ازدواج قسمت است یا انتخاب؟

به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، قبل از این که پاسخ قانع‌کننده‌ای به سؤالات فوق بدهیم، بهتر است ابتدا تعریفی از خانواده و هدف از شکل‌گیری آن ارائه کنیم. خانواده یک نهاد مهم اجتماعی در دنیا است که با ازدواج‌ یک مرد و زن‌ شکل می‌گیرد. امری که در تمام ادیان از جمله دین مبین اسلام تأکید ویژه‌ای بر آن شده است، به گونه‌ای که پیامبر گرامی اسلام (ص) از آن به عنوان‌ نیمی از ایمان یاد کرده است. ازدواج نه تنها از نظر شرعی بلکه از نظر اجتماعی نیز دارای اهمیت است، چرا که با تحقق آن و تشکیل خانواده بخش قابل توجهی از ناهنجاری‌های اجتماعی کاسته می‌شود. در اصل دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز در اهمیت توجه به خانواده آمده است، از آنجایی که خانواده واحد بنیادین جامعه اسلامی است همه قوانین، مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوطه باید برای آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از مقررات‌ و استواری روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد. ازدواج و انتخاب همسر یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل زندگی هر فرد به شمار می‌آید و تا حد بسیار زیادی آینده فرد را رقم می‌زند. به رغم همه تأکیدات و توصیه‌هایی که برای انتخاب درست همسر و حفظ خانواده در منابع دینی، علمی و دانشگاهی شده است، موضوع طلاق همچنان یکی از پدیده‌های اجتماعی جوامع از جمله ایران محسوب می‌شود. در واقع باید گفت در گسترش این معضل عوامل مختلف در زمینه‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی نقش دارند که از جمله آن‌ها اعتیاد یکی از زوجین، ازدواج‌های تحمیلی، سوء‌ظن، دخالت‌های اطرافیان، بیماری صعب‌العلاج یکی از زوجین، انحراف اخلاقی هر یک از زوجین، عقیم بودن، سردمزاجی زن، ازدواج مجدد شوهر، فاصله سنی زیاد، عدم رضایت از روابط زناشویی، همسر‌آزاری، بیکاری، ارتکاب جرایم، ناکافی بودن قوانین در حمایت از زنان، عدم تمکین، ترک انفاق، عسر و حرج، عدم فراگیری مهارت‌های همسرداری و زندگی و غیره است‌. بعضی از خانواده‌ها با نادیده گرفتن این مسائل‌ و عدم توجه به آن‌ها بعد از گذشت مدت زمانی که فرزندشان با زندگی ناموفقی روبرو می‌شود، دچار ندامت و پشیمانی شده و آن را بر گردن قسمت می‌اندازند. به راستی آیا ازدواج قسمت است؟ قسمت تا چه میزان در سرنوشت و زندگی افراد دخیل است؟ امروزه برای دریافت یک گواهینامه ‌و یا برای استخدام در یک مرکز، مراحل و آموزش‌های مختلفی باید طی شود تا صلاحیت فرد برای دریافت گواهینامه و یا اشتغال احراز شود، اما برای تشکیل یک زندگی مشترک که امر بسیار مهمی است هر فردی هر زمانی که بخواهد می‌تواند ازدواج کند و اصلاً مهم نیست که صلاحیت داشته باشد یا خیر؟ آمارهای موجود در سالنامه آماری کشور در سال‌های مورد بررسی نشان می‌دهد که در سال 81 تعداد ازدواج ثبت شده، 650 هزار و 960 فقره بوده که با افزایش 6/4 درصدی در سال 82 به 681 هزار و 34 فقره رسیده است، اما در سال 83 نسبت به سال 82 تعداد ازدواج ثبت شده 3 درصد رشد منفی داشته است. همچنین آمارها نشان می‌دهند که رشد درصد ازدواج در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است، به طوری که درصد ازدواج در مناطق روستایی از 21 درصد در سال 81 به 27 درصد در سال 83 افزایش پیدا کرده است. در حالی که در کشور شاهد