آشنایی با ۶ خاصیت معجزه‌آسا سرکه سیب

 سرکه از قرن‌ها پیش تاکنون در آشپزی و خانه‌داری کاربردهای متنوعی داشته است. به‌علاوه، از سرکه در درمان‌های سنتیِ قدیمی استفاده می‌شده است و اقوام مختلف از آن برای درمان هر نوع بیماری و مشکل جسمی کمک می‌گرفتند. یکی از پرکاربردترین انواع سرکه در درمان‌های طبیعی، سرکه سیب است. در این مقاله با خواص سرکه سیب آشنا می‌شوید.

خواص سرکه‌ی سیب

می‌گویند که خواص سرکه سیب بسیار است مانند کاهش وزن و کاهش سطح قند خون، بهبود علائم انواع دیابت‌ها نیز مورد تأیید تحقیقات علمی قرار گرفته‌اند. در ادامه به معرفی شش فایده‌ی درمانی سرکه سیب می‌پردازیم که مورد تأیید تحقیقات علمی هم قرار گرفته‌اند.

۱. سرکه سیب سرشار از استیک اسید است که تأثیرات بیولوژیکی مهمی دارد

سرکه، حاصل فرایندی دو مرحله‌ای است که شباهت بسیاری با نحوه‌ی تهیه‌ی الکل دارد. سیب لهیده در اولین مرحله با مخمر ترکیب می‌شود تا قندهای آن تخمیر شده و به الکل تبدیل شوند. در مرحله‌ی دوم، باکتری‌هایی به این ماده‌ی الکلی افزوده می‌شوند که الکل سرکه را تخمیر کرده و به استیک اسید تبدیل می‌کنند که ترکیب اصلی فعال و مؤثر در سرکه است. سرکه سیب طبیعی و تصفیه نشده حاوی مادر سرکه (ماده ای لزج که شامل باکتری‌های تولید کننده‌ی استیک و مقداری سلولز است) رشته‌های پروتئین‌ها، آنزیم‌ها و باکتری‌های سودمندی است که باعث می‌شوند سرکه را به صورت تیره و لرت‌دار ببینید.

بعضی افراد اعتقاد دارند که اتفاقا همین مادر سرکه است که خواص درمانی متعددی دارد، اما هنوز تحقیقات علمی این موضوع را تأیید نکرده‌اند. یک قاشق چای‌خوری سرکه‌ سیب تنها دارای ۳ کالری است که خیلی کم است. البته ویتامین‌ها و املاح معدنی چندانی در این ماده وجود ندارند، ولی سرکه سیب حاوی مقدار اندکی پتاسیم هم است. سرکه سیب باکیفیت همچنین اسید آمینه‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هایی هم در خود دارد

۲. سرکه سیب بسیاری از باکتری‌ها را از بین می‌برد

سرکه می‌تواند عوامل بیماری‌زا، از جمله باکتری‌ها را از بین ببرد. سرکه از قدیم‌الایام به‌ صورت سنتی برای پاکسازی و ضدعفونی کردن، درمان قارچ‌های ناخن، شپش، زگیل و عفونت‌های گوش مورد استفاده قرار می‌گرفته است، هرچند که بسیاری از این کاربردها در حال حاضر مورد تأیید تحقیقات علمی قرار نگرفته‌اند. بقراط، پدرِ پزشکیِ نوین در دو هزار سال پیش از سرکه برای ضدعفونی زخم‌ها بهره می‌گرفت. از سرکه همچنین به عنوان نگهدارنده‌ی مواد غذایی هم استفاده می‌شده است و تحقیقات علمی هم نشان می‌دهند که سرکه مانع از رشد باکتری‌هایی مانند E.coli در مواد غذایی می‌شود و از فساد آنها نیز جلوگیری می‌کند. اگر به دنبال روشی طبیعی برای حفظ مواد غذایی خود هستید، پس سرکه‌ سیب می‌تواند فوق‌العاده سودمند باشد. همچنین گزارش‌ها حاکی از این است که با استعمال سرکه سیبِ رقیق روی پوست خود می‌توانید جوش صورت را درمان کنید، ولی هنوز هیچ تحقیقات علمی این خاصیت سرکه را تأیید نکرده است. خلاصه اینکه ماده‌ی اصلی سرکه، یعنی استیک اسید می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد و مانع از رشد و تکثیر آنها در سطح مضر و خطرناک شود. در طول تاریخ از سرکه به عنوان ضدعفونی‌کننده و همچنین نگهدارنده‌ی مواد غذایی استفاده می‌شده است.

