غذا و تغذیه از مقوله های بسیار مهم برای حفظ و ارتقای سلامت انسان محسوب می شوند. در واقع از اولین نیازهای بشری، تهیه و تدارک غذای کافی، مناسب و سالم بوده و هست. اشتغالات افراد در این دوران موجب شده اغلب مردم فرصت کافی برای طبخ غذای مناسب، خوشمزه و سالم را نداشته باشند و به همین علت بطرف صرف غذا در رستوران ها گرایش پیدا کنند. در واقع، عده ای معتقدند که اتلاف وقت عده زیادی از کدبانوها در منازل برای تهیه غذا، چندان مناسب نیست و می توان با استفاده از غذایی که گروهی متخصص آشپزی به بهترین نحو طبخ کرده اند، فرصت های بسیاری را برای مردم جهت انجام امور دیگر ایجاد نمود.
امروزه در رستوران های خوب شیوه برخورد، سفارش گرفتن و تهیه غذا ارتقا یافته و به گونه ای در آمده که هر فرد میتواند با بیان علایق خود، غذایی حتی المقدور سالم و مطابق رژیم خاص خود را در اختیار داشته باشد. هنگام صرف غذا در رستوران، رعایت برخی نکات کمک میکند افراد غذای مناسب تری را صرف کرده و از اضافه کردن نابجای وزن خود دوری نموده و یا وزن ایده آل خود را حفظ نمایند و مواد غذایی مورد نیاز خود را دریافت کنند. با افزایش آگاهی ها و دانش مردم، دیگر لازم نیست یادآوری شود که مصرف بیشتر سبزیجات، میوه ها، نان تهیه شده از آرد گندم یا جو کامل، گوشت بدون چربی، داشتن رژیم غذایی متنوع، نوشیدن آب کافی و انجام فعالیت فیزیکی (ورزش) مرتب و کافی، بدن سالم و کارآمد و عمر طولانی برای انسان ها به ارمغان می آورد. با این وجود، غذاهای فریبنده موجود در رستورانها و غذا خوردن با عده ای از دوستان وآشنایان در مراسم مختلف، گاها موجب میشوند که افراد از رژیم غذایی مناسب خود دور شوند. گرچه عدول از روش مناسب تغذیه در موارد معدود اشکال چندانی به همراه ندارد، اما اگر غذا خوردن در خارج از منزل بصورت یک اتفاق روزمره در آید، چه باید کرد؟ رعایت نکات زیر از جمله توصیه های تغذیه ای هستند که بهتر است همواره در تصمیم گیری ها مورد نظر قرار گیرند:
1) اگر افراد بدانند که رستوران مورد نظرشان چه غذاهایی دارد، می توانند از قبل تصمیم بگیرند که چه خواهند خورد. این تعیین غذای قبلی موجب میشود که بطور ناگهانی و در لحظات آخر ناچار به انتخاب غذایی پر کالری نشوند.
2) بهترین زمان برای رفتن به رستوران هنگامی است که هنوز گرسنگی به اوج خود نرسیده باشد. برای افراد دارای اضافه وزن، توصیه می شود که قبل از شروع غذا یک تا دو لیوان آب بنوشند تا هم علاوه بر تامین آب مناسب بدن و کمک به سلامتی، احساس سیری زودتر ایجاد شود.
3) هنگامی که از مواد مورد استفاده در طبخ غذا و یا شیوه تهیه آن آگاهی کافی وجود ندارد، بهتر است بدون خجالت در این مورد سوال شود. مثلا دانستن این مطلب که برخی غذاها حاوی روغن حیوانی زیادی هستند، می تواند به تصمیم گیری صحیح کمک کند. حتی ممکن است درخواست شود که غذای مربوطه را بدون افزودن روغن سرو نمایند.
4) اگر تمام غذاهای فهرست، پرکالری و چرب هستند، بهتر است بجای آن سوال شود که آیا امکان دارد یک بشقاب سبزیجات و سالاد را سرو نمایند. خوشبختانه امروزه سبزیجات خام و پخته در اغلب رستورانها موجود است و گاهی از آن ها برای تزیین غذا نیز استفاده می شود. تعداد محدودی از رستوران ها غذای گیاهی برای گیاهخواران سرو می کنند که کم کالری تر از غذاهای معمولی و عموما سالمتر هستند.
5) بهتر است ماهی، مرغ و یا گوشت کبابی (بجای سرخ شده) سفارش داده شود. استفاده از لیمو، پودر سبزیجات و ادویه بجای سس های پرچربی، مناسبتر خواهد بود.
