گل کاغذی

   نام علمی : Bougainvillea spectabilis

گل کاغذی از گیاهان بسیار زیبایی است که در سالهای اخیر به طوری چشمگیری مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه در طبیعت به صورت درختچه بالا رونده می روید و در بعضی از مناطق در طراحیهای فضای سبز به کار می رود.گل کاغذی با رنگهای متنوع خود در سبدهای آویزان و داربستها کاشته می شود. گل کاغذی در برابر سرما مقاوم است و در تابستانهای گرم که دیگر گیاهان قدرت گلدهی ندارند،این گیاه، توده ای از گل را به ارمغان می آورد.

اسم علمی گل کاغذی Bougainvillea glabra واز خانواده Nyetaginaceae می باشد.(در جنوب ایران: گل بوگن ویلیه) گل کاغذی بومی برزیل است و دارای گونه های مختلف می باشد. ارتفاع این گیاه در گلدان حداکثر در حدود ۲ تا ۵/۳متر است. این گونه کولیتواری دارد که حتی موقعی که کوچک است به گل میرود . برگها نسبتا سبز روشن و تخم مرغی شکل می باشند. گل آذین آن پانیکول بوده و به صورت جامی و انتهایی ظاهر می شوند. گلهای این گیاه زیبا نیست، کاسه گل لوله ای ، زرد و کوچک بوده فاقد جام گل می باشد . ولی دارای براکته‌های ( برگچه ) رنگین و زیبایی است که اطراف گلهای کرم رنگ را احاطه نموده اند. این گیاه به عنوان یک گیاه مهم گلدانی وسبدهای آویزان در اروپا وشمال آمریکا نیز می باشد.

همیشه سبز،چوبی رونده ،گرمسیری ونیمه گرمسیری میباشندوازمحبوبیت زیادی دربین مردم برخوردارند.بعضی از آنهادارای شکوفه های رنگارنگ وبعضی نیز معطر می باشندکه گلهای آنها به مقدار زیاد درتابستان ظاهر می شوندمشابه ذغال اخته وبنت قنسول که گلبرگهایا گلهای رنگارنگی بنام براکته دارند.براکته ها زیر گلهای حقیقی نامرئی قراردارند.رنگ براکته ها ازسفید ،سفید شیری ،زرد ،صورتی ، بنفش،قرمز سیرتا نارنجی می باشد.این گیاه واکنش بسیارخوبی درمقابل هرس دارد ودرنتیجه درغالب اوقات به عنوان پرچین دربیشتر مناطق گرمسیرمورد استفاده قرار می گیرند.اسم جنس این گیاه به افتخار Luis A.de Bougainvillea که یک دریانورد فرانسوی بود نامگذاری شده است.

انواع مختلف گل کاغذی :

۱ – گل کاغذی باشکوه B.fastuosa : که دارای درختچه ای قوی با برگهای بیضی نوک تیز و برگه های ( برگه هائی که مردم عادی آنرا گل می دانند ) صورتی مایل به قفائی است .

این قسم را از قدیم می کاشته اند . ولی بعدا جورهای تازه که بدست آمده و برگچه های آنها به رنگ زرد نارنجی ، قرمز شنجرفی است ، بسیار پر گل تر از قسم اصلی می باشند ، بیشتررواج یافته بطوریکه کم کم کاشتن قسم اصلی متروک میشود .

این جورها در تهران به گل کاغذی مصری معروف شده ، زیرا قلمه های آنرا از مصر آورده و زیاد کرده اند .

۲ – گل کاغذی گلابرا B.glabera : اصل آن از کشور برزیل است .

بوته آن رونده و پوست شاخه ها قهوه ای دارای تیغهای کمانی به بلندی یک سانتیمتر با برگهای بیضی نوک تیز مایل به کبود که برگه های اطراف گلش صورتی است .

این قسم زیاد کاشته شده و از آن جورهای متعددی بدست آورده اند بنام های :

الف – گل کاغذی ساندر B.sanderiana : با گلهای فراوان به رنگ زرد تیره .

ب – گل کاغذی ابلق B. variegate : که برگهایش از لکه های سفید ابلق شده است .

پ – گل کاغذی سیفری B.cyphery : که برگچه های دور گلش صورتی پُر رنگ است .

ت – گل کاغذی کریمسون لاک B.crimson lake : با برگچه های بزرگ بیضی به رنگ شنجرفی میباشند .

۳ – گل کاغذی خاص B.seeciosa : که برگچه های دور گل آن به رنگ صورتی مایل به بنفش میباشد .

▪از این قسم جوری بنام : 

گل کاغذی برزیلیB.brasiliensis : بدست آورده اند که رنگ برگچه ها قرمز تند یا قرمز شنجرفی میباشد .

