شکوفایی استعداد کودکان

کودک به طبقه بندی اشیا علاقه زیادی دارد

جوراب هایش را جفت می کند، ماشین های اسباب بازی را بر اساس رنگ، اندازه یا شکل در یک خط می چیند و یا ممکن است دوست داشته باشد اشیا مرتب و سازمان یافته باشند. در صورت وجود این نشانه ها، کودک شما احتمالا به عنوان یادگیرنده دائمی شنیداری شناخته می شود که به این معنی است که یک متفکر تحلیل گر، بسیار منظم و دقیق در جزئیات است. او ممکن است به دنبال یافتن الگوهای گوناگون باشد که معمولا از نشانه های اولیه استعداد ریاضی و علوم است.

برای پرورش این ویژگی کودک بازی ها و فعالیت هایی را پیدا کنید که شامل الگوها و جفت کردن هستند. انجام فعالیت هایی که مهارت های ریاضی را تقویت می کنند و تجربیاتی که مورد علاقه دانشمند کوچک هستند هم می توانند بسیار مفید باشند. کودک را مسئول انجام کارهایی بکنید که با علاقه کودک به طبقه بندی در ارتباط باشند. برای این دسته از کودکان جمع آوری اشیا بسیار جالب است. بهتر است ظرف های پلاستیکی در اختیار کودک قرار دهید تا بتواند اشیا کوچک مانند سنگ، صدف و هر چیز دیگری که دوست دارد را در آنها جمع آوری کند.

کودک بدون وقفه حرف می زند

احتمالا کودک وراج شما توانایی کلامی پیشرفته ای دارد، داستان ها و موضوعات مختلف را به هم ارتباط می دهد و اشکالات مختصر دستوری و تلفظی دارد. علاوه بر این ممکن است بسیار سریع حرف بزند و تا وقتی که به خواب نرفته است از حرف زدن دست نکشد. کودک تمایل دارد کلام آخر را بگوید و شاید اینطور به نظر برسد که تلاش می کند شما را با استدلالش کاملا قانع کند. مهارت کلامی می توانید یکی از نشانه های کودکان بااستعداد و کلید موفقیت در مدرسه و بسیاری دیگر از جنبه های زندگی باشد. کودکانی که از استعداد بالای قانع کردن و متقاعد کردن برخوردار هستند احتمالا مشاغلی مانند وکالت یا روزنامه نگاری را انتخاب می کنند.

برای تقویت این استعداد کودک، از او بخواهید داستان هایی را برایتان بگوید که بتوانید با کمک همدیگر به یک کتاب تبدیل کنید تا آن را باهم بخوانید. با کودک مصاحبه کنید و افکارش را در فایل تصویری یا صوتی ثبت کنید. به او کمک کنید برای اعضای خانواده یا دوستانش نامه بنویسد. فراموش نکنید به موازات تشویق و تقویت مهارت های نوشتن و حرف زدن، شنونده خوب بودن را هم به او آموزش دهید.

هر چند وقت یکبار از یک کتابخانه یا کتاب فروشی دیدن کنید و کتاب هایی پیدا کنید که کودک را به چالش می کشند. ممکن است کودک بر خلاف همسالانش بیشتر کتاب هایی را ترجیح بدهد که کلمات بیشتری نسبت به تصاویر داشته باشد. به ایده ها و نظرات کودک گوش کنید اما اگر کودک از حرف زدن خسته نمی شود بهتر است برای این کار محدودیت زمانی در نظر بگیرید تا حداقل مدت زمان کوتاهی را در روز به سکوت اختصاص دهید!  

کودک همه چیز را دستکاری می کند

او به شدت دوست دارد کشف کند که اشیا مختلف چگونه کار می کنند و به دلیل ممکن است اجزای وسایل گوناگون را باز کند و تلاش کند تا شیوه کارکرد آن را کشف کند و دوباره آنها را روی هم سوار کند. اوعاشق ساختن برج با بلوک های خانه سازی است و از بازی کردن با ماشین ها لذت می برد. این ویژگی ها نشانگر این است که کودک شما احتمالا یک یادگیرنده دیداری-فضایی است. کودکانی که از سرهم کردن لذت می برند احتمالا در آینده مکانیک، مهندس، معمار، مخترع یا دانشمند می شوند.