کاهش آمار تعداد ازدواج ثبت شده در سال 83 نسبت به سال 82 هستیم، اما جمعیت افراد در سن ازدواج (مردان 20 ـ 34 ساله) و (زنان 15 ـ 29 ساله) در حال افزایش است، به گونه‌ای که از 19 میلیون و 848‌ هزار و‌ 39 نفر در سال 81 به 21 میلیون و 421 هزار و 541 نفر در سال 83 می‌رسد، در این آمار تعداد زنان در سن ازدواج بیشتر از مردان است. براساس این گزارش، آمارهای موجود نشان می‌دهد در سال 83 در استان مرکزی ازدواج نسبت به سال قبل 3/1 درصد رشد مثبت داشته که از رشد کشور با 3/4 درصد رشد کم‌تر است و از 14 هزار و 58 فقره در سال 82 به 14 هزار و 230 فقره در سال 83 افزایش یافته است. در سال 84 نیز میزان ازدواج ثبت شده در ثبت احوال استان مرکزی 14 هزار و 767 مورد بوده است که از این تعداد 10 هزار و 223 فقره در مناطق شهری و 4 هزار و 544 فقره در مناطق روستایی بوده است. مدیر‌کل امور اجتماعی و انتخابات استانداری مرکزی در این باره به خبرنگار ما گفت:‌ ازدواج یک امر ضروری بوده و در روایات و احادیث الهی توجه ویژه‌ای به مقوله ازدواج شده است، به طوری که پیامبر گرامی اسلام (ص) هیچ پیمانی را مقدس‌تر و ارزشمندتر از ازدواج نمی‌داند. غلامرضا فتح‌آبادی با اشاره به توجه قانون اساسی کشور به مقوله ازدواج افزود: در قانون اساسی کشور از ازدواج به عنوان یکی از عوامل مؤثر در جلوگیری از بروز ناهنجاری‌های اجتماعی یاد می‌شود. وی با تأکید بر ضرورت واقع‌بین بودن جوانان در امر ازدواج اظهار داشت: یکی از اصول مهم در امر ازدواج موفق، احساسی برخورد نکردن و واقع‌بین بودن نسبت به انتخاب همسر است که باید مورد توجه قرار گیرد. فتح‌آبادی داشتن اطلاعات صحیح و کافی در زمینه اعتقادات، باورها، اخلاق، درجه ایمان، موقعیت شغلی، انتظارات و خواسته‌های همسر آینده را از معیارهای یک انتخاب درست عنوان کرد و ادامه داد: در برخورد با موقعیت‌های خاص هیچ فردی قادر نیست، چهره واقعی خود را پنهان سازد و لذا یکی از راه‌های پی‌بردن به اخلاق شخص موردنظر روبرو کردن او با موقعیت‌های غیرمنتظره است. وی تصریح کرد: عجول بودن در امر ازدواج، نادیده گرفتن تناسب طبقاتی، داشتن فرهنگ و مذهب متفاوت و تفاوت سنی بالا از دلایل بسیار مهم در عدم برخورداری از یک زندگی موفق به شمار می‌آید. مدیر‌کل امور اجتماعی استانداری پیرامون روابط دختر و پسر قبل از ازدواج اضافه کرد: نداشتن شناخت مناسب از روحیات و خلقیات دختر و پسر زندگی آنان را در آینده با چالش‌های متعددی روبرو می‌کند، لذا شناخت از عوامل اصلی کامیابی در زندگی است. هم‌اکنون محدودیت‌های خاصی در جامعه در رابطه با روابط دختر و پسر وجود دارد که باید با ساماندهی آن محدودیت‌ها شرایط را برای یک ارتباط مشروع و سالم برای دختر و پسر قبل از ازدواج فراهم ساخت. وی شناخت را لازمه تشکیل یک زندگی آرام و لذت‌بخش برشمرد و افزود: باید شرایطی را ایجاد نمود تا دختر و پسر در سایه آن و با نظارت خانواده با برقراری ارتباط سالم با یکدیگر با خلقیات و روحیات هم آشنا شوند. فتح‌آبادی با اشاره به کاهش ازدواج در بین جوانان، برقراری ارتباط و روابط جنسی نامشروع جوانان را یکی از دلایل عدم تمایل جوانان به ازدواج دانست و اظهار داشت: برقراری روابط نامشروع قبل از ازدواج در اکثر کشورها یکی از مهم‌ترین دلایل عدم استقبال جوانان از ازدواج است، به طوری که در آلمان غربی و شرقی به دلیل برقراری روابط جنسی نامشروع به ترتیب 14 و 42 درصد از کودکان