۴ – گل کاغذی رفول ژن B.refulgens : که شاخه های گلدار آن دراز و آویخته و برگچه های دور گلش ارغوانی مایل به بنفش است .

گل کاغذی احتیاج به کود قوی و فراوان و آب کم و مرتب دارد .

بهتر است به گلدان های آن تمام فصل مساعد و موقعی که بوته ها زیر گل می باشند هر ۱۵ روز یکبار کود مایع داده شود .

نگهداری و مراقبت :

آب:

درفضای سبز وقتی گیاهان سازگاری پیداکنند مقاوم به خشکی می باشند درحالی که تنش های آبی ممکن است منتهی به ریزش براکته ها درگیاهان تولید شده در شرایط خشکی درگلخانه می شود.همچنین باید توجه داشت که اگر زمستان به این درختچه آب زیاد بدهند ریشه اش می پوسد .

خاک:

خاک مناسب برای گل کاغذی مخلوطی از دو پنجم خاک مرغوب باغچه ، دو قسمت کود پوسیده دامی و یک قسمت ماسه می باشد . خاک رس آهکی نیز برای رشد گل کاغذی مناسب است.

نور :

تابش باشدت زیاد وپرورش گیاه تحت شرایط روزکوتاه (۸ ساعت روشنایی)  )گلدهی را تحریک می نماید.تابش باشدت کم گلدهی را حتی در گیاهانی که درشرایط روزکوتاه ودمای بهینه پرورش یافته اند به تاخیر می اندازد. نور۴تا۵ هزارفوت کندل رشدمتراکم ،سریع و تشکیل گلهای رنگی خوب راتحریک می نمایند.نور قرمز دور(Far-Red)گلدهی را تسریع می کند. وقتی گیاهان تحت شرایط نوربانسبت بالای قرمز به قرمز دور رویش یافته بودند برگهای انتهایی بازنشده ویا درمقایسه باگیاهانی که برگی (برگدار ) برداشته شده بودند گلدهی در آنها تسریع شدکه نورقرمز باتوسعه وجابجایی مواد مانع گلدهی دربرگهای جوان همراه می باشد. اسید جیبرالیک ممکن است سبب تاخیر گلدهی شودوهمچنین حذف برگها باعث کاهش میان گره ها می شود.

دما - زمستان :

در نقاط سردسیر باید گلدانهای کاغذی را از اواخر مهرماه به داخل گلخانه برد . چون در مقابل سرما مقاومت ندارد . 

زمستانها باید کمی به بوته های گل کاغذی استراحت داد ، باین ترتیب که اگر گلدانها در منزل است محل نسبتا خنکی را برای آن انتخاب کنند و خیلی کم به آن آب بدهند .

ازدیاد:

بهترین زمان برای تکثیر این گیاه از اواسط بهار تا اوایل تابستان می باشد. قلمه های انتهایی یا ساقه ای را به اندازه ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر، با یک چاقوی تیز یا قیچی باغبانی، از گیاه مادری جدا کنید. ابتدا قلمه ها را در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید. سپس هر قلمه را در گلدانی با قطردهانه ۹ سانتیمتر ( در گلدانی از ماسه نرم فرو کرده ) حدود ۲۴ درجه سانتیگراد نگاه دارید. همچنین قلمه باید در شرایط نورمناسب و کافی، ولی دور از تابش مستقیم خورشید قرار گیرند تا از سوختگی و پژمردگی گیاه جلوگیری شود. زمانی که ریشه دهی انجام شد، کیسه پلاستیکی را بردارید و در گلدانی با قطر دهانه ۱۳ سانتیمتر و کمپوست گلدانی با پایه پیت قرار دهید.دربعضی ازمنابع از خوابانیدن هوایی وکشت بذر نیزبه عنوان روشهای تکثیر نام برده شده است .از سیستم مه پاشی یا میست برای نگهداری وشادابی برگهادرمدت ریشه زایی قلمه ها می توان استفاده کرد.

مهمترین آفات وبیماریها:

اگر مراقبت و نگهداری از این گیاه به خوبی انجام شود،آفات و حشرات مشکلی را ایجاد نخواهند کرد.ولی در مواقع ضروری ، از قارچ کشهای محلول می توان استفاده کرد.شته و کرمها را می توان با رزمیترین،ارتن، و تام کنترل کرد.

شته،تریپس، شپشک های آردآلود وسپردارها جزوآفات مهم ولکه برگی bougainvillea)(Cerospora، بوته میری (Phytophtoraparasitica) جزو بیماریهای مهم این گیاه زینتی می باشند.