در صورت مشاهده این خصوصیات در کودک بهتر است اسباب بازی ها و بلوک های خانه سازی در اختیار کودک قرار دهید تا کودک فرصت خلق، نابودی و خلق مجدد داشته باشد. او را تشویق کنید تا با جعبه های خالی مواد غذایی یا هر چیز دیگری که در خانه پیدا می کند، کاردستی درست کند. او را به مراکز و زمین ها بازی ببرید که امکان اکتشاف از طریق دست ورزی وجود دارد و از هر فرصتی برای نشان دادن و معرفی اشیا مکانیکی مانند چراغ راهنمایی و رانندگی به کودک استفاده کنید. این دسته از کودکان به این دلیل که علاقه زیادی به کشف و دستکاری اشیا دارند ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند و به همین دلیل باید همیشه مواظب باشید تا به وسایل برقی یا اشیا تیز نزدیک نشوند.

کودک خیالباف است

احتمال دارد به نظر برسد کودک با دوستان خیالی اش در دنیای خودش غرق شده است. این دسته از کودکان معمولا از بازی های وانمودی لذت می برند و در وقت آزادشان نقاشی می کشند و ایده های زیادی برای قسمت کردن با دیگران دارند. آنها ممکن است از وسایل به شیوه های تازه و غیرمعمول استفاده کنند، نسبت به ایده های مسخره اشتیاق نشان دهند و برای حل مشکلات از راه حل های خلاقانه استفاده کنند.

با وجود این ویژگی های احتمالا کوچولوی رویایی شما بدون تمرکز به نظر برسد اما شاید زمانش را به رویا بافتن در مورد ایده های بزرگش اختصاص می دهد. این گونه رفتارها اغلب نشانگر قدرت خلاقیت زیاد و علامت استعداد کودک است. زندگی روزمره ممکن است به نظر این متفکران خیال پرداز بسیار خسته کننده به نظر برسد و به همین علت و برای گریز از واقعیتی که دوست ندارند به دنیای خیال پناه می برند.

این دسته از کودکان به احتمال زیاد در آیند به کارهای خلاق مانند هنرپیشگی، نویسندگی، فیلم سازی یا طراحی لباس یا طراحی داخلی و به طور کلی فعالیت هایی که با هنر در ارتباط هستند، مشغول خواهند شد و تفکرات خلاقشان را برای حل مسئله در مسیرهای تازه در هنر و علم به کار می گیرند.

خلاقیت کودک را مورد تشویق قرار دهید و برای پرورش این هنرمند کوچولو ابزار لازم را در اختیارش قرار دهید. باهم ساز بزنید و آواز بخوانید و پروژه های علمی ساده ترتیب دهید. او را همراه خودتان به کنسرت موسیقی ببرید، به داستان های خیالی اش گوش کنید و برای نشان دادن عملکرد کودک برایش تماشاچی جمع کنید! بازدید از موزه به همراه سایر اعضای خانواده هم از فعالیت های است که می تواند بسیار مفید و لذت بخش باشد.

کودک به حل پازل علاقه زیادی دارد

او به شکل اغراق آمیزی عاشق حل کردن انواع مختلف پازل ها است. به نظر می رسد که کودک در حین بازی با پازل آزمون و خطای کمی انجام می دهد و قطعه مناسب را تقریبا با تلاش اول در جای مناسب قرار می دهد. این استادان حل کردن پازل یادگیرندگان دیداری-فضایی هستند. آنها بیشتر به صورت تصویری می اندیشند و می توانند به خوبی اجزا مختلف را در کنار یکدیگر قرار دهند. معمولا این کودکان می توانند در آینده کارآگاه، باستان شناس یا محقق شوند

برای بهبود عملکرد این کودکان تا جایی که امکان دارد پازل و جدول، داستان های معمایی در اختیارشان قرار دهید و علاوه بر اینها بازی های مرتبط با چینش منظم اشیا و یا اسباب بازی هایی که برای حل مسائل فضایی ساخته شده اند هم برای کودک از اهمیت زیادی برخوردارند.

کودک خود را در قبال همه چیز مسئول می داند

کودک عقاید محکمی درباره شیوه انجام کارهای مختلف دارد و علاقه دارد خودش را در بازی ها و به طور کلی در هر فعالیتی نشان دهد. این دسته از کودکان معمولا به طور ذاتی رهبر هستند و این ویژگی در مدرسه، ورزش و بسیاری دیگر از جنبه های زندگی برای آنها پرفایده است. کودک مسئول اغلب برای دیگران الهام بخش است و پیچیدگی ها و مشکلات را از زاویه دید متفاوتی می بیند. این کودکان معمولا بهترین عضو تیم هستند. از آنجا که قدرت رهبری در مشاغلی مانند تجارت، سیاست، نمایندگی و سازمان دهی عمومی از اهمیت بالایی برخوردار است، این کودکان به احتمال بیشتری به این حرفه های مشغول خواهند شد.