متولد شده کودکان نامشروع هستند. وی رواج تجرد را یکی دیگر از عوامل دخیل در عدم گرایش جوانان به تشکیل خانواده عنوان کرد و اظهار داشت: براساس مطالعات انجام شده بیش از 29 درصد از مردان و 20 درصد از زنان به دلیل تجرد و گذشتن سن ازدواجشان تمایلی به ازدواج و تشکیل زندگی ندارند. فتح‌آبادی‌ تصریح کرد: همچنین بالارفتن سن ازدواج به دلیل مشکلات موجود بر سر راه تشکیل زندگی نیز یکی دیگر از دلایل تمایل نداشتن جوانان به ازدواج است. در حال حاضر میانگین جهانی سن ازدواج برای مردان 30 سال و برای زنان 6/27 سال بوده و در ایران این میانگین برای مردان 7/26 و برای زنان 7/23 سال است. وی خاطرنشان کرد: این میزان که روز به روز نیز در حال افزایش است، نه تنها از بعد اجتماعی خطرناک بوده و چالش‌های بسیاری را در جوامع به دنبال دارد، بلکه در بسیاری موارد موجب افسردگی در بین مجردها شده است. فتح‌آبادی با تأکید بر ضرورت حساس بودن خانواده‌ها در رابطه با مسئله اعتیاد ادامه داد: هم‌اکنون 76 درصد از طلاق‌ها به دلیل اعتیاد شوهر و عدم آگاهی دختران از اعتیاد آن‌هاست، لذا می‌طلبد خانواده‌ها به این مسئله حساس بوده و آن را یک امر جدی و حیاتی تلقی کنند. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جوان بودن جمعیت ایران گفت: بیش از 7/32 درصد از جمعیت ایران را جوانان تشکیل می‌دهند که این آمار بیانگر افزایش ازدواج در سال‌های آتی خواهد بود. فتح‌آبادی با بیان این‌که در قانون برنامه چهارم توسعه تأکید ویژه‌ای به ساماندهی امور مربوط به ازدواج جوانان شده است، افزود: ایجاد صندوق مهر امام رضا (ع) و پرداخت وام یک میلیون تومانی به زوجین، تصویب طرح تسهیل ازدواج جوانان در سال 84، ساماندهی ازدواج جوانان با افزایش وام از 500 هزار تومان به یک میلیون تومان، ایجاد صندوق ازدواج جوانان و آموزش مهارت‌های زندگی بخشی از اقدامات دولت در راستای تشویق جوانان به ازدواج به شمار می‌آید. وی با تأکید بر این که با اجرای این برنامه‌ها تا پایان برنامه چهارم توسعه، کشور شاهد افزایش رشد ازدواج از 75/2 درصد به 5/5 درصد خواهد بود، اظهار داشت: موظف کردن بانک‌ها در تسهیل ضوابط پرداخت وام ازدواج به جوانان، پرداخت وام یک میلیون تومانی به زوجین که دارای مهریه کم‌تر از 14 سکه هستند نیز از سیاست‌های کارگروه اجتماعی استانداری مرکزی در زمینه تشویق جوانان به امر ازدواج است. فتح‌آبادی در رابطه با میزان مهریه اضافه کرد: در حال حاضر 20 درصد از دلایل به چالش کشیدن زندگی‌ها مهریه‌های سنگین است که هم‌اکنون در کشور به یک چشم و هم‌چشمی تبدیل شده است. وی با بیان این که خانواده‌ها نباید با تعیین مهریه‌های سنگین ازدواج جوانان را سخت بگیرند، تصریح کرد: بعضی از خانواده‌ها به تصور این که مهریه‌های سنگین باعث استحکام بیشتر زندگی می‌شود، مهریه‌های بالا‌یی را برای دختران خود تعیین می‌کنند، در صورتی که مهریه سنگین نه تنها به زندگی استحکام نمی‌بخشد، بلکه در بسیاری از موارد باعث از هم‌پاشیدگی زندگی‌ها شده است. مدیر‌کل امور اجتماعی استانداری در خاتمه با رد قضیه قسمت در ازدواج گفت: باید به جوانان گفت در ازدواج عجله نکنید، ازدواج قسمت نیست، بلکه یک انتخاب است. قاضی شعبه دهم دادگاه خانواده اراک نیز در این‌ باره به خبرنگار ما گفت: نقش قسمت در ازدواج بدون تأثیر است، قسمت هیچ دخالتی در ازدواج ندارد و خانواده‌ها نیز نباید انتخاب نادرست خود را برگردن