تکثیر: 

گل کاغذی بوسیله قلمه تکثیر می شود.گرچه تکثیر این گیاه کار نسبتاً مشکلی است، ولی در ریشه دهی ، قلمه ها رشد سریعی از خود نشان می دهند. بسیاری از واریته ها مثل Barbarakarst, Raspberrylce ,Crimson loke و... با رنگهای صورتی، قرمز، پرتقالی و سفید به صورت هیبرید قابل تکثیر هستند. باید بخاطر داشت که جابجا کردن قلمه ریشه دار این گیاه حساس ، بسیار مشکل است.

از آنجا که ریشه های این گیاه ترد و باریک هستند، در صورت جابجایی غیر اصولی آن ، به شدت صدمه می بیند. قلمه ها در محل اصلی باید به طور بسیار عمیقی کاشته شوند، و همچنین موقع جابجایی این گیاه باید توجه کرد که در تماس دست با ساقه ، آوندها آسیب نبینند.

نیازهای زیست محیطی 

نور: این گیاه به نور فراوان نیاز دارد و باید در روشنترین بخش گلخانه نگهداری شود. 

حرارت: گل کاغذی بومی آمریکای جنوبی، برزیل و نواحی گرمسیری است و نسبت به سرما و یخبندان بسیار حساس می باشد. درجه حرارت 37 درجه سانتیگراد در طول روز و 15درجه سانتیگراد درشب هنگام برای این گیاه مناسب است و در خارج از این طیف دمایی گیاه رشد خوبی ندارد. 

محیط کشت : گل کاغذی محیط مرطوب را نمی پسندد و باید در گلدانی با زهکشی مناسب کاشته شود، و در غیر این صورت این گیاه به انواع بیماریهای ریشه ای دچار می شود. 

آبیاری : گل کاغذی باید یکبار و به طورکامل آبیاری شود وتا خاک گلدان کاملاً خشک نشده ، آبیاری مجدد صورت نگیرد.باید به یاد داشت که در موقع گلدهی،اگر خاک آن خیلی خشک شود ، گلهای آن خواهد ریخت.

کود: این گیاه به محلولی از کود تقویت شده با عناصر کمیاب نیاز دارد.افزایشppm 200 ازت به خاک، کمک فراوانی به رشد آن می کند. میکروالمنتها برای بقای این گیاه بسیار مهم و ضروری محسوب می شوند، همانطورکه عناصری مثل منیزیم، آهن ، منگنز ، برای رشد گل کاغذی جنبه حیاتی دارد. در هنگام زرد شدن برگهای این گیاه گاه لازم است تا ppm 50 سولفات منیزیم به خاک اضافه شود. 

آفات و حشرات : اگر مراقبت و نگهداری از این گیاه به خوبی انجام شود،آفات و حشرات مشکلی را ایجاد نخواهند کرد.ولی در مواقع ضروری ، از قارچ کشهای محلول می توان استفاده کرد.شته و کرمها را می توان با رزمیترین،ارتن، و تام کنترل کرد. 

بعد از 4-3 هفته که گل کاغذی در گلدان مستقر شد ، باید آن را قدری کوتاه کرد .اگر این گیاه در گلخانه نگداری شود در طول 4 هفته حداقل باید دوبار کوتاه شود. دوران گلدهی آن از آذرماه آغاز و تا شهریور همچنان ادامه دارد.گرچه گل کاغذی در نقش یک گیاه آویز از فرم زیبایی برخوردار است ولی کوتاه کردن و فرم دادن به آن ، به منظور جلوگیری از بلند و بدفرم شدن آن ضروری است. 

واریته ها: 

1ـ گل قرمزها:مثلBarbara karst ،JuanitaHtten(مناسب برای آویز) Temple (با برگهای موجدار) 

2ـ گل بنفشها نظیر Royalourple,Brasiliensis 

3ـ گل نارنجی نظیرAlbama Sunset (گلها به رنگ صورتی برمی گردند) 

4ـ گل صورتی نظیرJames Walker,Mauree Hatten,Surprise 

5ـ گل سفید مثل Summer snow 

6ـ واریته با برگهای رنگارنگ نظیر Raspberryice,Vicky,Mardigras 

7ـ واریته های با دو گل:این واریته گلهای خود را با رنگهای صورتی،قرمز و پرتقال تا زمان پژمرده شدن حفظ می کند. 

تحقیقات انجام شده برروی گل کاغذی: طبق گزارشات جامعه بین المللی باغبانی از ایتالیا، (1990) جهت تولید شاخه و گل بیشتر از این گیاه استفاده ازBA 6 توصیه می شود.این تحقیقات نشان می دهد که اسپریppm 100-50 ازBA6 ، 24 ساعت بعد از اولین برش سرشاخه ها در مورد واریته های متوسط و ppm 200 از آن در مورد واریته های قویتر بهترین نتیجه را می دهد.اسپری سوم بعد از بریدن نوبت دوم انجام می شود. 

BA 6 در موقع بریدن سرشاخه ها جهت تهیه قلمه نیز مفید است.