برای تقویت این ویژگی کودک به او اجازه بدهید هدایت مسیر را در دست بگیرد، مثلا ممکن است بخواهد شما را در مسیر پیاده روی هدایت کند. به او فرصت بدهید مسئولیت پروژه های خانگی مانند مرتب کردن خانه یا مرتب کردن کفش ها را به عهده بگیرد. اجازه دهید وسایل اتاقش را به شیوه خودش مرتب کند و از او برای حل مشکلات خانواده کمک بخواهید. مثلا به او بگویید " ما همیشه برای رسیدن به کلاس ورزش دیر می کنیم، راه حلی به نظرت می رسد که به سروقت رسیدنمان کمک کند؟!"

نیاز کودک به رهبری را اقناع کنید اما در عین حال به او بفهمانید که وقتی نوبت به مسائل بزرگسالان می رسد، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید. علاوه بر این کودک را با مفاهیمی از قبیل رعایت نوبت و گوش دادن آشنا کنید.

کودک نمی تواند آرام بگیرد

او دوست دارد همه چیز را با عجله انجام دهد و از هر چیزی که حرکت می دهد، لمس می کند، احساس می کند و به طور کلی با بدنش در ارتباط است لذت می برد. این دسته از کودکان یادگیرنده های فیزیکی یا جنبشی-بدنی هستند که اطلاعات را جذب می کنند و فعالیت هایی را ترجیح می دهند که با حرکت و عمل همراه هستند. آنها ممکن است به فعالیت های ورزشی، رقص یا موسیقی که به مهارت های حرکتی ظریف نیاز دارند، بیشتر تمایل داشته باشند و در آینده به سمت مشاغلی می روند که مجبور نباشند پشت میز بنشینند مانند معلمی یا جنگلبانی و یا ممکن است از مهارت های پیشرفته دست برای مشاغلی مانند سرآشپزی استفاده کنند.

برای پرورش این استعداد کودک باید فعالیت های فیزیکی را در برنامه روزانه او قرار دهید و از آنجا که این کودکان از انجام فعالیت های حرکتی تکراری به آسانی  خسته می شوند، فعالیت ها را به صورت چرخشی انجام دهید تا جذابیتشان را از دست ندهند. چون کودکان جنبشی-حرکتی از کشف موسیقی از خلال حرکت لذت می برند، به آنها فرصت آواز خواندن و رقصیدن بدهید. برای کودکانی که دوست دارند از دستانشان بیشتر استفاده کنند پروژه های نقاشی، مجسمه سازی، نخ کردن مهره و ... ترتیب دهید.

یک برنامه خواب منظم و آرامش بخش برای این کودکان از اهمیت ویژه و بالایی برخوردار است. سعی کنید یک تا دو ساعت قبل از خواب یک میان وعده سبک مانند شیر و غلات کامل در نظر بگیرید و بعد از آن یک حمام گرم، یک داستان زیبا می تواند به خوبی کودک را برای خواب آماده کند. گوش دادن به یک موسیقی آرامش بخش در تاریکی هم می تواند به تجدید قوای کودک کمک کند.

قادر به کشف استعداد کودک نیستید!

حتی اگر هیچ کدام از این نشانه ها را در کودک مشاهده نمی کنید، باز هم برای کشف استعدادهای پنهان کودک آماده باشید. احتمال دارد با گذشت زمان ویژگی های منحصر به فرد او توجه شما جلب کند. پرسیدن بازخورد افراد دیگر در خصوص زندگی کودک می تواند بینش تازه ای به شما بدهد. ممکن است مربی مهدکودک هنگام درست کردن کاردستی با کودک، متوجه توانایی خاصی در او شود و یا پرستارش متوجه چالاکی او در پارک و زمین بازی شده باشد و یا حتی پدربزرگ علاقه خاص او به طبیعت را کشف کرده باشد.

با مشاهده و کشف حوزه های استعداد طبیعی کودک می توانید به او کمک کنید تا دیده، شنیده و فهمیده شود اما به یاد داشته باشید در عین حال که برای دستیابی کودک به استعدادهای بالقوه اش تلاش می کنید،هدف نهایی شما باید عشق ورزی بی قید و شرط به کودک به خاطر خودش باشد.