۳. سرکه سیب سطح قند خون را کاهش می‌دهد و با دیابت‌ مبارزه می‌کند

تاکنون موفقیت‌آمیز‌ترین کاربرد سرکه در کمک به بیماران مبتلا به دیابت‌ تیپ ۱ و ۲ شناخته شده است. دیابت تیپ ۲ خود را با افزایش میزان قند خون، یا به صورت مقاومت در برابر انسولین یا ناتوانی در تولید انسولین، نشان می‌دهد. با این حال حتی افرادی که به دیابت هم مبتلا نیستند نیز از مشکلات و عوارض ناشی از افزایش قند خون مصون نخواهند بود و افزایش قند خون هم یکی از دلایل اصلی پیری و بیماری‌های مزمن دیگر شناخته می‌شود. به همین خاطر، حفظ تعادل قند خون برای همه‌ی انسان‌ها بسیار سودمند و ضامن سلامتی آنهاست.

تاثیر سرکه‌ی سیب در کاهش قند خون

موثرترین و سالم‌ترین روش در حفظ تعادل قند خون، اجتناب از مصرف کربوهیدرات و قند است، اما خواص سرکه سیب در کاهش قند خون ثابت شده است. خواص متعدد سرکه‌ در بهبود عملکرد انسولین و میزان قند خون اثبات شده است:

افزایش حساسیت انسولین هنگام صرف وعده‌های غذایی پرکربوهیدرات از ۱۹ تا ۳۴ درصد و کاهش قابل‌توجه گلوکز خون و واکنش‌های انسولین.

کاهش قند خون تا ۳۴ درصد هنگام صرف ۵۹ گرم نان سفید.

مصرف ۲ قاشق چای‌خوری سرکه‌ سیب قبل از خواب می‌تواند قند خون ثابت بدن را تا ۴ درصد کاهش بدهد.

تحقیقات متعدد دیگری نشان می‌دهد که جذب سرکه در موش‌ها و انسان‌ها حساسیت انسولین را افزایش می‌دهد و هنگام صرف غذا قند خون را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.

به همین دلایل، برای افراد مبتلا به دیابت‌های تیپ ۱ و ۲، آنهایی که در آستانه‌ی ابتلا به دیابت هستند و همچنین افرادی که می‌خواهند سطح قند خون خود را بنا به دلایل دیگری در حالت عادی نگه دارند استفاده از سرکه در رژیم غذایی بسیار سودمند است. اگر در حال حاضر از داروهای کاهش قند خون استفاده می‌کنید، قبل از افزایش مصرف سرکه‌ سیب با دکتر خود مشورت کنید.

۴. سرکه‌ی با ایجاد احساس سیری به کاهش وزن کمک می‌کند

با توجه به اینکه سرکه سطح قند خون و انسولین را کاهش می‌دهد، پس می‌توان انتظار داشت که در کاهش وزن نیز سودمند باشد. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که سرکه احساس سیری را افزایش می‌دهد و به همین خاطر، به شما کمک می‌کند تا کالری‌ کمتری مصرف کنید و عملا می‌تواند موجب کاهش وزن‌تان بشود.

کاهش وزن با سرکه‌ی سیب

سرکه در کنار غذاهای مملو از کربوهیدرات می‌تواند احساس سیری را در شما افزایش بدهد و به شما کمک کند که ۲۰۰ تا ۲۷۵ کالری کمتر در طول روز جذب بدن‌تان کنید. کاهش جذب کربوهیدرات به معنی کاهش وزن در طول زمان است. تحقیقات در افراد خیلی چاق نشان می‌دهد که مصرف روزانه سرکه به کاهش چربی شکم و دور کمر، کاهش تری گلیسیرید خون و همچنین کاهش وزن منجر می‌شود.