قسمت بیندازند. حسین‌ انارکی تصریح کرد: زمانی که دختر با یک فرد معتاد، لاابالی و یا شخصی که دست بزن دارد ازدواج می‌کند و به دلیل عدم تحمل زندگی ناچار به طلاق گرفتن می‌شود، ربطی به مقوله قسمت ندارد. وی با اشاره به نقش حساس خانواده‌ها در امر ازدواج اظهار داشت: خانواده‌ها در ازدواج فرزندان خود نقش به سزایی بر عهده دارند و باید با تحقیقات کامل خود از سلامت کامل جسمی و روحی خواستگار اطمینان حاصل کنند و سپس دختر خود را به عقد او در آورند. انارکی مهم‌ترین ملاک برای یک زندگی سالم و با آرامش را داشتن ایمان و اخلاق خوب عنوان کرد و ادامه داد: اگر فردی دارای ایمان باشد صداقت و گذشت را وارد زندگی خود کرده و فساد و دروغ و تمام خصوصیات بد شخصیتی را از خود دور می‌کند. وی در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون سنگین گرفتن مهریه از سوی بعضی از خانواده‌ها اضافه کرد: بعضی از خانواده‌ها با چشم و هم‌چشمی و تعیین کردن مهریه‌های سنگین زندگی فرزندان خود را دچار مشکل می‌کنند. انارکی با بیان این که تعیین مهریه‌های سنگین و سبک ممکن است به یک میزان زندگی را دچار چالش کند، خاطرنشان کرد: مهریه باید در حد متعارف تعیین شود تا زن و شوهر را نگران و یا وسوسه نکند. قاضی شعبه دهم دادگاه خانواده با تأکید بر ضرورت شناخت قبل از ازدواج دختر و پسر اضافه کرد: دختر و پسر نباید بدون شناخت‌ به عقد یکدیگر در آیند و ضروری است قبل از عقد، مدت زمان کوتاهی را با رعایت موازین شرعی و اخلاقی با یکدیگر در معاشرت باشند تا بعدها دچار مشکل نشوند، چرا که در حال حاضر یکی از دلایل تمایل زوجین برای جدایی، همخوانی نداشتن اخلاق آن‌ها با یکدیگر است. مشاور استاندار در امور بانوان نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: سکوت پیامبر (ص) در هنگام پاسخ حضرت فاطمه (س) به خواستگاری حضرت علی (ع) نشانه اختیار در ازدواج است، ازدواج قسمت نیست، بلکه یک انتخاب و براساس اختیار است. اشرف جواهری با طرح این پرسش که اگر ازدواج قسمت است پس عقل و درایت انسان کجا می‌رود، افزود: خداوند به انسان قدرت تفکر و انتخاب داده است تا بتواند برای زندگی خود تصمیم بگیرد. وی با اشاره به سخنان بزرگان دین پیرامون ازدواج اظهار داشت: اکثر مفسران و قدرتمندان، زن را وسیله آرامش مرد می‌دانند، اما علامه طباطبایی زن و مرد را وسیله آرامش یکدیگر می‌داند و معتقد است زن و مرد در کنار هم به آرامش می‌رسند. مشاور استاندار در امور بانوان نخستین معیار برای تشکیل یک زندگی موفق را داشتن باور دینی و معنوی یکسان دانست و خاطرنشان کرد: همسطح بودن زن و مرد از نظر خانواده، داشتن صداقت، گذشت و درک صحیح از ازدواج و تشکیل خانواده از معیارهای دیگر یک زندگی موفق به شمار می‌آیند. جواهری ادامه داد: در تشکیل زندگی باید بر روی من‌ها خط کشید و با ادغام من ما را در نظر گرفت. وی با رد ازدواج‌های خیابانی اضافه کرد: بیش از 90 درصد از ازدواج‌های خیابانی، ازدواج‌های موفقی نیستند‌ و از 10 درصد باقی‌مانده تنها یک درصد خوشبخت بوده و 9 درصد با مدارا زندگی می‌کنند. مشاور استاندار با بیان این که دولت و خانواده نقش به سزایی در تشکیل زندگی جوانان بر عهده دارند، اظهار داشت: خانواده‌ها با آموزش درست زندگی کردن به فرزندان خود، آشنا کردن فرزندان با معیارهای صحیح تشکیل زندگی، همکاری با فرزندان در انتخاب مناسب همسر آینده، آسان گرفتن شرایط مهریه، جهیزیه و