6) برخی رستوران ها غذای نیم پرس یا سایز کوچک و یا ویژه کودک نیز سرو می کنند. لذا می توان این گونه غذاها را سفارش داده و یا هنگام خروج از رستوران، باقیمانده غذاها را در ظرف یکبارمصرف با خود برد. یادآوری می شود که متصدیان رستوران ها به لحاظ اخلاقی و یا قانونی ملزم به سرو یک بشقاب پر غذا هستند؛ این نکته الزاما به معنی اجبار برای مصرف کل آن غذا در یک وعده نخواهد بود.
7) مناسبتر است که در جمع کسانی که با همدیگر وارد رستوران می شوند، هرکس بدون توجه به دیگران غذای خود را سفارش دهد و یا این که افرادی که نمی خواهند توسط دیگران وسوسه شوند می توانند زودتر از همه سفارش غذای خود را بدهند. این که همراهان مایل باشند مقدار فراوان تر و غذای پرچربتری را انتخاب کنند، نباید برتصمیم گیری صحیح اطرافیان اثر سوء بگذارد.
8) افراد علاقه مند به سلامتی و تغذیه مناسب و کسانی که نمی خواهند به اضافه وزن و گرفتاری های آن مبتلا شوند، میتوانند به جای غذا، سالاد و سوپ سفارش داده و برای دسر میوه میل کنند. البته لازم است که سوپ از نوع خامه ای، کره ای و یا حاوی روغن و پیاز فراوان نباشد.
10) لزوما نبایستی تمام پیش غذاها و دسرهای موجود و حتی سفارش داده شده را میل کرد. مناسب ترین حالت زمانی است که دسر و یا پیش غذایی بین دو یا چند نفر تقسیم شده و هرکس به اندازه نیاز خود از آنها مصرف کند.
11) بهتر است انواع پاستا با سس کم کالری و بدون خامه درخواست شوند. سس گوجه فرنگی و سبزیجات انتخاب های مناسب تری هستند. استفاده از سبزیجات پخته شده بجای سیب زمینی نیز به کاهش کالری دریافتی کمک می کند. بهتر است به جای ریختن سس روی سالاد، ابتدا چنگال را وارد سس نموده و سپس با آن چند تکه سبزیجات برداشته شود. به این ترتیب ضمن لذت بردن از مزه سس، مقدار انرژی کمتری دریافت خواهد شد.
12) بهتر است نان مصرفی از نوع سبوس دار بوده و کره به همراه آن درخواست نشود. نانهای کره ای و یا شیرمال و امثال آنها نیز در برخی رستورانها سرو میشوند که بهتر است سفارش داده نشوند.
13) یکی از دستورات مهم علم تغذیه، آهسته غذا خوردن است؛ به این ترتیب افراد از طعم، رنگ، حالت و بوی غذا بیشتر لذت برده و بدنشان زمان کافی برای ارسال علائم سیری به مغز را خواهد داشت. به این ترتیب فرد به موقع احساس سیری خواده نمود. البته بهتر است به محض احساس سیری درخواست شود بشقاب ها و غذای باقیمانده را بردارند تا کسی دوباره به سراغ آنها نرود!
14) حتی الامکان به رستورانها و بوفه هایی که با یک پرداخت اولیه میتوان هرچه خواست را خورد، مراجعه نشود. شیوه سرو این رستورانها موجب میشود که فرد متوجه مقدار غذایی که خورده نشود. حتی اگر فرد به اجبار نیز به چنین رستورانی راه یافت، بهتر است خود را کنترل کرده و تنها سالاد، سوپ کم کالری، میوه و غذای مناسب به مقدار متعادل میل کند.
15) بهترین سس برای مصرف با ساندویچ، خردل است که تقریبا انرژی ندارد و طعم آن موجب میشود که فرد تصمیم به صرف مایونز نگیرد.
16) با تمام این احوال، سعى شود بیش از ۹۰ درصد غذاى روزانه در منزل صرف گردد. معمولا افراد در بیرون منزل و بویژه در رستوران، غذاهاى پرچرب و پرکالرى بیشتری صرف می کنند.
17) برخی رستوران ها به برنج زاج می زنند که شکستگی عروق ایجاد می کند، یا جوش شیرین و نمک فراوان به کباب می افزایند و گاه از مواد اولیه نامناسب استفاده می کنند. بهتر است صرف غذا در رستوران های سالم و مورد تایید انجام شود.
18) صرف نوشابه (حتی از نوع رژیمی آن) به چاقی کمک شایانی می کند. لذا بهتر است حتی الامکان در حین غذا نوشیدنی استفاده نشود و در پایان غذا نیز دوغ بدون گاز مناسب تر خواهد بود.
19) بهتر است از مصرف بعضی از مواد غذایی مانند سالاد الویه، همبرگر، کباب کوبیده، پیاز در مکان هائی قابل اطمینان نیستند، خودداری شود. در صورت امکان از آب معدنی استفاده شود و در غیر این صورت به بهداشت پارچ و لیوان ها توجه گردد. همچنین توجه کافی به بهداشت فردی یعنی شستشوی دست ها قبل از مصرف غذا ضروری است.