۱۵ میلی‌گرم (۱ قاشق چای‌خوری): کاهش ۱،۲ کیلوگرم وزن

۳۰ میلی‌گرم (۲ قاشق چای‌خوری): کاهش ۱،۷ کیلوگرم وزن

البته توجه داشته باشید که این تحقیق در طی ۱۲ هفته بوده است، پس تأثیر واقعی کاهش وزن سرکه نسبتا پایین است. لازم به ذکر است که اضافه/کم کردن یک ماده‌ی غذایی به ندرت تأثیر قابل‌توجهی در وزن افراد خواهد داشت. کاهش وزن با کلِ رژیم غذایی/ سبک زندگی فرد ارتباط دارد. به منظور مشاهده‌ی نتایج واقعی باید ترکیبی از چندین روش مؤثر را به‌کار ببندید. به صورت کلی، به نظر می‌رسد که موادی مانند سرکه سیب با ایجاد احساس سیری و کاهش سطح گلوکز و انسولین خون می‌تواند کمک خوبی در کاهش وزن محسوب شود، اما به‌کارگیری از این روش به تنهایی معجزه نخواهد کرد.

۵. سرکه سیب موجب کاهش کلسترول، در نتیجه کاهش خطر ابتلا به امراض قلبی می‌شود

بیماری‌های قلبی و عروقی (امراض قلبی و سکته) امروزه بزرگ‌ترین عامل مرگ و میر انسان در تمام دنیاست. چند عامل بیولوژیکی قابل‌ اندازه‌گیری در ارتباط با کاهش یا افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته شده‌اند که البته تحقیقات نشان داده است بعضی از این عواملِ خطرآفرین با مصرف سرکه بهبود یافته‌اند، ولی همه‌ی این تحقیقات صرفا روی موش‌ها صورت گرفته است.

آزمایش روی موش‌ها نشان می‌دهد که سرکه می‌تواند میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون را کاهش دهد. سرکه سیب حاوی آنتی اکسیدانی با نام اسید کلروژنیک است که اثبات شده است از اکسیده شدن ذرات کلسترول LDL که مرحله‌ای حیاتی در فرایند امراض قلبی است جلوگیری می‌کند. این تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که سرکه، فشار خون (عامل اصلی خطرآفرین) را در موش‌ها می‌کاهد. متأسفانه، هرآنچه که روی حیوانات جواب می‌دهد، همیشه و لزوما روی انسان نیز جواب نمی‌دهد. تنها مدرک انسانی این آزمایش، مطالعه‌ی مشاهده‌ای دانشگاه هاروارد روی زنی است که با صرف سالاد با سرکه توانست خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در خود کاهش دهد. اما این نوع تحقیق تنها بیانگر وجود ارتباط میان دو پدیده است و با آن نمی‌توان اثبات کرد که سرکه عامل آن بوده است.

۶. سرکه‌ی سیب ممکن است در مقابله با سرطان مؤثر باشد

تاثیر سرکه بر سرطان

سرطان بیماری وحشتناکی است که حاصل رشد خارج از کنترل سلول‌هاست. در فضای آنلاین تبلیغات غلوآمیز و دروغین بسیاری در مورد تأثیرات ضدسرطانی سرکه‌ سیب وجود دارد که ناشی از نتایج بعضی تحقیقات است که نشان می‌دهند سرکه می‌تواند سلول‌های سرطانی را بکشد و غده‌های سرطانی را کوچک‌تر کند. اما همه‌ی این تحقیقات روی سلول‌های کشت‌شده‌ در لوله‌های آزمایشی یا موش‌ها صورت گرفته است که هیچ‌کدام نمی‌توانند تأثیرات واقعی سرکه را روی یک انسان زنده اثبات کنند.

به‌علاوه، اغلب این تحقیقات روی سرکه‌ی برنج انجام شده‌اند، نه سرکه سیب. این یعنی با اینکه بعضی از تحقیقات مشاهده‌ای (که اثبات‌گر هیچ پدیده‌ای نیستند) در چین نشان می‌دهند که هضم سرکه با کاهش سرطان مری ارتباط دارد، ولی تحقیقات در یوگوسلاوی نشان داده است که هضم سرکه موجب افزایش سرطان مثانه می‌شود. نهایتا می‌توان گفت که احتمال تأثیرگذاری سرکه سیب در جلوگیری از سرطان وجود دارد، ولی بر اساس تحقیقات کنونی هنوز زمان آن فرا نرسیده است که با اطمینان توصیه‌هایی علمی در مورد تأثیرات مثبت و خواص سرکه سیب در جلوگیری از سرطان ارائه کنیم.