ازدواج و همچنین دولت با فراهم کردن زمینه اشتغال، مسکن و ازدواج جوانان نقش مهمی در امر ازدواج جوانان بر عهده دارند. جواهری در رابطه با روابط دختر و پسر قبل از ازدواج تصریح کرد:‌ روابط سالم و مشروع دختر و پسر قبل از ازدواج به منظور شناسایی روحیات و خلقیات یکدیگر شرط لازم و اساسی یک ازدواج است، چرا که ازدواج‌های بدون شناخت طرف مقابل در اکثر مواقع به دلیل عدم تفاهم، داشتن بیماری‌های جسمی و روحی در یکی از زوجین، معتادبودن و غیره دچار بحران شده و منجر به طلاق می‌شود. قاضی شعبه یازدهم دادگاه خانواده اراک نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: برخلاف این‌که همه ازدواج را بخشی از قسمت می‌دانند، قسمت نیست، بلکه یک امر ارادی و انتخابی است. حشمت‌اله زارعی همکف بودن زن و مرد را از شرایط لازم ازدواج دانست و افزود: بهترین رمز خوشبختی و سعادت زن و مرد هم‌عقیده و همکف بودن آنان است که در صورت نداشتن این عقاید مشترک عامل انسجام از بین رفته و زندگی به چالش کشیده می‌شود. وی با تأکید بر ضرورت شناخت قبل از ازدواج دختر و پسر اظهار داشت: خانواده‌ها هرگز نباید بدون شناخت دقیق از طرف مقابل دختر و پسر را به عقد یکدیگر درآورند، بلکه لازم است دختر و پسر در چندین جلسه با نظارت خانواده‌ها با یکدیگر معاشرت داشته باشند تا به خواسته‌ها، اخلاق و عقاید یکدیگر پی ببرند. زارعی 80 درصد از دلایل طلاق‌ها را ناشی از عدم آشنایی زوجین نسبت به حقوق یکدیگر دانست و خاطرنشان کرد: لازم است زوجین قبل از ازدواج با حقوق یکدیگر کاملاً‌ آشنا باشند. وی در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون برقراری ارتباط بین دختر و پسر گفت: از هزاران سال قبل اصول مسلمی در دین و فرهنگ ما وجود داشته که بعضی افراد بعضاً آن اصول را فراموش کرده و‌ می‌خواهند مؤسس چیزی باشند که خودشان تشخیص می‌دهند، مسلماً با توجه به محدودیت شناختی که در انسان‌ها وجود دارد آن‌ها نمی‌توانند آنچه را که مورد نیازشان است، تأمین کنند، لذا باید اصول مسلمی که برای ما مسلمان‌ها از صدها سال پیش بوده در رفتارهایمان رعایت شود، از آن جمله اصول میزان و چگونگی ارتباط دختر و پسر است که در دین مقدس و در فرهنگ ما ایرانیان کاملاً مشخص شده است. قاضی شعبه یازدهم دادگاه خانواده با تأکید بر این‌که ارتباط بین دختر و پسر باید یک ارتباط منطقی و شرعی باشد، افزود: شناخت دختر و پسر قبل از ازدواج تأثیر به سزایی در تشکیل زندگی موفق آن‌ها دارد، لذا باید ارتباط بین دختر و پسر به صورت شرعی و با نظارت کامل خانواده‌ها صورت بگیرد، در غیر اینصورت درصد زیادی از این ارتباطات به ازدواج منجر نشده، بلکه اکثر آن‌ها در حد ارتباطات نامشروع باقی می‌ماند و مسلماً در این ارتباطات 90 درصد دختران دچار مشکل شده و آسیب می‌بینند و درصد بسیار کمی هم که منجر به ازدواج شده از استحکام لازم برخوردار نیستند. وی با اشاره به حساسیت بسیار بالای انتخاب همسر در زندگی گفت: خانواده‌ها باید در انتخاب همسر برای فرزندان خود حساس بوده و با یک غفلت کوتاه زندگی فرزندان خود را تباه نسازند. گزارش از سیدجواد میرعظیم انتهای پیام/ر

مطالب مشابه:

قسمت در ازدواج

نقش استخاره و قسمت در ازدواج 

کدام ازدواج غلط و اشتباه است؟

آیا ازدواج قسمت است؟ 

سوالات بسیار مهمی که باید قبل از ازدواج پرسیده شود 

معیارهای اصلی ازدواج

شش قانون ویژه جوانان دم بخت 

آیا ازدواج قسمت است؟ (