کشف استعداد کودکان

همه ی ما با استعداد مخصوص به خودمان به دنیا آمده ایم و در خیلی موارد شاید شخص استعداد مورد نظر خود را در طول زندگیش نتواند پیدا کند.

همه ی ما با استعداد مخصوص به خودمان به دنیا آمده ایم و در خیلی موارد شاید شخص استعداد مورد نظر خود را در طول زندگیش نتواند پیدا کند، در نتیجه کشف استعداد کودکان هرچه در سنین پایین انجام شود بازتاب بهتری در آینده کودک خواهد داشت و مطمئنن نتایج خیلی بهتری به عمل خواهد آورد. این کار در واقع باعث می شود کودک نسبت به آینده خود احساس مسئولیت کند و با پرورش استعداد در زمینه مورد علاقه باعث هرچه روشن تر شدن آینده او شود.

استعداد

عدم شناخت استعدادهای فردی باعث بیمصرف ماندنشان میشود و برعکس تشخیصشان باعث شکوفایی و رشد بیشترشان. مشکل اصلی وقتی بروز میکند که کودک قرار است در مسیری قرار بگیرد و انتخاب کند و راهی را پیشرو دارد که قبلا اطرافیانش طی نکردهاند و تازگی دارد. در چنین شرایطی شناخت استعدادها و تواناییهای خاص کودک که قبلا به کمک بزرگترهایش اتفاق افتاده است، به او کمک میکند تا مسیر خود را روشنتر ببیند و راحتتر و مصمم‌تر انتخاب کند.

فعالیت‌های کودک را یک بررسی دقیق کنید

ریشه توانایی‌ها و استعدادهای نهانی کودکان همواره در برخی از فعالیت‌های معمولی و کودکانه آنها، پنهان شده است. اگر به عقب برگردید و روزهای قبل را بررسی کنید، می‌بینید که فرزندتان قبل از دوران کودکی و در دوران خردسالی به برخی فعالیت‌ها و کارها علاقه عمیق‌تری داشته است. تمام آن فعالیت‌ها را پشت‌سر هم به عقب برگردید تا بالاخره به نقطه‌ای برسید که روشن می‌کند کودکتان به چه چیزی بیشتر علاقه دارد.

بیشتر علایق که ریشه در وراثت و ژنتیک دارند یا به راحتی فراموش می‌شوند و یا اینکه بیش از اندازه پرداخت می‌شوند، بنابراین ممکن است در این میان استعدادهای دیگر به چشم نیایند پس در این زمینه باید به دنبال آن دسته از استعداد هایی باشید که کودک را هیجان زده می‌کنند و او با انجام آنها به وجد می‌آید.

به دنبال پرسشها و پروژه های کتاب کار در این زمینه باشید

معمولا برخی پرسشنامه ها که در اغلب تحقیقات مورد استفاده قرار میگیرند، میتوانند کمک زیادی کنند و باعث کشف استعدادهای پنهان کودکان شوند.

اگر یکی از این پرسشها را مدنظر قرار دهید و شروع به پاسخ دادن به سوالاتشان کنید خواهید دید که کمکم ذهنتان باز میشود و به چیزهایی فکر میکنید که قبلا فکرش را نمیکردید در این پروسه، بخش پنهان و پوشیده علایق کودک بیدار میشود و فرصت شناخته شدن را به دست می‌آورد.

 

حرف زدن با خود کودک

استعداد با هوش، مهارتهای اجتماعی و خلاقیت فرق دارد. همه ما استعداد هایی داریم که ممکن است هیچگاه آنها را نشناخته باشیم. گاهی این استعداد ها بسیار واضح هستند ولی ما باز هم آنها را نمیبینیم. حرف زدن با کودکان یکی از بهترین شیوهها برای تشخیص استعداد های آنهاست. از آنجاییکه والدین تجربه زندگی دارند میتوانند راهنماییهای فوق‌العادهای برای فرزندانشان داشته باشند. والدین میتوانند به فرزندان خود کمک کنند تا بفهمند و یاد بگیرند که چگونه با رفتارهای امروزشان، زندگی آیندهشان را می سازند.

شما میتوانید از آنها بپرسید که در طول انجام کار یا فعالیت مورد نظرشان، چه احساسی داشتند؟ چرا این احساس را داشتند؟ از او بپرسید آیا میتوانی مثال بزنی؟ چه چیزی را بیشتر از همه دوست داری؟ چه چیزی را دوست نداری؟ البته کودک را نباید با این نوع سوال هر روز بمباران کرد بلکه باید در فضای مناسب قرار بگیرند. کودکان تجربیات خود را به خوبی انعکاس میدهند و رفته رفته در این امر نیز موفقتر میشوند و به زودی میتوانند تواناییهای خود را بهتر برای شما توصیف کنند. هرچه اطلاعات شما در مورد عملکرد آنها در محیطهایی مثل مدرسه، باشگاه ورزشی و کلاسهای هنری بیشتر باشد، راحتتر میتوانید تواناییهای آنها را کشف کنید.

