خون مزمن: فشارخون مادر قبل از بارداری و یا قبل از هفته 20 بارداری بیشتر از 90/140 میلی متر جیوه است.

2-پره اکلامپسی (مسمومیت بارداری): فشارخون مادر به طور ناگهانی افزایش یافته و آلبومین (نوعی پروتئین) در ادرار او مشاهده می شود. دست ها، پاها و صورت مادر نیز متورم می شوند. پره اکلامپسی شایع ترین اختلال در دوران بارداری است و اغلب در سه ماهه سوم مشاهده می شود. این اختلال معمولا در بارداری اول رخ می دهد و در زنان مبتلا به دیابت و یا مادرانی که جنین دوقلو دارند، شایع تر است. زنانی که مادرانشان به این اختلال مبتلا بوده اند نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.

3-پره اکلامپسی اضافه بر پر فشاری خون مزمن

4-دیابت بارداری: این نوع دیابت بعد از تولد نوزاد رفع می شود. در اغلب مادران مبتلا به دیابت بارداری، فشارخون نیز بالا است.

برخی منابع پزشکی پرفشاری خون در دوران بارداری را تنها به 2 گروه تقسیم کرده اند:

1-پرفشاری خون از قبل از بارداری: مادرانی که قبل از شروع بارداری نیز فشارخون بالا داشته اند.

2-پرفشاری خون بارداری: مادرانی که فشارخون آنها در طی دوران بارداری بالا رفته است.

در این نوع تقسیم بندی، پره اکلامپسی می تواند به هر دو گروه افزوده شود.

افزایش فشار خون به علت بارداری

اگر بعد از هفته بیستم بارداری دچار افزایش فشار خون شدید، ولی پروتئین در ادرار وجود نداشت، تشخیص عبارتست از "افزایش فشار خون در بارداری" که گاهی به نام "افزایش فشار خون به علت بارداری" خوانده می شود.

افزایش فشار خون بارداری

خانم هایـی که بـعد از طـی نیمه اول بـارداری دچار افزایـش فشار خون می شوند و در ادرار پروتئین دارند، دچار اختلال پیچیده ای هستند که پره‌اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی نامیده می شود.

کسانی که قبل از بارداری دارای فشار خون هستند و یا قبل از هفته بیستم بارداری به آن مبتلا می شوند، دچار اختلالی هستند که فشار خون مزمن نامیده می شود.

معمولاً افزایش فشار خون عبارتست از فشار 140 روی 90 یا بیشتر، حتی اگر یکی از این دو عدد افزایش یابد.

این اختلال معمولاً هیچ علامت قابل توجهی ندارد، مگر آنکه خیلی بالا رود.

افزایش فشار خون در بارداری چه تأثیری بر سلامت مادر و جنین دارد؟

این امر بستگی به آن دارد که هنگام ابتلا به افزایش فشار خون، چند ماه از بارداری گذشته است و فشار خون به چه میزان بالا می رود. هر چه فشار خون بالاتر باشد و هر چه زودتر شروع شود، خطر بیشتر است. خوشبختانه اکثر خانم هایی که دچار افزایش فشار خون در دوران بارداری می شوند، به نوع خفیف آن مبتلا می گردند و تا نزدیک به اواخر دوران بارداری، یعنی هفته 37 این مشکل بوجود نمی آید. اگر شما نیز در این گروه قرار دارید، هنوز هم کمی خطر وجود دارد و ممکن است پزشک شما، زایمان را القا کند و یا با سزارین جنین را بدنیا آورد، ولی به غیر از آن، شما و نوزادتان در معرض خطری بیش از آنچه با یک فشار خون طبیعی وجود دارد، نیستید.

با این حال از هر چهار خانم مبتلا به افزایش فشار خون، یک نفر در دوران بارداری، طی زایمان و یا بلافاصله بعد از آن مبتلا به پره اکلامپسی می شود. خطر ایجاد پره اکلامپسی در شرایطی که افزایش فشار خون قبل از هفته 30 ایجاد شده باشد دو برابر است.

ابتلا به افزایش فشار خون بارداری خطرات دیگری نیز به دنبال دارد از قبیل: عقب افتادن رشد جنین در داخل رحم، زایمان زودرس، پاره شدن جفت، و مرده زایی. به همین دلیل، پزشک یا ماما از شما و جنین، مراقبت کامل به عمل خواهد آورد.

اگر علائم پره اکلامپسی و یا علائم پارگی جفت در شما ایجاد شود، باید فوراً مورد معاینه قرار گیرید

چگونه می توان افزایش فشار خون بارداری را کنترل کرد؟

از آنجایی که پرفشاری خون بر گردش خون جفت تأثیر می گذارد، هنگام تشخیص چنین علامتی، پزشک یا ماما درخواست سونوگرافی می کند تا از رشد کافی جنین و میزان کافی مایع آمنیوتیک اطمینان حاصل کند. ممکن است یک سری آزمایشات بیوفیزیکی (BBP) نیز برای شما درخواست شود تا از سلامت جنین اطمینان حاصل گردد و در بعضی از موارد خاص درخواست سونوگرافی با داپلر می شود تا جریان خون جنین کنترل گردد.

پزشک یا ماما ممکن است یک سری آزمایشات خون نیز درخواست کند و از شما بخواهد که ادرار 24 ساعته خود را جمع آوری کنید تا از نظر وجود پروتئین بررسی شود (این آزمایش از آزمایش ادرار با نوارهای مخصوصی که هنگام مراجعه برای مراقبت های دوران بارداری انجام می شود، دقیق تر است).