تاثیرات جنبی، میزان تجویزی و نحوه‌ی مصرف صحیح سرکه سیب

گاهی در فضای اینترنت با ادعاهای عجیب و غریبی در مورد سرکه سیب مواجه می‌شویم. بعضی از این نکاتِ مثلا آموزشی می‌گویند که سرکه می‌تواند میزان انرژی را افزایش دهد و همه‌جور تأثیر سودمند روی سلامت و تندرستی انسان دارد. متأسفانه اغلب این ادعاهای کاذب هیچ پشتوانه‌ی علمی ندارند. البته فقدان مدرک به‌معنی عدم صحت یک امر نیست و اعتقادات سنتی اغلب در گذر زمان از نظر علمی هم اثبات می‌شوند. این گونه اطلاعات شبه‌علمی ناشی از این هستند که گویندگان آنها نمی‌خواهند منتظر تحقیقات بیشتر بمانند، چراکه تحقیقات در مورد محصولات سلامتی طبیعی مانند سرکه سیب معدود و نادر هستند.

بر مبنای مدارک و شواهد موجود، می‌دانیم سرکه سیب خواص سودمند خود را دارد ولی اگر مایل باشید، سرکه سیب گزینه‌ی خیلی خوبی برای بعضی از آزمایش‌گری‌ها روی خودتان است. حداقل اینکه آزمایش با سرکه سیب به‌نظر خطری در پی ندارد و در صورت مصرف به میزان عادی، هیچ عوارض جانبی هم برای‌تان نخواهد داشت. بهترین روش برای استفاده از سرکه‌ سیب، به‌کارگیری از آن در آشپزی‌ و پخت‌و‌پز مانند چاشنی سالاد، مایونزهای خانگی و مواردی از این قبیل است. بعضی افراد دوست دارند که سرکه را با آب رقیق کنند و آن را مانند یک نوشیدنی میل کنند.

میزان مصرف تجویزی سرکه

میزان مصرف تجویزی رایج سرکه سیب از ۱ تا ۲ قاشق چای‌خوری (۵ تا ۱۰ میلی‌لیتر) تا ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (۱۵ تا ۳۰ میلی‌لیتر) در روز است. البته حتما از مصرف بیش از این مقدار اجتناب کنید، چراکه مصرف اضافی آن می‌تواند اثرات زیان‌بخشی داشته باشد. همچنین می‌توانید آن را به صورت قرص مصرف کنید، اما تحقیقی در سال ۲۰۰۵ نشان داد که میزان واقعی سرکه‌ی این قرص‌های مکمل فوق‌العاده نامشخص و مشکوک هستند، پس ترجیحا از این گزینه استفاده نکنید.

همچنین گزارشی وجود دارد که قرص مکمل سرکه سیب در گلوی یک زن گیر کرد و موجب سوزش مری وی شد. توصیه می‌شود که از مایه‌ی سرکه سیب طبیعی و تصفیه نشده استفاده کنید تا خواص بیشتری نصیب خود کنید. سرکه سیب همچنین کاربردهای متعدد دیگری هم در خارج از حوزه‌ی سلامت دارد که از جمله می‌توان به خواص آن در حالت‌دهندگی مو، مراقبت پوست، بهداشت دندان، کاربردهایی برای حیوانات خانگی و به عنوان عامل ضدعفونی‌کننده اشاره کرد. سرکه همچنین فواید فوق‌العاده‌ای به عنوان راهکاری طبیعی و غیرشیمیایی برای نگهداری مواد مختلف دارد. نهایتا اینکه سرکه سیب ماده‌ی بسیار سالمی است، ولی برعکس تصور بعضی افراد نباید آن را به عنوان «معجزه» یا «درمان همه‌ی مشکلات» درنظر گرفت ولی قطعا می‌توانید از خواص درمانی آن مخصوصا در کاهش قند خون و کنترل وزن با اطمینان کامل بهره‌مند شوید و نتایج مثبت آن را شخصا تجربه نمایید.