مشکلات نظام سلامت در کشور ایران
مشکلات موجود در سیستم واردات وصادرات
نحوه ارائه خدمات بهداشتی درمانی در برخی کشورهای دنیا
نقش سازمانهای بیمه گر اجتماعی و خصوصی در اقتصاد سلامت
دسترسی به تمامی این مطالب در سایت
وبلاگ زیر جهت دریافت مقالات علمی و افزایش اگاهی شما عزیزان ایجاد شده است
آیا هنگام غذا خوردن، اگر ظرف یا وسیلهای را خواستید که دستتان به آن نمیرسد، خـودتان سعی میکنید آن را بردارید یا از فردی که به آن نزدیک است میخواهید آن را به شما بدهد؟ آیا هنگامی که غذا خوردنتان پایان یافت بشقابتان را به سمتی هل میدهید؟ میز یا سفره غذا را چگونه میچینید؟ به طور کلی از آداب صرف غذا و چیدن میز برای مهمانان مطلعید؟ در این نوشتار برخی از این آداب را فرا بگیرید. انجام بعضی از آنها الزامی است و بعضی دیگر بهتر است رعایت شوند.
- بهتر است آقاو خانم میزبان در دو انتهای میز غذاخوری و یا در وسط میز روبروی یکدیگر بنشینند.
- اگـر فرد مهمی میهمان بود میباید وی سمت راسـت خانم میزبان و همسرش سمت راست میزبان آقا نشانده شود.
- بهتر است گروههای سنی در کنار یکدیگر بنشینند به طوری که بزرگترهای فامیل در راس میز و جوانترها سمت دیگر.
- غذا در جهت عقربههای ساعت و از چپ به راست سرو گردد. و همچنین غذا از سمت چپ افراد سرو شده و ظروف غذا از سمت راست میهمانان جمع آوری میگردد.
- دستمال سفره هنگام آغاز صرف غذا میباید روی زانو قرار داده شود و تا انتهای صرف غذا باید همان جا باقی بماند. از دستمال سفره تنها برای تمـیز کردن مختصر دهان باید استفاده کرد و نه صورت یا پیشانی. اگر خــواستـید صندلی خود را برای مدت کوتاهی ترک کنید باید دستمال سفره خود را روی صندلی قرار دهید که دیـگـران و پیـش خــدمت متوجه آن گردند. هنگام پایان یافتن صرف غذا میباید دستمال سفره را بطور مرتبی روی میز و سمت راست بشقاب قرار داد (آن را مچاله نکنید)
- پیش از آن کـه مـیـزبـان شـروع بـه صـرف غـذا نکرده یا تعارف به صرف غذا نکرده نباید شروع به صرف غذا کرد.
- در حین غذا به هیچ وجه نباید میز غذا را ترک کنید مگر در موارد اضـطراری مانند رفتن به دستشویی و یا داشتن حالت تهوع. در ایــن هنگام عذر خواهی کنید و میز را ترک کنید.
- اگر ظرف یا غذایی خواستید که دستتان به آن نمیرسید خـودتان سعی نکنید آن را بردارید بلکه از فردی که به آن نزدیک است بخواهید آن را به شما بدهد.
- هنگامی که غذا خوردنتان پایان یافت هیچگاه بشقابتان را به سمت جلو هل ندهید این عمل خلاف آداب معاشرت میباشد.
- برای بریدن و خردکردن غذا چنگال را با دست چپ و کارد را با دسـت راست گرفته و سپس با چنگال آن را محکم نگاه داشته و با چاقو آن را ببرید. اگر خوردن با دست چپ برایتان سخت است، چنگال را به دست راست منتقل و غذای بریده شده را میل کنید.
- در روی صندلی راست و مستقیم بنشینید هیچگاه بجلو و یا عقب خم نشوید.
- حین صرف غذا سعی کنید فقط غذا بخورید و در حد محاورههای دلنشین و مطـبـوع سخن بگویید. از موضوعات بحث برانگیز پرهیز کنید.
- تکههایی که از غذا میان دندانهایتان گیر کرده را در حین غذا خوردن خارج نکنید. در انتها، میز را ترک کرده و بــه دستشویی بروید سپس آن را خارج کنید.
- آرام و با حوصله غذا بخورید. غذا خوردن شتابزده نه تنها باعث چاقی شما، بلکه بیحرمتی به میزبان میباشد.
- لقمههای کوچک برداشته و با دهان بسته غذای خود را بجوید. هیچ گــاه بـا دهان باز غذا را نجوید یا با دهان پر صحبت نکنید.