این آزمایشات به پزشک کمک می کند تا در صورت وجود پره اکلامپسی آن را تشخیص دهد و هر نوع تغییر دیگر در وضعیت شما را در آینده تحت نظر قرار دهد. علاوه بر این ارزیابی اولیه، رسیدگی به افزایش فشار خون بستگی به میزان فشار خون و وضعیت جنین و نیز مدتی که از بارداری شما گذشته است، خواهد داشت.

افزایش خفیف فشار خون در بارداری

اگر در هفته 37 بارداری یا دیرتر به افزایش مختصر فشار خون مبتلا شده‌اید، احتمالاً پزشک زایمان شما را القا خواهد کرد و یا در صورتی که جنین نتواند مراحل زایمان را تحمل کند و یا به علل دیگری زایمان طبیعی برای شما غیر ممکن باشد، جنین را با سزارین بدنیا خواهد آورد.

اگر هنوز به هفته 37 بارداری نرسیده‌اید، ولی افزایش فشار خون خفیف است، ممکن است به مدت چند هفته در بیمارستان بستری شوید تا تحت نظر قرار گیرید. پس از آن اگر وضع شما و جنین مناسب بود، ممکن است مرخص شوید تا زندگی روزمره را از سر گیرید و یا تا مدتی در منزل در حال استراحت مطلق باشید.

باید فواصل معاینات توسط پزشک را کوتاه تر کنید تا فشارخون، وجود پروتئین در ادرار و هر گونه تغییر در وضعیت سلامتی شما زود به زود کنترل شود. می‌توان وضع جنین را با اندازه‌گیری هفتگی و یا هر دو هفته یکبار BPP و تست‌های non stress از نزدیک کنترل کرد. با انجام تقریبا هر سه هفته یکبار سونوگرافی نیز می‌توان رشد جنین را زیر نظر داشت.

به علاوه ممکن است پزشک یا ماما از شما بخواهد تا حرکات جنین را در هر روز بشمارید. این روش برای کنترل سلامت جنین در فواصل معاینات پیش از زایمان بسیار عمل مناسبی است. در صورتی‌که متوجه شدید تعداد حرکات کمتر از قبـل شده اسـت، بلافاصـله به پزشک خود اطـلاع دهیـد.

اگر علائم پره اکلامپسی (ورم، افزایش ناگهانی وزن، سردرد مداوم یا شدید، تغییرات دید، درد بالای شکم و یا حساسیت آن ناحیه و یا تهوع و استفراغ) و یا علائم پارگی جفت (لکه بینی یا خونریزی از واژن یا درد و حساس شدن رحم در لمس) در شما ایجاد شود، باید فوراً مورد معاینه قرار گیرید.

اگر شما یا جنین در معرض خطر جدی قرار گیرید، احتمالاً در بیمارستان بستری خواهید شد و هر چه زودتر باید جنین به دنیا آید.

اگر قبل از بارداری فشار خون خود را کنترل نکرده‌اید و اولین معاینه دوران بارداری در اواخر سه ماهه اول صورت گرفته است، ممکن است تا اواخر دوران بارداری متوجه افزایش فشارخون نشوید

افزایش شدید فشار خون در بارداری

اگر فشارخون شما شدیداً افزایش یافته است (160 روی 110 یا بیشتر) تحت درمان دارویی قرار خواهید گرفت تا فشارخون پایین آید و تا زمان تولد نوزاد در بیمارستان بستری خواهید شد.

اگر در هفته 34 بارداری یا بعد از آن قرار داشته باشید، زایمان را القا خواهند کرد و یا جنین را با سزارین به دنیا خواهند آورد. اگر هنوز به هفته 34 بارداری نرسیده‌اید، به شما کورتیکواستروئید تجویز خواهد شد تا تکامل ریه‌ها و سایر اعضای بدن جنین تسریع گردد.

اگر وضعیت شما رو به وخامت می رود و یا وزن جنین اضافه نمی شود، احتمالاً زایمان القا خواهد شد و یا با کمک سزارین جنین بدنیا خواهد آمد، حتی اگر هنوز نارس باشد. اگر زایمان فوری لازم نباشد شما را در بیمارستان بستری خواهند کرد تا هم خودتان و هم جنین تحت نظر باشید و در عین حال، جنین فرصت بیشتری برای تکامل خواهد داشت.

آیا بعد از زایمان فشارخون به حد طبیعی می‌رسد؟

بعد از زایمان، فشارخون شما دقیقا کنترل خواهد شد و پزشک یا ماما، به دقت شما را از نظر وخامت فشار خون و یا بروز پره اکلامپسی تحت نظر خواهد گرفت.

در صورتی که علائم پره اکلامپسی را در خود مشاهده کردید، خواه در منزل هستید و یا در بیمارستان، حتماً به او اطلاع دهید. به احتمال قوی یک هفته پس از زایمان فشارخون شما به حد طبیعی می‌رسد.

با این حال، در بعضی از خانم‌ها، فشارخون همچنان بالا باقی خواهد ماند. این بدان معناست که شما احتمالا همواره مبتلا به پرفشاری خون بوده‌اید، ولی از آن بی خبر بوده‌اید. بارداری معمولاً باعث می شود که فشارخون در پایان سه ماهه اول و در طول سه ماهه دوم پایین برود، بنابراین فشار خون مزمن بطور موقت مخفی می شود.

اگر قبل از بارداری فشار خون خود را کنترل نکرده‌اید و اولین معاینه دوران بارداری در اواخر سه ماهه اول صورت گرفته است، ممکن است تا اواخر دوران بارداری متوجه افزایش فشارخون نشوید.

بخش سلامت تبیان