این اطلاعات به شما بینش بیشتری میدهد که به پرورش بهتر استعدادهای کودکتان کمک میکند.

به کودک خود حق انتخاب بدهید

به یاد داشته باشید که در آخر راه کودکتان باید مسیر خودش را پیدا کند و بسیار مهم است که خودش تجربه کند پس باید به او اجازه دهید تا تصمیم بگیرد و آن کاری را انجام دهد که خودش میخواهد. حمایت و تشویق شما بسیار لازم است اما کودک باید فضای کافی برای تصمیمگیری داشته باشد.

شما میتوانید به او پیشنهاد بدهید اما به هیچوجه اجبار در کار نباشد مثلا او را به کلاس موسیقی ببرید و با موسیقی آشنا کنید یا اینکه او را به کلاسهای هنری و ورزشی ببرید تا از میان آنها علایق کودکتان مشخص شود و خودش به شما بگوید که با کدامیک راحتتر است و دوست دارد آن را ادامه بدهد.

در زمان بازی رفتارها و حالات کودکتان را مورد توجه قرار دهید

به جای اینکه برای تمام فعالیتهای کودکتان برنامه‌ریزی کنید، بگذارید که خودش تصمیم بگیرد و کاری را که دوست دارد انجام دهد. در سکوت به او نگاه کنید، چه میکشد چگونه آواز میخواند و… آیا کودکتان شخصیت ورزشی دارد؟ یا اینکه از فعالیتهای درسی لذت میبرد؟ کودکان استعدادها و تواناییهای خود را با بازیهای خود نشان میدهند.  آیا کودکتان ترجیح میدهد به تنهایی بازی کند یا بازی با دیگران را دوست دارد؟ این مشاهدات کمک زیادی به شما میکنند و شما را به هدفتان میرسانند.

به علایق  کودکتان احترام بگذارید و انتخابهای او را حمایت کنید

گاهی اوقات به اشتباه فکر میکنیم چون آنها سن کمی دارند، پس احمق هستند و خیلی چیزها را نمی فهمند. بهتر است دخالتهای بیجا را فراموش کنید. کودکان همیشه نمیدانند استعدادهایشان در چیست اما به زودی یاد میگیرند. آنها نیاز دارند که شما فرصت کافی در اختیارشان قرار  دهید تا خودشان تشخیص دهند. هرگز کودک خود را لای منگنه نگذارید شاید او از چیزی که شما میخواهید، هیچ لذتی نمیبرد. او را به زور به مسیری هل ندهید که نمیخواهد و وقتی که راهی را انتخاب کرد، او را حمایت کنید مگر اینکه احساس کنید ممکن است خطری تهدیدش کند.

هرگز به استعداد ها و توانایی‌هایشان بی‌توجهی نکنید

بسیار مهم است که به یاد داشته باشید کودکتان به راحتی آن چیزی را که در آن استعداد بسیار زیاد دارد فراموش میکند و کنار میگذارد اگر فقط و فقط احساس کند شما به او توجه ندارید و اهمیت نمیدهید.

مثلا وقتی که مشغول انجام کار مورد علاقهاش است به او بگویید: «بهتر نیست اینها را جمع کنی و به تکالیفت برسی». سعی کنید که دیدگاه خود را عوض کنید و او را بیشتر درک کنید.

ما در مقام والدین کودکان وظیفه داریم کودکان خود را به درستی پرورش دهیم و به آنها کمک کنیم در آینده انسانهای بهتری باشند.

ما باید برای آنها پناهگاه امنی باشیم و محیطی دوستداشتنی را فراهم کنیم تا این شکوفه‌ها، گل شوند و میوه بدهند.

منبع:مهر

  موضوعات مشابه:

فرزندانم با هم دعوا می کنند! 

رابطه سن بالای والدین با احتمال بروز بیماری‌های روانی در فرزندان 

کشف نورونهای مسئول رفتار مادارانه و پدرانه 

تاثیر کتابخوانی بر رشد مغزی کودکان 

اصول اساسی فرزند پروری

روش های مثبت فرزند پروری