- هیچگاه پیش از چشیدن غذا به آن ادویه اضافه نکـنـیـد ایـن عـمل بیاحترامی به میزبان و آشپز میباشد.
- هیچگاه سر میز غذا سیگار نکشید.
- هنگامی که از غذا خوردن فارغ شدید دستتان را روی زانو و یا میز (مـچ دست روی لبه میز) قرار دهید. هیچگاه هنگام صرف غذا آرنج خود را روی میز قرار ندهید.
- در رسـتـوران بهـتــر است غذایی سفارش دهید که صرف آن با کارد و چنگال مقدور باشد. غذاهایی که باید با دست خورده شوند را به مـوقعـیـتـهای غــیر رسمی اختصاص دهید.
- هرگاه سوپ داغ بود برای خنک کردن به آن ندمید؛ صبـر کنـیـد تـا خــودش خنک گردد. چای را نیز برای خنک شدن در نعلبکی نریزید.
- هنگام صرف سوپ هورت نکشید.
- هنگام سفارش غذا در رستـوران اگر از نـوع و مـحـتـویـات غـذای مـورد نــظر آگاهی نداشتید، از پیشخدمت کمک بخواهید.
- برای خارج کردن استخوان و یا غضروف غذا از قاشق و یا چنگال کمک بگیرد (نه با دست) و آن را گوشه بشقاب خود قرار دهید.
- غـذاهـایی کـه مـجازید با دست بخورید عبارتند از: تکه نان، بلال، گـوشـت دنـدههـا، صــدف و خرچنگ خوراکی، بال و استخوان مرغ، ساندویچ، میوههای کـوچـک، شیرینی، سیبزمینی سرخ کرده، چیپس، برخی قطعات ترشی که با چنگال امکان برداشتنشان نیست، سبزیجات و پیتزا.
- اگر ندانستید چگونه باید غذا را میل کنید بهتر است به دیگران نگاه کنید.
- هیچ گـاه کـارد و چـنـگال و قـاشقی را کــه استـفاده کردهاید مجددا روی میز قرار ندهید بلکه آنها را روی بشقاب بگذارید.
- هنگام صرف غذا خم نشوید و صورت خود را به سمت غذا نبرید بـلکه غذا را توسط قاشق و چنگال بسمت دهان خود ببرید.
- اگـر قـاشـق و یـا کـارد و چـنـگال شـما بـه زمیـن افـتاد آن را بـردارید و به میزبان و یا پیشخدمت بدهید و تمیز آن را درخواست کنید.
- پیش از نوشیدن مایعات لبهای خود را بـا دسـتـمال پاک کنید تا جای لک چربی روی لیوان شما نمایان نگردد.
- از واژههای «متشکرم» و «لطفا» در میز غذا بسیار استفاده کنید.
- همیشه در انتهای صرف غذا از مـیـزبـان و یـا آشــپز تشکر کرده و از غذا تعریف کنید حتــی اگــر غذا زیاد هم خوشایند نبود باز تشکر کنید. لازم نیـست دروغ بگویـیـد، مـثـلا میتوانید از سس غذا تعریف کنید.
- هنگام صرف غذا خود را نخارانید، سرفه نکنید و بینی خود را تمـیـز نـکنـیـد. هـرگـاه خواستید سرفه یا عطسه کنید حتما سر خود را به سمت بیرون از میز یا سفره بچرخانید و جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیرید.
- هنگام صرف غذا با لوازم روی میز بازی نکنید. بـا صدای بلند نیز صحبت نکرده و دستکش نیز دست نکنید.
- سعی کنید رومیزی را تا انتهای صرف غذا پاکیزه نگاه دارید.
- در برخی رستورانها هنگامی که صرف غذایتان پایان یافت باید کارد و چنگال خود را به صـورت اریـب روی بشـقـاب قـرار دهـیـد. اگــر هـم خواستید که میز را برای مدت کوتاهی ترک کنید، بـاید کـارد و چنگال را بصورت ضربدری روی بشـقاب قرار دهید تا دیگران و پیشخدمت مطلع گردند که شما بازخواهید گشت.
- طـرز چــیدن میز معمولا به این قرار است: بشقاب در وسط، قاشق، کـارد و لـیـوان سمت راست و چنگال، دستمال سفره و نان سمت چپ.
A: دستمال سفره
B: بشقاب
C: کاسه سوپخوری
D: بشقاب مخصوص نان و کره همره با کارد کره
E: لیوان آب
F-G: لیوان برای نوشیدنیهای دیگر
H: چنگال صرف ماهی
I: چنگال غذاخوری
J: چنگال صرف سالاد
K: کارد غذا خوری
L: کارد مخصوص ماهی
M: قاشق سوپخوری
N: قاشق دسر وچنگال صرف کیک